ماده 272 قانون مالیات های مستقیم

قانون مالیات‌های مستقیم، یکی از مهم‌ترین قوانین مالیاتی کشور است که به تنظیم اصول و قواعد مالیاتی می‌پردازد. ماده 272 قانون مالیات های مستقیم به فرآیند اعتراض و رسیدگی به اختلافات مالیاتی می‌پردازد. به طور کلی در این ماده به تعیین مهلت و مراحل رسیدگی به اعتراضات مودیان اشاره شده است.

فهرست مطالب

بخشنامه ماده 272 قانون مالیات مستقیم

طبق ماده 272 قانون مالیات های مستقیم، سازمان امور مالیاتی کشور مکلف است تا پایان دی‌ ماه هر سال نسبت به اعلام آن گروه یا گروه‌هایی از اشخاص حقیقی و حقوقی که علاوه بر شرکت‌های موضوع بندهای (الف) و (د) ماده واحده مصوب سال 1372 براساس نوع و یا حجم فعالیت آن‌ها، ملزم به ارائه صورت‌های مالی حسابرسی شده توسط سازمان حسابرسی یا موسسات حسابرسی عضو جامعه حسابداران رسمی ایران همراه با اظهارنامه مالیاتی و یا حداکثر ظرف مدت سه ‌ماه پس از مهلت انقضای ارائه اظهارنامه می‌باشند را از طریق مقتضی (درج در روزنامه رسمی جمهوری اسلامی ایران و یکی از روزنامه‌های کثیرالانتشار و یا سامانه الکترونیکی مربوط) به اطلاع این گروه از اشخاص برساند.

علاوه بر آن سازمان یاد شده می‌تواند اشخاص حقیقی و حقوقی معینی را به صورت موردی مشمول حکم این ماده نماید، که در این‌صورت موضوع شمول اشخاص یاد شده باید با ابلاغ کتبی تا پایان دی‌ماه هر سال به آگاهی آن‌ها برسد. اشخاص حقیقی و حقوقی مزبور که سال مالی آن‌ها بعد از اعلام سازمان یاد شده آغاز می‌شود، مشمول حکم این ماده خواهند بود. در صورت ارائه نکردن گزارش حسابرسی مالی موضوع این ماده در مهلت مقرر، علاوه بر تعلق جریمه معادل بیست‌درصد (20%) مالیات متعلق، درآمد مشمول مالیات آن‌ها طبق مقررات این قانون از طریق رسیدگی تعیین خواهد شد.

ماده 272 قانون مالیات های مستقیم سال 1403

بر اساس ماده 272 قانون مالیات های مستقیم تمامی واحدهای خدماتی، تولیدی و بازرگانی موظفند کلیه صورت‌های مالی حسابرسی شده توسط سازمان حسابرسی و یا موسسات حسابرسی عضو جامعه حسابداران رسمی ایران را همراه با اظهارنامه مالیاتی حداکثر ظرف مدت 3 ماه پس از مهلت انقضای ارائه اظهارنامه به سازمان مالیاتی تسلیم کنند و در صورت عدم انجام 20% مالیات متعلق، جریمه می‌شوند.

تبصره 1

صورت‌های مالی حسابرسی‌ شده به شرح این ماده و مطالب مذکور در گزارش‌های حسابرسی و بازرسی قانونی مربوط که در چهارچوب مقررات این قانون تنظیم شده باشد، می‌تواند برای تشخیص درآمد مشمول مالیات اشخاص یاد شده توسط ادارات مالیاتی مورد استفاده و استناد قرار گیرد.

بیشتر بخوانید: حسابرسی مالیاتی

تبصره 2

سازمان امور مالیاتی کشور می‌تواند حسابرسی صورت‌های مالی و یا تنظیم گزارش مالیاتی اشخاص حقیقی و حقوقی را به سازمان حسابرسی یا موسسات حسابرسی عضو جامعه حسابداران رسمی ایران واگذار کند، در این صورت، پرداخت حق‌الزحمه حسابرسی مالیاتی طبق مقررات مربوط، برعهده سازمان امور مالیاتی کشور است.

مشمولین ماده 272 قانون مالیات های مستقیم

گروه‌های شغلی زیر موظف به ارسال صورت‌های مالی حسابرسی شده همراه با اظهارنامه مالیاتی خود هستند:

شرکت‌های موضوع بند «الف» و «د» ماده واحده «قانون استفاده از خدمات تخصصی و حرفه‌ای حسابداران ذی‌صلاح به عنوان حسابدار رسمی»
اشخاص حقیقی و حقوقی بر اساس نوع فعالیت
اشخاص حقیقی و حقوقی بر اساس حجم فعالیت

شرکت‌های موضوع بند «الف» و «د»

شرکت‌های پذیرفته شده و یا متقاضی پذیرش در بورس اوراق بهادار و شرکت‎‌ها و موسسات موضوع بند «الف» و «ب» ماده 7 اساسنامه قانونی سازمان حسابرسی، شرکت‌های مشمول این بند هستند.

شرکت‎‌ها و موسسات موضوع بند «الف» و «ب» ماده 7 اساسنامه قانونی سازمان حسابرسی به شرح زیر هستند:

بانک‌ها، شرکت‌های بیمه، شرکت‌های دولتی و سازمان‌های انتفاعی دولتی.
مراکز تهیه و توزیع وابسته به وزارت بازرگانی.
بنیاد مستضعفان، بنیاد شهید، سایر نهادهای انقلاب اسلامی و موسسات تحت پوشش آن‌ها.
موسسات و کارخانجات که مالکیت سرمایه آن‌ها به موجب قانون توسط مدیریت منتخب دولت و یا تحت پوشش دستگاه‌های اجرایی اداره می‌شوند.
دستگاه‌های عمومی که طبق اساسنامه و قوانین مکلف به تعیین بازرس قانونی و انجام حسابرس هستند.
شرکت‌ها، موسسات و دستگاه‌هایی که در مجموع بیش از 50 درصد سرمایه آن‌ها به صورت مستقیم و یا غیرمستقیم متعلق به دستگاه‌های موضوع بند «الف» فوق باشد.

اشخاص حقیقی یا حقوقی بر اساس نوع فعالیت

تمامی واحدهای تولیدی، خدماتی و بازرگانی که به فعالیت‌های زیر مشغول هستند:

شعب و دفاتر نمایندگی شرکت‌های خارجی که در اجرای قانون اجازه ثبت شعبه یا نمایندگی شرکت‌های خارجی مصوب 1376، در ایران ثبت شده‌اند.
شرکت‌های سهامی عام و شرکت‌های وابسته به آن‌ها.
شرکت‌های سرمایه گذاری و شرکت‌های وابسته به آن‌ها.
موسسات و نهادهای عمومی غیر دولتی و موسسات وابسته به آن‌ها.

اشخاص حقیقی یا حقوقی بر اساس حجم فعالیت

شرکت‌های سهامی خاص و موسسات غیرتجاری.
شرکت‌ها و موسسات تعاونی و اتحادیه آن‌ها.
اشخاص حقیقی که مکلف به نگهداری دفاتر قانونی هستند.

نکته مهم

تمامی گروه‌های بالا در صورتی مشمول هستند که بر اساس آخرین اظهارنامه ارسالی خود، یکی از شرایط زیر را داشته باشند:

جمع کل ناخالص درآمد آن‌ها بیش از 80 میلیارد ریال باشد.
جمع دارایی آن‌ها بیش از 150 میلیارد ریال باشد.

جریمه ماده 272 قانون مالیات‌های مستقیم

طبق ماده 272 قانون مالیات های مستقیم در صورت عدم ارائه گزارش حسابرسی، 20% جریمه در نظر گرفته می‌شود. همچنین درآمد مشمول مالیات آن‌ها طبق مقررات این قانون از طریق رسیدگی تعیین خواهد شد. این جریمه قابل مطالبه از مالیات‌هایی که مطابق با قانون مالیات مستقیم به صورت نرخ مقطوع محاسبه می‌شوند، نخواهد بود.

بخشودگی جرایم ماده 272

در پاسخ به این سوال که آیا جرائم ماده 272 قانون مالیات های مستقیم قابل بخشش است؟ باید بگوییم بله. جرائم مشمولان ارائه صورت‌های مالی حسابرسی شده با رعایت برخی شرایط و با اعلام سازمان امور مالیاتی قابل بخشش هستند. یکی از این شرایط، پرداخت تمامی بدهی‌ها می‌باشد که شامل پرداخت اصل بدهی، جرائم غیر قابل بخشش و آن بخش از جرائم که شامل بخشودگی نشده است. همچنین بخشودگی جرائم تا حداکثر مبلغ 50 میلیارد ریال می‌باشد.

جمع بندی

به طور کلی ماده 272 قانون مالیات های مستقیم به تعیین مهلت و مراحل رسیدگی به اعتراضات مودیان می‌پردازد. مهلت ارسال صورت‌های مالی حسابرسی شده 3 ماه پس از انقضای اظهارنامه مالیاتی ارائه شده است. با توجه به پیچیدگی ماده‌ها و قوانین مالیاتی می‌توانید برای پاسخگویی به سوالات خود با مشاور مالیاتی محاسبان در ارتباط باشید.