قرارداد کار موقت چیست؟ تمام نکاتی که باید دانست!

یکی از دغدغههای اصلی کارگران و کارفرمایان تنظیم کردن یک قرارداد کار موقت شفاف است. متاسفانه اطلاع نداشتن کارمندان از حق و حقوق قانونیشان، باعث سوءاستفاده برخی از کارفرمایان از این افراد شده است. با توجه به اهمیت موضوع در روابط بین کارگر و کارفرما، در این مقاله از سری مقالات آموزش حقوق و دستمزد قصد داریم مهمترین نکات عقد قرارداد کار موقت را بیان کنیم؛ پس با ما همراه باشید.
منظور از قرارداد کار موقت چیست؟
قرارداد کار با مدت معین یا قرارداد کار موقت یکی از انواع قرارداد کار است که بین کارفرما و کارگری که تمایل به همکاری دارند، برای یک مدت زمان مشخص بسته میشود و برای مدت معینی باهم همکاری میکنند. بستن قرارداد کار موقت زمان مشخصی ندارد و کارفرما و کارگر میتوانند زمان این قرارداد را بین چند ماه تا چند سال در نظر بگیرند. بعد از اینکه طرفین قرارداد را امضا کردند، باید متعهد به انجام مفاد قرارداد در زمان قرارداد باشند.
مفاد قرارداد کار موقت
در قرارداد کار موقت لازم است که نکاتی درج شود تا صورت قانونی پیدا کند. مفاد قرارداد کار موقت که بر طبق توافق طرفین قرارداد و قانون کار است، شامل موارد زیر میشود.
۱. مشخصات و اطلاعات دقیق طرفین
در یک قرارداد کار موقت شفاف و حرفهای، ابتدا مشخصات طرفین قرارداد یعنی کارفرما و کارگر درج میشود. درباره کارفرما اطلاعاتی مانند نام و نامخانوادگی، نام پدر، شماره ملی، آدرس و شماره تلفن کفایت خواهد کرد. اما درمورد مشخصات کارمند یا کارگر باید علاوه بر اطلاعات هویتی، مواردی مانند تاریخ تولد، وضعیت تاهل، وضعیت خدمت سربازی، تعداد فرزندان، مدرک تحصیلی و… هم در قرارداد موقت نوشته شوند.
۲. مشخص کردن مدت قرارداد
قرارداد موقت با این هدف تنظیم میشود که کارگران به صورت موقت در محلی مشغول به کار شوند. بر طبق اصول و قوانین هم باید تاریخ شروع و پایان همکاری در قرارداد به صورت مکتوب نوشته شود. مشخص است که حقوق و مزایای کارکنان نیز در این مدت پرداخت خواهد شد.
۳. موضوع قرارداد شفاف باشد
در نقش یک کارفرما چه انتظاری از کارگر یا کارمند خود دارید؟ اگر کارمند یا کارگر هستید، برای انجام چه فعالیتهایی رضایت دارید که قرارداد موقت امضا کنید؟ پاسخ دادن به این سوالها بهطور دقیق در قرارداد کار موقت ذکر شود. در هنگام تعیین موضوع و ماهیت کار از نوشتن جملات پرابهام و کلی بپرهیزید و ماهیت شغل و کار را بهصورت واضح بیان کنید.
۴. بیان واضح حقوق و جزئیات آن
کارفرما وظیفه دارد طبق قانون میزان حقوق و دستمزد کارگر را به صورت شفاف در قرارداد بیان کند. کارفرماها اجازه ندارند که از حداقلهای قانون کار مانند حقوق و دستمزد، سابقه کار، حق مسکن، بن، حق خواروبار و… مبلغهای کمتری را در قرارداد بنویسند، چون این کار خلاف قانون است. برای آگاهی از حداقل حقوق 1403، مقاله حقوق سال 1403 محاسبان را مطالعه بفرمایید.
۵. ساعت کار قرارداد کار موقت
پنجمین نکته در قرارداد موقت درج ساعت کاری دقیق کارکنان است. شما به عنوان یک کارفرما برای اینکه در آینده با مشکل مواجه نشوید، باید ساعت کاری کارکنان خود را مطابق با قانون کار در قرارداد ذکر کنید. کارگران نیز با دانستن شرایط و ساعت کاری خود میتوانند تصمیم بگیرند که در این مجموعه استخدام شوند یا خیر.
۶. تعیین محل انجام کار
زمان نوشتن یک قرارداد کار موقت، باید محل انجام کار به صورت دقیق و شفاف در متن قرارداد نوشته شود. منظور از درج محل خدمت، نوشتن آدرس با جزئیات نیست؛ همین که شهر محل همکاری مشخص شود کفایت خواهد کرد.
نکته مهم
در صورت ماموریتی بودن محل خدمت خود با کارفرما توافق کنید.
۷. نوشتن تعهدات کارگر و کارفرما
جزئیات کامل تعهدات طرفین قرارداد با یکدیگر، از مهم ترین نکاتی است که باید در قرارداد کار موقت ذکر شود. به عبارتی درباره هر موضوعی با کارگر یا کارفرما توافق کردهاید، باید آن را به صورت دقیق در متن قرارداد بنویسید تا در آینده مشکلات قانونی و مالی برایتان رخ ندهد.
در آخر، تعداد نسخههای قرارداد نیز باید در قرارداد کار موقت با مدت معین ذکر شوند. معمولاً یک نسخه از قرارداد در اختیار کارگر و یک نسخه در اختیار کارفرما قرار میگیرد.
۸. مشخص کردن تعطیلات
وقتی قرار است قرارداد کار موقت تنظیم شود، باید در متن قرارداد قید شود که تعطیلات به چه صورت است.
بهتر است درباره موضوع تعطیلات حتما بر اساس قوانین کار پیش روید و مرخصیها را به صورت هفتگی یا ماهانه طبق قوانین تعیین شده اعلام کنید.
اگر بخواهید طبق قانون کار اعلام کنید به این صورت است که روزهای جمعه، تعطیل هفتگی و با حقوق برای کارگران است و تعطیلات رسمی هم براساس تعطیلات رسمی تقویمی در کشور است.
۹. قانون مرخصی در متن قرارداد
یکی از موضوعات مهمی که باید در متن قرارداد ذکر کنید، مرخصیهای کارگر است. مرخصیهای کارگر شامل مرخصی استحقاقی، مرخصی استعلاجی، زایمان و … است. موارد مرخصی را طبق قانون کار با کارگر در میان بگذارید. در نظر هم داشته باشید، حتی اگر این موارد را مکتوب نکنید، همچنان بین کارفرما و کارگر باید اجرایی باشد. از آنجایی که مرخصی یکی از حقوق کارگر است، کارفرما نمیتواند درباره این موضوع کارگر را تحت فشار قرار دهد و برای مثال حق مرخصی را از او سلب کند.
۱۰. ذکر تعداد نسخههای قرارداد
حتما در متن قرارداد بنویسید که این قرارداد موقت در چند نسخه تنظیم شده و هر نسخه قرار است به چه کسی تحویل داده شود. این نسخههای قرارداد باید رعایت شود و حتما یک نسخه به کارگر تحویل داده شود و یک نسخه نزد کارفرما باشد. اگر قرار است که این قرارداد به تشکل کارگری یا اداره کار هم تحویل شود، باید قرارداد را در چهار نسخه تنظیم کنند.
شرایط فسخ قرارداد کار موقت چیست؟
طبق ماده ۲۷ قانون کار اگر کارگر در انجام وظایف سپرده شده به او، کوتاهی و کم کاری کند و یا در صورت عدم رضایت از کارگر، کارفرما حق دارد تا قرارداد را فسخ کند. جهت فسخ قرارداد لازم است که کارفرما نظر مثبت شورای اسلامی کارگاه قرارداد را جلب کند تا بتواند پیش از اتمام مدت قرارداد، آن را فسخ کند.
نکته مهم
از سمت کارگر نیز امکان استعفا در قرارداد کار موقت وجود دارد. در این صورت کارفرما حق این را ندارد که به اجبار کارگر را وادار به انجام دادن کار کند. کارفرما میتواند ادعای خسارت داشته باشد و بعد از اثبات ادعای خود، از محل تضمین کارگر و یا منابع قانونی دیگر، خسارت ذکر شده را مطالبه و دریافت کند.
قرارداد کار ساعتی بدون بیمه اعتبار دارد؟
از نظر قانون کار اگر بخواهیم این موضوع قرارداد کار ساعتی بدون بیمه را بررسی کنیم، اعتباری ندارد. بر طبق قانون کار بیمه خیلی اهمیت بالایی دارد و یکی از حقوق کارگر است. در صورتی که کارفرما قرارداد را بدون بیمه تنظیم کند، خلاف قانون کار است. درباره این موضوع هم در ماده 148 قانون کار صحبت شده است که:
کارفرماهای مشمول این قانون ملزم هستند که براساس قوانین تامین اجتماعی به بیمه نمودن کارگران واحدهای خود اقدام کنند.
قرارداد کار سه ماهه یا قرارداد آزمایشی چیست؟
براساس ماده 11 قانون کار طرفین قرارداد میتوانند با توافق هم یک دوره آزمایشی کار تعیین کنند. در طی این دوره طرفین قرارداد حق دارند، بدون اخطار قبلی و بدون پرداخت خسارت، رابطه همکاری را قطع کنند.
در صورتی که در دوره آزمایشی، قطع قرارداد از سمت کارفرما باشد، او موظف است که تمام حقوق و مزایای دوره آزمایشی را به کارگر پرداخت کند. اگر هم از سوی کارگر رابطه کاری قطع شود، او حق دارد که حقوق مدت زمانی که با کارفرما همکاری داشته است را دریافت کند.
گاهی این سوال پیش میآید که مدت قرارداد کار موقت را چطور تعیین کنیم؟ در قانون کار اشارهای به مدت قرارداد کار نشده است و کارفرما و کارگر میتوانند با توافق یکدیگر هر زمانی را که لازم میدانند به عنوان قرارداد کار موقت در نظر بگیرند. در برخی شرکتها و کارگاهها مدت قرارداد موقت یک ماهه و در برخی دیگر سه ماهه است.
جمع بندی
قرارداد کار موقت از جمله قراردادهای کاربردی در حوزه روابط کاری است که موجب شفافیت در روابط بین کارگر و کارفرما میشود. در قرارداد کار موقت لازم است با در نظر گرفتن قانون کار و توافق طرفین مفاد و نکاتی درج شود تا صورت قانونی پیدا کند. از این رو پیشنهاد میکنیم در صورت تمایل به تنظیم قرارداد کار موقت، استفاده از مشاوره بیمه و کار موسسه محاسبان را در برنامه خود قرار دهید.
سوالات متداول
۱. زمان قرارداد کار موقت را چطور تعیین کنیم؟
در قانون، زمانی برای قرارداد موقت در نظر گرفته نشده است و طرفین قرارداد میتوانند با توافق یکدیگر زمان آن را معین کنند.
۲. آیا میتوانم با کارگر قرارداد ساعتی بدون بیمه بنویسم؟
خیر، قرارداد کار بدون بیمه خلاف قانون اداره کار است.
دیدگاهتان را بنویسید لغو پاسخ
به گفتگوی ما بپیوندید و دیدگاه خود را با ما در میان بگذارید.
اگر در قرارداد قید بشه که شخص بیمه نمیشه باز هم شخص میتونه شکایت کنه بیمشو بگیره؟
سلام
اگر قرارداد از نوع قرارداد کار باشد قانون کارفرما را ملزم به بیمه نمودن کارگر کرده و توافق طرفین مانع از اجرای قانون نمیشه.
سلام من ۲ سال در یک شرکت ب عنوان حسابدار کار میکنم قرار بوده بیمه بشم ولی هی این موضوع عقب انداختن قراردادی هم ندارم میتونم بیمه این ۲ سال ازشون بگیرم؟!
سلام وقتتون بخیر
بله شما میتوانید با طرح شکایت در سامانه جامع روابط کار و اثبات رابطه کارگری و کارفرمایی با آن شرکت، نسبت به اضافه کردن آن مدت به سابقه اقدام نمایید.
سلام
من 14 سال به صورت قرار داد موقت یک ساله در پمپ بنزین کار میکنم کار فرما با اتمام این قرار داد میخواهد پایان همکاری را با من اعلام کند آیا من میتوانم خسارت از کار فرما بخاطر سابقه کاری به اداره کار اعلام کنم و بگیرم ممنون میشم راهنمایی کنید.
سلام
خیر
فقط می توانید مزایای مندرج در قانون مانند عیدی، سنوات و بازخرید ایام مرخصی را مظالبه نمایید.
با سلام و وقت بخیر
با توجه به پایان قراردادسالیانه، در صورت دریافت قرارداد سال جدید، این امکان را دارم که امضا نکنم ( بعنوان پایان همکاری) و ایا مشکلی وجود خواهد داشت؟
سلام
بله.
سلام وقت بخیر بنده با یه شرکت خصوص برای ویزیتوری همکاری میکنم و اول ماه قرار داد امضا کردم یعنی بهم گفتن هر ماه باید بیایی قرار امضا کنی این قرارداد من یک ماه است ؟؟ حدودا ۱۴ روز دیگه ماه تموم میشه و باید استعفا رو اعلام کنم و حقوق یک ماه من رو میدن و از ماه بعدی میتونم با شرکت همکاری نکنم
سلام
اینکه قرارداد شما یک ماه هست یا خیر بستگی با تاریخ ذکر شده در قرارداد دارد.
بله میتوانید همکاری نداشته باشید
با سلام و تشکر
من به عنوان حسابدار با قرار داد یکساله دارم جایی کار میکنم . با توجه به اینکه قراردادم از نوع موقته برای استعفا از شغل مثل قراردادهای دایم نمیتونم رقتار کنم و نیاز به جلب رضایت کارفرما دارم؟
سلام
خیر از لحاظ قانونی تکلیف خاصی ندارید
صرفا یک ماه زودتر بهشون اطلاع بدید تا جایگزین پیدا کنند.
با سلام . بنده مدت 21 سال است که در یک کارخانه تولیدی به شکل قرارداد یکساله مشغول به کار هستم آیا کارفرما بعد از 21 سال سابقه می توانند در پایان قرارداد بدون هیچ دلیلی قرارداد بنده را تمدید نکند و خاتمه همکاری اعلام کند؟
درود بر شما جناب معصومی
بله کارفرما میتواند این کار را انجام دهد و منع قانونی ندارد.
با سلام من در کارگاه مشغول به کار شدم ۲۰ روز است و قرار داد یکساله بستیم و اصلا هیچ برگه قرار دادی دست من ندادن نگه دارم واز من دست خط گرفتن و متن این بود من تمام حقوق و مزایای سال ۱۴۰۲ را در صحت عقلانی کامل دریافت کردم .الان نمیدونم چیکار کنم لطفا من رو راهنمایی کنید.با تشکر از شما
سلام روزتون بخیر
نگران نباشید! این برگه هیچ اعتبار قانونی ندارد و نمیتوان از آن در مراجع حل اختلاف استفاده کرد.
و برای اثبات این مورد حتما باید سند واریز وجه ارائه شود.
برای آگاهی از چارچوب قرارداد کار می توانید از طریق لینک زیر در همایش روز 21 مهرماه شرکت کنید:
https://mohaseban.org/approach