نحوه محاسبه مالیات بر درامد اجاره ملک در سال ۱۴۰۲
قبل از هر چیز اجازه بدهید تا تعریفی از مالیات بر درآمد اجاره ملک داشته باشیم. در واقع مالیات بر درآمد اجاره ملک به مالیاتی گفته میشود که از اجاره دهنده ملک اعم از مالک یا کسی که ملک را برای اجاره دادن از مالک اجاره کرده اخذ میشود. مالیات بر درآمد اجاره ملک، نوعی مالیات مستقیم است که زیرمجموعه مالیات املاک و مستغلات قرار میگیرد.
همچنین با توجه به اینکه تعیین مالیات بر درآمد اجاره در هر سال، توسط کمیسیون تلفیق مجلس مشخص میشود، لذا ممکن است این مالیات در هر سال متفاوت باشد یا شاید هم تغییر نکند. بنابراین شاید بخواهید بدانید که نحوه محاسبه مالیات بر درامد اجاره ملک در سال ۱۴۰۲ به چه صورت است؟
نحوه محاسبه مالیات بر درامد اجاره ملک در سال ۱۴۰۲، بنابر ماده ۵۳ قانون مالیات های مستقیم اخذ میگردد که طی آن از کل مال الاجاره پس از کسر ۲۵ درصد آن، مالیات اخذ میشود. لذا می توان اینطور عنوان کرد که مالیات بر درآمد اجاره ملک در سال ۱۴۰۲ بر اساس ۷۵ درصد اجاره ملک محاسبه میشود.
مالیات بر درآمد اجاره ملک
در قانون مالیاتهای مستقیم، مواد 52 تا 80 مربوط به فصل اول از باب سوم به مالیات بر درآمد املاک پرداخته است. کلیه اشخاص حقیقی و حقوقی بابت درآمدهای حاصل از اجاره املاک و مستغلاتی که در ایران واقع شدهاند، مشمول پرداخت مالیات بر درآمد اجاره املاک هستند. در طبقه بندی انواع مالیات در ایران، مالیات بر درآمد اجاره املاک و مستغلات، نوعی مالیات بر درآمد از نوع مالیاتهای مستقیم است.
مبنای محاسبه درآمد اجاره ملک 1402
بر اساس ماده 54 ق.م.م، درآمد اجاره بر اساس قرارداد اجاره (اعم از رسمی یا عادی) مبنای تشخیص مالیات قرار میگیرد. همچنین در موارد زیر مبنای محاسبه درآمد اجاره، ارقام مندرج در جدول املاک تعیین و اعلام شده توسط سازمان مالیاتی است:
- در مواردی که قرارداد وجود نداشته باشد یا از ارائه قرارداد خودداری شود
- مبلغ مندرج در قرارداد کمتر از 80% ارقام مندرج در جدول ارائه شده توسط سازمان مالیاتی باشد
- واحدهای مسکونی مشمول ماده 54 مکرر ق.م.م
برای فراگیری مباحث مالیاتی به دوره آموزش مالیات مراجعه کنید.
درآمد مشمول مالیات اجاره املاک
بر اساس ماده 53 ق.م.م، درآمد مشمول مالیات املاکی که به اجاره واگذار میشود، عبارت است از کل مالالاجاره اعم از نقدی و غیرنقدی پس از کسر 25% بابت هزینهها و استهلاکات و تعهدات مالک نسبت به مورد اجاره. به عبارت دیگر، تنها 75% از مبلغ دریافتی بابت اجاره مشمول پرداخت مالیات کنید.
درآمد مشمول مالیات اجاره املاک بر اساس ماهیت موجر به چند دسته تقسیم میشود؟
درآمد مشمول مالیات اجاره املاک براساس ماهیت به دو دسته تقسیم می شود که در ادامه به بررسی هرکدام خواهیم پرداخت.
درآمد مشمول مالیات بر اجاره دست اول
در اجارهنامه دست اول اجاره دهنده، مالک ملک است. در این صورت مالیات بر اجاره از کل مبلغ اجاره پس از کسر 25% بابت استهلاک و سایر هزینههای ملک، دریافت میشود. به بیان دیگر، ماخذ دریافت مالیات بر اجاره دست اول، 75% اجاره بهای سالیانه است.
ماخذ دریافت مالیات بر اجاره سالانه دست اول = 12 × (اجاره بهای دریافتی ماهانه از مستاجر × 75%)
همچنین می توانید مقاله مالیات خانه های لوکس در سال ۱۴۰۲ را مطالعه فرمائید.
درآمد مشمول مالیات بر اجاره دست دوم
در اجاره نامه دست دوم اجاره دهنده، مالک ملک نیست. به عبارت دیگر، اگر مستاجر ملک محل اجاره را به شخص دیگری اجاره بدهد، مشمول مالیات اجاره دارای دست دوم میشود. در این صورت ماخذ دریافت مالیات برای اجارهداری دست دوم، تفاوت اجاره بهای پرداختی توسط مستاجر اول به مالک و اجاره بهای دریافتی از مستاجر دوم است.
ماخذ دریافت مالیات بر اجاره سالانه دست دوم = 12 × (اجارهبهای پرداختی ماهانه توسط مستاجر دوم – اجارهبهای پرداختی ماهانه توسط مستاجر اول)
نحوه محاسبه مالیات بر درامد اجاره ملک در سال ۱۴۰۲
مطابق ماده 53 ق.م.م، مالیات بر درآمد اجاره املاک، بر مبالغ دریافتی بابت رهن (رهن تصرف) و اجاره (پس از کسورات و معافیتهای متعلق) اعمال میشود. نرخ محاسبه مالیات اجاره املاک همانند نرخ مالیات بر درآمد اشخاص است. از این رو نحوه محاسبه مالیات اجاره املاک بر اساس ماهیت موجر (اعم از حقیقی یا حقوقی) متفاوت است.
نحوه محاسبه مالیات رهن و اجاره املاک برای اشخاص حقیقی ۱۴۰۲
اگر موجر شخص حقیقی باشد مالیات بر درآمد اجاره (پس از کسر ۲۵%) به نرخ مقرر در ماده ۱۳۱ قانون مالیاتهای مستقیم براساس تصویبنامه هیات وزیران به شماره ۷۷۸۹۹/ت ۵۹۷۲۷ ه مورخ ۱۴۰۱/۰۵/۰۹ محاسبه میشود. به این ترتیب نرخ محاسبه مالیات بر درآمد اجاره برای مالکین حقیقی بر اساس جدول زیر تعیین میشود:
درآمد مشمول مالیات سالانه (ریال) | نرخ مالیات قابل پرداخت |
تا میزان ۲،۰۰۰،۰۰۰،۰۰۰ ریال درآمد مشمول مالیات سالانه | 15% |
تا میزان ۴،۰۰۰،۰۰۰،۰۰۰ ریال درآمد مشمول مالیات سالانه نسبت به مازاد ۲،۰۰۰،۰۰۰،۰۰۰ ریال | 20% |
نسبت به مازاد ۴،۰۰۰،۰۰۰،۰۰۰ ریال درآمد مشمول مالیات سالانه | 25% |
نحوه محاسبه مالیات اجاره املاک برای اشخاص حقوقی ۱۴۰۲
در صورتی که موجر شخص حقوقی باشد درآمد اجاره (پس از کسر ۲۵%) به نرخ ۲۵% مشمول مالیات میشود.
نکته مهم
دقت کنید که مطابق قانون و بخشنامه سازمان مالیاتی، مالک (اعم از شخص حقیقی و یا حقوقی) بابت مبلغ رهن دریافتی، مشمول مالیات است.
معافیت محاسبه مالیات اجاره املاک ۱۴۰۲
سازمان مالیاتی معافیتهایی برای پرداخت مالیات بر اجاره املاک در نظر گرفته است. مطابق مواد 53، 55 و 57 ق.م.م موارد زیر مشمول معافیت پرداخت مالیات بر درآمد اجاره املاک هستند:
جدول معافیتهای مالیات اجاره املاک ۱۴۰۲
ردیف | شرح معافیت | ماده قانونی |
1 | محل سکونت پدر یا مادر یا همسر یا فرزند یا اجداد و یا سایر افراد تحت تکفل مالک | ماده 53 ق.م.م |
2 | خانههای سازمانی که به صورت رایگان در اختیار اشخاص حقوقی قرار میگیرد | ماده 53 ق.م.م |
3 | املاکی که به طور رایگان، در تصرف وزارتخانهها و موسسات دولتی، دستگاههایی که بودجه آنها به وسیله دولت تامین میشود و یا شهرداریها و دهیاریها قرار دارد | ماده 53 ق.م.م |
4 | استقرار صاحب ملک حداکثر تا 6 ماه پس از فروش در ملک مذکور با توافق خریدار | ماده 53 ق.م.م |
5 | درآمد اجاره اشخاصی که خود در املاک دیگری مستاجر هستند، تا سقف اجاره بهای پرداختی آنها بابت ملک استیجاری | ماده 55 ق.م.م |
6 | درآمد حاصل از اجاره املاک برای مالکان مجتمعهای مسکونی دارای بیش از 3 واحد استیجاری که با رعایت الگوی مصرف مسکن (بنا به اعلام وزارت مسکن و شهرسازی) ساخته شده یا میشود | ماده 53 ق.م.م |
7 | درآمد اجاره املاک مسکونی، با زیربنای مفید کمتر از 150 مترمربع در تهران و 200 مترمربع در سایر نقاط | ماده 53 ق.م.م |
8 | درآمد اجاره املاک برای شخص حقیقی (موضوع ماده 57 ق.م.م) که به جز درآمد اجاره درآمد دیگری ندارد تا سقف معافیت ماده 84 ق.م.م | ماده 57 ق.م.م |
نکته مهم
سقف معافیت مالیاتی برای افراد مشمول ماده 57 ق.م.م مطابق قانون بودجه سال 1402 کل کشور معادل 475,000,000 ریال (و بر اساس قانون بودجه کل کشور سال 1401 معادل 396,000,000 ریال) است. همچنین در صورتی که این افراد تحت تکفل پدر باشند، مشمول این معافیت نخواهند بود.
پرداخت مالیات اجاره ملک بر عهده کیست؟
پرداخت کننده مالیات اجاره املاک بر اساس ماهیت مستاجر (اعم از حقیقی یا حقوقی) متفاوت است.
- مستاجر شخص حقیقی است؛ در این صورت پرداخت مالیات بر درآمد اجاره بر عهده موجر است؛ بدین ترتیب، مالیات بر درآمد اجاره پیرو تکمیل و ارسال اظهارنامه محاسبه و مطالبه میشود.
- مستاجر شخص حقوقی است؛ مطابق تبصره 9 ماده 53 ق.م.م، مستاجر موظف است پیش از پرداخت مالالاجاره، مالیات متعلق را کسر و تا پایان ماه بعد از پرداخت اجاره به حساب اداره مالیاتی محل وقوع ملک واریز نموده رسید آن را به موجر ارائه دهد.
سامانه مالیات اجاره ملک
اشخاص حقیقی و حقوقی در ایران برای انجام کارهای مالیاتی خود باید به سایت https://my.tax.gov.ir مراجعه کنند. در این سامانه امکان ارسال اظهارنامه مالیاتی، پرداخت مالیات نقل و انتقال خودرو، پرداخت مالیات اجاره ملک و خدمات متنوع دیگری وجود دارد که از طریق آن میتوانید تمام کارهای مالیاتی خود را از طریق آن انجام دهید.
اگر بار اول است که به این سایت مراجعه میکنید، ابتدا باید در این سامانه ثبتنام کنید و پس از تایید توسط سازمان امور مالیاتی برای انجام امور مالیاتی وارد سایت شوید. بعد از ورود به سایت تمامی اشخاص حقیقی و حقوقی میتوانند از طریق این سامانه میتوانند اظهارنامه اجاره املاک را تکمیل و برای اداره امور مالیاتی ارسال کنند.
نکته مهم
در اظهارنامه مالیات بر درآمد اجاره املاک، هر مودی مشمول مالیات باید به ازای تمام املاک مورد اجارهای که در کل کشور دارد یک اظهارنامه تنظیم کند.
نحوه پرداخت مالیات اجاره ملک
در حالتی که مستاجر شخص حقیقی باشد، مالیات بر درآمد اجاره املاک تجاری یا مسکونی (مالیات رهن کامل و یا مالیات رهن و اجاره) پس از تکمیل و ارسال اظهارنامه مالیاتی توسط موجر، محاسبه و پرداخت میشود. اما برای مستاجران حقوقی، پرداخت مالیات اجاره به صورت مالیات تکلیفی بر عهده مستاجر قرار دارد.
مالیات بر درآمد اجاره برای موجران حقیقی مطابق اظهارنامه مالیاتی اجاره املاک ارائه شده و برای موجران حقوقی در همان اظهارنامه عملکرد آنان محاسبه و مطالبه میشود. به عبارت دیگر برای اشخاص حقوقی، اظهارنامه املاک مجزا از اظهارنامه عملکرد آنان نیست.
جریمه عدم پرداخت مالیات اجاره ۱۴۰۲
پرداخت نکردن هرنوع ماليات بر درآمد و عدم همکاری با سازمان امور مالیاتی منتهی به جریمه خواهد شد. با نگرش به این که جرائم مالیاتی مبلغ کمی نیستند، پیشنهاد میشود از نتایج عدم پرداخت مالیات آگاه شوید تا شامل جریمهها نشوید.
عدم پرداخت مالیات اجاره نیز از موارد جریمه بشمار میرود و افرادی که در مهلت تعیین شده مالیات را واریز نکنید، بایستی به نسبت ده درصد از میزان مالیات را به عنوان جریمه بپردازد. اما قسمت دیگر جریمهها به مواردی مربوط میشود که شخص مالک اظهارنامه مالیاتی را خلاف واقع تنظیم و بررسی این امر بر عهدۀ کارشناسان است و به شکل مکتوب گزارش خواهد شد. اگر این مورد به اثبات برسد، مالک وظیفه دارد غیر از پرداخت مبلغ مالیاتی که به ملک متعلق خواهد بود، یک برابر آن را هم به عنوان جریمه به سازمان امور مالیاتی باید بپردازد.
جمع بندی
در این مقاله درباره مالیات اجاره و قوانین پرداخت و معافیت آن صحبت کردیم. مالیات اجاره زیر مجموعه مالیات املاک محسوب میشود. همچنین برای پرداخت آن باید به سایت امور مالیاتی مراجعه کنید. راستی شما برای ارسال اظهارنامههای مالیاتی اجاره املاک و کسبوکارتان از چه روشهایی استفاده میکنید؟ آیا خودتان اقدام به ارسال میکنید یا از موسسههای حسابداری کمک میگیرید؟
سوالات متداول
۱. مالیات بر اجاره چیست؟
مالیات بر اجاره مالیاتی است که از صاحبان املاک دریافت میشود. همچنین امکان دارد یک مستاجر هم ملکی را مجدد اجاره دهد که باید بابت آن مالیات بر اجاره پرداخت کند.
۲. چه کسانی از پرداخت مالیات اجاره معاف هستند؟
در ماده ۵۳، ۵۵ و ۵۷ قانون مالیاتهای مستقیم افرادی که از مالیات اجاره معاف هستند، بیان شده است. در مقاله به صورت مفصل و در جدول آن را بیان کردهایم.
به گفتگوی ما بپیوندید و دیدگاه خود را با ما در میان بگذارید.