لایحه دفاعیه مالیاتی چیست؟ نحوه نگارش و تنظیم لایحه مالیاتی

لایحه دفاعیه مالیاتی

برای تعریف لایحه دفاعیه مالیاتی به دو صورت می‌توان به آن اشاره نمود؛ از نظر لغوی و از نظر حقوقی. لایحه نویسی در مفهوم لغوی به معنای یک نامه درخواست به صورت مکتوب و رسمی می‌باشد و در مفهوم حقوقی به معنای حقوقی است که در آن فرد یا شرکتی با ذکر ادله و مستندات به مواد قانونی، در تلاش برای اثبات حق خود است و یا در مقام دفاع از خود نفیا یا اثباتا برآید.

تعریف لایحه دفاعیه مالیاتی به زبان ساده

ویژگی های لایحه دفاعیه مالیاتی

مهمترین ویژگی در لایحه دفاعیه مالیاتی، تنظیم و تحریر لایحه مالیاتی می‌باشد. چرا که خلاصه و نتیجه تمام فعالیت‌ها و بررسی‌های شخص در لایحه دفاعی منعکس می‌گردد. بنابراین در تنظیم لایحه خود این چند نکته را در نظر داشته باشید:

1. احاطه کامل به موضوع قبل از نگارش لایحه باید محتوای پرونده و دلیل ایجاد بدهی بصورت کامل مطالعه شود و نگارنده لایحه به موضوع احاطه داشته باشد.

2. استناد به قوانین و مقرراتنگارنده لایحه دفاع پس از مطالعه دقیق پرونده و محرز شدن علت ایجاد بدهی باید در تدوین لایحه دفاع به قوانین و مقرراتی که بر جریان رسیدگی و بر ذهن و تصمیم اعضای هیئت تشخیص تاثیر گذار است، استناد نماید.

3. خطاب درست اعضای هیئت تشخیصنگارنده لایحه دفاع باید بداند که هیئت‌های تشخیص مطالبات اعم از بدوی و تجدید نظر، از عده‌ای از افراد تشکیل می‌گردد. به همین دلیل نباید از واژه‌هایی چون حاج آقا، مهندس و… استفاده نمود.

4. مختصر و مفید بودن لایحهبرای تدوین یک لایحه تاثیر گذار بهتر است از جملات کوتاه، گویا و مختصر به جای زیاده نویسی و پرگویی استفاده نمود. بهترین و تاثیرگذارترین لایحه دفاعیه مالیاتی، یک لایحه مختصر و مفید است که حداکثر در یک یا دو صفحه تحریر گردد.

5. چنانچه شرکت در راستای دفاع از خود دارای مدارک و مستنداتی است که باید در اختیار هیئت تشخیص مطالبات قرار دهد، حتما باید به این مدارک و مستندات در متن لایحه دفاعیه مالیاتی اشاره نماید.

6. عدم درج سخنان تکراری در لایحه دفاعنگارنده لایحه باید این موضوع را مد نظر قرار داده که به هیچ وجه مقصود و دلیلی را مکررا تاکید ننماید. چون نه تنها تاثیر بیشتری بر ذهن اعضای هیئت تشخیص مطالبات نخواهد گذاشت بلکه ممکن است آن‌ها را عصبی و ادامه متن لایحه را مطالعه ننموده و این عمل نتیجه عکس دهد.

7. ارائه لایحه در سربرگ شرکتحتما شرکت باید لایحه اعتراض خود را در سربرگ اختصاصی درج نماید.

8. در نظر گرفتن لحن و احترام در لایحهنگارنده لایحه در نگارش آن باید متن را بگونه‌ای تحریر نماید که دستوری نبوده و همراه با احترام کامل به اعضای هیئت باشد.

9. توجه به صورت و ظاهر یک لایحهنگارنده لایحه باید به رنگ قلم، نوع کاغذ، فونت نوشته و حتی سایز و درشتی کلمات توجه جدی نماید.

10. نگارش و املای درست کلماتدر صورتی که در املاء و نحوه نگارش کلمه‌ای تردید داشتید، بهتر است واژه‌ها و عبارت‌های مناسب را از لغت نامه‌ها استخراج و درج نمایید.

11. انتخاب الفاظ مناسب، تعابیر و معانی درست کلمات در لایحهنگارنده لایحه باید توجه نماید که معانی کلمات حقوقی و غیر عام را در نظر گیرد و از واژه‌های عامیانه در لایحه استفاده نکند. مثال عدم استفاده از واژه احضاریه یا متهم.

بعد از نگارش لایحه دفاعیه مالیاتی، باید چندین مرتبه لایحه خوانده شود و حتی خود را جای نمایندگان هیئت حل اختلاف فرض کنید و از دیدگاه آنان به لایحه نگاه شود و تمام سوالات و ذهنیات احتمالی نماینده هیئت پیش بینی شود. آیا نوشته خود را در شان و دانش هیئت حل اختلاف می‌دانید؟ آیا از واژه‌های متداول استفاده شده است؟ آیا واژه‌های استفاده شده دارای معنا و مفهوم مورد نظر هستند و سوالاتی از این قبیل به بهتر شدن یک لایحه دفاعیه مالیاتی کمک می‌کند. بنابراین لازمه اساسی آن مطالعه بسیار قوانین، مقررات، بخشنامه‌ها، آرای دیوان عدالت اداری و مطالب و استانداردهای حسابداری می‌باشد.

زمان اعتراض به لایحه دفاعیه مالیاتی

نکته مهمی که در این زمینه مطرح می‌شود این است که متن لایحه باید به درستی نگارش شود. همچنین همراه با مدارک و اسناد لازم برای سازمان امور مالیاتی جهت پیگیری‌های بیشتر ارسال شود. یکی از مهم ترین مدارک دیگر ارسال کردن ترازنامه مالیاتی بر اساس صورت های مالی است تا در صورت نیاز به تغییر در مبلغ تعیین شده، مشکلی در روند بررسی مالیاتی رخ ندهد.

چنانچه مودی نظر مسئول مربوطه در تعدیل درآمد مشمول مالیات را قبول نماید، درآمد مشمول مالیات تعدیل شده، قطعی است. در غیر این صورت برای رسیدگی به مابه‌التفاوت تا مبلغ موارد اعتراض مودی، موضوع به هیئت حل اختلاف مالیاتی ارجاع می‌شود. همچنین هرگاه دلایل و اسناد و مدارک ابرازی مودی را برای رد برگ تشخیص یا تعدیل درآمد موثر تشخیص ندهند، باید موضوع را مستدلا در پرونده منعکس و برای رسیدگی به هیئت حل اختلاف مالیاتی ارجاع داده شود.

مراحل اعتراض به لایحه دفاعیه مالیاتی

مراحل اعتراض به لایحه دفاعیه مالیاتی به شرح ذیل می‌باشد:

1. با توجه به مرحله اعتراض عنوان صحیح مخاطب

2. موضوع اعتراض لایحه دفاعیه مالیاتی

مهمترین نکته، موضوع اعتراض لایحه دفاعیه مالیاتی است. شاید متن لایحه انقدر مهم نباشد که موضوع اعتراض مهم است. به دلیل آنکه خیلی سریع آن مخاطب خاص لایحه می‌تواند مفهوم لایحه را متوجه شود؛ پس موضوع اعتراض باید بطور خلاصه در چند کلمه نوشته شود.

3. مطرح کردن متن اعتراض لایحه

در متن نامه مشخص گردد که بر اساس کدام دعوت نامه لایحه تنظیم گردیده است و مشخصات دعوت نامه، شماره و تاریخ آن می‌بایست لحاظ گردد، زیرا دعوت نامه کتبی به مؤدی ارائه می‌گردد.

4. متن اعتراض لایحه همراه ماده مربوطه

مؤدی در لایحه دفاعی می‌بایست دلایل خود را هر چند بند می‌باشد، به صورت ریز و جزء بنویسد و بر اساس مستندات مالی خود و قوانین و استانداردهای حسابداری اعتراضات خود را نسبت به پرونده ارائه دهد. در واقع شخص لایحه نویس می‌بایست به آخرین قوانین، استانداردها و آیین نامه‌ها اشراف داشته باشد و بند به بند اعتراض خود نسبت به این موارد در نظر بگیرد، تا مشخص گردد که در پرونده مالیاتی اشتباهی صورت گرفته است و مالیات در نظر گرفته شده برای این پرونده عادلانه نیست.

5. نتیجه گیری و درخواست مجدد رسیدگی

در انتها یک نتیجه‌گیری از متن لایحه به صورت خیلی خلاصه می‌تواند بسیار مفید باشد. چرا که شاید آن مخاطب مورد نظر فقط به نتیجه لایحه اکتفا و آن را مطالعه کند و متن را مشاهده نکند. پس، نتیجه گیری خلاصه‌ای از متن باشد و با درخواست مجدد رسیدگی بدین صورت می‌توان یک لایحه خیلی خوب تنظیم نمود.

لایحه دفاعیه مالیاتی حتما باید دارای مقدمه (شامل موضوع و تقسیم بندی ابتدایی نوع اعتراض به اوراق مالیاتی)، بدنه اعتراض در لایحه (شامل موارد قانونی و مستندات و مصداق ضمائم اعتراض در لایحه)، متن مورد نظر و دلایل و نتیجه (شامل مستندات به مواد قانون رسیدن به هدف و توجه مخاطب به آن) باشد.

اهمیت تدوین متن لایحه دفاعیه مالیاتی

هدف از تنظیم متن لایحه دفاعیه مالیاتی

چنانچه مودیان مالیاتی نسبت به مالیات تعیین شده از سوی سازمان امور مالیاتی معترض باشند، در چنین مواقعی مطابق قوانین از جمله قانون مالیات های مستقیم ،سازمان امور مالیاتی برای مالیات دهندگان حق اعتراض قائل شده است. لذا مودیان می‌توانند دادخواست یا درخواست اعتراض خود را با کمک مشاورین و وکلای مالیاتی مربوطه، به نام لایحه دفاعیه مالیاتی تنظیم نموده و پرونده تشکیل شده را به منظور رسیدگی بیشتر به هیئت‌های حل اختلاف مالیاتی ارجاع دهند. لایحه دفاعیه مالیاتی با هدف اعتراض به مقدار مالیات تعیین شده از طرف سازمان امور مالیاتی کشور تنظیم می‌شود. 

به منظور تنظیم لایحه دفاعیه مالیاتی مناسب بایستی اطلاعات کافی در خصوص مراحل دادرسی مالیاتی وجود داشته باشد. در غیر اینصورت دفاع مالیاتی به نتایج اثر بخش منجر نخواهد شد یا فرصت‌های انجام اعتراض و ارائه لوایح دفاعیه از دست خواهد رفت؛ که در این خصوص مودی مالیاتی متضرر خواهد گردید.

انواع نمونه لایحه دفاعیه مالیاتی

لایحه دفاعیه مالیاتی می‌تواند به دلایل مختلف و برای اعتراض نسبت به موضوعات متفاوتی تنظیم شود. برای تنظیم نمودن یک لایحه در ابتدا باید دلیل اصلی اعتراض و شکایت را مشخص نمایید. همچنین رعایت قوانین و تبصره‌های مالیاتی و در نظر گرفتن آن‌ها در لایحه از اهمیت بسیار بالایی برخوردار است.

از لایحه دفاعیه مالیاتی در شرایط مختلف و برای ارائه درخواست‌های گوناگون به مراجه ذی ربط استفاده می‌شود. انواع لایحه‌های دفاعیه مالیاتی شامل موارد زیر می‌شود:

✔ مطالبه و یا استرداد مالیات و عوارض ارزش افزوده
✔ لایحه اعتراضی به صورتحساب صادر شده از طرف سازمان بیمه تامین اجتماعی
✔ درخواست رسیدگی مجدد به مالیات عملکرد در مراحل 238 و بدوی و تجدید نظر
✔ لایحه درخواست بخشودگی جرائم مالیاتی
✔ متن لایحه اعتراض به مالیات بر ارزش افزوده
✔ متن لایحه 251 مکرر
✔ لایحه رفع تعرض مالیاتی (معمولا به دلیل تشابه اسمی ایجاد می شود)
✔ تنظیم لایحه برای شورای عالی مالیاتی
✔ ارائه نمودن شکایت به کمیسیون 216
✔ تنظیم لایحه برای دیوان عدالت اداری

در ادامه چند نمونه لایحه دفاعیه مالیاتی نوشته شده است:

نمونه متن لایحه دفاعیه مالیاتی

نمونه متن لایحه دفاعی مالیاتی (شماره 2)

تنظیم لایحه مالیاتی برای هر کدام باید کاملا اصولی و مطابق با قوانین و تبصره‌های قانونی انجام شود. معمولا متن این لایحه ها مشخص است و تنها باید موارد متغیر را جابجا نمود. مودیان در مراجع حل اختلاف مالیاتی طی فرآیند رسیدگی در زمان دفاع و حضور باید لوایح مالیاتی خود را به هیئت‌ها ارائه نمایند و مراجع حل اختلاف نیز باید پاسخگوی لوایح مطروحه از سوی مودیان و بررسی مستندات و توضیحات وی در پرونده مالیاتی باشد.

تفاوت لایحه دفاعیه مالیاتی اشخاص حقوقی و حقیقی

با توجه به این که اشخاص حقیقی و حقوقی به اشکال مختلف شامل مالیات می‌شوند، مسلماً تمام مشمولین اعم از اشخاص حقوقی و حقیقی می‌توانند، اقدام به اعتراض به واسطه لایحه دفاعیه مالیاتی نمایند، ولی آیا تفاوتی بین تنظیم لایحه دفاعیه مالیاتی اشخاص حقوقی و حقیقی وجود دارد؟

در کلیات تهیه و تنظیم لایحه دفاعیه مالیاتی، تفاوتی بین اشخاص حقوقی و حقیقی وجود ندارد و تمام مشمولین می‌توانند به یک شکل اقدام به تهیه و تنظیم لایحه دفاعیه مالیاتی نمایند. صرفاً مسئول تنظیم لایحه دفاعی در اشخاص حقیقی و حقوقی با هم متفاوت می‌باشد که در ادامه به این موضوع نیز می‌پردازیم.

دفاعیه مالیاتی اشخاص حقیقی

دفاعیه مالیاتی باید از سوی شخص مؤدی و یا وکیل و یا قائم مقام قانونی صورت گیرد.

دفاعیه مالیاتی اشخاص حقوقی

الف: در فرضی که شخص حقوقی، اعلام ورشکستگی نکرده باشند مدیران شرکت، مسئول تنظیم لایحه دفاعیه مالیاتی و ارائه آن به مراجع ذیصلاح مالیاتی خواهند بود. منظور از مدیران شرکت به طور کلی، اعضای هیئت مدیره و مدیرعامل شرکت است.

ب: همچنین وکیل شرکت در صورتی که اختیارات لازم برای دفاع مالیاتی از شخص حقوقی را دارا باشد می‌تواند با حضور در مراجع قانونی از حقوق مالیاتی شخص حقوقی دفاع کند.

ج: در صورتی که شرکت منحل یا ورشکسته شده و هنوز ختم تسویه اعلام نگردیده باشد مدیران تصفیه، صلاحیت تنظیم دفاعیه مالیاتی و تسلیم آن به مراجع قانونی را دارند.

سخن پایانی