اظهارنامه برآوردی چیست؟ مهلت اعتراض + نحوه پرداخت

اظهارنامه برآوردی از سوی سازمان امور مالیاتی برای مودیانی تهیه می‌شود که از ارسال اظهارنامه خودداری کرده‌اند یا اطلاعات اظهارنامه آن‌ها مطابق با قوانین و مقررات سازمان امور مالیاتی نبوده است. این اظهارنامه با استفاده از اطلاعات موجود از فعالیت اقتصادی اشخاص حقیقی و حقوقی صادر می‌شود. هدف از صدور اظهارنامه برآوردی تضمین دریافت مالیات از مودیان و جلوگیری از فرار مالیاتی است.

اعتراض به اظهارنامه برآوردی

در صورتی که مودی پس از مشاهده اظهارنامه برآوردی سازمان امور مالیاتی، اطلاعات مندرج را قبول نداشته باشد می‌تواند ظرف مدت ۳۰ روز از زمان ابلاغ، اعتراض خود را به‌صورت الکترونیک و در همان پرونده مالیاتی ثبت کند که در مراحل بعدی به اعتراض وی و اظهارنامه مالیاتی برآوردی سازمان امور مالیاتی مجددا رسیدگی شود.

مراحل ثبت اعتراض به اظهارنامه برآوردی

تفاوت اظهارنامه برآوردی و مالیات علی الراس

تا پیش از سال ۱۳۹۴، سازمان امور مالیاتی در صورت‌های مختلفی مانند عدم تسلیم اظهارنامه، عدم تسلیم دفاتر یا حتی رد دفاتر مالیاتی نسبت به محاسبه مالیات از روش علی الراس اقدام می‌‌کرد. اما پس از اصلاح قانون مالیات‌های مستقیم در سال ۱۳۹۴، دیگر سازمان امور مالیاتی در هر شرایطی نمی‌تواند پرونده مودی را با روش علی الراس مورد رسیدگی قرار دهد و فقط در صورتی که مودی از ارسال اظهارنامه مالیاتی خودداری کند، سازمان امور مالیاتی اجازه دارد که از طریق اظهارنامه برآوردی، نسبت به تشخیص و ابلاغ مالیات مودی اقدام کند.

چرا‌که در این شرایط ممکن است به دلیل عدم پالایش حساب‌های بانکی و اقدام سازمان صرفاً با مواردی که در دست دارد، مالیات تشخیصی نسبت به مالیات حقه و واقعی مودی بیشتر در نظر گرفته شود. به علاوه در شرایطی که سازمان اظهارنامه مالیاتی برآوردی را تهیه می‌کند، مودی مشمول جریمه‌های دیگری هم می‌شود که در صورت ارسال اظهارنامه توسط خود مودی، این جریمه‌ها موضوعیت پیدا نمی‌کنند.

آیا اظهارنامه برآوردی فقط برای مالیات بر عملکرد است؟

در جواب این سوال باید گفت خیر؛ سازمان امور مالیاتی با اجرایی شدن مقدماتی سامانه مودیان از ابتدای سال ۱۴۰۳ نسبت به تهیه اظهارنامه مالیاتی برآوردی ارزش افزوده هم اقدام کرده و در پایان هر فصل با اطلاعاتی همچون صورتحساب‌های ارسالی موجود در سامانه مودیان، اظهارنامه ارزش افزوده را تهیه می‌کند و مودی با مشاهده آن می‌تواند این اظهارنامه را تأیید یا اصلاح کند.

بین اظهارنامه مالیاتی برآوردی عملکرد و ارزش افزوده تفاوت‌هایی وجود دارد، اما هر دو برای جبران و تنبیه مودیانی هستند که تکالیف مالیاتی خود را در موعد مقرر به انجام نمی‌رسانند و سازمان بابت جلوگیری از فرار مالیاتی مودیان این اظهارنامه‌ها را خود تهیه کرده و مودی را در صورت عدم اعتراض وادار به پرداخت مالیات تشخیصی می‌‌کنند.

قبول اظهارنامه برآوردی

مودی پس از مشاهده برگ تشخیص صادره از اظهارنامه مالیاتی برآوردی سازمان امور مالیاتی در صورتی که اطلاعات مندرج را قبول داشته باشد، باید نسبت به پرداخت مالیات تشخیصی سازمان اقدام کند.

نحوه اطلاع رسانی اظهارنامه برآوردی

سازمان امور مالیاتی، اظهارنامه مالیاتی برآوردی را به‌صورت ابلاغ الکترونیک در پرونده مالیاتی مودی ارسال می‌‌کند و مودی می‌تواند با ورود به پرونده مالیاتی، قسمت مشاهده ابلاغ الکترونیک، برگ تشخیص صادره برا‌ساس اظهارنامه برآوردی را مشاهده کند.

پرداخت مالیات اظهارنامه برآوردی 

پس از طی کردن مراحل قانونی و قطعی شدن مبلغ مالیات، مودی وظیفه دارد که نسبت به پرداخت مبلغ مالیات تعیین شده اقدام کند. مراحل پرداخت مالیات برای اظهارنامه مالیاتی برآوردی به شرح زیر است: 

1. ابتدا به سایت my.tax.gov.ir مراجعه کنید.
2. نام کاربری و رمز عبور خود را وارد کنید.
3. از داخل کارپوشه سامانه مودیان، اظهارنامه مالیاتی برآوردی را انتخاب و مبلغ مالیات تعیین شده را مشاهده کنید.
4. گزینهٔ پرداخت مالیات را انتخاب کنید.
5. سپس روی گزینهٔ پرداخت مالیات آنلاین کلیک کنید.
6. فرآیند پرداخت را تکمیل و سپس رسید الکترونیکی را پرینت و نگهداری کنید.

منابع تهیه اظهارنامه برآوردی 

سازمان امور مالیاتی برای تهیه این اظهارنامه از منابع مختلفی استفاده می‌کند که این منابع به شرح زیر است: 

• اطلاعات پرونده مالیاتی 
• میانگین درآمد افراد یا شرکت‌هایی با فعالیت مشابه
• گردش حساب‌های بانکی مودی
• اطلاعات دارایی‌های و اموال مودی
• بیمه‌نامه‌ها
• صورت وضعیت هزینه‌ها و درآمدها، مانند هزینه‌های عملیاتی
• گزارش ماموران مالیاتی با اسناد کافی و معتبر

این موارد تنها بخشی از منابع موجود برای تهیه اظهارنامه مالیاتی برآوردی از سوی سازمان امور مالیاتی است و گاهی بسته به نوع تخلف مودی یا میزان آن، امکان دارد که از منابع دیگری هم برای تهیه اظهارنامه برآوردی استفاده شود.

مشمولان اظهارنامه برآوردی

همهٔ اشخاص حقیقی و حقوقی که در ماده ۹۷ قانون مالیاتهای مستقیم نام آن‌ها ذکر شده، مشمول اظهارنامه مالیاتی برآوردی از سوی سازمان امور مالیاتی می‌شوند. اظهارنامه مالیاتی برآوردی یک اظهارنامه تخمینی از درآمد مودی است و در صورتی که مودی، خود نسبت به ارسال اظهارنامه مالیات عملکرد اقدام نکرده باشد، صادر می‌شود.

جمع‌بندی

در این مقاله از محاسبان دربارهٔ اظهارنامه مالیاتی برآوردی که در ماده ۹۷ قانون مالیات های مستقیم هم به آن پرداخته شده صحبت کردیم و جزئیات این اظهارنامه را بررسی کردیم. طبق مقاله توصیه می‌شود که حتما اظهارنامه مالیات عملکرد خود را در موعد مقرر شده برای سازمان امور مالیاتی ارسال کنید و همچنین از دستکاری اطلاعات و اطلاعات غیر واقعی در اظهارنامه پرهیز کنید. 

همچنین در صورتی که نیاز به راهنمایی در این زمینه دارید، مشاور مالیاتی محاسبان بهترین راهنمای شما در این زمینه است. 

سؤالات متداول