جریان نقدی (Cash Flow) چیست؟ انواع جریان نقدینگی

یکی از مهمترین شاخصهایی که میتواند سلامت مالی یک شرکت را بهخوبی نشان دهد، جریان نقدی است. جریان نقدی بهعنوان معیاری برای سنجش ورود و خروج پول نقد در یک بازه زمانی معین، ابزاری حیاتی برای مدیران، سرمایهگذاران و تحلیلگران مالی به حساب میآید. این شاخص نه تنها وضعیت جاری شرکت را نمایان میکند، بلکه میتواند به پیشبینی نیازهای مالی آینده و ارزیابی توانایی شرکت در پرداخت بدهیها و تأمین هزینهها کمک کند. از این رو، درک صحیح از مفهوم جریان نقدی و اهمیت آن، برای هر کسبوکاری ضروری است.
جریان نقدی
جریان نقدی (Cash Flow) به مجموع پول نقد ورودی و خروجی یک شرکت یا سازمان در یک دوره معین اطلاق میشود. این جریان میتواند نشاندهنده وضعیت مالی و سلامت کسبوکار باشد. به بیان ساده، جریان نقدی تفاوت بین وجوه نقدی که یک شرکت در طول یک دوره مالی دریافت میکند و وجوهی که از شرکت خارج میشود را نشان میدهد.
انواع جریان نقدی
جریان نقدی معمولاً به سه دسته اصلی تقسیم میشود:
- جریان نقدی عملیاتی (Operating Cash Flow)
- جریان نقدی سرمایهگذاری (Investing Cash Flow)
- جریان نقدی تأمین مالی (Financing Cash Flow)
جریان نقدی عملیاتی
این نوع جریان نقدی نشاندهنده پول نقدی است که از فعالیتهای اصلی و روزمره شرکت به دست میآید. فعالیتهایی مثل فروش محصولات، ارائه خدمات و پرداخت هزینههای عملیاتی (مانند پرداخت دستمزد کارکنان و هزینههای مرتبط). جریان نقدی عملیاتی میتواند بهطور مستقیم نشان دهد که آیا شرکت قادر است هزینههای خود را از درآمد عملیاتی پوشش دهد یا خیر.
جریان نقدی سرمایهگذاری
این نوع جریان نقدی مربوط به خرید یا فروش داراییهای بلندمدت مانند تجهیزات، املاک و مستغلات و سرمایهگذاریها است. به عنوان مثال، خرید یا فروش یک کارخانه یا سرمایهگذاری در شرکتهای دیگر بخشی از جریان نقدی سرمایهگذاری محسوب میشود.
جریان نقدی تامین مالی
این جریان نقدی شامل فعالیتهای مربوط به تأمین مالی شرکت است، مانند دریافت وامها، انتشار سهام، بازپرداخت وامها و پرداخت سود سهام به سهامداران. جریان نقدی مثبت در این بخش معمولاً به این معنا است که شرکت از منابع خارجی برای تأمین مالی فعالیتهای خود استفاده کرده است.
اهمیت جریان نقدی
جریان نقدی کمک میکند تا شرکتها توانایی خود در پرداخت هزینهها و بدهیها را مدیریت کنند. داشتن جریان نقدی مثبت و مستمر، به شرکت این امکان را میدهد که فعالیتهای روزمره خود را بدون نگرانی از کمبود منابع مالی انجام دهد.
تحلیل جریان نقدی به سرمایهگذاران و مدیران نشان میدهد که آیا شرکت در وضعیت مناسبی از لحاظ مالی قرار دارد یا خیر. اگر شرکت جریان نقدی مثبتی داشته باشد، معمولاً نشاندهنده پایداری و توانایی آن برای پرداخت بدهیها و سرمایهگذاری برای رشد بیشتر است. با تحلیل جریان نقدی میتوان پیشبینی کرد که آیا شرکت در آینده نیاز به منابع مالی اضافی خواهد داشت یا خیر. این اطلاعات به مدیران کمک میکند تا بهتر برای آینده برنامهریزی کنند و تصمیمات استراتژیک بگیرند.
نحوه محاسبه جریان نقدی
محاسبه جریان نقدی یک فرآیند حیاتی برای ارزیابی وضعیت مالی شرکت است. همانطور که اشاره شد، جریان نقدی به معنای مجموع وجوه نقد ورودی و خروجی در طول یک دوره مالی معین است. برای محاسبه جریان نقدی، معمولاً از دو روش اصلی استفاده میشود؛ روش مستقیم و روش غیرمستقیم. در ادامه هر دو روش و گامهای لازم برای محاسبه آنها توضیح داده شده است.
روش مستقیم
در روش مستقیم، جریانهای نقدی ورودی و خروجی بهصورت جزئی از روی تراکنشهای واقعی نقدی ثبتشده محاسبه میشوند. مراحل محاسبه به این صورت است.
مراحل محاسبه
- جمع کردن تمام دریافتیهای نقدی شامل دریافتهای نقدی از فروش محصولات یا ارائه خدمات، بهرههای دریافتی، سودهای سرمایهگذاری و هرگونه دیگر جریان نقدی ورودی است.
- جمع کردن تمام پرداختهای نقدی شامل پرداختهای نقدی برای هزینههای عملیاتی مانند حقوق و دستمزد کارکنان، خرید مواد اولیه، پرداخت به فروشندگان، مالیات و بهرههای پرداختی است.
روش غیرمستقیم
روش غیرمستقیم پرکاربردترین روش برای محاسبه جریان نقدی است، بهویژه برای فعالیتهای عملیاتی. این روش از سود خالص شرکت که در صورت سود و زیان گزارش شده شروع میکند و سپس تعدیلاتی برای اقلام غیرنقدی و تغییرات در حسابهای جاری اعمال میشود.
مراحل محاسبه
- شروع با سود خالص، محاسبه از سود خالص گزارششده شرکت آغاز میشود.
- اضافه کردن هزینههای غیرنقدی اقلامی مانند استهلاک و کاهش ارزش که در صورت سود و زیان وجود دارند ولی تاثیری در جریان نقدی ندارند، باید به سود خالص اضافه شوند. این اقلام نقدی نیستند، اما در محاسبات سود خالص لحاظ میشوند.
- تعدیل تغییرات در داراییها و بدهیهای جاری، تغییرات در حسابهایی مانند موجودی کالا، حسابهای دریافتنی و پرداختنی نشاندهنده جریانهای نقدی ورودی و خروجی هستند و باید تنظیم شوند:
- افزایش موجودی کالا (جریان نقدی را کاهش میدهد).
- کاهش حسابهای دریافتنی (جریان نقدی را افزایش میدهد).
- افزایش حسابهای پرداختنی (جریان نقدی را افزایش میدهد).
فرمول جریان نقدینگی
فرمول محاسبه جریان نقدینگی به دو روش مستقیم و غیرمستقیم عبارت است از:
فرمول روش مستقیم
جریان نقدی خالص = مجموع دریافتیهای نقدی − مجموع پرداختهای نقدی
فرمول روش غیرمستقیم
جریان نقدی خالص = سود خالص + استهلاک و کاهش ارزش + تغییرات در حسابهای جاری
جریان نقدی ورودی و خروجی
جریان نقدی ورودی شامل تمام وجوه نقدی است که به شرکت وارد میشود. به عنوان مثال، پول حاصل از فروش محصولات یا خدمات، بهرهای که از سپردههای بانکی به دست آمده و همچنین درآمدی که از فروش داراییهای شرکت به دست میآید، جزء جریانهای نقدی ورودی محسوب میشوند. در مقابل، جریان نقدی خروجی شامل تمام وجوه نقدی است که از شرکت خارج میشود. به عنوان نمونه، مبالغی که برای خرید مواد اولیه، پرداخت حقوق و دستمزد کارکنان، هزینههای انرژی و قبوض مختلف، و همچنین بازپرداخت بهره وامهای دریافتی صرف میشود، از عناصر جریان نقدی خروجی به شمار میروند.
جریان نقدینگی پروژه
جریان نقدینگی پروژه به معنای ورود و خروج وجوه نقدی در طول دوره اجرای یک پروژه است. این جریان شامل تمام منابع مالی وارد شده به پروژه، مانند سرمایهگذاریها، وامها و درآمدهای حاصل از فروش یا خدمات مرتبط با پروژه، و همچنین وجوهی است که برای هزینههای پروژه صرف میشود، مانند خرید تجهیزات، هزینههای اجرایی، حقوق کارکنان و سایر هزینههای عملیاتی. تحلیل جریان نقدینگی پروژه به مدیران کمک میکند تا از نقدینگی کافی برای پوشش هزینهها اطمینان حاصل کنند و با برنامهریزی مناسب، از بروز کمبود مالی یا تاخیر در تکمیل پروژه جلوگیری نمایند.
نمونه اکسل جریان نقدینگی
در لینک زیر نمونه کش فلو قرار داده شده است. با تغییر اعداد، میتوانید نمودار جریان نقدینگی خود را داشته باشید.
دانلود اکسل جریان نقدی
جمع بندی
در نتیجه، جریان نقدی بهعنوان یکی از مهمترین شاخصهای مالی، نقشی اساسی در ارزیابی سلامت مالی یک کسبوکار دارد. این مفهوم به شرکتها و سرمایهگذاران کمک میکند تا توانایی شرکت در مدیریت وجوه نقدی خود، پرداخت بدهیها و سرمایهگذاریهای آینده را بهدقت بررسی کنند. تحلیل دقیق جریانهای نقدی ورودی و خروجی، به مدیران این امکان را میدهد تا برنامهریزی بهتری برای تأمین مالی، مدیریت هزینهها و توسعه کسبوکار داشته باشند.
سوالات متداول
1.انواع جریان نقدی کدامند؟
جریان نقدی عملیاتی (Operating Cash Flow)
جریان نقدی سرمایهگذاری (Investing Cash Flow)
جریان نقدی تأمین مالی (Financing Cash Flow)
2.جریان نقدی چیست؟
جریان نقدی (Cash Flow) به مجموع پول نقد ورودی و خروجی یک شرکت یا سازمان در یک دوره معین اطلاق میشود.
دیدگاهتان را بنویسید