تعلیق قرارداد کار چیست؟ عوامل تعلیق قرارداد کار

گاهی رخ دادن یک وضعیت خاص مانند سیل، زلزله، جنگ و… میتوانند باعث تعلیق قرارداد کار شود. زمانی که چنین شرایطی پیش میآید، طرفین قرارداد باید برای رفع مشکل، یک راه حل مناسب پیدا کنند و پس از رفع مشکل قرارداد را به صورت عادی پیش ببرند. تعلیق قرارداد کار در هر شرایطی باید با توافق طرفین و با رعایت شرایط قرارداد انجام شود. در این مقاله از محاسبان، قصد داریم که بعد از یادگیری مفهوم تعلیق قرارداد کار، موارد تعلیق قرارداد را بررسی کنیم که بدانید در صورت تعلیق چه حقوق و مزایایی به شخص تعلق میگیرد.
تعلیق قرارداد کار چیست؟
طبق ماده 14 قانون کار چنانچه به واسطه امور مذکور در مواد آتی انجام تعهدات یکی از طرفین موقتاً متوقف شود، تعلیق قرارداد کار شکل میگیرد. بعد از پایان تعلیق، قرارداد کار با محاسبهٔ سابقه خدمت (برای بازنشستگی و افزایش حقوق) به حالت قبل بازمیگردد. به صورت کلی مفهوم تعلیق قرارداد کار این است که انجام تعهدات یکی از طرفین موقتاً متوقف شود.
قرارداد به صورت صحیح بسته شده و وظایف کارگر و کارفرما مشخص است. گاهی اجرای وظایف یکی از طرفین بدون اینکه قرارداد لغو شود، موقتاً متوقف میشود. سپس بعد از رفع مشکل، قرارداد به حالت عادی برمیگردد.
نکته مهم
فلسفه پیدایش این تأسیس حقوقی (تعلیق قرارداد کار)، حمایت از کارگر و تضمین ثبات شغلی کار است.
ارکان تعلیق قرارداد کار
براساس ماده ۱۴ قانون کار پایههای تعلیق قرارداد کار عبارتند از:
1. موارد تعلیق در قانون مشخص شدهاند.
2. این امور موجب میشوند در صورت تعلیق انجام تعهدات یکی از طرفین موقتاً متوقف شود.
3. این توقف انجام تعهد، جنبه موقت دارد و دائمی نیست.
5 عامل تعلیق قرارداد کار
مدت زمان تعلیق قرارداد کارگر بستگی به علت تعلیق دارد. در ادامه 5 مورد مهم که باعث تعلیق قرارداد کار میشود را توضیح میدهیم.

1. شرایط قهری یا غیرمنتظره
اگر شرایط غیرقابل پیشبینی مانند حوادث طبیعی (زلزله، سیل) یا بحرانهای غیرقابل کنترل خارج از ارادهٔ طرفین رخ دهد، منجر به تعلیق قرارداد کار میشود. طبق ماده ۱۵ قانون کار ایران، در این شرایط، مدت زمان تعلیق نامشخص است که که بسته به وضعیت کارگاه یا شرایط پیشآمده تعیین میشود. اگر حادثه باعث تعطیلی کامل کارگاه شود، قرارداد همهٔ کارگران تا زمان بهبود شرایط موقتاً تعلیق میشود. اما اگر فقط بخشی از کارگاه تعطیل شود، قرارداد کارگران همان بخش تعلیق میشود.
2. خدمت سربازی
طبق ماده ۱۹ قانون کار، در مدت خدمت سربازی قرارداد کار تعلیق میشود، اما کارگر باید حداکثر دو ماه بعد از پایان خدمت به کار سابق خود برگردد. اگر شغل او حذف شده باشد، کارفرما وظیفه دارد او را در شغلی مشابه مشغول به کار کند.
آشنایی با انواع قرارداد کار
در دوران خدمت سربازی، قرارداد کار تعلیق میشود و مدت خدمت در سه مقطع (ضرورت، احتیاط و ذخیره) به سابقه کار کارگر اضافه میشود. در این نوع تعلیق پس از پایان خدمت سربازی و بازگشت کارگر به کار، افزایشهای قانونی حقوق باید در مورد شخص اعمال شود. البته کارفرما موظف به پرداخت مزد و مزایای این دوره نیست و موضوع سوابق بیمه کارگر برعهدهٔ سازمان تامین اجتماعی است.
نکته مهم
تاریخ بازگشت کارگر به کار پس از پایان مدت تعلیق، طبق ماده ۱۹ قانون کار تعیین میشود.
3. شرکت داوطلبانه کارگران در جبهه
طبق تبصره ماده ۱۴، حضور داوطلبانه در جبهه مانند خدمت سربازی، جزء سابقه کار محسوب میشود و افزایش قانونی حقوق شامل این افراد میشود. چون قانون درباره مهلت بازگشت به کار بعد از حضور داوطلبانه در جبهه چیزی نگفته، کارگر باید بلافاصله بعد از ترخیص از جبهه برای ادامه کار به کارگاه مراجعه کند.
4. توقیف کارگر
دربارهٔ توقیف کارگر، این نوع از توقیف در سه حالت پیش بینی میشود:
4.1. توقیف کارگر به سبب شکایت کارفرما یا موارد انضباطی
در صورتی که تعلیق به دلیل مشکلات انضباطی یا نارضایتی کارفرما از عملکرد کارگر باشد، مدت زمان تعلیق باید با توجه به شرایط خاص و نتایج رسیدگی به پرونده تعیین شود. این مدت زمان به نوع تخلف و تصمیم مراجع قانونی بستگی دارد. در این مدت کارگر نمیتواند در محل کار حاضر شود، اما قرارداد کار همچنان برقرار است. اگر بعد از این مدت وضعیت روشن نشود، امکان دارد که کارگر اخراج شود. بنابراین؛ مدت زمان تعلیق کارگر بسته به دلیل تعلیق متفاوت است.
طبق ماده ۲۷ قانون کار، مدت توقیف کارگر بهعنوان غیبت و حاضر نشدن در محل کار و کوتاهی در انجام وظایف و نقض آیین انضباطی کارگاه محسوب میشود. کارفرما حق دارد با پرداخت یک ماه حقوق به ازای هر سال سابقه، فسخ قرارداد را انجام دهد. برای مثال، در صورتی که تعلیق به دلیل خدمت سربازی باشد، طبق ماده ۱۹ قانون کار، حداکثر تا دو ماه پس از پایان خدمت، کارگر باید به کار خود بازگردد. اما در سایر موارد، مدت تعلیق معمولاً یک ماه است. برای مثال، اگر تعلیق به دلیل بیماری یا قوه قهریه باشد، مدت زمان آن بستگی به شرایط خاص دارد و باید توسط مراجع ذیصلاح مشخص شود.
4.2. توقیف کارگر ناشی از شکایت شخص ثالث
در این حالت اگر توقیف به محکومیت منجر نشود و طرفین (کارگر یا کارفرما) نقشی در آن نداشته باشند، قرارداد در این مدت تعلیق میشود. کارگر پس از توقیف به کار برمیگردد، اما حقوقی بابت مدت تعلیق قرارداد کار دریافت نمیکند.
4.3. توقیف کارگر ناشی از شکایت کارفرما بدون محکومیت برای کارگر
اگر توقیف کارگر به علت شکایت کارفرما باشد و این توقیف در مراجع حل اختلاف، منجر به حکم محکومیت نشود، مدت جزء سابقهٔ خدمت کارگر محسوب میشود. کارفرما باید علاوه بر جبران خسارت مطابق حکم دادگاه، مزد و مزایای کارگر را هم پرداخت کند.
5. مرخصی تحصیلی
طبق ماده ۱۶ قانون کار، مدت زمان تعلیق قرارداد کار در شرایط مرخصیهای خاص از جمله مرخصی تحصیلی، مدت اولیه مرخصی تحصیلی حداکثر دو سال است. در این مدت قرارداد کارگر به حالت تعلیق در میآید. با توافق کارگر و کارفرما این مدت برای دو سال دیگر قابل تمدید است. پس از پایان دوره مرخصی، کارگر موظف است به شغل خود بازگردد. در غیر این صورت و بدون ارائه دلایل موجه، ترک کار او به منزلهٔ استعفا محسوب خواهد شد.
حقوق و مزایای دوران تعلیق از کار
مطابق ماده ۲۳ قانون کار، در دوران تعلیق قرارداد کاری، حقوق و مزایای کارگر پس از بررسیهای وزارت کار و امور اجتماعی یا براساس حکم هیأت تشخیص و حل اختلاف تعیین میشود. به طور کلی، کارگر در این دوران از مزایای قانونی خود بهرهمند میشود و دریافت حقوق به موارد خاصی بستگی دارد که در ادامه آن را بررسی میکنیم.
تعلیق به دلیل بیماری یا عوامل قهری
چنانچه تعلیق به دلیل بیماری یا شرایط قهری از سوی کارگر باشد، در صورت تأیید بیماری از سوی سازمان تأمین اجتماعی، حقوق و دستمزد کارگر با توجه به نوع قرارداد و قوانین تأمین اجتماعی تعیین میشود. این حقوق معمولاً از سوی سازمان تأمین اجتماعی پرداخت میشود. در این شرایط، کارگر میتواند از مزایای بیمه تأمین اجتماعی برای دریافت مستمریهای مرتبط استفاده کند. بنابراین، مرخصی استعلاجی جزء سوابق کار و بازنشستگی او محسوب میشود.
تعلیق به دلیل خدمت نظام وظیفه
کارگر مشمول خدمت نظام وظیفه در مدت خدمت از سوی کارفرما حقوقی دریافت نمیکند، اما پس از پایان خدمت، دوماه فرصت بازگشت به کار دارد و بعد از برگشت حقوق و مزایای او براساس قوانین سال بازگشت به کار مشخص میشود.
تعلیق به دلیل شکایت کارفرما
اگر تعلیق به دلیل شکایت کارفرما باشد، وضعیت حقوقی کارگر به شرح زیر خواهد بود:
- اگر تعلیق به دلیل شکایت کارفرما و از طرف کارفرما باشد و هیأت تشخیص کارگر را مقصر تشخیص دهد، کارفرما موظف به پرداخت حقوق در دوران تعلیق نیست.
- اگر هیأت تشخیص حق را به نفع کارگر صادر کند، کارفرما باید حقوق کارگر را در دوران تعلیق پرداخت کند. علاوه بر این، کارفرما وظیفه دارد تا زمانی که وضعیت کارگر مشخص نشود، حداقل ۵۰ درصد حقوق ماهیانه او را به طور علیالحساب به خانوادهاش پرداخت کند.
تعلیق در دوران تعطیلی موقت کارگاه
در صورتی که کارگاه تعطیل شود و کارگر نتواند به کار خود ادامه دهد، قرارداد کار به حالت تعلیق درمیآید و حقوق وی موقتاً قطع میشود. اما پس از رفع علت تعطیلی، کارگر باید به کار خود بازگردد. حقوق و مزایای او بعد از بازگشت به کار طبق قرارداد اولیه پرداخت میشود.
نمونه حکم تعلیق از کار
دلایل تعلیق کار با توجه به نوع شغل و شرایط متفاوت است و نمیتوان حکم تعلیق کار را صرفاً به شکل یک متن یا نامه تعریف کرد. برخلاف فسخ قرارداد که معمولاً با توافق و امضای طرفین (کارگر و کارفرما) همراه است، تعلیق قرارداد کاری به شکلی کاملاً رسمی و حقوقی انجام میشود. عموماً حکم آن توسط مراجع قانونی نظیر دادگاه یا هیأت تشخیص صادر میشود.
اگرچه تعلیق کار معمولاً نیازمند حکم رسمی است، اما در برخی موارد کارگر یا کارفرما ممکن است برای اطلاعرسانی یا پیگیری روند، موضوع را از طریق نامهای رسمی اعلام کنند. این اقدام صرفاً جهت شفافسازی وضعیت و تسریع در فرآیند بررسی انجام میشود، اما جایگزین تصمیمگیریهای قانونی نخواهد بود. به یاد داشته باشید که تعلیق کار بر حقوق و مزایای کارگر تأثیر میگذارد و تعیین حقوق دوران تعلیق به تصمیمهای قانونی و بررسی مراجع ارتباط دارد. در ادامه، نمونهای از متن نامهای ارائه میشود که کارگر میتواند در شرایط خاص و برای ابلاغ رسمی درخواست تعلیق استفاده کند. این متن صرفاً بهعنوان یک قالب برای تنظیم درخواست پیشنهاد میشود:
جمعبندی
تعلیق قرارداد کار به توقف موقت تعهدات طرفین قرارداد به دلایل خاص اشاره دارد. قانون کار، به وضوح شرایط و مقررات مربوط به تعلیق قرارداد کار را مشخص کرده است که هم حقوق کارگران حفظ شود و هم کارفرمایان در شرایط خاص قادر به مدیریت وضعیتکاری باشند و هیچیک از طرفین قرارداد تحت فشار غیرمنصفانه قرار نگیرند.
در صورتی که در خصوص تعلیق قرارداد سؤالی در ذهنتان وجود دارد یا نیاز به مشاوره درباره این موضوع دارید، پیشنهاد میکنیم که از مشاوره بیمه و کار محاسبان برای پاسخ سؤالهای تخصصی بیمه و قانون کار راهنمایی دریافت کنید. برای ارتباط با مشاور بیمه و کار از طریق سایت مؤسسه حسابداری محاسبان نوبت خود را رزرو کنید که در زمان مشخص شده با شما تماس گرفته شود.
سوالات متداول
1. تعریف تعلیق قرارداد کار چیست؟
تعلیق قرارداد کار یعنی توقف موقت انجام تعهدات یکی از طرفین (کارگر یا کارفرما).
2. چه مواردی باعث تعلیق قرارداد میشود؟
1. شرایط قهری یا غیرمنتظره
2. خدمت سربازی
3. شرکت داوطلبانه کارگران در جبهه
4. توقیف کارگر (۳ بخش)
5. مرخصی تحصیلی
۳. آیا تعلیق قرارداد منجر به فسخ قرارداد میشود؟
خیر، تعلیق به معنای توقف موقت است و قرارداد پس از رفع علت تعلیق ادامه مییابد.
۴. مدت زمان تعلیق قرارداد چقدر است؟
۱. برای خدمت سربازی تا دو ماه پس از پایان خدمت
۲. بیماری تا زمان بهبودی طبق نظر تأمین اجتماعی
۳. حوادث قهری تا رفع مانع و اختلافات تا صدور رأی توسط مراجع قانونی
۵. آیا دوران تعلیق جزو سابقه کاری محسوب میشود؟
بله، مطابق ماده ۱۴ قانون کار، دوران تعلیق جزء سابقه کاری محسوب میشود، مگر علت تعلیق ناشی از تخلف اثبات شده کارگر باشد.
۶. حقوق و مزایای کارگر در دوران تعلیق به علت شکایت کارفرما چقدر است؟
در صورت ابلاغ رأی به سود کارگر حقوق کامل به کارگر تعلق میگیرد. در غیر این صورت کارفرما موظف به پرداخت نیست.
۷. حقوق مزایای کارگر در تعلیق قرارداد کار به علت بارداری یا بیماری چقدر است؟
بیماری و بارداری طبق قوانین تأمین اجتماعی.
۸. مسئول رسیدگی به موارد تعلیق قرارداد چه نهادی است؟
وزارت تعاون، کار و رفاه اجتماعی و هیاتهای تشخیص و حل اختلاف.
دیدگاهتان را بنویسید لغو پاسخ
به گفتگوی ما بپیوندید و دیدگاه خود را با ما در میان بگذارید.
با سلام من از کارم تعلیق شدم به علت اینکه وظایفی به کار ما محول شد که در واقع طبق صحبت با مدیر مربوطه نبود و بنطرم حق تعدیل منو نداشتن ولی چون بهشون بر خورده بود که از حقم میخواستم دفاع کنم تعلیقم کردن آیا به اداره کار مربوط میشه و ازم حمایت میکنن یا نه
سلام
با طرح شکایت در اداره کار میتوانید این موضوع را پیگیری کنید
سلام بنده 20روز تعلیق شدم از کار بخاطر بعث و فحاشی در کارگری آیا اخراج میشوم گفتن کمیسیون تشخیص میده چیکار کنم برم شکایت کنم از شرکت یا منتظر بمانم ممنون میشم جواب بدین
سلام
شما فعلا در حال تعلیق هستید و هنوز حکم اخراج شما صادر نشده است که بخواهید شکایت نمایید
اما اگر قصور از جانب شما نبوده میتوانید از اداره کار پیگیری نمایید
سایت شما طراحی بسیار عالی دارد و دارای اطلاعات ارزنده و کاملی است؛ که برعکس بسیاری از سایت ها بدون هیچ انتظاری، اطلاعات کامل و جامعی در اختیار مراجعه کننده قرار میدهد. موفق باشید
درود و احترام
سپاس از انرژی خوبتون 🙏🌹