مالیات سکه چیست؟
مطالعه متمرکز
باتوجه به وضع تحریمهای شدید و افزایش تورم، بسیاری از افراد برای جلوگیری از کاهش ارزش پول خود اقدام به سرمایهگذاری در بخشهای مختلف اقتصادی میکنند. یکی از این بازارهای جذاب، خرید سکه است که طرفداران بسیار زیاد هم دارد. از آنجایی که قیمت خرید سکه از بانک مرکزی نسبت به بازار کمتر است، خرید و فروش آن نوعی فعالیت اقتصادی تلقی میشود. هر نوع فعالیت اقتصادی که در کشور انجام میگیرد، طبق قانون شامل سود بوده و به آن مالیات تعلق میگیرد. با این اوصاف خرید و فروش سکه هم شامل مالیات میشوند. مالیات سکه بر چه اساسی تعیین میشود؟
میزان مالیات بر سکه برای خریداران مختلف، متفاوت است. این میزان باتوجه به بخشنامه سازمان امور مالیاتی تعیین میشود. آیا میتوان نسبت به میزان مالیات تعیین شده از سوی سازمان امور مالیاتی اعتراض کرد؟ طبق قانون همه مودیان مالیاتی، موظف به پرداخت مالیات در مهلت مقرر هستند. اگر این پرداخت در مهلت تعیین شده صورت نگیرد، چه اتفاقی رخ میدهد؟
ساختار قانون بودجه در سالهای اخیر با تغییرات زیادی همراه بوده است. رویکرد دولت به جای استفاده از درآمدهای نفتی به سمت اخذ مالیات عایدی سرمایه رفته است. در این مطلب قصد داریم به صورت جامع در مورد مالیات بر سکه و نحوه محاسبه آن صحبت کنیم.
مالیات سکه چیست؟
مالیات به موارد مختلفی تعلق میگیرد که یکی از آنها سکه است. از زمانی که بانک مرکزی اقدام به فروش سکه کرده است، بسیاری از هموطنان برای حفظ ارزش پول و دارایی خود، اقدام به خرید سکه می کنند. دلیل استقبال زیاد مردم برای خرید سکه از بانک مرکزی، فروش سکهها به قیمتی کمتر از بازار آزاد است.
وقتی فعالیتی حالت خرید و فروش و سودآوری به خود بگیرد، یک فعالیت اقتصادی محسوب میشود. فعالیتهای اقتصادی هم طبق قانون سازمان امور مالیاتی، مشمول پرداخت مالیات خواهند شد. به این ترتیب افرادی که اقدام به خرید سکه میکنند و آن را در بازار آزاد میفروشند، مشمول پرداخت مالیات سکه هستند. با این اوصاف میتوان این نوع مالیات را نوعی مالیات بر درآمد درنظر گرفت. میزان دقیق نرخ مالیات توسط سازمان امور مالیاتی مشخص و از فعالان بازار سکه اخذ میشود.
بررسی چگونگی روند پرداخت مالیات مربوط به سکه
نرخ این نوع مالیات باتوجه به میزان خرید سکه شما تعیین میشود. قطعا خریدارانی که سکه بیشتری خریداری کردهاند، نسبت مالیات بیشتری هم خواهند پرداخت. حالا سوال اینجاست که مالیات سکه چگونه پرداخت میشود؟
اگر کمتر از 105 سکه خریداری کرده باشید، ابتدا باید به سایت سازمان امور مالیاتی مراجعه کنید. در این سایت اطلاعات شخصی شما دریافت میشود. بعد از احراز هویت شما توسط سازمان امور مالیاتی، رمز عبور از طریق پیامک برای شما ارسال خواهد شد. با ورود به سامانه امور مالیاتی، میتوانید به صورت الکترونیکی مالیات خود را مشاهده و پرداخت کنید.
اگر بیش از 105 سکه خریداری کرده باشید، باید در قالب اظهارنامه اطلاعات لازم را قید کنید. این اطلاعات در پرونده مالیاتی شما درج میشوند. البته برای افرادی که توان پرداخت مالیات به صورت یکجا را ندارند، امکان پرداخت به صورت اقساط هم فراهم شده است.
چه افرادی معاف از پرداخت مالیات سکه هستند؟
قانون مالیات بر سکه از سال 97 و همزمان با فروش سکه از سوی بانک مرکزی وضع شد. به همین دلیل افرادی که قبل از سال 97 سکه خریداری کرده بودند، مشمول این قانون نمیشوند. با این حال از سال 97 به بعد قوانین خاصی برای افراد معاف از مالیات مقرر شد.
بر اساس این قوانین خریداران سکه به تعداد 20 و کمتر در سال 97 معاف از مالیات هستند. در سال 98 این میزان برای معاف مالیات بودن به 10 سکه رسید. از سال 99 هم افرادی که 5 سکه و کمتر خریداری کرده بودند معاف از مالیات میشوند.
در سالهای گذشته قانون مالیات سکه، مشمول افرادی نمیشد که فقط اقدام به ذخیرهسازی سکه میکردند. از سال 1400 و با تصویب قانونی، اشخاص فوق هم باید اظهارنامه مالیاتی مخصوص خود را تقدیم سازمان امور مالیاتی کنند. به این ترتیب فقط خرید و فروش مشمول مالیات نمیشود و برای خرید و نگهداری سکه هم باید مالیات پرداخت شود.
جریمه دیرکرد پرداخت مالیات سکه
همانطور که اشاره کردیم، خریداران سکه برای مشاهده و پرداخت مالیات، باید به سامانه سازمان امور مالیاتی مراجعه کنند. با این حال اگر مودیان مالیاتی بنا به هر دلیلی موفق به پرداخت مالیات در زمان مقرر نشوند، مشمول جریمه دیرکرد خواهند شد.
این جریمه شامل 2.5 درصد برای هر یک ماه دیرکرد درنظر گرفته میشود. به این ترتیب هرچقدر ماههای بیشتری از زمان مقرر برای پرداخت مالیات بر سکه عبور کند، جریمه بیشتری هم متوجه مودیان مالیاتی خواهد شد.
چگونگی لغو مالیات سکه
بسیاری از افرادی که اقدام به خرید سکه میکنند، دنبال راهی برای لغو مالیات آن هستند، اما آیا این کار امکانپذیر است؟ به طور کلی امکان لغو مالیات بر سکه فقط زمانی امکانپذیر است که اشتباهاتی در محاسبات، ثبت و آمار سکههای فرد رخ داده باشد. البته در این مواقع هم باید ابتدا نواقص و اشتباهات رخ داده اصلاح شوند و نرخ مالیات مجدد مورد محاسبه قرار بگیرد. به طور کلی هیچ راهی برای لغو این مالیات برای خریداران سکه وجود ندارد.
بررسی قوانین مالیات سکه در سال 1401
بخشنامه اصلی دریافت مالیات بر سکه در سال 97 تنظیم شده است. بر طبق این بخشنامه کلیه افرادی که اقدام به خرید سکه از بانک مرکزی میکنند، مشمول پرداخت مالیات هستند. شرایط، میزان و نحوه پرداخت هم به طور دقیق برای مودیان مالیاتی تشریح شده است.
طبیعتا همه بخشنامهها هر سال باید به روز شوند. بخشنامه مالیات بر سکه هم از این قاعده مستثنی نیست. به همین دلیل مودیان مالیاتی برای آگاهی دقیق از میزان و نحوه پرداخت، باید نسبت به مطالعه شرایط و تغییرات جدید بخشنامه اقدام کنند. شاید این سوال در ذهن شما ایجاد شود که چرا هر ساله قوانین مربوط به مالیات سکه دست خوش تغییر میشوند؟ مهمترین عامل بهروزرسانی و تغییر این مقررات، میزان تورم هر ساله و افزایش قیمت سکه در کشور است.
بخشنامه سال 1401 به صورت کلی تغییراتی را نداشته و در آن موضوعات مهمی در مورد خرید سکه به خریدارات گوشزد شده است. مهمترین مورد تعداد خرید سکه است. خریداران به ازای هر تعداد سکهای که میخرند مشمول مالیات بر سکه خواهند شد. از دیگر موارد مهم اشاره شده در بخشنامه پرداخت مالیات بر سکه در سال 1401، تعیین مهلت دقیق پرداخت است. در این بخشنامه مهلت پرداخت مودیان مالیاتی به صورت دقیق تشریح شده است. همچنین در مورد نحوه پرداخت هم باید توضیحاتی ارائه شود که در این بخشنامه به آن هم اشاره شده است.
میزان دقیق مالیات سکه در سال 1401
همانطور که اشاره شد، مالیات بر سکه افرادی که کمتر از 105 سکه خریداری کرده باشند، هرچقدر این تعداد کمتر شود، نرخ مالیات هم کاهش پیدا خواهد کرد. با این اوصاف خریداران سکه بین 5 تا 105 عدد، به طور دقیق از میزان مالیات خود آگاه میشوند. البته افرادی که کمتر از 5 سکه خریداری کردهاند، معاف از مالیات خواهند بود.
بر طبق بخشنامه 1401 قانون مالیات بر سکه، افرادی که بین 5 تا 15 سکه خریداری کرده باشند، باید به ازای هر سکه، مبلغی معادل 960 هزار تومان پرداخت کنند. این نرخ برای تعداد سکه 15 تا 25 1 میلیون و 280 هزار تومان به ازای هر سکه خواهد بود. برای خرید سکه بین 25 تا 105 عدد هم، مالیات 1 میلیون 600 هزار تومان به ازای هر یک سکه در نظر گرفته میشود.
برای خرید سکه از 105 عدد بیشتر سازوکار متفاوتتری حاکم است. ابتدا لازم به ذکر است که برای خرید سکه بیشتر از 105 عدد، باید حتما مجوزهای لازم از مراجع ذی صلاح اخذ شوند. بعد از اخذ مجوزهای لازم، باید اظهارنامه مالیاتی به صورت دقیق تنظیم شود. بررسیهای لازم در این خصوص توسط سازمان امور مالیاتی انجام میشود. عواملی مثل داشتن مجوز، هدف از خرید سکه و ارتباط با شغل در تصمیم این سازمان برای تعیین نرخ مالیات از اهمیت بالایی برخوردار هستند.
نحوه اعتراض به مالیات سکه چگونه است؟
گاهی ممکن است خریداران سکه نسبت به مالیات تعیین شده معترض باشند. برای این افراد هم امکان اعتراض وجود دارد. این مودیان مالیاتی باید در زمان و مهلت مقرر پرداخت مالیات بر سکه، اقدام به ثبت اعتراض خود کنند. البته گاهی بعد از گذشت مهلت مقرر هم میتوان اعتراض را ثبت کرد.
اگر تعداد سکههای خریداری شده شما کمتر از 105 عدد است، مالیات آن دقیقا مشخص بوده و جایی برای اعتراض وجود ندارد. تنها در صورتی میتوان اعتراض کرد که در ثبت تعداد سکهها اشتباهی رخ داده باشد. در غیر این صورت هیچ اعتراضی قابل قبول نخواهد بود. اگر اعتراض صورت گرفته درست باشد، تعداد سکههای ثبت شده اصلاح و میزان مالیات جدید پرداختی ابلاغ میشود.
دادرسی مالیاتی سکه چیست؟
وقتی خریدار سکه نسبت به رای صادره از سوی سازمان امور مالیاتی مبنی بر میزان مالیات پرداختی معترض باشد، میتواند از طریق اقدام قانونی نسبت به این موضوع اعتراض خود را اعلام کند. برای این کار مودی مالیاتی باید اطلاعات کافی در خصوص قوانین مالیات سکه داشته باشد.
اگر میزان خرید سکه فرد از بانک مرکزی بسیار بالا باشد و به نوعی خریدار عمده شناخته شود، رقم مالیاتی بالایی هم باید پرداخت کند. معمولا مودیان مالیاتی آگاهیهای لازم در خصوص قوانین مالیاتی را ندارند. همین موضوع باعث کاهش شانس افراد در مواجهه با کارشناسان سازمان امور مالیاتی خواهد شد.
بهترین راهکار ممکن در این خصوص، سپردن فعالیتهای قانونی ثبت اعتراض به وکلای مالیاتی زبده و باتجربه است. این افراد تجربه بالایی در مورد بررسی پروندههای مالیاتی دارند. به همین دلیل کمک زیادی در راستای احقاق حق مودیان مالیاتی خواهند کرد.
مالیات خرید سکه از صرافی چگونه است؟
گاهی اوقات برای افراد سوال ایجاد میشود که خرید از صرافی هم شامل مالیات سکه میشود یا خیر. همانطور که اشاره شد بانک مرکزی از سال 97 اقدام به انتشار سکه بین مردم کرده است. سکه خریداری شده توسط بانک مرکزی قیمتی پایینتر از سکه بازار دارد. به همین دلیل فقط افرادی که اقدام به ثبت نام و خرید سکه از بانک مرکزی میکنند، شامل پرداخت مالیات بر سکه میشوند. چرا که این خرید شامل فعالیت اقتصادی میشود. از سوی دیگر خرید از صرافی شامل مالیات بر سکه نمیشود. چرا که قیمت سکه در صرافیها به قیمت بازار است.
استعلام مالیات سکه با کد ملی
امروزه امکان استعلام میزان مالیات بر سکه از طریق سایت سازمان امور مالیاتی وجود دارد. برای این کار مودیان مالیاتی باید با مراجعه به سایت یا دانلود اپلیکیشن مالیات من، اقدام به استعلام میزان بدهی مالیاتی خود کنند. این استعلام از طریق وارد کردن کد ملی مودی مالیاتی انجام میگیرد. پس از بررسیهای صورت گرفته توسط سازمان امور مالیاتی، پیامکی مبنی بر ورود کاربر ارسال میشود. به این ترتیب میتوان جزئیات دقیق میزان مالیات بر سکه را استعلام کرد.
سخن پایانی
باتوجه به تصمیم بانک مرکزی مبنی بر فروش سکه به قیمتی کمتر از بازار به مردم از سال 97، سازمان امور مالیاتی هم دست به کار شده و مصوباتی را برای خریداران سکه از بانک مرکزی درنظر گرفته است. باتوجه به این که نرخ سکه بانک مرکزی قیمت کمتری نسبت به بازار دارد، خرید و فروش آن به مثابه فعالیت اقتصادی درنظر گرفته میشود. هرگونه فعالیت اقتصادی هم مشمول مالیات میشود.
مالیات سکه هم از سال 97 برای خریداران اعمال شده است.میزان دقیق این مالیات باتوجه به بخشنامههایی که هر ساله سازمان امور مالیاتی ابلاغ میکند مشخص میشود. با این حال برای هر کدام از خریداران باتوجه به تعداد سکه خریداری شده مالیات درنظر گرفته میشود. همچنین در صورتی که در موعد مقرر این مالیات پرداخت نشود، به ازای هر ماه 2.5 درصد به میزان کل مالیات افزوده خواهد شد. برای اعتراض به مالیات تعیین شده هم میتوان از راههای قانونی اقدام کرد.
موسسه حسابداری محاسبان در زمینههای مختلفی فعالیت میکند. این موسسه علاوهبر آموزش حسابداری در زمینه مشاوره مقررات مالیاتی هم حضور گستردهای دارد. محاسبان با ارائه چک لیست اظهارنامه و مالیات مودیان را در راستای شناخت مالیات سکه کمک میکند. بیشتر مودیان مالیاتی از نحوه پرداخت و اعتراض به مالیات تعیین شده آگاهی ندارند. این موسسه با ارائه مشاوره مالیاتی و تنظیم اظهارنامههای مالیاتی، کار مودیان را سادهتر میکند. این موسسه همچنین به تمامی بنگاههای اقتصادی در خصوص قوانین مالیات مشاوره میدهد. اطمینان به این موسسه باعث کاهش هزینههای مالیاتی شما خواهد شد.
دیدگاهتان را بنویسید