حسابداری بازرگانی چیست؟ آموزش ثبت‌های حسابداری شرکت بازرگانی

حسابداری بازرگانی به‌عنوان یکی از بخش‌های کلیدی در مدیریت مالی، اهمیت ویژه‌ای در دنیای کسب‌وکار دارد. شرکت‌های بازرگانی با خرید و فروش کالا به‌دنبال کسب سود هستند و برای دستیابی به این هدف، نیازمند سیستمی دقیق و منظم برای ثبت، طبقه‌بندی و گزارش‌دهی اطلاعات مالی خود هستند. حسابداری شرکت بازرگانی علاوه بر ثبت معاملات خرید و فروش، شامل مدیریت موجودی کالا، کنترل هزینه‌ها و ارزیابی سود و زیان هم می‌شود. در این مقاله قصد داریم حسابداری شرکت بازرگانی را بررسی کنیم.

حسابداری بازرگانی چیست؟

شرکت‌های بازرگانی به‌طور عمده در زمینه خرید و فروش کالا فعالیت می‌کنند و هدف اصلی آن‌ها کسب سود از طریق فروش کالا با قیمتی بالاتر از هزینه‌های خرید و نگهداری آن است. در نتیجه، فرایندهای حسابداری شرکت بازرگانی شامل مدیریت و کنترل دقیق معاملات خرید و فروش، ثبت هزینه‌ها و پیگیری سودآوری فعالیت‌هاست.

کدینگ حسابداری بازرگانی

کدینگ حسابداری شرکت بازرگانی، روشی منظم برای طبقه‌بندی و سازماندهی حساب‌ها و تراکنش‌های مالی است که به مدیریت بهتر مالی کمک می‌کند. این سیستم به شرکت‌ها اجازه می‌دهد تا با استفاده از کدهای منحصربه‌فرد، تراکنش‌های مختلفی مانند خرید، فروش، هزینه‌ها و درآمدها را شناسایی و پیگیری کنند. کدینگ حسابداری باعث افزایش دقت در ثبت اطلاعات مالی، تسهیل فرآیند گزارش‌دهی و تحلیل مالی می‌شود. کدینگ به علت حجم بالای تراکنش‌ها و تنوع حساب‌ها از اهمیت بالایی برخوردار است.

انواع حساب‌ها در شرکت بازرگانی

در حسابداری شرکت بازرگانی، چند حساب کلیدی به مدیریت خرید و فروش کالاها کمک می‌کند که شامل موارد زیر است:

۱. حساب خرید

۲. حساب برگشت از خرید

۳. حساب فروش

۴. حساب برگشت از فروش

انواع صورت‌های مالی

سه صورت مالی رایج در حسابداری شرکت بازرگانی عبارت‌اند از:

۱. صورت سود و زیان

این صورت مالی نشان‌دهنده درآمدها و هزینه‌های شرکت طی یک دورهٔ مالی است و میزان سود یا زیان خالص را محاسبه می‌کند. اطلاعاتی مانند فروش خالص، بهای تمام شده کالاهای فروش‌رفته، سود و زیان ناخالص و خالص در آن درج می‌شود.

۲. ترازنامه

ترازنامه وضعیت مالی شرکت را از نظر دارایی‌ها، بدهی‌ها و حقوق صاحبان سهام نشان می‌دهد. این صورت مالی شامل دارایی‌های جاری و غیرجاری (مانند نقدینگی، موجودی کالا، ساختمان)، بدهی‌های جاری و بلندمدت (مانند حساب‌های پرداختنی و وام‌ها) است.

۳. گردش وجوه نقد

این صورت مالی جریانات نقدی شرکت را از فعالیت‌های عملیاتی، سرمایه‌گذاری و تأمین مالی نشان می‌دهد و مشخص می‌کند که وجه نقد از کجا تأمین و به کجا تخصیص یافته است.

ثبت های حسابداری شرکت های بازرگانی

ثبت حسابداری شرکت بازرگانی می‌تواند در دو سیستم ادواری و دائمی انجام شود:

۱. سیستم ادواری

در این سیستم، موجودی کالا در پایان هر دوره مالی (معمولاً سالانه) به‌روزرسانی می‌شود. برای هر خرید، حساب خرید بدهکار و حساب‌های موجودی کالا تغییر نمی‌کند و زمان پایان دوره، در آن زمان موجودی کالای ابتدای دوره با خریدها مقایسه و موجودی جدید محاسبه می‌شود. در این روش، برای فروش کالا فقط حساب فروش ثبت می‌شود و بهای تمام‌شده کالا در پایان دوره محاسبه و در صورت سود و زیان گزارش می‌شود.

۲. سیستم دائمی

در این سیستم، موجودی کالا به طور مداوم و در طول دوره‌های مالی ثبت و به‌روزرسانی می‌شود. هر زمان که خریدی انجام می‌شود، حساب موجودی کالا بدهکار می‌شود و در زمان فروش کالا، علاوه بر ثبت فروش، موجودی کالا بستانکار می‌شود.

آموزش حسابداری بازرگانی

در ادامه موارد مهم در آموزش حسابداری شرکت بازرگانی را بررسی می‌کنیم.

خرید کالا

در حسابداری شرکت بازرگانی، خرید کالاها یکی از فعالیت‌های اصلی است که نیازمند ثبت دقیق و منظم در دفاتر حسابداری است. هنگام خرید، احتمال دارد فروشنده تخفیفاتی را ارائه کند که هر‌کدام از آن‌ها به روش خاصی ثبت می‌شوند و شامل ۴ نوع هستند:

فروش کالا

در حسابداری بازرگانی، فروش کالا یکی از جنبه‌های مهم است که نیاز به دقت در ثبت و گزارش‌دهی دارد. در زمان فروش کالا، بسته به نوع پرداخت (نسیه یا نقدی) حساب‌های مختلفی ثبت می‌شوند:

سود و زیان

میزان سود و زیان هر واحد بازرگانی، نشان‌دهنده عملکرد مالی آن در طول دوره مالی است. برای ارزیابی دقیق عملکرد شرکت، باید درآمدها و هزینه‌ها در مقابل یک‌دیگر قرار گیرند و صورت سود و زیان تهیه شود. محاسبه سود و زیان شامل مراحل زیر است:

ترازنامه در حسابداری بازرگانی

ترازنامه در حسابداری بازرگانی یک گزارش مالی است که چشم‌انداز وضعیت مالی شرکت را نشان می‌دهد. این گزارش نشان‌دهنده میزان دارایی‌ها، بدهی‌ها و سرمایه شرکت است. در ترازنامه، دارایی‌ها به دو دسته تقسیم می‌شوند:

۱. دارایی‌های جاری

شامل نقدینگی و سایر دارایی‌هایی که در طول یک سال به وجه نقد تبدیل می‌شوند، مانند موجودی نقد، موجودی کالا و سرمایه‌گذاری‌های کوتاه‌مدت.

۲. دارایی‌های غیرجاری

دارایی‌هایی که برای مدت طولانی نگهداری می‌شوند، مانند زمین، ساختمان و تجهیزات.

بدهی در حسابداری بازرگانی

در حسابداری بازرگانی، بدهی‌ها به دو دسته تقسیم می‌شوند:

1. بدهی‌های جاری

بدهی‌هایی که باید در طی یک سال تسویه شوند، مانند حساب‌های قابل‌پرداخت و مالیات قابل‌پرداخت.

2. بدهی‌های بلندمدت

بدهی‌هایی که در طول یک سال تسویه نمی‌شوند، مانند وام‌های بلندمدت و اوراق مشارکت.

بهای تمام شده در حسابداری بازرگانی

بهای تمام‌شده در حسابداری شرکت بازرگانی شامل هزینه‌های مستقیم و غیرمستقیم است که برای تولید یا ارائه خدمات صرف می‌شود. اجزای آن عبارتند از:

1. مواد مستقیم: هزینه مواد اولیه استفاده‌شده در تولید.
2. دستمزد مستقیم: هزینه دستمزد کارکنان تولید.
3. هزینه‌های سربار تولید: هزینه‌های غیرمستقیم مانند اجاره، برق و استهلاک.

محاسبه بهای تمام‌شده برای تصمیم‌گیری‌های مالی، قیمت‌گذاری صحیح، ارزیابی سودآوری و کاهش هزینه‌ها اهمیت دارد.

وظایف حسابدار بازرگانی 

حسابداری شرکت بازرگانی مجموعه‌ای از فعالیت‌ها را برعهده دارد که برای مدیریت مالی و حسابداری شرکت‌های بازرگانی ضروری هستند. برخی از این وظایف عبارتند از:

چرخه کامل حسابداری شرکت های بازرگانی

برای ثبت و نگهداری اطلاعات حسابداری در شرکت‌های بازرگانی، لازم است که یک فرآیند منظم و مرحله‌ای طی شود. این فرآیند به عنوان چرخهٔ حسابداری شناخته می‌شود و شامل مراحل زیر است:

• ثبت تراکنش‌های مالی
• تهیه صورت‌های مالی موقت
• تحلیل سود و زیان
• تنظیم ترازنامه و محاسبه سود یا زیان خالص
• ایجاد صورت گردش وجوه نقد
• بررسی و تنظیم صورت‌های مالی نهایی
• ارائه گزارشات مالی و تجزیه و تحلیل

مسئله حسابداری شرکت بازرگانی با جواب

فعالیت‌های موسسه پارسا در شهریور ماه سال ۶۳ به شرح زیر است:

۰۶/۰۱: فروش ۳۷۰,۰۰۰ ریال کالا به‌صورت نقد
۰۶/۰۵: فروش ۱۹۰,۰۰۰ ریال کالا به‌صورت نسیه
۰۶/۰۷: خرید کالا به مبلغ ۶۵,۰۰۰ ریال از موسسه خورشید به‌صورت نسیه (شرط ن/۳۰- ۱۰/۱)
۰۶/۱۰: دریافت ۱۹۰,۰۰۰ ریال از بدهکاران
۰۶/۱۲: پرداخت ۲۰,۰۰۰ ریال بابت هزینه حمل کالای خریداری شده
۰۶/۱۴: پرداخت بدهی به موسسه خورشید

۰۶/۱۸: پرداخت ۷۵,۰۰۰ ریال بابت اجاره و ۵۵,۰۰۰ ریال بابت حقوق کارکنان به‌صورت نقد
۰۶/۲۰: خرید کالا به مبلغ ۲۳۰,۰۰۰ ریال، نیمی به‌صورت نسیه و نیمی به‌صورت صدور سفته
۰۶/۲۶: فروش کالا به مبلغ ۴۹۰,۰۰۰ ریال به موسسه کیهان به‌صورت نسیه (شرط ن/۲۰- ۵/۲)
۰۶/۲۷: واریز ۲۱۰,۰۰۰ ریال از صندوق به بانک
۰۶/۲۹: دریافت طلب از موسسه کیهان
۰۶/۳۰: اختصاص ۱۱۰,۰۰۰ ریال به‌عنوان تنخواه گردان به مدیرعامل موسسه به‌صورت چک

مطلوب است: انجام ثبت‌های حسابداری.

جمع بندی

در مقاله حسابداری شرکت بازرگانی، از ابتدا تا انتهای فرآیند حسابداری شرکت‌های بازرگانی را بررسی کردیم. با پیاده‌سازی روش‌های دقیق حسابداری، شرکت‌های بازرگانی می‌توانند تصمیم‌‌های مالی آگاهانه‌ اتخاذ کنند، فرآیندهای خود را بهینه کرده و هزینه‌ها را به‌طور مؤثرتری مدیریت کنند.

سوالات متداول