فیش حقوقی چیست؟ کاربرد و نحوه دریافت

فیش حقوقی، به عنوان یک پیام مهم و رسمی در روابط مالی بین کارفرما و کارمندان همواره نقش بی‌بدیلی ایفا می‌کند. این سند، نه تنها یک جزء عادی و روزمره از محاسبات مالی سازمان‌هاست، بلکه پنجره‌ای است که از طریق آن، هر کارمند می‌تواند به دقت درآمد و مزایای مالی خود را مشاهده و تحلیل کند.

فیش حقوقی یکی از مهم ترین اسناد در جدول محاسبه حقوق اداره کار محسوب می شود. بنابراین با توجه به اینکه این سند، اطلاعات مهمی از جمله میزان دستمزد بر اساس کارکرد و همچنین بیمه و مالیات حقوق کارمندان را ارائه می دهد. دقت در تهیه و تنظیم آن از اهمیت بسیاری برخوردار است از این رو از اصلی ترین مهارت ها برای یک حسابدار می باشد تا مانع از بروز مشکلات برای کارفرما و تضییع حقوق کارگران شود.

فیش حقوقی چیست؟

فیش حقوقی سندی کتبی است که میزان مبلغ دریافتی کارمندان، کارگران و کلیه افراد شاغل سازمان را در ماه نشان می‌دهد. به عبارت دیگر فیش حقوقی سندی است که از سوی واحد حسابداری و یا منابع انسانی یک مجموعه به کارمندان یا کارگران ارائه می گردد و به موجب آن پرسنل یک سازمان از کلیه پرداختی ها و کسری های ماهیانه خود مطلع می شوند. داخل این سند اطلاعات کاملی وجود دارد که فرد با مطالعه آن متوجه خواهد شد چه مبلغی بابت چه موردی اضافه یا کسر شده است.

همچنین یکی از مهم‌ترین اسناد هر شرکت برای پرداخت حقوق و مزایای افراد است که در شرکت‌ها و سازمان‌ها صادر می‌شود. در فیش حقوقی، ریزنکات و اطلاعاتی اعم از بیمه، اقساط کارمندان، حقوق ماهانه مشخص، اضافه‌کاری کارمندان و سایر مزایا ذکر شده‌اند و در نهایت باتوجه به این اطلاعات، حقوق افراد در زمان مشخص شده، پرداخت می‌گردد. در حال حاضر تمام کارمندان دولت در دستگاه‌های اجرایی، دولتی، نظامی و… دارای فیش حقوقی هستند. همچنین شرکت‌های خصوصی و کارخانه‌ها نیز موظف هستند برای کارکنان خود فیش حقوقی صادر کنند. امروزه با کمک نرم افزار مالی شرکت‌های کوچک و کسب و کارهای مختلف مانند فروشگاه‌ها هم امکان صدور فیش حقوقی را دارند.

کاربرد فیش حقوقی

فیش حقوقی به عنوان یک ابزار مهم در مدیریت منابع انسانی و ارتباطات مالی بین کارمندان و کارفرمایان است. کاربردهای اصلی فیش حقوقی عبارتند از:

ارائه اطلاعات درست و شفاف

فیش حقوقی به کارمندان اطلاعات دقیق و شفاف در مورد درآمد و مزایای مالی خود را ارائه می‌دهد، که این امر به آن‌ها امکان می‌دهد تا درک بهتری از وضعیت مالی خود داشته باشند.

رضایتمندی و مشارکت کارمندان

ارائه فیش حقوقی به موقع و به صورت شفاف می‌تواند به افزایش رضایتمندی و مشارکت کارمندان کمک کند. آگاهی از درآمد و مزایا مالی می‌تواند باعث افزایش اعتماد و حسن نیت کارمندان نسبت به سازمان شود.

مبارزه با تقلب مالی و اختلاس

ارائه فیش حقوقی به کارمندان و کارفرمایان این امکان را می‌دهد تا پرداخت‌های مالی را بررسی و هر گونه ناهنجاری مالی را شناسایی کنند و می‌تواند به عنوان یک وسیله مهم در جهت جلوگیری از اختلاس و تقلب مالی در سازمان عمل کند.

مدیریت بودجه شخصی

فیش حقوقی به کارمندان کمک می‌کند تا بودجه شخصی خود را مدیریت کنند. با داشتن اطلاعات دقیق در مورد درآمد و هزینه‌های خود، آن‌ها می‌توانند تصمیمات مالی بهتری بگیرند و برنامه‌ریزی مالی مناسبی داشته باشند.

فیش حقوقی برای کارفرمایان نیز بسیار مهم است چرا که به آن‌ها امکان می‌دهد تا پرداخت‌ها و گزارش های مالی خود را به صورت دقیق و دسته‌بندی شده مشاهده کنند و با بررسی فیش های حقوقی و اصلاح خطاهای مسجل شده، مدیریت بهتر منافع و مزایای کارکنان، تنظیم سیکل پرداخت را انجام و از رعایت قوانین مالی و مالیاتی اطمینان حاصل کنند.

اصطلاحات و اطلاعات مندرج در فیش حقوقی

آیتم های موجود در یک فیش حقوقی معتبر شامل اطلاعات مربوط به نام شرکت ، تاریخ صدور و مشخصات فردی کارمند شامل کدپرسنلی ، نام و نام خانوادگی ، کدملی ، شماره بیمه و شماره حساب ثبت می شود این اطلاعات جزو موارد پایه ای و عنصر اساسی می باشند که در هر فیش حقوقی بایستی ذکر شود البته در بعضی موارد برای هر شرکت و نهادی ممکن است فیش حقوقی اطلاعات مختلف و متفاوتی داشته باشد . علاوه بر اطلاعات هویتی ، اطلاعات مهمی در مورد حقوق و دستمزد و مزایا و همچنین کسورات در فیش حقوقی ثبت می شود که در ادامه به آن می پردازیم.

اصطلاحات فیش حقوقی مرتبط با حقوق و مزایا

در بخش دستمزد، حقوق و مزایا فیش حقوقی شامل همه دریافتی هایی است که به حساب کارمند یا کارگر در تاریخ مشخص واریز شده است .مهمترین اصطلاحات فیش حقوقی در این بخش شامل حقوق ماهانه ، حق مسکن ، حق اولاد ، بن و خوار وبار ، حق سرپرستی ، بدی آب و هوا ، حق جذب ، فوق العاده مسئولیت ، سختی کار ، اضافه کاری ، تعطیل کاری ، فوق العاده نوبت کاری ،حق ماموریت در صورت وجود و سایر مزایای مستمر و غیر مستمر در بخش دستمزد و مزایا ثبت می شود.

فوق العاده ها و معنای آن در فیش حقوقی

فوق العاده ها در فیش حقوقی نقش مهمی را در نظام پرداخت حقوق کارکنان دارد و هر کدام از فوق العاده کاری ها مبلغ معینی را به حقوق فرد می افزاید برخی از این اصطلاحات به شرح زیر می باشد:

1.فوق العاده شغل

مبلغی است که با توجه به مدرک تحصیلی در رشته شغلی و پست سازمانی تعیین می گردد که جز حقوق و مزایای مستمر بوده و جهت کسری حقوق به حقوق پایه اضافه می گردد.

3.فوق العاده جذب مشاغل

مبلغی است که با توجه به درصد تعیین شده، از طریق فرمول (فوق‌العاده شغل+افزایش سنواتی+حقوق مبنا) تعیین می‌گردد.

4.فوق العاده محرومیت از تسهیلات زندگی

مبلغی است که باتوجه به درجه محرومیت از تسهیلات زندگی همچنین با توجه به محل زندگی در مناطق و شهرستان های مختلف متفاوت می باشد و براساس حقوقمبنای گروه‌های شغلی تعيين می گردد.

6.فوق العاده برجستگی

به مدت یکسال به ١٠ تا ٢٠ درصد از حقوق مبنای افراد شاغلی که موفق به کسب بالاترین نمره ارزشیابی شده اند قابل پرداخت می باشد.

7.فوق العاده محل خدمت

مبلغی است که با توجه به حقوق مبنا و در صورت انتقال محل کار از یک شهرستان به شهرستان دیگر به افراد پرداخت می‌شود.

اصطلاحات فیش حقوقی مرتبط با کسورات

بخش کسورات در فیش حقوقی نقش بسیار مهمی را در تعیین خالص میزان حقوق پرداختی به کارمندان را دارا می باشد لذا کسورات فیش حقوقی در واقع شامل تمامی مواردی هستند که از جمع ناخالصی پرداختی کسر می گردد. مهمترین اصطلاحات فیش حقوقی مرتبط با کسورات تحت عناوین بیمه، مالیات، اقساط وام، بیمه تکمیلی، بستانکاری و جریمه و…در فیش حقوقی درج می شود و مبالغ آنها به صورت دقیق ذکر می شود.

این بخش اهمیت زیادی در ارسال لیست مالیات حقوق دارد. علاوه براین می توان با محاسبه کسورات و کم کردن آن ها از جمع ناخالص پرداختی، پرداختی خالص را محاسبه و بدست آورد.

مالیات

یکی از کسورات مهم در فیش حقوقی، مالیات حقوق کارگران است ، بر اساس مواد قانونی 82 الی 92 از فصل سوم باب سوم قانون مالیات های مستقیم تحت عنوان مالیات بر درآمد حقوق محاسبه و از حقوق کارکنان کسر می گردد. لذا در هر سال با توجه به میزان سقف معافیت مالیات، نرخ پلکانی مالیات قابل کسر ابلاغ شده و در نهایت در پایان هر ماه کارفرما با توجه به نرخ­‌های ابلاغی و حقوق کارگران نسبت به کسر مالیات حقوق و پرداخت آن به اداره دارایی اقدام می­‌کند . معمولا تمام مشاغل مالیات بر حقوق و دستمزد ندارند.

به طور قانونی افرادی که حقوقی کمتر یا برابر با حداقل حقوق تعیین شده توسط وزارت کار را دریافت می کنند نباید مالیات بر حقوق پرداخت کنند و اصطلاحا مالیات حقوق صفر را شامل می شوند. افرادی که حقوقشان بیش از حداقل وزارت کار باشد ماهیانه مبلغی را مطابق جدول مالیات حقوق باید بابت مالیات بر درآمد حقوق پرداخت کنند. این مبلغ ماهانه از دستمزد کسر می شود.

اقساط وام

کسورات ناشی از اخذ وام و تسهیلات وجوهی است که بر اساس توافق میان کارکنان و کارفرما بابت پرداخت اقساط وام و تسهیلات در مواعد زمانی معین از حقوق کارکنان کسر می شود.به عبارتی دیگرکلیه کارگران اگر از محل کار و فعالیت خود وام دریافت کرده باشند لذا برای پرداخت وام شرکت موظف است اقساط وام را بصورت ماهیانه به میزان معینی از حقوق پرداختی کسر نماید.

بیمه تکمیلی

گاها در بعضی از شرکت ها به جز بیمه تامین اجتماعی که اجباری نیز می باشد برای کارمندان خود بیمه تکمیلی هم رد می کنند. بیمه تکمیلی شامل مواردی می شود که معمولا بیمه تامین اجتماعی آن ها را پوشش نمی دهد. بیمه تکمیلی ، وجوهی است که بر اساس توافق میان کارکنان و کارفرما بابت پرداخت تعرفه بیمه تکمیلی درمان از حقوق کارمندان کسر می شود.

مساعده

بخشی از حقوق و  دستمزد مربوط به کار انجام شده می باشد که با درخواست کارکنان و موافقت کارفرما قبل از پرداخت حقوق با رعایت قوانین و مقررات به کارکنان پرداخت می شود و معمولا به صورت کامل از حقوق و دستمزد همان ماه کسر می‌گردد. در ادامه با مفهوم مهم‌ترین اصطلاحات فیش حقوقی که بایستی معنای آن‌ها را دانست آشنا می‌شویم.

جمع ناخالص پرداختی در فیش حقوقی

منظور از جمع ناخالص پرداختی در فیش حقوقی، مجموع تمامی پرداختی‌های انجام شده به کارگر یا کارمند است پیش از کسر کسورات مالیات و بیمه پرداختی است. برای محاسبه جمع ناخالص پرداختی در فیش حقوقی کافی است تا تمامی مواردی که در بخش دستمزد، حقوق و مزایا شامل حقوق پایه، مبالغ ناشی از اضافه کار، پاداش‌ها و سایر مزایا به آن افزوده سپس نتیجه نهایی، مجموع درآمد کارمند قبل از اعمال هرگونه کسری است که به عنوان جمع ناخالص پرداختی شناخته می‌شود. این مقدار، پایه‌ای برای تعیین دستمزد خالص پس از کسر مالیات‌ها و بیمه‌ها است.

پرداختی خالص در فیش حقوقی

پرداختی خالص ثبت شده در فیش حقوقی یعنی همان حقوق و دستمزدی که در نهایت پس از کسرکسورات و مالیات و بیمه به حساب کارمندان در پایان هر ماه واریز می‌شود. برای محاسبه پرداختی خالص کافی است تا کسورات را از جمع نا خالص پرداختی موجود در فیش حقوقی کسر نمایید.

افزایش سنواتی

مبلغی است که بر اساس حقوق سال قبل و از طریق نتایج ارزشیابی سالانه قابل محاسبه می‌باشد. هرچقدر که زمان بیشتری را به عنوان یک کارمند یا کارگر مشغول به کار باشید، سنوات بیشتری به شما تعلق می‌گیرد.

دریافت فیش حقوقی

امروزه امور شغلی بخاطر پیشرفت تکنولوژی و وسایل ارتباط جمعی، آسان تر از گذشته شده است. همچنین دریافت فیش حقوقی، درمورد مشاغل با مکانیزه شدن دستگاه های اداری، به صورت اینترنتی انجام می شود.

فیش حقوقی برای شاغلان مشاغل مختلف از طرف آن نهاد و سازمان انجام می شود. بنابراین شاغلان در دولت، براساس قانون تعيين شده در ادارات و نهادهای دولتی باید طبق همان قانون، عمل کنند و فیش حقوقیشان را بگیرند. به طورمثال شاغلان وزارت اموزش و پرورش نسبت به شاغلینی که در نیروهای مسلح و بازنشستگان کشوری و لشکری و غیره کار میکنند؛ فیش حقوقی متفاوتی می گیرند و باید از درگاهی وارد شوند که مخصوص به خودشان است.

دریافت فیش حقوقی بازنشستگان تامین اجتماعی

همچنین برای  بازنشستگان تامین اجتماعی، این امکان وجود دارد تا بتوانند از طریق وب سایت تامین اجتماعی به نشانی tamin.ir برای دریافت فیش حقوقی بازنشستگان اقدام کنند. برای انجام این کار باید وارد وب سایت تامین اجتماعی شده و در این سایت ثبت نام کرده. پس از ثبت نام در این سامانه، می‌توان با وارد کردن کد ملی و رمز عبور خود وارد سامانه صندوق بازنشستگی کشور شده و اقدام به دریافت فیش حقوقی خود نمود.

نکته مهمی که باید به آن توجه داشته باشید، بر اساس قانون سه قشر بازنشسته در کشور وجود دارد که شامل بازنشسته تامین اجتماعی، بازنشسته کشوری و لشکری می‌شوند. بازنشسته تامین اجتماعی، به افرادی گفته می‌شود که بیمه شده سازمان تامین اجتماعی هستند و ۳۰ سال حق بیمه خود را به پرداخت کرده اند. بازنشسته کشوری، افرادی هستند که استخدام رسمی دولت بوده و در نهایت بازنشسته لشکری به افرادی گفته می‌شود که در نیروهای مسلح کار می‌کنند.

امروزه به سبب اهمیت تعیین حقوق و دستمزد، نرم افزارهای حسابداری گوناگونی طراحی شده است که از طریق آن‌ها امکان بررسی چنین موضوعی به شکل ساده‌تر انجام می‌شود. علاوه بر دقت کار بالا و سادگی انجام محاسبه، سرعت کار استفاده از نرم‌افزارها برای محاسبه حقوق و دستمزد، در مقایسه با انجام این کار توسط نیروی انسانی سرعت بیشتری خواهد داشت و میتوان برای اجرا و مدیریت حقوق و دستمزد کارکنان سازمان یا ارگان تحت نظارت خود، این کار را انجام داد.

جمع بندی

فیش حقوقی ،سند رسمی است که حاوی اطلاعات مربوط به پرداخت حقوق و دیگر مزایای مالی کارمندان است. این سند، به کارمندان اطلاعات دقیق و شفافی از درآمد و مزایای مالی آن‌ها را ارائه می‌دهد و به آن‌ها اجازه می‌دهد تا بررسی کنند که چه مقدار از درآمد آن‌ها به کسورات و مزایای اضافی می‌رود و  بیان‌گر میزان دریافتی کارمندان از بنگاه اقتصادی یا شرکت است و شامل مواردی از جمله حقوق پایه، پاداش‌ها، مزایا، مالیات، بیمه‌ و موارد از این دست می باشد‌. همچنین، در مواردی نظیر درخواست وام بانکی که کارمندان نیاز به اثبات درآمدشان دارند ، مورد استفاده قرار می‌گیرد.