نحوه محاسبه مالیات بر درامد اجاره ملک در سال ۱۴۰۲

قبل از هر چیز اجازه بدهید تا تعریفی از مالیات بر درآمد اجاره ملک داشته باشیم. در واقع مالیات بر درآمد اجاره ملک به مالیاتی گفته می شود که از اجاره دهنده ملک اعم از مالک یا کسی که ملک را برای اجاره دادن از مالک اجاره کرده اخذ می شود. مالیات بر درآمد اجاره ملک، نوعی مالیات مستقیم است که زیرمجموعه مالیات بر درآمد املاک و مستغلات قرار می گیرد.

همچنین با توجه به اینکه تعیین مالیات بر درآمد اجاره در هر سال، توسط کمیسیون تلفیق مجلس مشخص می شود، لذا ممکن است این مالیات در هر سال متفاوت باشد یا شاید هم تغییر نکند. با اینحال این موضوع نشان می دهد که برای نحوه محاسبه مالیات بر درآمد اجاره می بایست بر اساس سالی که در آن قرار دارید عمل کنید.

بنابراین شاید بخواهید بدانید که نحوه محاسبه مالیات بر درامد اجاره ملک در سال ۱۴۰۲ به چه صورت است؟ در پاسخ باید گفت که نحوه محاسبه این نوع مالیات در سال ۱۴۰۲، بنابر ماده ۵۳ قانون مالیات های مستقیم اخذ می گردد که طی آن از کل مال الاجاره پس از کسر ۲۵ درصد آن، مالیات اخذ می شود. لذا می توان اینطور عنوان کرد که مالیات بر درآمد اجاره ملک در سال ۱۴۰۲ بر اساس ۷۵ درصد اجاره ملک محاسبه می شود.

مالیات بر درآمد اجاره ملک

در قانون مالیات‌های مستقیم، مواد 52 تا 80 مربوط به فصل اول از باب سوم به مالیات بر درآمد املاک پرداخته است. کلیه اشخاص حقیقی و حقوقی بابت درآمدهای حاصل از اجاره املاک و مستغلاتی که در ایران واقع شده‌اند، مشمول پرداخت مالیات بر درآمد اجاره املاک هستند. در طبقه بندی انواع مالیات در ایران، مالیات بر درآمد اجاره املاک و مستغلات، نوعی مالیات بر درآمد از نوع مالیات‌های مستقیم است.

مبنای محاسبه درآمد اجاره ملک 1402

بر اساس ماده 54 ق.م.م، درآمد اجاره بر اساس قرارداد اجاره (اعم از رسمی یا عادی) مبنای تشخیص مالیات قرار می‌گیرد. همچنین در موارد زیر مبنای محاسبه درآمد اجاره، ارقام مندرج در جدول املاک تعیین و اعلام شده توسط سازمان مالیاتی است:

• در مواردی که قرارداد وجود نداشته باشد یا از ارائه قرارداد خودداری شود
• مبلغ مندرج در قرارداد کمتر از 80% ارقام مندرج در جدول ارائه شده توسط سازمان مالیاتی باشد
• واحدهای مسکونی مشمول ماده 54 مکرر ق.م.م

درآمد مشمول مالیات اجاره املاک

بر اساس ماده 53 ق.م.م، درآمد مشمول مالیات املاکی که به اجاره واگذار می‌شود، عبارت است از کل مال‌الاجاره اعم از نقدی و غیرنقدی پس از کسر 25% بابت هزینه‌ها و استهلاکات و تعهدات مالک نسبت به مورد اجاره. به عبارت دیگر، تنها 75% از مبلغ دریافتی بابت اجاره مشمول پرداخت مالیات است.

درآمد مشمول مالیات اجاره املاک بر اساس ماهیت موجر به چند دسته تقسیم می‌شود؟

درآمد مشمول مالیات اجاره املاک براساس ماهیت به دو دسته تقسیم می شود که در ادامه به بررسی هرکدام خواهیم پرداخت

درآمد مشمول مالیات بر اجاره دست اول

در اجاره‌نامه دست اول اجاره دهنده، مالک ملک است. در این صورت مالیات بر اجاره از کل مبلغ اجاره پس از کسر 25% بابت استهلاک و سایر هزینه‌های ملک، دریافت می‌شود. به بیان دیگر، ماخذ دریافت مالیات بر اجاره دست اول، 75% اجاره بهای سالیانه است.

ماخذ دریافت مالیات بر اجاره سالانه دست اول=12 × (اجاره بهای دریافتی ماهانه از مستاجر × 75%)

درآمد مشمول مالیات بر اجاره دست دوم

در اجاره نامه دست دوم اجاره دهنده، مالک ملک نیست. به عبارت دیگر، اگر مستاجر ملک محل اجاره را به شخص دیگری اجاره بدهد، مشمول مالیات اجاره داری دست دوم می‌شود. در این صورت ماخذ دریافت مالیات برای اجاره‌داری دست دوم، تفاوت اجاره بهای پرداختی توسط مستاجر اول به مالک و اجاره بهای دریافتی از مستاجر دوم است.

نحوه محاسبه مالیات رهن و اجاره ۱۴۰۲

مطابق ماده 53 ق.م.م، مالیات بر درآمد اجاره املاک، بر مبالغ دریافتی بابت رهن (رهن تصرف) و اجاره (پس از کسورات و معافیتهای متعلق) اعمال می‌شود.نرخ محاسبه مالیات اجاره املاک همانند نرخ مالیات بر درآمد اشخاص است. از این رو نحوه محاسبه مالیات اجاره املاک بر اساس ماهیت موجر (اعم از حقیقی یا حقوقی) متفاوت است.

نحوه محاسبه مالیات رهن و اجاره املاک برای اشخاص حقیقی ۱۴۰۲

اگر موجر شخص حقیقی باشد مالیات بر درآمد اجاره (پس از کسر 25%) به نرخ مقرر در ماده 131 قانون مالیاتهای مستقیم محاسبه می‌شود. به این ترتیب نرخ محاسبه مالیات بر درآمد اجاره برای مالکین حقیقی بر اساس جدول زیر تعیین می‌شود:

نحوه محاسبه مالیات اجاره املاک برای اشخاص حقوقی ۱۴۰۲

در صورتی که موجر شخص حقوقی باشد درآمد اجاره (پس از کسر 25%) به نرخ 25% مشمول مالیات می‌شود.

معافیت محاسبه مالیات اجاره املاک ۱۴۰۲

سازمان مالیاتی معافیت‌هایی برای پرداخت مالیات بر اجاره املاک در نظر گرفته است. مطابق مواد 53، 55 و 57 ق.م.م موارد زیر مشمول معافیت پرداخت مالیات بر درآمد اجاره املاک هستند:

جدول معافیت‌های مالیات اجاره املاک ۱۴۰۲

پرداخت مالیات اجاره ملک بر عهده کیست؟

پرداخت کننده مالیات اجاره املاک بر اساس ماهیت مستاجر (اعم از حقیقی یا حقوقی) متفاوت است.

• مستاجر شخص حقیقی است؛ در این صورت پرداخت مالیات بر درآمد اجاره بر عهده موجر است؛ بدین ترتیب، مالیات بر درآمد اجاره پیرو تکمیل و ارسال اظهارنامه محاسبه و مطالبه می‌شود.

• مستاجر شخص حقوقی است؛ مطابق تبصره 9 ماده 53 ق.م.م، مستاجر موظف است پیش از پرداخت مال‌الاجاره، مالیات متعلق را کسر و تا پایان ماه بعد از پرداخت اجاره به حساب اداره مالیاتی محل وقوع ملک واریز نموده رسید آن را به موجر ارائه دهد.

نحوه پرداخت مالیات اجاره ملک

در حالتی که مستاجر شخص حقیقی باشد، مالیات بر درآمد اجاره املاک تجاری یا مسکونی (مالیات رهن کامل و یا مالیات رهن و اجاره) پس از تکمیل و ارسال اظهارنامه مالیاتی توسط موجر، محاسبه و پرداخت می‌شود. اما برای مستاجران حقوقی، پرداخت مالیات اجاره به صورت مالیات تکلیفی بر عهده مستاجر قرار دارد.

جریمه عدم پرداخت مالیات اجاره ۱۴۰۲

پرداخت نکردن هرنوع ماليات بر درآمد و عدم همکاری با سازمان امور مالیاتی منتهی به جریمه خواهد شد. با نگرش به این که جرائم مالیاتی مبلغ کمی نیستند،پیشنهاد می شود از نتایج عدم پرداخت مالیات آگاه شوید تا این جریمه ها را شامل نشوید.

عدم پرداخت مالیات اجاره نیز از موارد جریمه بشمار می رود و افرادی که در مهلت تعیین شده مالیات را واریز ننمایند، بایستی به نسبت ده درصد از میزان مالیات را به عنوان جریمه بپردازد. اما قسمت دیگر جریمه‌ها به مواردی مربوط می شود که شخص مالک اظهارنامه مالیاتی را خلاف واقع تنظیم و بررسی این امر بر عهدۀ کارشناسان می باشد و به شکل مکتوب گزارش خواهد شد. اگر این مورد به اثبات برسد، مالک وظیفه دارد غیر از پرداخت مبلغ مالیاتی که به ملک متعلق خواهد بود، یک برابر آن را هم به عنوان جریمه به سازمان امور مالیاتی باید بپردازد.