تفاوت اجاره عملیاتی با اجاره سرمایه ای چیست؟
مطالعه متمرکز
اجاره‌ها به دو نوع اصلی اجاره عملیاتی و اجاره سرمایه ای تقسیم می‌شوند. این دو نوع اجاره به لحاظ ماهیت، نحوه ثبت در دفاتر حسابداری و تاثیرات مالیاتی و مالی بر شرکت‌ها تفاوت‌های اساسی دارند. در ادامه به تحلیل تفاوت اجاره عملیاتی با اجاره سرمایه خواهیم پرداخت.
تفاوت اجاره عملیاتی با اجاره سرمایه
تفاوت اجاره عملیاتی با اجاره سرمایه به شرح زیر است:
1. تعریف اجاره عملیاتی و اجاره سرمایه‌ای
اجاره عملیاتی: در این نوع اجاره، اجاره‌دهنده مالکیت دارایی را حفظ کرده و اجاره‌گیرنده فقط برای مدت مشخصی از دارایی استفاده می‌کند. پس از پایان مدت اجاره، دارایی به اجاره‌دهنده بازگردانده می‌شود. از آنجا که مالکیت منتقل نمی‌شود، اجاره عملیاتی شبیه به عمل کرایه کردن است.
اجاره سرمایه‌ای: در این نوع اجاره، تمامی منافع و ریسک‌های مالکیت دارایی به اجاره‌گیرنده منتقل می‌شود و معمولاً در پایان مدت اجاره، مالکیت دارایی به اجاره‌گیرنده منتقل می‌شود. این نوع اجاره زمانی استفاده می‌شود که شرکت نیاز به استفاده طولانی‌مدت از دارایی دارد و تمایل به مالکیت نهایی آن دارد.
2. انتقال مالکیت و کنترل دارایی
اجاره عملیاتی: مالکیت و کنترل دارایی در اختیار اجاره‌دهنده است و اجاره‌گیرنده فقط از دارایی استفاده می‌کند. پس از پایان دوره اجاره، دارایی به اجاره‌دهنده بازگردانده می‌شود.
اجاره سرمایه‌ای: اجاره‌گیرنده کنترل کامل دارایی را به دست می‌آورد و معمولاً در پایان دوره اجاره مالکیت دارایی به او منتقل می‌شود.
3. نحوه ثبت در دفاتر حسابداری
اجاره عملیاتی: اجاره‌گیرنده هزینه‌های اجاره را به عنوان هزینه جاری در صورت‌های مالی خود ثبت می‌کند و دارایی یا بدهی مرتبط با اجاره در ترازنامه او ثبت نمی‌شود.
اجاره سرمایه‌ای: اجاره‌گیرنده دارایی و بدهی مربوط به اجاره را در ترازنامه خود ثبت می‌کند. دارایی به عنوان دارایی ثابت و تعهدات مالی به عنوان بدهی بلندمدت شناسایی می‌شوند. هزینه‌های استهلاک و بهره نیز در صورت سود و زیان ثبت می‌شوند.
4. تاثیرات مالیاتی
اجاره عملیاتی: پرداخت‌های اجاره به عنوان هزینه‌های عملیاتی ثبت می‌شوند که باعث کاهش مالیات می‌شود.
اجاره سرمایه‌ای: اجاره‌گیرنده می‌تواند استهلاک دارایی و هزینه‌های بهره را از مالیات کسر کند که باعث تغییر ساختار مالیاتی شرکت می‌شود.
5. ریسک‌ها و مزایا
اجاره عملیاتی: ریسک‌های مربوط به کاهش ارزش یا خرابی دارایی بر عهده اجاره‌دهنده است و اجاره‌گیرنده تعهدی در قبال آن ندارد. این نوع اجاره برای دارایی‌هایی مناسب است که به طور موقت نیاز است.
اجاره سرمایه‌ای: در این نوع اجاره، تمامی ریسک‌ها و مزایای دارایی (مانند افزایش یا کاهش ارزش) به اجاره‌گیرنده منتقل می‌شود. این نوع اجاره برای دارایی‌هایی که به صورت استراتژیک و بلندمدت برای شرکت مهم هستند مناسب است.
جمع بندی
تفاوت اجاره عملیاتی با اجاره سرمایه ای در نحوه مالکیت، کنترل دارایی، ثبت حسابداری و تأثیرات مالیاتی آن‌ها نهفته است. اجاره عملیاتی برای اجاره‌هایی مناسب است که دارایی به طور موقت نیاز است و انعطاف بیشتری ارائه می‌دهد، در حالی که اجاره سرمایه‌ای بیشتر برای دارایی‌های استراتژیک و بلندمدت مناسب است و تعهدات بیشتری به همراه دارد. انتخاب بین این دو نوع اجاره باید بر اساس نیازهای شرکت، مدت زمان استفاده از دارایی و تاثیرات مالی در نظر گرفته شود.
دیدگاهتان را بنویسید