ماده 9 قانون کار
مطابق با قوانین نوشته در قانون کار، هر قراردادی باید در یک چارچوب مشخص و براساس اصول قانونی و همچنین رضای طرفین نوشته شود. علاوه بر این مهمترین موضوع در خصوص قرارداد نویسی صحت انواع قرارداد کار است که درباره این موضوع هم در قانون کار و هم در قانون مدنی شرایطی در نظر گرفته شده است. ما در این مقاله موضوع شرایط صحت قرارداد کار براساس ماده 9 قانون کار و ماده ۱۹۰ قانون مدنی بررسی میکنیم.
تعریف قرارداد کار
قرارداد کار به عبارتی یک قرارداد کتبی یا شفاهی است که بین کارگر و کارفرما بسته میشود. براساس این قرارداد کارگر در قبال کاری که مسئولیت آن را قبول کرده از کارفرما حقوق یا حق السعی دریافت میکند. مدت زمان قرارداد براساس توافق کارگر و کارفرما میتواند به صورت موقت یا غیر موقت باشد. خوب این قرارداد کار باید چگونه نوشته شود تا دارای صحت باشد؟ به شرایط صحت قرارداد کار هم در قانون کار و هم در قانون مدنی پرداخته شده که در ادامه آن را شرح میدهیم.
شرایط صحت قرارداد کار بر طبق ماده 9 قانون کار
قرارداد کار در کنار جزئیات دیگری که دارد باید دارای صحت باشد. براساس ماده 9 قانون کار برای صحت قرارداد کار در زمان بستن قرارداد رعایت شرایط ذیل الزامی است:
مشروعیت مورد قرارداد
منظور از مشروعیت مورد قرارداد یعنی موضوع قرارداد باید از نظر قانونی و شرعی مطابق با قوانین کشور باشد. برای نمونه در کشور ما خرید و فروش مواد مخدر ممنوع است. پس اگر قراردادی با موضوع خرید و فروش مواد مخدر تنظیم شود، صحت قرارداد کار در آن رعایت نشده و قرارداد کار باطل است.
معین بودن موضوع قرارداد
در قرارداد کار باید موضوع قرارداد به صورت کتبی یا شفاهی به صورت دقیق ذکر شود. در ماده ۱۰ قانون کار به صورت دقیق ذکر شده که چه مواردی علاوه بر مشخصات طرفین باید در قرارداد نوشته شود. این موارد به شرح زیر است:
- نوع کار یا حرفه یا وظیفهای که کارگر باید به آن اشتغال یابد
- حقوق یا مزد مبنا یا لواحق آن
- ساعت کار، تعطیلات و مرخصیها پ
- محل انجام کار
- تاریخ انعقاد قرارداد
- مدت قرارداد، چنانچه کار برای مدت معین باشد
- موارد دیگری که عرف یا عادت شغل یا محل، ایجاب نماید.
عدم ممنوعیت قانونی و شرعی طرفین
طبق ماده ۹ قانون کار هیچ یک از طرفی قرارداد، چه کارگر و چه کارفرما نباید برای انعقاد قرارداد ممنوعیت داشته باشند. بیاید با مثال ببینیم ممنوعیت شامل چه مواردی میشود؟
- اتباع ساکن ایران برای انعقاد قرارداد کار باید پروانه کار از وزارت تعاون، کار و رفاه اجتماعی باشند.
- کسانی که برای فعالیت در شغل خود نیاز به پروانه کسب یا گواهی معتبر دارند. برای مثال پزشکها نیاز به ارائه کارت نظام پزشکی دارند. افرادی که در زمینه کارهایی زیبایی فعالیت میکنند باید دورههای مربوطه را گذرانده باشند.
- ج- اگر شخص سرباز باشد و بیش از ۱۵ روز بدون دلیل موجه در خدمت حضور نداشته باشد، سرباز فراری محسوب میشود.
- کارمند باشند و بیش از یک شغل داشته باشند.
شرایط صحت قرارداد براساس ماده ۱۹۰ قانون مدنی
در ماده ۱۹۰ قانون مدنی برای قرارداد کار شرایط صحت معامله بیان شده است که به شرح زیر است:
۱. قصد طرفین و رضای آنها
براساس این ماده از قانون هر دو طرف معامله باید قصد و رضایت آنها مشخص باشد. یعنی هر دو طرف معامله برای بستن و انجام این قرارداد رضایت داشته باشند.
۲. اهلیت طرفین
منظور از اهلیت داشتن یعنی اینکه دو طرف معامله، عاقل و بالغ باشند. همچنین توانایی لازم را برای انجام موارد ذکر شده در قرارداد داشته باشند. براساس این بند از ماده ۱۹۰ قانون مدنی اگر یکی از طرفین قرارداد دیوانه یا مجنون باشد یا کودک باشد، این قرارداد باطل محسوب میشود.
۳. موضوع معین که مورد معامله باشد
موضوع هر قرارداد باید مشخص و شفاف باشد. یعنی در خصوص موضوع معامله نباید ابهامی وجود داشته باشد و در دنیای واقعی مشخص و معین باشد. برای مثال اگر قرار است یک قرارداد کاری بسته شود، کامل مشخص شود که شرح شغلی چیست، محل کار کجا قرار دارد، تایم انجام کار چه زمانی است، ماموریت کاری دارد یا خیر به صورت کامل در متن قرارداد ذکر شود. در صورتی که معلوم و مشخص بودن جزئیات قرارداد رعایت نشود، آن قرارداد از نظر قانونی باطل محسوب میشود.
۴. مشروعیت جهت معامله
هدف قرارداد باید مشروع و قانونی باشد. یعنی براساس اصول و قوانین کشور مورد معامله مشخص شود. برای مثال خرید و فروش مواد مخدر که در کشور ما غیرقانونی است، اگر موضوع یک معامله باشد، آن قرارداد باطل است.
معنای قرارداد باطل
خوب حالا که بررسی کردیم در چه صورتی قرارداد باطل میشود، بیاید بررسی کنیم که معنای قرارداد باطل چیست؟ طرفین یک قرارداد در صورتی که قرارداد آنها باطل باشد چه مسئولیتی دارند؟ قرارداد باطل را میتوانیم اینطور در نظر بگیریم که در واقع یک قراردادی است که از ابتدا وجود نداشته و برای طرفین قرارداد هیچ مسئولیتی ایجاد نمیکند.
جمعبندی
در این ماده ماده ۹ قرارداد کار و ماده ۱۹۰ قانون مدنی که درباره صحت قرارداد کار صحبت میکردند را بررسی کردیم و بندهای هرکدام را توضیح دادیم. در صورتی که در خصوصی قرارداد کار باطل یا بطلان قرارداد کار سوالی دارید، میتوانید از طریق کامنت با ما در ارتباط باشید. همچنین میتوانید از مشاوره بیمه و کار تلفنی موسسه حسابداری محاسبان، سوالات خود را بپرسید. برای تنظیم وقت مشاوره میتوانید از طریق وب سایت محاسبان وقت رزرو کنید یا با شماره ۲۰۴۰-۰۳۱ تماس بگیرید.
سوالات متداول
۱. ماده ۹ قرارداد کار درباره چیست؟
درباره صحت قرارداد کار که در متن مقاله به صورت مفصل درباره آن صحبت کردهایم.
۲. ماده ۱۹۰ قانون مدنی چه بندهایی دارد؟
درباره صحت قرارداد کار است و شامل موارد زیر است:
۱. قصد و رضای آنها
۲. اهلیت طرفین
۳. موضوع معین مورد معامله
۴. مشروعیت موضوع قرارداد
دیدگاهتان را بنویسید