شرایط دریافت حق تاهل سال 1403 + افراد مشمول

در سال 1403، شورای عالی کار برای نخستین بار با تعریف آیتمی به نام حق تاهل در قانون کار، مزایای جدید و برجسته‌ای را به قوانین کار اضافه کرد و گامی مؤثر در حمایت از زندگی مشترک و معیشت کارگران متاهل برداشت. این مزیت مالی، به‌عنوان یک حمایت مستمر، به کارگران متأهل اعم از زن یا مرد تعلق می‌گیرد و پرداخت آن برای کارفرمایان اجباری است. در این مقاله، موضوع حق تاهل سال 1403 را بررسی می‌کنیم.

فهرست مطالب

حق تاهل سال 1403

حق تاهل یکی از مزایای شغلی برای کارگران متاهل است. این مزیت در قانون بودجه سال 1403 به‌طور رسمی معرفی شد و به تمامی کارکنان مشمول قانون کار که ازدواج دائم و ثبت‌شده دارند، تعلق می‌گیرد. حق تاهل جزء مزایای رفاهی و انگیزشی، مستمر شغلی محسوب می‌شود و هدف اصلی آن، حمایت از زندگی مشترک کارگران است. در سال 1403، مبلغ حق تاهل معادل 500/000 تومان تعیین شده است که به صورت ماهانه و متناسب با روزهای کارکرد کارگر پرداخت می‌شود.

بیشتر بخوانید: حقوق اداره کار سال 1404

حق تاهل 1403 به چه کسانی تعلق می‌گیرد؟

حق تاهل به کارکنان متاهل که تحت پوشش قانون کار فعالیت دارند، تعلق می‌گیرد. برای دریافت این مزایا، فرد باید شرایط زیر را داشته باشد:

وضعیت تاهل: برای دریافت این مزایا، فرد باید گواهی ازدواج معتبر خود را ارائه دهد. تنها کارکنان متأهل می‌توانند از این مزایا بهره‌مند شوند. کارگر باید در حال حاضر متاهل باشد. این مزایا شامل کارگرانی که طلاق گرفته‌اند یا همسرشان فوت کرده است، نمی‌شود.
مشمولیت قانون کار: این حق به تمامی کارکنانی که تحت پوشش قانون کار هستند، تعلق می‌گیرد. بنابراین، کارکنان شاغل در بخش‌های دولتی و خصوصی که مشمول قانون کار هستند می‌توانند از این مزایا بهره‌مند شوند.
پرداخت حق بیمه: کارگر یا کارمند باید سابقه پرداخت حق بیمه داشته باشد و همچنان شاغل باشد.
نوع ازدواج: حق تأهل تنها به ازدواج دائم تعلق می‌گیرد و شامل ازدواج موقت نمی‌شود.
جنسیت: این حق به کارگران زن و مرد به‌طور برابر تعلق می‌گیرد. بنابراین، کارگران زن متاهل نیز مشمول دریافت این مزایا هستند.
بازنشستگی و اشتغال مجدد: بازنشستگان شاغل در بخش خصوصی نیز در صورت متاهل بودن و اشتغال مجدد، مستحق دریافت حق تاهل هستند.
بدون وابستگی به سابقه کار: برخلاف بسیاری از مزایای دیگر، برای دریافت حق تأهل هیچ شرطی مانند سابقه کاری یا تعداد سال‌های اشتغال وجود ندارد.

حق تاهل 1404

نحوه محاسبه حق تاهل 1403

میزان حق تاهل طبق اعلام رسمی هر ساله توسط شورای عالی کار تعیین می‌شود. در سال 1403 مبلغ حق تاهل 500/000 تومان در ماه است و محاسبه آن مطابق قوانین اداره کار انجام می‌شود و فرمول خاصی ندارد اما در اینجا جزئیات نحوه محاسبه این حق را توضیح می دهیم:

1. کارکنان پاره‌ وقت

اگر کارمند کمتر از ساعات کاری استاندارد (7.33 ساعت در روز) کار کند، حق تاهل به نسبت ساعات کارکرد محاسبه می‌شود:

حق تاهل ماهانه = ساعات کار موظف ماهانه ÷ مبلغ کامل حق تاهل × ساعات کارکرد واقعی

2. روزهای کاری ناقص

اگر کارگر به هر دلیلی تمام روزهای ماه را کار نکرده باشد، این حق بر اساس روزهای کاری پرداخت می‌شود:

حق تاهل روزانه = روزهای کاری ماهانه ÷ مبلغ کامل حق تاهل × روزهای کارکرد

3. کارکنان دارای قرارداد نیمه‌ وقت

این افراد به نسبت ساعات و روزهای کاری‌شان از حق تاهل بهره‌مند می‌شوند.

بیمه حق تاهل 1403

حق تاهل 1403 مانند سایر مزایای مستمر مشمول کسر حق بیمه است. به این معنی که مبلغ حق تأهل در محاسبات بیمه سازمان تامین اجتماعی لحاظ می‌شود و کارفرما موظف است این مبلغ را از حقوق کارکنان کسر کرده و به سازمان تأمین اجتماعی پرداخت کند.

مطابق با اجرای مفاد بخشنامه 1000/1403/115 که تحت عنوان “دستمزد مبنای کسر حق بیمه در سال 1403” صادر شده است، این بخشنامه به کارفرمایان و مسئولین سازمان‌ها اعلام می‌کند که باید تغییرات جدید در زمینه کسر حق بیمه، به‌ویژه در مورد وضعیت تاهل کارکنان، را در لیست‌های ارسالی به سازمان تامین اجتماعی اعمال کنند. این تغییرات باید در برنامه‌های مرتبط با محاسبه دستمزد به‌طور فوری و اولویت‌دار انجام شود.

حق تاهل مشمول مالیات است؟

بر اساس رأی شماره ۱۴۰۳۳۱۳۹۰۰۰۱۰۶۵۴۱۱ دیوان عدالت اداری در تاریخ ۱۴۰۳/۵/۹، حق تاهل 1403 از پرداخت مالیات معاف است. اما در قانون بودجه سال ۱۴۰۳، مزایای شاغل از جمله حق تاهل مشمول مالیات اعلام شده است. در چنین مواردی چون رای دیوان عدالت اداری در سطح بالاتری از قانون بودجه قرار دارد، رای دیوان به طور عملی قابلیت اجرایی و ارجحیت دارد. بر این اساس حق تاهل 1403 معاف از مالیات است.

بخشنامه حق تاهل 1403

بخشنامه شماره 276716، ابلاغیه‌ای از وزارت تعاون، کار و رفاه اجتماعی به تاریخ 29 اسفند 1402، نقطه عطفی در تعیین حقوق و مزایای کارگران برای سال 1403 است. یکی از بخش‌های برجسته و امیدبخش این بخشنامه، تعیین حق تأهل برای کارگران متاهل است. بخشنامه 276716 به‌منظور حمایت از خانواده‌های کارگری، حق تاهل سال 1403 را به مبلغ 500 هزار تومان به صورت ماهانه تعیین کرده است. این مبلغ به تمامی کارگران متاهل، فارغ از جنسیت تعلق می‌گیرد و از فروردین 1403 اجرا شد. هدف از این تصمیم، تقویت وضعیت معیشتی خانواده‌ها و ایجاد آرامش مالی برای کارگران است.

تفاوت حق تاهل با حق اولاد

در نظام حقوق و مزایای کارگران، حق اولاد و حق تأهل دو حمایت کلیدی هستند که با اهداف متفاوت اما مکمل یکدیگر، طراحی شده‌اند.

حق تاهل چیست؟

حق تاهل، مبلغی است که به کارگران و کارمندانی که ازدواج کرده‌اند تعلق می‌گیرد. این مزیت برای حمایت مالی از افراد متاهل طراحی شده و ارتباطی به داشتن فرزند ندارد. هدف اصلی از پرداخت این مبلغ، کاهش فشارهای مالی زندگی مشترک و تقویت بنیان خانواده است.

مبلغ در سال 1403: 5/000/000 ریال ماهانه.
شرایط دریافت: ارائه مدارک ازدواج (مانند سند ازدواج) به کارفرما و مشمولیت قانون کار و اشتغال در بخش‌های خصوصی یا دولتی
ویژگی: فقط یک بار برای هر ازدواج تعلق می‌گیرد و ارتباطی به تعداد ازدواج‌ها یا داشتن فرزند و یا سابقه کاری ارتباطی ندارد.

حق اولاد چیست؟

حق اولاد یک مزایای رفاهی است که طبق قانون کار به کارکنان شاغل در بخش‌های دولتی و خصوصی تعلق می‌گیرد و هدف آن کمک به تأمین هزینه‌های زندگی فرزندان کارمند است. این مزایا به ازای هر فرزند به کارکنان پرداخت می‌شود و معمولاً تا زمانی که فرزند به سن قانونی برسد (18سال یا در بعضی موارد تا سن 24 سالگی در صورت ادامه تحصیل)، به والدین پرداخت می‌شود و باید به صورت ماهانه در فیش حقوقی ثبت و به کارکنان پرداخت شود.

مبلغ در سال 1403: معادل سه برابر حداقل دستمزد روزانه برای هر فرزند.
شرایط دریافت: والدین باید حداقل 720 روز سابقه بیمه داشته باشند، فرزندان زیر ۱۸ سال یا در حال تحصیل باشند، ارائه مدارک شناسنامه فرزندان و گواهی تحصیل (در صورت نیاز).
ویژگی: به ازای هر فرزند محاسبه می‌شود و محدودیتی برای تعداد فرزند وجود ندارد.

مقایسه حق اولاد و حق تاهل

حق تاهل و حق اولاد هر دو جزء مزایای رفاهی هستند، اما اهداف و شرایط متفاوتی دارند. در جدول زیر تفاوت‌های این دو مزیت را مشاهده کنید:

حق تاهل	حق اولاد
برای دریافت حق تأهل، ازدواج و ارائه گواهی معتبر الزامی است	برای دریافت حق اولاد، داشتن فرزند زیر ۱۸ سال یا محصل و ارائه مدارک مربوطه الزامی است
مبلغ پرداختی حق تاهل ثابت و معادل 500/000 تومان در ماه است	مبلغ پرداختی حق اولاد متغیر و معادل سه برابر حداقل دستمزد روزانه به ازای هر فرزند است
حق تاهل فقط یک‌بار برای ازدواج به کارگران متاهل پرداخت می‌شود	حق اولاد به تعداد فرزندان پرداخت می‌شود و محدودیتی از نظر تعداد فرزندان وجود ندارد
هدف حق تاهل، حمایت از زندگی مشترک و تشویق به ازدواج است	هدف حق اولاد، حمایت از هزینه‌های تربیت و نگهداری فرزندان است
نیازی به سابقه بیمه برای دریافت حق تأهل وجود ندارد	حداقل ۷۲۰ روز سابقه بیمه برای دریافت حق اولاد ضروری است
مبلغ حق تاهل مشمول بیمه است	مبلغ حق اولاد مشمول بیمه نیست

آیا حق تأهل به کارکنان بازنشسته تعلق می‌گیرد؟

حق تاهل به کارکنان بازنشسته تعلق نمی‌گیرد. اما اگر فرد پس از بازنشستگی در بخش خصوصی مشغول به کار شود، می‌تواند از این مزیت بهره‌مند شود. این بدین معنا است که بازنشستگی قبلی، مانعی برای دریافت حق تاهل نخواهد بود.

آیا حق تأهل جزء مزد ثابت محسوب می‌شود؟

خیر، حق تاهل جزء مزد ثابت محسوب نمی‌شود. این مزایا به عنوان مزایای رفاهی شناخته می‌شوند و در محاسبه مزد ثابت نقشی ندارند. این نوع مزایا معمولاً برای حمایت از خانواده‌ها و بهبود وضعیت معیشتی کارکنان پرداخت می‌شوند، اما به هیچ عنوان جزء پایه حقوق یا مزد ثابت در نظر گرفته نمی‌شوند و تأثیری در محاسبات حقوق بازنشستگی یا سنوات ندارند.

چرا حق تاهل جزء مزد ثابت نیست؟

ماهیت مزایای مستمر: حق تاهل به عنوان یک مزایای مستمر در نظر گرفته می‌شود که به کارکنان متاهل تعلق می‌گیرد. مزایای مستمر همانطور که از نامش پیداست، پرداخت‌هایی هستند که به صورت ثابت و منظم به کارکنان پرداخت می‌شود، اما این مبلغ به عنوان جزئی از حقوق ثابت یا مزد پایه کارمند محاسبه نمی‌شود. بنابراین، این مبلغ برای پوشش هزینه‌های زندگی مشترک در نظر گرفته شده است و تأثیری بر محاسبات پایه حقوق ندارد.
کمک هزینه‌های اضافی: در حقیقت، حق تاهل بیشتر شبیه به یک کمک هزینه است که برای پشتیبانی مالی از خانواده‌ها و کاهش هزینه‌های زندگی مشترک پرداخت می‌شود. این مزایا به گونه‌ای طراحی شده‌اند که به کارمندان کمک کنند، اما به طور مستقیم بر مزد ثابت آن‌ها تأثیر نمی‌گذارند.
پرداخت جداگانه: برخلاف مزد ثابت که به ازای انجام کار پرداخت می‌شود و معمولاً در محاسبات حقوق بازنشستگی و سنوات دخالت دارد، حق تاهل به طور جداگانه پرداخت می‌شود و تأثیری در محاسبات مزایای دیگر نخواهد داشت. به عبارت دیگر، این مبلغ تنها به کارمند متأهل کمک می‌کند که بخشی از هزینه‌های خانواده را تامین کند، نه اینکه به عنوان بخشی از درآمد کاری آن‌ها محاسبه شود.
ارتباط با حداقل حقوق: این مزایا به‌طور مستقیم به درصدی از حداقل حقوق کارگر مرتبط است.

آیا به مرخصی استعلاجی، حق تاهل تعلق می‌گیرد؟

بر اساس ماده 62 قانون تامین اجتماعی، غرامت دستمزد ایام بیماری بر اساس آخرین مزد یا حقوق روزانه بیمه‌شده محاسبه می‌شود. این مبلغ شامل مزایای مستمر شغلی، از جمله حق تاهل است. بنابراین در دوران مرخصی استعلاجی، حق تاهل به بیمه‌شده تعلق می‌گیرد.

شرایط دریافت حق تاهل سال 1403 برای کارگر زن

در صورتی که فرزند کارگر زن واجد شرایط باشد، حتی اگر کارگر زن سرپرست خانوار نباشد، از کمک هزینه عائله‌مندی به مبلغ 7.166.184 ریال و حق تأهل به مبلغ 5.000.000 ریال بهره‌مند می‌شود.

آیا حق تاهل سال 1403 در محاسبه عیدی و سنوات تاثیرگذار است؟

حق تاهل سال ۱۴۰۳، اگرچه یکی از مزایای ارزشمند و حمایتی برای کارگران متاهل محسوب می‌شود، اما در محاسبه عیدی و سنوات تأثیری ندارد. این مزیت به‌عنوان بخشی از مزایای رفاهی و انگیزشی دسته‌بندی می‌شود و جزء مزد ثابت که مبنای محاسبه عیدی و سنوات است، قرار نمی‌گیرد.

بیشتر بخوانید: حق عائله مندی 1403

نتیجه گیری

حق تاهل سال 1403، نمادی از توجه به ارزش خانواده در نظام کاری کشور است. این مزیت رفاهی، فراتر از یک عدد یا مبلغ، پیامی از اهمیت پایداری و حمایت از زندگی مشترک را با خود به همراه دارد. اما اثرگذاری واقعی آن، تنها زمانی تحقق می‌یابد که در کنار دیگر سیاست‌های حمایتی، به شکلی هدفمند و هماهنگ اجرا شود که بتواند امنیت اقتصادی و اجتماعی خانواده‌های متأهل را بهبود بخشد.

سوالات متداول

1. مبلغ حق تاهل در سال 1403 چقدر است؟

مبلغ حق تاهل برای تمامی کارگران متاهل 500/000 تومان است.

2. آیا حق تاهل به زنان هم تعلق می‌گیرد؟

بله، حق تاهل به تمام کارگران متاهل اعم از زن و مرد تعلق می‌گیرد.

3. آیا مبلغ حق تاهل برای همه یکسان است؟

بله، در سال ۱۴۰۳ مبلغ حق تاهل برای تمامی کارگران متاهل ۵۰۰,۰۰۰ تومان است.

4. اگر کارگر پس از مدتی از همسر خود جدا شود، آیا حق تأهل همچنان پرداخت می‌شود؟

خیر، در صورت طلاق یا فوت همسر، حق تأهل دیگر به کارگر تعلق نمی‌گیرد.

5. آیا کارگرانی که به صورت پاره‌وقت یا قرارداد موقت کار می‌کنند هم می‌توانند حق تأهل دریافت کنند؟

بله، در صورتی که این افراد تحت پوشش قانون کار باشند و بیمه تامین اجتماعی پرداخت کنند، حق تاهل به آن‌ها تعلق می‌گیرد.

6. آیا این حق به کارگران دولتی نیز تعلق می‌گیرد؟

خیر، حق تاهل مخصوص کارگران مشمول قانون کار است و کارمندان دولت از قوانین و مزایای دیگری بهره‌مند هستند.

7. اگر کارگر دو همسر داشته باشد، حق تاهل به چه صورت محاسبه می‌شود؟

حق تاهل تنها یک بار و برای یک ازدواج دائم پرداخت می‌شود، حتی اگر کارگر دارای بیش از یک همسر باشد. بنابراین تعداد همسر موجب افزایش مبلغ حق تاهل نخواهد شد.