روز حسابدار چه روزی است؟
مطالعه متمرکز
روز جهانی حسابدار و روز حسابدار در ایران، فرصتی است برای تجلیل از زحمات و تلاش‌های حسابداران که با دقت، صداقت و مسئولیت‌پذیری خود، اساس مالی و اقتصادی کشورها را بنا می‌کنند. این دو رویداد نه تنها به‌عنوان نمادی از هم‌افزایی و هم‌گرایی حرفه‌ای در سطح جهانی و ملی شناخته می‌شوند، بلکه اهمیت روزافزون این حرفه را در دنیای امروز که نیازمند دقت و شفافیت بیشتر در امور مالی است، مورد تأکید قرار می‌دهند.
تاریخچه روز جهانی حسابدار
در دسامبر ۲۰۰۷ (میلادی)، فدراسیون بین‌المللی حسابداران (آیفک) در سی‌امین سالگرد تأسیس خود، ۲ تا ۸ دسامبر را به عنوان هفتهٔ جهانی حسابداری معرفی کرد. این تصمیم انگیزه‌ای شد که حسابداران و نهادهای حسابداری در سراسر جهان، این هفته را به عنوان فرصتی برای گردهمایی، آموزش و تبادل‌نظر در مورد چالش‌ها و فرصت‌های حرفه‌ای خود جشن بگیرند.
آیفک، به بزرگ‌ترین نهاد بین‌المللی در عرصهٔ حسابداری، از اعضای خود در ۱۲۰ کشور جهان درخواست کرد که در هفتهٔ حسابداری با برگزاری مراسم و همایش‌هایی، حرفهٔ حسابداری را گرامی بدارند. آیفک به عنوان نمایندهٔ بیش از ۲٫۵ میلیون حسابدار در دنیا، تلاش می‌کند که نقش حسابداری در تأمین شفافیت مالی و اقتصادی، مبارزه با فساد و ارتقاء حرفه‌گری را در سطح جهانی ارتقا دهد.
تاریخچه روز حسابدار در ایران
در پی اعلام هفتهٔ جهانی حسابداری توسط آیفک، جامعه حسابداران رسمی ایران تصمیم گرفتند که روز ۱۵ آذر هر سال را به‌عنوان روز حسابدار در ایران معرفی کنند. این تصمیم پس از نشست‌ها و مذاکرات میان نهادهای مختلف حسابداری ایران در تاریخ ۱۳ آذر ۱۳۸۶ اتخاذ شد. در نهایت، پس از پیگیری‌های لازم، در تاریخ ۲۱ بهمن ۱۳۹۹، شورای فرهنگ عمومی کشور موافقت کرد که ۱۵ آذر به‌عنوان روز حسابدار در تقویم رسمی ایران ثبت شود. در ادامه می‌خواهیم به مناسبت روز حسابدار در ایران، شما را با بزرگان این حرفه آشنا کنیم.
پدر حسابداری نوین ایران حسن سجادی نژاد
در ۲۱ آذرماه سال ۱۳۹۶، جناب آقای سید سعید رجالی مدیر کل پست استان اصفهان، از تمبر یادبود «۱۵ آذر روز حسابدار» با نقش چهرهٔ زنده یاد استاد «حسن سجادی‌نژاد» به عنوان پدر علم حسابداری نوین در ایران رونمایی کرد.این رونمایی در مراسم چهارمین همایش بزرگداشت روز حسابدار سالن همایش‌های سیتی‌سنتر استان اصفهان و در حضور اصحاب رسانه برگزار شد.
حسن سجادی نژاد در ۱۶ اسفند ۱۲۹۶ در اصفهان متولد شد و یکی از پیشگامان حرفه‌ای و دانشگاهی حسابداری در ایران بود که به او پدر حسابداری نوین ایران می‌گویند. او در سال ۱۳۱۴ دیپلم متوسطه را از دبیرستان سعدی اصفهان گرفت. پس از آن به تهران رفت و برای تحصیلات دانشگاهی وارد دانش‌سرای عالی شد.
در دانش‌سرای عالی حدود یک سال در رشتهٔ ریاضی عمومی، فیزیک و شیمی تحصیل کرد. پس از آن در آذر ۱۳۱۵ از سوی بانک ملی برای تحصیل در رشتهٔ حسابداری به انگلستان مهاجرت کرد. سرانجام، در سال ۱۳۲۴ بعد از گذراندن دورهٔ حسابداران خبره و عضویت در انجمن حسابداران خبره انگلستان و ولز به عنوان نخستین حسابدار چارترد ایرانی به کشور بازگشت.
فعالیت‌های حرفه ای حسن سجادی نژاد
- حسن سجادی نژاد بعد از بازگشت به ایران از سال ۱۳۲۴- ۱۳۳۰ کارمند بانک ملی بود.
- او از مؤسسان دانشکده حسابداری و علوم مالی شرکت ملی نفت ایران در سال ۱۳۳۶ به همراه آقای اسماعیل عرفانی بود و پیش از انقلاب ۵۷، هفت سال ریاست آن را به عهده داشت. این مؤسسه، نخستین مؤسسهٔ آموزش عالی حسابداری در ایران بود.
- همچنین حسن سجادی نژاد از بنیان‌گذاران انجمن حسابداران خبره ایران در ۲ اسفند سال ۱۳۵۱ بود.
- آقای سجادی نژاد بعد از انقلاب ۵۷ در واحد دانشگاه آزاد اسلامی تهران به تدریس حسابداری ادامه داد و تعداد دانشجویان او طی بیش از ۳۰ سال تدریس درس‌های گوناگون حسابداری در سطح دانشگاهی، حدود ۵۰۰۰ نفر برآورد شده است.
- در زندگی شغلی، آقای حسن سجادی نژاد از سال ۱۳۳۰- ۱۳۵۴ مدیر ارشد شرکت ملی نفت ایران بود.
- آقای حسن سجادی نژاد کتاب‌های متنوعی در زمینهٔ حسابداری تألیف کردند که تا سال‌های طولانی از منابع تدریس حسابداری در دانشگاه‌های ایران بود.
بنیاد حسن سجادی نژاد
حسن سجادی نژاد، ۱۹ شهریورماه ۱۳۶۷، در سن ۷۰ سالگی در تهران چشم از جهان فروبست. هم‌زمان با صدمین زادسال حسن سجادی نژاد (۱۳۹۶) توسط گروهی از دانشجویان، همکاران، علاقه‌مندان و تحت‌نظارت پسر او دکتر مجید سجادی‌نژاد، بنیاد حسن سجادی نژاد در لندن تأسیس شد.
دکتر فضل الله اکبری
دکتر فضل الله اکبری ملقب به پدر علم حسابداری ایران در ۲ اردیبهشت سال ۱۳۰۰ در گلپایگان متولد شد. او تحصیلات ابتدایی را در شهر گلپایگان و تحصیلات دبیرستان را در استان اصفهان گذراند. او حساب و ریاضی و حساب سیاق نقدی را نزد پدر و پدربزرگ فرا گرفت. دکتر اکبری بعد از تحصیلات دبیرستان در دانشکده حقوق دانشگاه تهران مشغول به تحصیل شد و مدرک کارشناسی را از این دانشکده دریافت کرد. سپس در شرکت ملی نفت استخدام شد و هم‌زمان با حییم در تهیهٔ فرهنگ لغات انگلیسی به فارسی همکاری کرد.
سپس در مؤسسه علوم اداری و بازرگانی دانشکده حقوق دانشگاه تهران ادامه تحصیل داد و مدرک فوق لیسانس علوم اداری و بازرگانی دریافت کرد. پس از آن با بورس تحصیلی برای ادامه تحصیل در مقطع دکتری در رشته مدیریت بازرگانی با گرایش حسابداری به کالیفرنیای جنوبی و دانشگاه استانفورد رفت. فضل الله اکبری بعد از دریافت مدرک دکتری به ایران بازگشت و در مؤسسه علوم اداری تدریس را شروع کرد و در سال ۱۳۷۷ به عنوان اولین مدرس حسابداری با درجهٔ دانشیاری برای عضویت هیئت علمی دانشکده حقوق دانشگاه تهران پذیرفته شد.
دکتر اکبری در مورد این دوره از زندگی خود در مصاحبه‌ای با مجله حسابدار (دکتر فضل الله اکبری، ۱۳۷۸، سرگذشت یک استاد و سرگذشت یک علم)، و بعد در مقاله‌ای در سال ۱۳۷۸ درباره چگونگی شروع تدریس حسابداری در دانشگاه تهران برای چاپ در مجلهٔ حسابرس (دکتر فضل الله اکبری، ۱۳۷۸، چگونگی تدریس حسابداری…) چنین نوشته بود:
“همیشه فکر می‌کنم آدمی تا اندازه‌ای به جایی راه می‌برد که مقدر است. سرانجام هم وضعیتی پیش آمد که بتوانم از بورسیه در این رشته بهره‌مند شوم. بدین ترتیب عملاً به قلمرو حسابداری وارد شدم. پس از بازگشت از خارج، دانشگاه تهران اعلام کرد که برای تدریس رشته‌های حسابداری و حسابرسی دانشیار می‌پذیرد و من برای این کار داوطلب شدم.”
” من تنها داوطلب بودم. باید اذعان کنم در آن زمان ۲ الی ۳ نفری بودند که بیش از من حسابداری می‌دانستند و تجربهٔ بیشتری هم داشتند، ولی چون داشتن درجه دکتری یکی از شرایط استخدام بود، با وجود علاقه‌ای که داشتند، واجد شرایط و داوطلب نشدند.”
سال‌ها حسابداری به عنوان رشته‌ای قابل قبول برای تدریس در دانشگاه شناخته نمی‌شد. تا سال ۱۳۳۳ در هیچ دانشگاه و موسسه آموزش عالی حسابداری رسماً تدریس نمی شد. متاسفانه در ایران آن زمان، اغلب افراد به جهت عدم اطلاع کافی از محتوای دروس مزبور، علوم مالی و حسابداری را در سطح سایر رشته‌های دانشگاه به حساب نمی‌آوردند.
محتوای رشته حسابداری، اهمیت و لزوم آن در انتظام امور سازمان‌ها و تأثیر آن در پیشرفت کشور، سال‌ها همچنان ناشناخته باقی ماند. در سال ۱۳۳۴ که داوطلب تدریس حسابداری در دانشگاه شدم، یکی از اولیای دانشگاه گفت شک دارد جایگاه تدریس حسابداری در دانشگاه باشد، و اضافه کرد در گذشته هم حسابداری در سال ششم رشتهٔ تجارت دبیرستان‌ها تدریس می‌شده است و اگر حسابداری را رشته‌ای دانشگاهی بشناسیم، به‌زودی داوطلبانی هم برای تدریس خانه‌داری، گله‌داری و باغداری پیدا می‌شوند؛ دانشگاه را تدریس حساب کافی است.
دو الی سه سالی طول کشید تا با مراجعه‌های مکرر و مستمر، ارائه شرح دروس حسابداری و رشته‌های مختلف آن، اهمیت و فرق آن را با حساب و ریاضی توجیه کنم و توضیح دهم. بالا‌خره قرار شد در دانشکده حقوق و علوم سیاسی و اقتصادی دانشگاه تهران برای انتخاب و استخدام یک نفر دانشیار اقدام کنند.”
” در طول سال ۱۳۴۲ توضیحاتم رئیس وقت دانشگاه تهران را متقاعد و مصمم کرد که دانشگاه تهران، مانند بسیاری از مهمترین دانشگاه‌های جهان، و به لحاظ نیاز کشور، باید دانشکده‌ای برای آموزش و تحقیقات مدیریت داشته باشد. در ابتدای شهریور ۱۳۴۳ شادروان دکتر صالح رئیس دانشگاه، در جلسه‌ای پرشور و با مخالفت‌های بسیار، بالا‌خره تأسیس دانشکده علوم اداری و مدیریت بازرگانی را به تصویب شورای‌عالی فرهنگ رسانید. مخالفت‌ها با تأسیس این دانشکده، اولین در نوع خود در کشور، بیشتر از ناشناخته بودن مدیریت به عنوان رشته‌ای از دانش ناشی می‌شد.” (دکتر اکبری، ۱۳۷۸، نوبت من نیست، ص ۱۵)
فضل الله اکبری پس از تأسیس دانشکده علوم اداری و مدیریت بازرگانی به مدت ۸ سال مدیریت آن را برعهده داشت. پس از سال ۱۳۵۰ دکتر اکبری، معاون وزارت علوم و آموزش عالی شد و هم‌زمان به تدریس در رشته حسابداری در دانشگاه‌ها و موسسات مختلف و به ویژه موسسه آموزش عالی بانک ملی پرداخت.
اوایل دهه شصت بعد از اینکه از سمت استاد دانشگاهی بازنشسته شد، با مرکز تحقیقات حسابداری و حسابرسی، سازمان حسابرسی همکاری کرد. مقاله‌ها و کتاب‌های مختلفی توسط ایشان تالیف و تدوین شد و توسط سازمان حسابرسی منتشر شد. اواخر دههٔ ۶۰ ایشان به آمریکا مسافرت کرد و دو سال در مقطع فوق لیسانس دانشکده مدیریت بازرگانی دانشگاه استانفورد تدریس کرد. پس از آن هم به انگلستان رفت و به مدت یک سال هم در دانشکده مدیریت دولتی مدرس بود.
از اواسط دهه هفتاد فضل الله اکبری به ایران بازگشت و دوباره همکاری خود را در زمینه تحقیق و تالیف با مرکز تخصصی حسابداری و حسابرسی سازمان حسابرسی ادامه داد. کتاب بررسی تحلیلی استاد اکبری در سال ۱۳۸۱ به عنوان کتاب برگزیده در مراسم هفته کتاب، توسط وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی مورد تقدیر قرار گرفت. سرانجام دکتر اکبری در ۱۳ فروردین سال ۱۳۸۴ چشم از جهان فرو بست. این داستان دو تن از پیشگامان حسابداری در ایران بود که خدمت‌های بزرگی به این حرفه در کشور کردند.
اهمیت روز حسابدار
روز حسابدار در ایران، فرصتی است برای تأکید بر چند موضوع مهم:
- این روز به‌عنوان فرصتی برای تقدیر از بزرگان حسابداری و نقش کلیدی آن‌ها در شفافیت و انضباط مالی. حسابداران با دانش خود در زمینهٔ تجزیه و تحلیل داده‌های مالی، گزارش‌های مالی دقیق و قابل اعتماد تهیه می‌کنند که اساس تصمیم‌گیری‌های اقتصادی و مالی سازمان‌ها و دولت‌ها است.
- در دنیای امروز که تغییرات سریع در قوانین مالی، مالیاتی و استانداردهای حسابداری رخ می‌دهد، روز حسابدار فرصتی است برای تأکید بر لزوم آموزش مداوم حسابداران شناخته می‌شود.
- اصول اخلاقی مانند دقت، صداقت و مسئولیت‌پذیری از ارکان اصلی شغل حسابداری هستند. روز حسابدار فرصتی برای یادآوری و تجلیل از این اصول است که منجر به ایجاد اعتماد عمومی در امور مالی و اقتصادی می‌شود.
نتیجه‌گیری
روز جهانی حسابدار و روز حسابدار در ایران، فرصتی برای تجلیل از تلاش‌های حسابداران و سفارش بر آموزش مداوم، مسئولیت‌پذیری و رعایت اصول اخلاقی در این حرفه هستند. در ایران، ۱۵ آذر به‌عنوان روز حسابدار، با هدف بزرگداشت پیشکسوتان علم حسابداری ایران مانند حسن سجادی نژاد و دکتر فضل الله اکبری معروف به پدر علم حسابداری تعیین شده است. این روز به‌عنوان فرصتی برای هم‌افزایی و تبادل‌نظر در جهت ارتقاء این حرفه در ایران و جهان به‌شمار می‌رود.
دیدگاهتان را بنویسید