معرفی تمام شاخه های حسابداری در سال 1401

حسابداری یکی از شغل‌های پردرآمد و پرطرفداری است که شاخه‌های مختلفی دارد. وجود شاخه‌های مختلف این رشته، شاید باعث سردرگمی افرادی شود که قصد انتخاب رشته دانشگاه را دارند. با وجود گستردگی شاخه های حسابداری، بازار کار مناسبی برای همه آنها وجود دارد. همچنین به دلیل این که رشته حسابداری از هر 3 گروه داوطلبین ریاضی، انسانی و تجربی دانشجو می‌پذیرد، جزو رشته‌های شناور محسوب می‌شود. همین موضوع رقابت بر سر قبولی در دانشگاه‌های معتبر را کمی دشوار می‌کند. با این وجود تسلط نسبی به مباحث ریاضی برای حل و فصل فرمول‌های محاسباتی ضروری است.

در این مطلب سعی داریم به معرفی شاخه‌های متنوع این رشته پرطرفدار بپردازیم. از آنجایی که تنوع شاخه‌های این رشته بسیا زیاد است، داوطلبان حسابداری احتمالا آگاهی لازم را در مورد شرایط، وظایف و بازار کار آنها نداشته باشند. به همین دلیل قصد داریم در مطلب پیش رو به طور کامل شاخه‌های این رشته پرطرفدار را بررسی کنیم و اطلاعات جامعی در مورد شرح وظایف آنها در اختیار شما قرار دهیم. با ما همراه باشید.

آشنایی با اصلی‌ترین انواع شاخه های حسابداری

حسابداری هم مانند تمام رشته‌های دیگر، دارای شاخه‌های متفاوتی است. رشته‌های دانشگاهی حسابداری باتوجه به نیازهای متفاوت کسب و کارها ایجاد می‌شوند. به همین دلیل طرفداران رشته حسابداری به دنبال کسب اطلاعات در مورد وظایف و بازار کار این شاخه‌های مختلف هستند. البته اگر قصد ادامه تحصیل در مقطع ارشد و دکتری را داشته باشید، گرایش‌های مختلفی به شاخه‌های قبلی اضافه خواهند شد. در ادامه با این شاخه‌ها بیشتر آشنا می‌شوید.

شاخه حسابداری مدیریت

یکی از انواع شاخه های حسابداری است که طرفداران زیادی هم دارد. در این رشته دانشگاهی هرآنچه مربوط به کسب و کار می‌شود، به دانشجو می‌آموزند؛ از ارائه گزارش قیمت تمام شده محصول گرفته تا میزان تولید و هزینه‌های کسب و کار. یک حسابدار مدیریت، وظیفه بررسی ظرفیت تولید محصولات و تجهیزات کارخانه را هم برعهده دارد.

شغل حسابداری مدیریت نقش مهمی در کسب و کارها دارد. حسابدار مدیریت باعث افزایش توان مدیریت در تصمیم‌گیری‌های مالی می‌شود. به این ترتیب استراتژی‌های اقتصادی شرکت در مسیر سودآوری قرار می‌گیرند. فارغ‌التحصیلان این رشته می‌توانند به عنوان مشاور در کنار مدیران ارشد مشغول فعالیت‌های مالی شرکت‌ها شوند.

حسابداری مالی

یکی از اصلی‌ترین شاخه های حسابداری محسوب می‌شود که به حسابداری گزارشگری هم معروف است. این نوع حسابداران برای تهیه و تنظیم صورت‌های مالی، می‌توانند از نرم‌افزارهای مالی مخصوص این کار استفاده کنند. درواقع همان شیوه رایج ثبت در دفتر روزنامه، تراز مالی، صورت سود و زیان و … را حسابداران مالی برعهده دارند. بانک‌ها بیشترین استفاده را از این گزارش‌های می‌برند. درواقع بستانکاری‌ها و بدهکاری‌های بانک‌ها و موسسات با درنظر گرفتن صورت‌های مالی انجام می‌شود.

گزارش‌های مالی تهیه شده توسط این حسابداران، نقش مهمی در تصمیم‌گیری‌های اقتصادی و سرمایه‌گذاری‌های مختلف دارد. به این ترتیب حسابدارن مالی، تاثیر زیادی روی گردش‌های مالی کسب و کار می‌گذارند. به طور کلی هر موضوعی در مورد صورت‌های مالی وجود دارد، جزو زیرشاخه‌های حسابداری مالی محسوب می‌شود.

حسابداری بهای تمام شده (هزینه‌ها)

یکی دیگر از شاخه های حسابداری پرطرفدار در دانشگاه، حسابداری هزینه است. در این نوع حسابداری کلیه هزینه‌های مربوط به خدمات یا محصولات محاسبه می‌شوند. با محاسبه هزینه‌های مربوط به ساخت و تولید محصولات یا خدمات، بهای تمام شده آنها مشخص می‌شود. همه عواملی که در ساخت محصول دخالت دارند در قیمت تمام شده لحاظ خواهند شد.

حسابدار هزینه یا بهای تمام شده در تلاش است تا با تعیین هزینه‌های موجود در کسب و کار به مدیریت در تصمیم‌گیری کمک کند. همچنین با انجام فعالیت‌های مربوط به این حسابداری هرگونه نشتی، ضایعات، خرابی و … در مراحل ساخت شناسایی می‌شود.

حسابداری دولتی

در این نوع حسابداری، تمامی هزینه‌های دولتی محاسبه و کنترل می‌شوند. درواقع دولت این حسابداران را آموزش می‌دهد تا هزینه‌های خود را مدیریت و کنترل کند. در این شاخه از حسابداری، تصمیمات و محاسبات حسابداران نقش موثری در ارائه هزینه‌های دقیق به مجلس برای تعیین بودجه دارد. شاخه های حسابداری، همواره به ارزیابی و محاسبه هزینه و درآمدها می‌پردازند.

شاخه حسابداری دولتی به بررسی و ارزیابی درآمدها و هزینه‌های دولتی رسیدگی می‌کند. متخصصان این رشته در دانشگاه، قابلیت کنترل و مدیریت مخارج دولتی را دارند. باتوجه به نقش مهم این نوع حسابداران در تعیین بودجه کل کشور، آموزش حسابداری در این شاخه حساسیت بالایی دارد.

حسابداری صنعتی

از دیگر شاخه های حسابداری که طرفداران زیادی هم برای خود دست و پا کرده، حسابداری صنعتی است که با توجه به رشد بخش صنعت، فرصت‌های شغلی مناسبی دارد. یک حسابدار صنعتی، وظیفه برآورد هزینه‌های تمام شده محصول و برآورد فروش را برعهده دارد. تاریخچه این نوع حسابداری به بعد از انقلاب صنعتی در جهان برمی‌گردد.

با توجه به رشد صنعت در کشورهای درحال توسعه ازجمله ایران، حسابداری صنعتی در این کشورها بازار کار مناسبی دارد. همچنین این نوع حسابداری به دلیل محاسبه هزینه‌های تولید و بهای تمام شده محصول، رابطه نزدیکی با حسابداری هزینه دارد. حسابداری صنعتی شباهت زیادی به حسابداری هزینه دارد

حسابداری حسابرسی

علم حسابرسی از مهم‌ترین شاخه های حسابداری محسوب می‌شود. خود حسابرسی را هم به شاخه‌های مختلفی تقسیم می‌کنند. به طور کلی شغل حسابرسی بسیار مهم بوده و از حساسیت بالایی برخوردار است. حسابرس هم ممکن است داخل شرکت مشغول به کار شود و هم از خارج شرکت برای حسابرسی وارد شود. حسابرسان خارجی به صورت مستقل از سوی موسسات برای انجام برخی محاسبات به شرکت‌ها دعوت می‌شوند.

یک حسابرس وظیفه بررسی و ارزیابی صورت‌های مالی تهیه شده توسط حسابدار را برعهده دارد. از این منظر می‌توان گفت که حسابرس به نوعی فعالیت‌های حسابدار را بررسی نهایی می‌کند. اگر صورت‌های مالی با قوانین مالیاتی یا حسابرسی مطابقت نداشته باشند، توسط حسابرس رد می‌شوند. گزارش دلایل رد شدن صورت‌های مالی هم باید به مدیریت شرکت ارسال شود. حسابرسان شرکت همچنین وظیفه بررسی فعالیت کارکنان در جهت اهداف مالی شرکت را برعهده دارند.

حسابداری مالیاتی

یکی دیگر از شاخه های حسابداری، حسابداری مالیاتی است وظیفه بررسی و کنترل امور مالیاتی مجموعه اقتصادی را برعهده دارد. از مهم‌ترین وظایف این حسابدارها، می‌توان به تهیه و تنظیم اظهارنامه‌های مالیاتی مطابق با مقررات اشاره کرد. همچنین محاسبه میزان مالیات، جرائم و بخشودگی‌های آن را انجام می‌دهند. این نوع حسابداران نقش موثری در کاهش هزینه‌های مالیاتی کسب و کارها دارند.

از دیگر وظایف حسابداری مالیاتی، می‌توان به مشاوره به کسب‌ و کارها در مورد مالیات، راهکارهای کاهش مالیات، تهیه گزارش‌های مالیاتی و … اشاره کرد. همچنین دانش‌آموختگان رشته حسابداری مالیاتی، باید با قوانین مالیاتی حاکم آشنایی کامل داشته باشند.

حسابداری صندوق

این شاخه حسابداری مربوط به موسسات غیرانتفاعی می‌شود که توسط اشخاص حقیقی اداره می‌شوند. این نوع موسسات معمولا سرمایه و منابع مالی اندکی دارند. فعالیت‌های حسابداری صندوق در راستای دستیابی به اهداف شرکت مادر یا اصلی است.

حسابداری فروشگاهی

یکی دیگر از شاخه های حسابداری است که کنترل کلیه امور مربوط به فروشگاه‌ها را برعهده دارد. این امور، شامل وضعیت چک‌ها، بدهی‌ها، بستانکاری‌ها، موجودی اجناس در فروشگاه و انبار و … می‌شوند. این نوع حسابدار باید از سرعت عمل بالایی برخوردار باشد تا مشتری وقت زیادی را منتظر نماند. معمولا با این نوع حسابدار در فروشگاه‌ها سر و کار داشته‌اید.

حسابداری قانونی

این شاخه از علم حسابداری که به حسابداری پزشکی قانونی هم معروف است، تجزیه و تحلیل صورت‌های مالی شرکت‌ها را برعهده دارد. این کار در رسیدگی به پرونده‌های دادگاهی شرکت بسیار موثر است. درواقع کلی مسائل مالی مربوط به دعاوی دادگاهی و حل و فصل آن برعهده حسابدار قانونی است. به این ترتیب می‌توان گفت که این نوع حسابداری ترکیبی از علم حسابداری و تجزیه و تحلیل محسوب می‌شود. این نوع حسابداران مسائلی، ازجمله بیمه‌های شخصی، آسیب‌های وارد شده به کسب و کار، خسارات مالی وارد شده به کسب و کار، جرائم سایبری و … را مورد بررسی قرار می‌دهند.

حسابداری بودجه‌ای

همانطور که از عنوان این شاخه از حسابداری پیداست، تنظیم بودجه کسب و کار بر اساس فعالیت‌های مالی را انجام می‌دهد. درواقع یکی از شاخه های حسابداری است که عملیات‌های سال مالی آینده را بررسی و تدوین می‌کند.

حسابداری اجتماعی

این نوع حسابدار در زمینه مسئولیت‌های اجتماعی فعالیت می‌کند. درواقع حسابدار اجتماعی، بررسی تاثیر کسب و کار بر جامعه را برعهده دارد. همچنین تاثیرات فعالیت‌های اجتماعی را روی شرکت یا سازمان را مورد ارزیابی قرار می‌دهند. به این ترتیب کسب و کار را برای حضوری موثر و مفید در جامعه آماده می‌کنند.

کدامیک از شاخه های حسابداری را انتخاب کنیم؟

احتمالا اگر در ابتدای راه انتخاب رشته تحصیلی دانشگاهی هستید و به حسابداری علاقه‌ دارید، این سوال در ذهن شما ایجاد شده که کدام شاخه حسابداری بهتر است؟ باید گفت که جواب مشخص و دقیقی برای این سوال وجود ندارد؛ چرا که انتخاب بهترین شاخه بستگی زیادی به هدف شما از تحصیل دارد. همچنین باید دید که بازار کار و درآمد کدام شاخه حسابداری بهتر است.

معمولا مشاغل مرتبط با حسابداری به دلیل نیاز گسترده کسب و کارها به تهیه صورت‌های مالی، بازار کار بسیار مناسبی دارند. به همین معمولا فارغ‌التحصیلان این رشته‌ها نگرانی خاصی بابت پیدا کردن شغل مناسب و مرتبط ندارند. با این اوصاف نمی‌توان گفت که کدام شغل حسابداری نسبت به دیگری برتری دارد.

تحلیلگر مالی کیست و چه وظایفی دارد؟

متخصصانی که در شاخه های حسابداری مشغول به فعالیت می‌شوند، علاوه‌بر علم حسابداری، مسائل مربوط به اقتصاد و کسب و کارها را هم می‌شناسند. این تحلیلگران به مشتریان خود اطلاعاتی در مورد صورت‌های مالی قرار می‌دهند تا بهترین تصمیمات گرفته شود. کارفرمای این متخصصان شرکت‌های بیمه، کارگزاری‌های بورس، بانک‌ها و … هستند. این افراد با تحلیل وضعیت مالی بازار، راهنمایی‌های موثری به این مجموعه‌های اقتصادی ارائه می‌دهند. ازجمله وظایف این تحلیلگران، عبارتند از:

• تهیه گزارشات مالی به صورت مکتوب
• ارزیابی و بررسی اطلاعات مالی گذشته و آینده
• تحلیل و بررسی قیمت‌های کالا یا خدمات
• بررسی وضعیت اقتصادی و سیاسی بازار
• ارائه پیشنهادات اقتصادی به کارفرما

مدیر مالی کیست و چه وظایفی دارد؟

شاخه های حسابداری بیشتر روی جزئیات صورت‌های مالی متمرکز هستند، اما مدیریت مالی روی اهداف کلی‌تری تمرکز دارد. به طور کلی مدیر مالی در تصمیم‌گیری‌های اقتصادی، اصلاح بودجه کسب و کار، افزایش سود شرکت و … مشارکت دارد. بررسی هرگونه اخذ وام و تسهیلات، وجوه پرداختی و دریافتی برعهده مدیر مالی است. همچنین باید روی صورت‌های مالی و وجوه نقد کنترل و مدیریت داشته باشد. از وظایف مدیریت مالی شرکت‌ها، می‌توان به کنترل هزینه‌های جاری شرکت یا سازمان، نظارت بر اسناد و اوراق بهادار، تهیه و تنظیم اعتبارات سرمایه‌گذاری، بررسی و کنترل حساب‌ها و سپرده‌های بانکی و … اشاره کرد.

سخن نهایی

شاخه های حسابداری بسیار زیاد هستند و معمولا داوطلبان این رشته اطلاعات چندانی راجع به آنها ندارند. به طور کلی حسابداری و شاخه‌های آن بازار کار و درآمد مناسبی دارند. چرا که همه کسب و کارها با صورت‌های مالی سر و کار دارند. وقتی بحث صورت‌های مالی مطرح می‌شود، نیاز به وجود حسابدار احساس خواهد شد. به این ترتیب شغل حسابداری همواره برای شرکت‌ها نیاز است.

به عنوان فارغ‌التحصیل رشته حسابداری، باید مهارت‌های مربوط به بررسی و کنترل صورت‌های مالی را یاد گرفته باشید. امروزه بیشتر کسب و کارها به دنبال نیروهای متخصص، برای شغل حسابداری هستند. نیروهایی که علاوه‌بر علم حسابداری با نرم‌افزارهای روز دنیا هم آشنایی داشته باشند. امروزه موسسات زیادی اقدام به آموزش حسابداری مدرن با روش‌های جدید‌تر می‌کنند.

با این وجود همچنان اولویت بیشتر شرکت‌ها و سازمان‌ها برای استخدام با نیروهایی است که تحصیلات آکادمیک دارند. با این وجود کسب مهارت‌های مرتبط با حسابداری هم نقش موثری در استخدام خواهد داشت. بنابراین بهتر است که دوره های تخصصی و ارزشمند موسسه آموزش حسابداری محاسبان را از دست ندهید و برای کسب اطلاعات بیشتر با شماره 0314020 تماس بگیرید.