جرایم مالیاتی سامانه مودیان و پایانه های فروشگاهی

جرایم مالیاتی را می‌توان به عنوان رفتاری که برخلاف قوانین مالیاتی یک کشور انجام می‌شود، تعریف کرد. در سال‌های اخیر سازمان امور مالیاتی کشور برای جلوگیری از جرایم مالیاتی و مبارزه با این جرایم، تلاش کرد تا قوانین مالیاتی را در راستای شفافیت مالی و مالیاتی و در یک چارچوب قانونی مشخص تعریف کند. هرچه قوانین مالیاتی و جرایم مالیاتی بر روی شفافیت صورت‌های مالی و مالیاتی تمرکز داشته باشد، نرخ این جرایم کاهش می‌یابد. در این مقاله ما به صورت تخصصی جرایم مالیاتی سامانه مودیان و پایانه‌های فروشگاهی را شرح می‌دهیم و مشوق‌های جرایم سامانه مودیان و بخشودگی‌های آن راهم بررسی می‌کنیم.

جرایم قانون پایانه های فروشگاهی

سازمان امور مالیاتی در کنار وضع قوانین برای سامانه مودیان و پایانه‌های فروشگاهی، جرایمی هم برای عدم اجرای آن توسط مودیان حقیقی و حقوقی در نظر گرفته است. یعنی اگر شخص حقیقی یا حقوقی طبق قوانین وضع شده، مالیات خود را به سازمان امور مالیاتی کشور پرداخت نکند، مشمول این جرایم می‌شود. در این مقاله ابتدا قانون وضع شده را بررسی و سپس جریمه در نظر گرفته شده درباره سامانه مودیان و قانون پایانه های فروشگاهی را یاد می‌گیریم.

۱. عدم صدور و ارسال صورتحساب الکترونیکی به سامانه مودیان

قانون- طبق ماده ۵ قانون سامانه مودیان و پایانه های فروشگاهی، فرایند کلی ثبت معاملات و محاسبه مالیات بر ارزش افزوده در سامانه مودیان به صورت زیر است:

الف –صورتحساب الکترونیکی، توسط فروشنده از طریق سامانه مودیان صادر می‌‎شود. در مورد مودیانی که به صورت مستقیم با مصرف‌‎کننده نهائی ارتباط دارند، عملیات ثبت فروش و صدور صورتحساب الکترونیکی، توسط پایانه فروشگاهی انجام می‌‎شود.

ب –در صورتی که خریدار، مصرف ‌کننده نهائی نبوده و خود عضو سامانه مودیان باشد، صورتحساب الکترونیکی صادر شده توسط فروشنده، به صورت خودکار به کارپوشه وی در سامانه مودیان منتقل شده و به‌عنوان اعتبار مالیاتی برای او در نظر گرفته می‌شود.

پ –در پایان هر دوره سه ‌ماهه، بدهی مالیات بر ارزش افزوده مودی که عبارت است از ما به‌ التفاوت مالیات فروش و مالیات خرید (اعتبار مالیاتی) وی در طول دوره، طبق مقررات توسط سامانه محاسبه می‎‌شود. در صورتی که مالیات فروش مودی بیشتر از مالیات خرید (اعتبار مالیاتی) او باشد، مودی موظف است ما به ‌التفاوت را به ترتیبی که سازمان مالیاتی تعیین می‌کند، به حساب سازمان مالیات کشور واریز کند. متقابلاً در صورتی که مالیات فروش مودی کمتر از مالیات خرید (اعتبار مالیاتی) وی باشد، سازمان موظف است با رعایت ترتیبات قانونی مربوطه ما‎به‎‌التفاوت را به مودی مسترد کند.

ت- پس از اتمام مواعید مقرر در ماده (3) این قانون، ماموران مالیاتی جز در مواردی که در این قانون اجازه داده شده، نباید در تشخیص بدهی مالیات بر ارزش افزوده اشخاص مشمول دخالت کنند.

اما اگر مودی در سامانه مودیان، صورت حساب‌های الکترونیک را ثبت نکند، طبق ماده ۲۲ این قانون مشمول جریمه‌های زیر می‌شود:

جریمه طبق قانون- طبق ماده ۲۲ قانون سامانه مودیان و پایانه های فروشگاهی، جریمه عدم صدور صورتحساب الکترونیکی، معادل ده درصد ۱۰ درصد مجموع مبلغ فروش انجام شده بدون صدور صورتحساب الکترونیکی یا معادل بیست میلیون ریال  ۲۰۰۰۰۰۰۰ است (هر کدام بیشتر باشد) مودی هم باید مبلغ جریمه را به سازمان امور مالیاتی پرداخت کند. 

۲. عدم عضویت در سامانه مودیان

قانون- طبق ماده ۲ قوانین سامانه مودیان و پایانه های فروشگاهی؛ هر سازمانی مکلف است نسبت به ثبت‌نام و عضویت در سامانه مودیان و تخصیص کارپوشه اختصاصی اقدام کند. همچنین سازمان مالیاتی وظیفه دارد، حداکثر ظرف یک هفته پس از ثبت‌‌نام مودیان در نظام مالیاتی، نسبت به ثبت‌نام و عضویت و نیز تخصیص کارپوشه اختصاصی به آنها در سامانه مودیان اقدام نماید.

جریمه طبق قانون- در صورت انجام ندادن ماده ۲ قانون پایانه‌های فروشگاهی، افراد مشمول یا مودیان این ماده از قانون، بر طبق ماده ۲۴ همان قانون، مشمول جرایم مالیاتی سامانه مودیان و پایانه های فروشگاهی می‌شوند که به شرح زیر است:

چنانچه واحد مذکور ظرف مدت ۱۰ روز از تاریخ دریافت اخطار، نسبت به عضویت در سامانه مودیان اقدام نکند، برای بار اول به مدت ۲ هفته و برای بار دوم از ۲ تا ۶ ماه با اعلام مرجع صدور مجوز، توسط نیروی انتظامی و در مورد کسب و کارهای مجازی، توسط کارگروه تعیین مصادیق مجرمانه، تعطیل یا مسدود خواهد شد.

در صورتی که پس از گذشت ۱۵ روز، مرجع صادرکننده مجوز تعطیلی واحد متخلف را به نیروی ‎انتظامی یا کارگروه تعیین مصادیق مجرمانه ابلاغ نکند،سازمان امور مالیاتی موظف است رأسا تعطیلی واحد متخلف را به نیروی انتظامی یا کارگروه مذکور ابلاغ کند. در این صورت، مرجع صادرکننده مجوز، با متخلف در پرداخت مالیات و جریمه ها مسئولیت تضامنی خواهد داشت.

۳. عدم اعلام شماره حساب یا شماره حساب بانکی واحد

قانون- طبق ماده ۱۰ قوانین سامانه مودیان و پایانه‌های فروشگاهی، اشخاص مشمول مکلفند شماره حساب یا حساب‌‎های بانکی و شناسه یکتای دستگاه‌های کارتخوان بانکی (pos) یا درگاه‌‎های پرداخت الکترونیکی مورد استفاده برای فعالیت شغلی خود را به سازمان امور مالیاتی اعلام کنند.

تبصره ـ در موارد استفاده از حساب بانکی یا دستگاه کارتخوان بانکی (pos) یا درگاه‌های پرداخت الکترونیکی جدید، اشخاص مشمول مکلفند اطلاعات آن‌ها را بلافاصله از طریق کارپوشه خود در سامانه مودیان به سازمان اعلام کنند.

جریمه طبق قانون- در صورت عدم انجام قوانین ماده ۱۰ قانون سامانه مودیان و پایانه های فروشگاهی توسط مودیان مالیاتی، طبق موارد ذکر شده در ماده ۲۲ این قانون، مودیان به شرح زیر جریمه می‌شوند:

 علاوه بر این از معافیت‌های مالیاتی و مشوق‌های موضوع مالیات‌های مستقیم در همان سال مالی محروم خواهند شد.

۴. عدم تحویل صورتحساب چاپی به خریدار

قانون- بر اساس ماده ۱۴ مکرر قانون سامانه مودیان و پایانه های فروشگاهی، سازمان امور مالیاتی مودیانی که میزان فروش سالانه آنها کمتر از بیست و پنج برابر معافیت موضوع ماده (۸۴) قانون مالیات ‌های مستقیم باشد از صدور صورتحساب الکترونیکی معاف هستند و باید به خریدار صورتحساب چاپی ارائه دهند. 

جریمه طبق قانون- طبق بند ت ماده ۲۲ جرایم مالیاتی سامانه مودیان و پایانه های فروشگاهی مشمول جرایم زیر می‌شود:

۵. عدم اعلام بروز حادثه یا نقص فنی در پایانه فروشگاهی

قانون- طبق ماده ۱۲ قانون پایانه های فروشگاهی و سامانه مودیان؛ اشخاص مشمول مکلفند در صورتی ­که امکان صدور صورتحساب الکترونیکی به دلیل بروز حادثه یا نقص فنی فراهم نباشد مراتب را تا پایان روز اداری بعد، از طریق کارپوشه خود در سامانه مودیان یا به هر طریق دیگری که سازمان امور مالیاتی اعلام می‎کند به سازمان مالیات یا شرکت معتمد ارائه دهنده خدمات مالیاتی اعلام کنند و تا زمان امکان پذیر شدن صدور صورتحساب الکترونیکی، فروش‌های خود را به ترتیبی که سازمان به موجب دستورالعملی تعیین می‎کند، ثبت و صورتحساب‌­های صادره را به سازمان امور مالیاتی ارسال کنند.

۶. عدم اعلام تعطیلی موقت یا دائم یا انحلال کسب‌وکار

قانون- طبق ماده ۱۳ قوانین پایانه‌ های فروشگاهی؛ در صورتی که به هر دلیل اعم از تعطیلی (موقت یا دائم) و یا انحلال واحد کسب ‎و کار، بهره ‎برداری از پایانه فروشگاهی به طور موقت یا دائم متوقف شود، اشخاص مشمول مکلفند مراتب را ظرف مدت ده روز از توقف بهره‎برداری از طریق کارپوشه خود در سامانه مودیان حسب مورد به سازمان یا شرکت معتمد ارائه دهنده خدمات مالیاتی اعلام کنند.

تبصره ـ در مواردی که تعطیلی واحد اقتصادی به دستور مراجع قانونی ذیربط باشد و یا در موارد قوه قهریه یا بروز حوادث غیرمترقبه که مبتنی بر علل و جهاتی خارج از اراده اشخاص مشمول باشد و بر اثر آن اتفاق اطلاع به سازمان در آن شرایط ممکن نباشد، اشخاص مشمول تا رفع موانع قهریه ذکر شده از رعایت مهلت زمانی مقرر در این ماده مستثنی هستند.

۷. عدم اعلام تغییر شغل یا محل فعالیت 

قانون- طبق ماده ۱۴ قانون سامانه مودیان و پایانه های فروشگاهی؛ اشخاص مشمول قوانین پایانه های فروشگاهی که نسبت به تغییر شغل یا محل فعالیت، تغییر مالکیت یا اجاره واحد کسب و کار اقدام می کنند، مکلفند ظرف مدت ده روز تغییرات انجام شده را از طریق کارپوشه خود در سامانه مؤدیان به سازمان یا شرکت معتمد ارائه دهنده خدمات مالیاتی اعلام کنند.

جریمه طبق قانون- در صورتی که شخص مشمول در ماده ۱۴ در صورت تعطیلی موقت یا دائم یا انحلال کسب‌وکار را به سازمان امور مالیاتی اطلاع ندهد، بر طبق بند ث ماده ۲۲ در قانون پایانه‌های فروشگاهی باید معادل یک درصد (٪۱) مبلغ فروش‌ گزارش ‌نشده یا معادل ده میلیون (۱۰,۰۰۰,۰۰۰) ریال، هر یک که بیشتر باشد، جریمه به سازمان امور مالیاتی پرداخت کند.

8. تقلب یا اخلال در نظام مالیاتی کشور 

قانون و جریمه طبق قانون- طبق ماده ۲۳ قانون پایانه های فروشگاهی و سامانه مودیان هر شخصی که به قصد تقلب یا اخلال در نظام مالیاتی کشور، اقدام به تولید، عرضه یا استفاده از تجهیزات سخت افزاری و نرم افزاری و پایانه‌های فروشگاهی معیوب یا تجهیزات معیوب کننده کند یا پایانه فروشگاهی خود یا دیگران را تخریب کند، علاوه بر جبران ضرر و زیان، بر حسب مورد به یک یا چند مورد از مجازات‌های تعزیری درجه پنج قانون مجازات اسلامی به غیر از حبس، می‌شود.

بخشودگی‌های جرایم سامانه مودیان

طبق قوانین بخشودگی جرایم سامانه مودیان در تبصره‌های ۱، ۲ و ۳ ماده ۲۲ قانون سامانه مودیان و پایانه‌های فروشگاهی اینطور نوشته شده است که:

تبصره ۱ ماده ۲۲- مبلغ جریمه‌های ثابت مندرج در این قانون، متناسب با نرخ تورم سالانه بر اساس آخرین اعلام بانک مرکزی، هر سال توسط سازمان امور مالیاتی اعلام می‌شود. 

تبصره ۲ ماده ۲۲- سازمان نمی‌تواند بیش از ۵۰ درصد جریمه‌های موضوع این ماده را مطابق ماده ۱۹۱ قانون مالیات های مستقیم مورد بخشودگی قرار دهد.

مشوق‌های جرایم سامانه مودیان

تشویق‌های مالیاتی که در قوانین سامانه مودیان و پایانه های فروشگاهی ذکر شده است در ماده ۱۷ و ۱۸ این قوانین آورده شده است که در ادامه آن را بررسی می‌کنیم.

ماده ۱۷ قانون سامانه مودیان و پایانه های فروشگاهی

طبق ماده ۱۷- قانون سامانه مودیان و پایانه های فروشگاهی سازمان موظف است در ۵ سال اول پس از استقرار سامانه مودیان به منظور تشویق صاحبان مشاغل موضوع فصل چهارم باب سوم قانون مالیات‌های مستقیم که فروش‌های خود را با استفاده از پایانه فروشگاهی انجام داده و کالاها و خدمات مورد نیاز خود را از واحدهای اقتصادی عضو سامانه مودیان خریداری کنند.

تبصره ـ پاداش مودیان موضوع این ماده که طبق قانون، مشمول مالیات بر ارزش افزوده نیستند، از مالیات عملکرد آن‌ها در همان سال کسر می‎شود. پاداشی که به این مودیان تعلق می‎گیرد، از پنجاه درصد (٪۵۰) مالیات عملکرد ابرازی آنان بیشتر نخواهد بود.

ماده ۱۸ قانون سامانه مودیان و پایانه های فروشگاهی

طبق ماده ۱۸- سازمان امور مالیاتی وظیفه دارد به منظور تشویق مصرف کنندگان نهائی (اشخاص حقیقی) که خریدهای خود را از فروشندگان مجهز به پایانه فروشگاهی و از طریق شبکه پرداخت بانکی انجام می‎دهند، از هر ۱۰ صورتحساب الکترونیکی صادر شده توسط پایانه های فروشگاهی یک صورتحساب را به صورت قرعه کشی برخط انتخاب کرده، دو برابر مبلغی را که خریدار براساس آن صورتحساب به عنوان مالیات بر ارزش افزوده پرداخت نموده است، به حساب بانکی وی مسترد کند.

جوایز مزبور از محل وصولی جاری سازمان، طبق دستورالعملی که ظرف مدت ۶ ماه از تاریخ لازم الاجراء شدن این قانون به تصویب وزیر امور اقتصادی و دارایی می رسد، پرداخت می‌شود.

دریافت مشاوره مالیاتی با یک کلیک!

در این مقاله جرایم مالیاتی سامانه مودیان و پایانه های فروشگاهی را همراه با قوانین وضع شده پایانه های فروشگاهی و سامانه مودیان و بخشودگی‌ها و مشوق‌های جرایم سامانه مودیان را مورد بررسی قرار دادیم. چنانچه در خصوص موضوع‌های مالیاتی سوال دارید از طریق کامنت‌ها با ما در ارتباط باشید و چنانچه نیاز به مشاوره مالیاتی دارید، می‌توانید از مشاوران مالیاتی موسسه حسابداری محاسبان اصفهان برای مشاوره وقت رزرو کنید.