معافیت مالیاتی اشخاص حقوقی

حالا معافیت مالیاتی چیست؟ معافیت مالیاتی را می‌توان یک نوع عدم پرداخت مالیات به صورت قانونی تعریف کرد که افراد به صورت موقت یا دائم توسط دولت از پرداخت مالیات معاف می‌شوند. اینکه چه کسانی از مالیات معاف هستند در قانون مالیات‌های مستقیم ذکر شده است. معافیت‌های مالیاتی شامل هیچ گونه محاسبه مالیاتی نمی‌شوند. اما گاهی افراد نرخ صفر مالیات را با معافیت مالیاتی اشتباه می‌گیرند که در ادامه تفاوت این دو را توضیح داده‌ایم.

مودیانی که مشمول مالیات با نرخ صفر هستند، وظیفه دارند که اظهارنامه، دفاتر قانونی، اسناد و مدارک حسابداری مربوط به درآمدهای خود را به شکل مقرر شده در قانون مانند مودیان دیگر به سازمان امور مالیاتی ارائه دهند. بعد از ارائه و اظهار مدارکی که در بالا گفتیم، سازمان امور مالیاتی هم موظف است که اظهارنامه و مدارک ارسال شده مودیان را بررسی و درآمد مشمول مالیات مودیان را با نرخ صفر محاسبه کند.

حالا فرق معافیت مالیاتی با معافیت با نرخ صفر چیست؟ کسب‌وکارهایی که معاف از مالیات هستند به صورت دائم معاف از مالیات هستند ولی کسب‌وکارهایی که مالیات با نرخ صفر هستند، یعنی همیشه از پرداخت مالیات معاف نیستند و یک بازه زمانی مشخص دارد. حالا که تفاوت معافیت مالیاتی و مالیات با نرخ صفر را یاد گرفتیم، می‌خواهیم ببینیم مالیات چند نوع دارد و به چند دسته تقسیم می‌شود؟

1. وزارت‌خانه‌ها و موسسات دولتی
2. دستگاه‌هایی که بودجه آن‌ها توسط دولت تامین می‌شود.
3. شهرداری‌ها و دهیاری‌ها
4. بنیادها و نهادهای انقلاب‌اسلامی دارای مجوز معافیت از طرف حضرت امام خمینی(ره) و مقام معظم رهبری

1. اگر مراکز در مناطق معمولی قرار داشته باشند، از تاریخ شروع بهره‌برداری یا استخراج یا فعالیت به مدت ۵ سال از مالیات معاف هستند.
2. اگر در مناطق کمتر توسعه‌یافته قرار گرفته باشند، به مدت ۱۰ سال با نرخ صفر مشمول مالیات می‌شوند. که مالیات با نرخ صفر را در بالا توضیح دادیم که چه مراحلی دارد.

مالیات‌ سال‌های بعد از دوره محاسبه مالیات نرخ صفر مذکور در صدر این ماده تا زمانی که جمع درآمد مشمول مالیات واحد به ۲ برابر سرمایه ثبت و پرداخت شده برسد، با نرخ صفر محاسبه می‌شود و بعد از آن مالیات تعلق گرفته براساس ماده ۱۰۵ این قانون محاسبه و دریافت می‌شود.

درآمد حمل‌و‌نقل اشخاص حقوقی و غیردولتی، از مشوق‌های مالیاتی جزء‌های ۱ و ۲ این بند برخوردار هستند. اشخاص حقوقی غیردولتی موضوع این ماده که قبل از این اصلاحیه تاسیس شده‌اند، در صورت سرمایه‌گذاری مجدد از مشوق این ماده می‌توانند استفاده کنند. هرگونه سرمایه‌گذاری که با مجوز قانونی مراجع ذی‌ربط با هدف تاسیس، توسعه، بازسازی و نوسازی واحدهای مذکور برای ایجاد دارایی‌های ثابت به استثنای زمین هزینه می‌شود، مشمول حکم این بند است.

ح- در صورتی که سرمایه‌گذاری انجام شده موضوع این ماده با مشارکت سرمایه‌گذاران خارجی با مجوز سازمان سرمایه‌گذاری و کمک‌های فنی و اقتصادی ایران انجام شده باشد، به ازای هر ۵ درصد مشارکت سرمایه‌گذاری خارجی به میزان ۱۰ درصد به مشوق این ماده به نسبت سرمایه ثبت و پرداخت شده و حداکثر تا ۵۰ درصد اضافه می‌شود.

[custom-Box-tip]

خ- شرکت‌های خارجی که با استفاده از ظرفیت واحدهای تولیدی داخلی در ایران نسبت به تولید محصولات با نشان معتبر اقدام کنند، درصورتی‌که حداقل بیست‌ درصد (۲۰٪) از محصولات تولیدی را صادر کنند، از تاریخ انعقاد قرارداد همکاری با واحد تولید ایرانی در دوره محاسبه مالیات با نرخ صفر واحد تولیدی مذکور مشمول حکم این ماده بوده و در صورت اتمام دوره ذکر شده، از پنجاه ‌درصد (۵۰٪) تخفیف در نرخ مالیاتی نسبت به درآمد ابرازی حاصل از فروش محصولات تولیدی در مدت مذکور در این ماده برخوردار می‌شوند.

درآمد تولیدی شرکت‌ های خارجی

د- نرخ صفر مالیاتی و مشوق‎های موضوع این ماده شامل درآمد واحدهای تولیدی و معدنی مستقر در شعاع یکصد و بیست کیلومتری مرکز استان تهران و پنجاه کیلومتری مرکز استان اصفهان و سی کیلومتری مراکز سایر استان‌ها و شهرهای دارای بیش از سیصد هزار نفر جمعیت براساس آخرین سرشماری نفوس و مسکن نمی‌شود.

معافیت واحدهای تولیدی و معدنی

واحدهای تولیدی فناوری اطلاعات با تایید وزارت‌خانه‌های ذی‌ربط و معاونت علمی‌وفناوری رئیس‌جمهور در هر صورت مشمول امتیاز این ماده می‌شوند. همچنین مالیات واحدهای تولیدی و معدنی مستقر در کلیه مناطق ویژه اقتصادی و شهرک‎های صنعتی به استثنای مناطق ویژه اقتصادی و شهرک‌های مستقر در شعاع یکصد و بیست کیلومتری مرکز استان تهران با نرخ صفر محاسبه می‌­شود و از مشوق‎های مالیاتی موضوع این ماده برخوردار می‌شوند. 

درخصوص مناطق ویژه اقتصادی و شهرک‌های صنعتی یا واحدهای تولیدی که در محدوده دو یا چند استان یا شهر قرار می‌گیرند، ملاک تعیین محدوده به موجب آیین‌نامه‌ای است که حداکثر سه ماه پس از تصویب این قانون با پیشنهاد مشترک وزارتخانه‌های صنعت، معدن و تجارت و امور اقتصادی و دارایی و سازمان مدیریت و برنامه‌ریزی کشور و سازمان حفاظت محیط‌ زیست تهیه و به تصویب هیأت وزیران می‌رسد.

معافیت واحدهای تولیدی فناوری اطلاعات

ذ- فهرست مناطق کمتر توسعه‌یافته شامل استان، شهرستان، بخش و دهستان در سه‌‌ماهه اول در هر برنامه پنج‌ساله، توسط سازمان مدیریت و برنامه‌ریزی کشور با همکاری وزارت اموراقتصادی‌ودارایی با لحاظ شاخص‌های نرخ بیکاری و سرمایه‌گذاری در تولید تهیه می‌شود و به‌ تصویب هیأت وزیران می‌رسد و تا ابلاغ فهرست جدید، فهرست برنامه قبلی معتبر است. تاریخ شروع فعالیت با تایید مراجع قانونی ذی‌ربط، مناط اعتبار برای احتساب مشوق‌های مناطق کمتر توسعه‌یافته است.

ر- کلیه تاسیسات ایران‌گردی و جهانگردی که قبل از اجرای این ماده از پروانه بهره‌برداری از مراجع قانونی ذی‌ربط اخذ کرده باشند تا مدت ۶ سال بعد از لازم‌الجرا شدن این ماده از پرداخت پنجاه درصد (۵۰٪) مالیات بر درآمد ابرازی معاف هستند. حکم این بند نسبت به درآمد حاصل از اعزام گردشگر به خارج از کشور مجری نیست. 

تاسیسات ایرانگردی و جهانگردی

ز- صددرصد (۱۰۰٪) درآمد ابرازی دفاتر گردشگری و زیارتی دارای مجوز از مراجع قانونی ذی‌ربط که از محل جذب گردشگران خارجی یا اعزام زائر به عربستان، عراق و سوریه تحصیل شده باشد، با نرخ صفر مالیاتی مشمول مالیات می‌شود.

دفاتر گردشگری و زیارتی

ژ- مالیات با نرخ صفر موضوع این قانون صرفا شامل درآمد ابرازی به جز درآمدهای کتمان‌شده می‌شود. این حکم دربارهٔ کلیه احکام مالیاتی با نرخ صفر منظور در این قانون و سایر قوانین مجری است.

س- معادل هزینه­‌های تحقیقاتی و پژوهشی اشخاص حقوقی خصوصی و تعاونی در واحدهای تولیدی و صنعتی دارای پروانه بهره‌برداری از وزارتخانه‌های ذی‌ربط که در قالب قرارداد منعقده با دانشگاه‌ها یا مراکز پژوهشی و آموزش عالی دارای مجوز قطعی از وزارتخانه‌های علوم، تحقیقات و فناوری و بهداشت، درمان و آموزش پزشکی که در چارچوب نقشه جامع علمی کشور انجام می‌­شود.

هزینه‌های تحقیقاتی و پژوهشی

مشروط بر اینکه گزارش پیشرفت سالانه آن به‌تصویب شورای پژوهشی دانشگاه‌ها و یا مراکز تحقیقاتی مربوط برسد و ناخالص درآمد ابرازی حاصل از فعالیت‌های تولیدی و معدنی آنها کمتر از پنج ‌میلیارد (۵,۰۰۰,۰۰۰,۰۰۰) ریال نباشد، حداکثر به میزان ده‌ درصد (۱۰٪) مالیات ابرازی سال انجام هزینه مذکور بخشوده می‌شود. معادل مبلغ منظور شده به حساب مالیات اشخاص مذکور، به‌عنوان هزینه قابل قبول مالیاتی پذیرفته نمی‌شود.

دستورالعمل اجرائی این بند با پیشنهاد سازمان امور مالیاتی کشور به‌ تصویب وزرای امور اقتصادی‌ودارایی، صنعت، معدن و تجارت، علوم، تحقیقات و فناوری، بهداشت، درمان و آموزش پزشکی می‌رسد.

۴. کلیه شرکت‌ های تعاونی فعال روستایی و عشایری

[custom-Box-tip]

تبصره- ‌دولت مکلف است معادل مالیات بر درآمد متعلق به آن قسمت از سود ابرازی سازمان مرکزی تعاون روستایی ایران را که با تصویب مجمع‌عمومی برای سرمایه‌گذاری در شرکت‌های تعاونی روستایی اختصاص داده می‌شود، پس از وصول و واریز آن به حساب درآمد عمومی کشور، از محل‌ اعتبار ردیف خاصی که به همین منظور در قانون بودجه کل کشور پیش‌ بینی می‌شود در وجه سازمان مذکور مسترد کند. 

بر طبق ماده ۱۴۲ قانون مالیات مستقیم، درآمد کارگاه‌های فرش دستباف و صنایع‌دستی و شرکت‌های تعاونی و اتحادیه‌های تولیدی مربوطه از پرداخت مالیات معاف هستند. 

1. کمک‌ها و دریافت‌های نقدی و غیرنقدی هلال‌احمر
2. کمک‌ها و دریافت‌های نقدی و غیرنقدی مدارس علوم اسلامی
3. کمک‌ها و دریافت‌های نقدی و غیرنقدی صندوق‌های پس‌انداز بازنشستگی، سازمان تامین اجتماعی، خدمات درمانی، بیمه اجتماعی کشاورزان، روستائیان و عشایر، حق بیمه و حق بازنشستگی سهم کارکنان و کارفرما و جریمه‌های دریافت شده مربوط توسط آن‌ها 
4. کمک‌ها و دریافت‌های نقدی و غیرنقدی نهادهای انقلاب اسلامی 
5. درآمد صندوق عمران موقوفات کشور که به مصرف عمران موقوفات برسد
6. درآمد اشخاص از محل وجوه بریه ولی فقیه، خمس و زکات 
7. آن قسمت از درآمد موقوفات که به فعالیت‌های فرهنگی، اختراعات، اکتشافات و.. اختصاص می‌یابد.

1. معادل ۱۰ درصد از مالیات بر درآمد فروش کالاهایی که در بورس‌های کالایی پذیرفته شده و به فروش می‌رسد.
2. ۱۰ درصد مالیات بردرآمد شرکت‌هایی که سهام آن‌ها برای معامله در بورس‌های داخلی‌وخارجی پذیرفته می‌شود. 
3. ۵ درصد از مالیات بردرآمد شرکت‌هایی که سهام آن‌ها برای معامله در خارج از بورس داخلی و خارجی پذیرفته می‌شود در صورتی که در پایان دوره مالی به تایید سازمان حداقل ۲۵درصد سهام شناور آزاد داشته باشند، معادل دو برابر معافیت‌های فوق از بخشودگی مالیاتی برخوردار می‌شوند.

1. جوایز علمی
2. درآمد حق اختراع و اکتشاف
3. درآمدهای ناشی از فعالیت‌های پژوهشی و تحقیقاتی که دارای پروانه‌ تحقیق از وزارت‌خانه‌های ذی‌صلاح باشد، به مدت ده سال از تاریخ اجرای این اصلاحیه طبق قوانین مقرر شده که به پیشنهاد وزارت‌خانه‌ها فرهنگ و آموزش عالی، وزارت بهداشت و درمان آموزش پزشکی و امور اقتصاد و دارایی به تصویب هیئت وزیران خواهد رسید، از پرداخت مالیات معاف هستند. 

بر طبق ماده ۱۴۶ قانون مالیات مستقیم کلیه معافیت های مدت دار که به موجب قوانین و مقررات مالیاتی قبلی تعیین شده است، با رعایت مقررات مربوط تا زمانی که انقضاء دارد، به قوت خود باقی است.