رشته حسابداری و آینده شغلی آن
تاریخچه پیدایش حسابداری
تاریخچه پیدایش حسابداری را می‌توان مربوط به دوران باستان دانست؛ زیرا حسابداری از همان زمان توسط مردم مورد استفاده قرار گرفته اما به شکل بسیار ساده‌تر از حال حاضر. در آن زمان مردم تنها اطلاعات مالی را بر روی کاغذ ثبت می‌کردند. امروزه حسابداری تکامل یافته و توسط انواع نرم‌افزار‌ها انجام می‌شود و اهمیت حسابداری از ابتدا آنقدر زیاد بوده که بدون وجود آن موفقیت هر شغل، غیر ممکن است.
اهمیت و بازار کار حسابداری
رشته حسابداری نقش بسیار مهمی در راه اندازی، بقا و پیشرفت در کسبوکارهای کوچک و بزرگ دارد. این رشته مشخص می‌کند که برای راه اندازی یک کسب‌و‌کار چقدر سرمایه نیاز است و زمانی که کسب‌و‌کار راه بیفتد برای اینکه میزان هزینه‌ها و درآمد‌ها و منابع هزینه و درآمد مشخص شود باید کار حسابداری انجام شود.
تغییرات آینده در شغل حسابداری
بر اساس تحقیقات موسسات پژوهشی حسابداری و حسابرسی، در آینده نزدیک بر اثر تغییر در تکنولوژی و ترجیحات کارفرما‌ها تغییرات زیادی در شغل حسابدارها و وظایف واحد مالی در هر شرکتی اتفاق خواهد افتاد.
5 مورد از تغییرات شغلی رشته حسابداری
1- دور کاری: در چند سال گذشته به دلیل بیماری کرونا در همه کشور‌های جهان بسیاری از کسبوکارها مجبور شدند که با کارکنانشان به صورت دور کاری ارتباط داشته باشند و این تجربه به کارفرما نشان داد که حسابداران به صورت دور کاری هم می‌توانند کار کنند.
2- امنیت داده‌های مالی و قدرتمند شدن نرم‌افزار‌های حسابداری: در سال‌های آینده نرم‌افزار‌های حسابداری که هزینه کمتر و امنیت بیشتری دارند جایگزین نرم‌افزار‌های حسابداری قبلی خواهند شد. استفاده از تایید هویت دو مرحله‌ای برای ورود به این نرم‌افزار‌ها باعث می‌شود که دسترسی به اطلاعات مالی توسط حسابدارها و مدیران مالی خارج از محل کار با امنیت کامل انجام شود.
3- ارائه خدمات مشاوره‌ای: موسسه‌های حسابداری که می‌خواهند متمایز باشند و در رقابت شدیدی که در بازار حسابداری هست دوام بیاورند نباید محدود به ارائه خدمات حسابداری و مالیاتی باشند. ارائه خدمات مشاوره کسب‌و‌کار یکی از مهم‌ترین راه‌ها برای ایجاد درآمد جانبی برای موسسات حسابداری است مثل ارائه مشاوره در رابطه با راه‌های تامین سرمایه یا انتخاب نرم‌افزار.
4- خودکار‌شدن فرآیند‌های حسابداری توسط هوش مصنوعی: با پیشرفت هوش مصنوعی حسابدارها باید منتظر انجام کارهای پیچیدهتری توسط سیستم حسابداری باشند. مثلا شناسایی تراکنش‌های تقلبی، ترکیب کردن گزارش‌های مالی، مدیریت کردن روابط با مشتریان و ذی نفعان.
5- فناوری بلاک چین در حسابداری: بلاک چین یک تکنولوژی غیر‌متمرکز است که امکان برقراری تراکنش‌های امن و سریع را فراهم می‌کند. مدیران مالی باید اخبار مربوط به تاثیرات این تکنولوژی و نقش‌های جدیدی که ایفا می‌کند را دنبال کنند تا با هر گونه تغییری که به واسطه این تکنولوژی در شغل آنها ایجاد می‌شود به سرعت آشنا شوند. در بلاک چین امکان ثبت و ذخیره دارایی، بدهی‌ها، تراکنش‌ها و حتی ثبت جریان‌های نقدی وجود دارد و امکان خودکار سازی فرآیند صدور فاکتور، پرداخت و حسابرسی را فراهم می‌کند.
بازار کار و آینده شغلی رشته حسابداری در ایران
رشته حسابداری یکی از مهم‌ترین حرفه‌ها در کشور به حساب می‌آید و تمام صنعت‌ها به حسابدار نیاز دارند تا متوجه روند مالی کسب‌و‌کار خود شوند. به دلیل وجود مشکلات مالی در شرکت‌ها یا کارخانه‌ها، فرصت‌های شغلی برای این رشته بسیار زیاد است و از پایین‌ترین سطح تا بالاترین سطح را در بر‌می‌گیرد. با توجه به پرتقاضا بودن شغل حسابدار، بازار کار و آینده شغلی خوبی در انتظار این حرفه است.
نرخ بیکاری رشته حسابداری بسیار کم است؛ با وجود اینکه در دانشگاه‌های مختلف کشور، دانشجویان زیادی در این رشته تحصیل می‌کنند. چون از یک موسسه کوچک تا بزرگترین کارخانه‌های کشور حداقل برای تهیه‌گزارشات مالی و مالیاتی به حسابدار نیازمند هستند و در نتیجه فرصت‌های شغلی زیادی در ادارات دولتی و موسسات تجاری و خصوصی و کارخانه‌های صنعتی و ادارات دارایی و بیمه و بانک‌ها وجود دارد. همچنین دانش حسابداری در بخش مالیات کاربرد وسیعی دارد چون محاسبه سود اهمیت زیادی دارد و مبنای محاسبه‌ی مالیات شرکت‌هاست. پس فارغ التحصیلان این رشته ساده‌تر از سایرین کارآموز می‌شوند و نرخ بیکاری در این رشته تقریبا صفر است.
بازار کار و آینده شغل حسابداری در خارج از کشور
اگر قصد تحصیل در رشته حسابداری و سپس مهاجرت را دارید آیا این حرفه مناسب است؟ باید گفت که بله. این حرفه بسیار خوب است و در همه جهان بسیار مورد توجه است. بر اساس گزارشات دفتر آمار کار، اغلب کارمندان این حرف از میزان رضایت شغلی بالایی برخوردارند و پیش بینی می‌شود که مشاغلی مانند مدیر مالی و مشاوره مالی شخصی و تحلیل‌گر مالی با سرعت بیشتری رشد کنند.
کشورهایی مثل انگلستان، ایرلند، سوئیس، کانادا، ژاپن، ایالت متحده و استرالیا بالاترین پرداختی حقوق را برای حسابداران دارند. شما با مراجعه به سایت payscale.com می‌توانید حقوق تمام موقعیت‌های شغلی این حوزه در کشور مورد علاقه خود را با توجه به سطح تحصیلات و مهارت کاری مشاهده کنید.
7 مهارت موردنیاز یک حسابدار
1- داشتن دانش و تجربه در زمینه استانداردها و اصول حسابداری
2- آشنایی با نرم افزار‌های ICDL و اینترنت
3- اکسل
4- تسلط به قوانین مالیاتی
5- تسلط به قوانین تامین اجتماعی و قوانین کار
6- ایجاد رزومه
7- مهارت‌های ارتباطی
وضعیت نیاز کشور به رشته حسابداری
آموزش حسابداران و شرکت موثر آنها در فراهم کردن اطلاعات دقیق و قابل اعتماد و تجزیه و تحلیل این اطلاعات برای توسعه، در کشور در حال توسعه‌ای مانند ایران اهمیت فراوانی دارد. چرا که وجود اطلاعات دقیق، اعتماد برانگیز، به موقع و مربوط به فعالیت‌های اقتصادی نه تنها لازم بلکه حیاتی است. علاوه بر این اطلاعات مالی حاصل از فعالیت‌های اقتصادی که به وسیله‌ی نظام‌های حسابداری گزارش می‌شود می‌تواند از انحراف مسیر پیش بینی شده، اتلاف منابع اقتصادی و اخلال در برنامه‌های توسعه اقتصادی جلوگیری کند.
وضعیت کار دانشجویان رشته حسابداری
رشته حسابداری با 5.9% دانشجو همچنان نام پر جمعیت‌ترین رشته دانشگاهی کشور را به خود اختصاص داده و فارغ التحصیلان این رشته را نیز باید از خوش شانس‌ترین جویندگان کار دانست. چرا که مسائل و مشکلات مالی موسسات و شرکت‌ها و مسائل مالیاتی آنها موجب شده که حسابداری یکی از پر متقاضی‌ترین رشته‌ها در بازار کار باشد.
پر درآمد‌ترین شاخه‌های حسابداری
فارغ التحصیلان رشته حسابداری می‌توانند در سطوح مختلف اعم از حسابداری مالی، حسابداری مالیاتی، حسابداری صنعتی، حسابداری بیمه و حسابداری بانک‌ها عهده‌دار امور مالی شوند.
می‌توان گفت حسابداری در حال حاضر یکی از پر‌رونق ترین و درآمدزا ترین رشته‌های موجود در سر‌تا‌سر دنیا است که علاقمندان زیادی هر ساله سعی دارند تا با شناخت پر‌درآمد‌ترین شاخه‌های حسابداری وارد این صنعت شوند. نکته ای که در رابطه با آینده شغلی رشته حسابداری باید در نظر داشت، داشتن دقت در محاسبات و حل مسائل مالی است که افراد را یک پله بالتر نسبت به افراد معمولی نشان می‌دهد و وجه تمایزی است که یک حسابدار حرفه‌ای را نسبت به یک حسابدار معمولی مشخص می‌کند.
حسابداران در آینده چه مهارت‌هایی باید داشته باشند؟
در سال‌های قبل مهارت اصلی حسابداران، ثبت اسناد و یک سری وظایف تکراری بود. با پیشرفته شدن نرم‌افزار‌های حسابداری در سال‌های اخیر، نوع کار حسابداران جنبه‌ی نظارتی پیدا کرده و از حسابداران انتظار می‌رود که توانایی تحیلی بالاتری نسبت به قبل داشته باشند و بتوانند در مورد وضعیت مالی شرکت اظهار‌نظر تخصصی کنند. در نتیجه حسابداران در سال‌های آینده باید آماده‌ی ایفای نقش خودشان به عنوان مشاور کسب‌و‌کار باشند.
3 مهارت موردنیاز یک حسابدار در آینده
1- مهارت‌های تحلیلی: در گذشته حسابداران مسئول ارائه اطلاعات مالی در یک دوره‌ی زمانی مشخص به مدیران بودند. اما در آینده انتظارات مدیران از حسابداران و مدیران مالی بیشتر خواهد بود یعنی حسابداران علاوه بر توانایی گزارشگری باید توانایی تحلیل اطلاعات مالی و نتیجه‌گیری از آنها برای ارائه پیشنهادات به مدیران رده بالاتر را داشته باشند.
2- مهارت ارائه اطلاعات: حسابدار آینده باید بتواند نتایجی که از داده‌های مالی به دست می‌آورد را با دیگران به اشتراک بگذارد و توانایی قانع سازی سایرین را داشته باشد.
3-مهارت‌های ارتباطی: در گذشته حسابداران شاید تمام وقت خود را در اتاق کار خودشان به صورت تنها کار می‌کردند ولی در آینده هر حسابدار باید بتواند علاوه بر مدیریت حساب‌ها، مدیریت روابط با انسان‌ها را هم به درستی انجام دهد یعنی باید مهارت کار تیمی را داشته باشد.
سوالات متداول رشته حسابدرای
هوش مصنوعی چه تاثیری بر روی حسابداری خواهد داشت؟
با پیشرفت هوش مصنوعی حسابدارها باید منتظر انجام کارهای پیچیدهتری توسط سیستم‌های حسابداری باشند. مثلا شناسایی تراکنش‌های تقلبی، ترکیب کردن گزارش‌های مالی و مدیریت کردن روابط با مشتریان و ذی نفعان.
مدرک بالاتر از لیسانس در حقوق یک حسابدار تاثیر میگذارد؟
دوره‌ی کارشناسی ارشد یا مقاطع بالاتر تقریبا دو سال طول می‌کشد ولی می‌تواند یک سرمایه گذاری خوب بوده و در آینده شغل شما تاثیر‌گذار باشد. بیشتر کسبوکارها مخصوصا کسبوکارهای دولتی، بعد از اتمام تحصیلات و کسب مدرک، شرایط شما را بررسی می‌کنند سپس حقوق را افزایش می‌دهند. باید این نکته را هم در نظر بگیرید که با افزایش مدرک دانشگاهی فقط می‌توانید 10% به حقوق خود اضافه کنید ولی بیشترین تغییر در حقوق را می‌توانید با مهارت و تجربه بیشتر کسب کنید.
تفاوت هوش مصنوعی و برنامه نویسی چیست؟
در برنامه نویسی، برنامه مشخصی توسط کاربر به سیستم داده می‌شود و سیستم داده‌های ورودی را تجزیه و تحلیل می‌کند و خروجی مشخصی را ارائه می‌کند. اما در هوش مصنوعی هیچ برنامه از پیش تعیین شده‌ای به سیستم ارائه نمی‌شود بلکه داده‌های ورودی و اقدامات کاربر را مشاهده می‌کند و داده‌های مورد نیاز برای تجزیه و تحلیل را جمع‌آوری کرده و تجزیه و تحلیل انجام می‌دهد و نتایج را پیش بینی می‌کند.
هوش مصنوعی با دقت و در کمترین زمان انجام می‌شود و استفاده از نیروی انسانی را در امور مالی کاهش می‌دهد و باعث می‌شود که نیروی انسانی به وظایف مهم‌تری رسیدگی کرده و به رشد و پیشرفت سازمان کمک کند. از همه مهم‌تر هوش مصنوعی دارای سیستم پشتیبانی است و در صورتی‌که اطلاعات از بین بروند، به راحتی می‌توان آنها را بازیابی کرد.
آیا شغل حسابدار در آینده با پیشرفت تکنولوژی از بین خواهد رفت؟
بر‌اساس گزارش اداره آمار بازار کار آمریکا در سال‌های 2019 تا 2023 تعداد شغل برای حسابدارها و حسابرس‌ها 4% افزایش یافته و حسابدار در بین 13 شغل برتر آمریکا قرار گرفته است. طبق این پژوهش‌ها، تکنولوژی جایگزین انسان در همه‌ی زمینه‌های مرتبط با حسابداری نخواهد شد و در نهایت مدیران مالی و حسابداران خبره، تصمیم‌گیرندگان و تحلیل‌گران اصلی در شرکت‌ها خواهند بود.
شاید با پیشرفت هوش مصنوعی، جایگاه حسابداران به خطر بیفتد ولی بهترین راه برای اینکه حسابدار بتواند خودش را با پیشرفت فناوری سازگار کند و اشتغالش را تضمین کند یادگیری برنامه نویسی است. قطعا اپلیکیشن‌هایی که در آینده کارهای حسابداران را انجام می‌دهند نیاز به توسعه و نظارت و به‌روز‌رسانی انسانی دارند که این کار‌ها بدون کمک حسابداران دارای مهارت برنامه نویسی یا برنامه نویسان آشنا به حسابداری امکان پذیر نیست.
سخن پایانی:
در این مقاله سعی کردیم که شما را با تغییراتی که رشته حسابداری در آینده خواهد داشت آشنا کنیم و بگوییم آینده بازار کار حسابداری در ایران بسیار پر‌رونق است و همه بخش‌های دولتی و اقتصادی و تجاری کشور نیازمند حسابدار هستند. به جرئت می‌توان گفت حسابدار نقش کلیدی در امور مالی سازمان‌ها را دارد. حسابداران تراکنش‌های مالی شرکت یا سازمان مربوط را ثبت و تحلیل کرده و همچنین در بودجه‌بندی و برنامه‌ریزی‌های مالی نقش تعیین کننده‌ای دارند.
لازم به ذکر است که با تحصیل در رشته حسابداری به این نیاز پاسخ داده نخواهد شد و نیازمند مهارت و تجربه گسترده‌تر می‌باشد. با شرکت در دوره آموزش حسابداری محاسبان می‌توان این تجربه و مهارت را به صورت کاربردی کسب کرد.
دیدگاهتان را بنویسید