شرح وظایف حسابدار چیست؟

حسابداری به‌عنوان یکی از ارکان اساسی مدیریت مالی در هر سازمان، به شفاف‌سازی و کنترل جریان‌های مالی کمک می‌کند. در دنیای پیچیده و رقابتی امروز، تصمیم‌گیری‌های استراتژیک و کارآمد برای موفقیت هر کسب‌وکاری ضروری است. حسابداران با ثبت و تحلیل دقیق اطلاعات مالی، ابزارهای لازم را در اختیار مدیران قرار می‌دهند تا بتوانند تصمیمات آگاهانه‌ای اتخاذ کنند. 

این حرفه، فراتر از صرفاً ثبت اعداد و ارقام است؛ حسابداران نقش مشاوران مالی را ایفا کرده و به شرح روندها، شناسایی فرصت‌ها و تهدیدها و ارائه راهکارهای مناسب می‌پردازند. در این مقاله از سری مقالات آموزش حسابداری، به بررسی شرح وظایف حسابدار و اهمیت آن‌ها در پایداری و رشد سازمان‌ها خواهیم پرداخت.

حسابداری چیست؟

به فرآیند ثبت معاملات مالی مربوط به یک بیزینس یا تجارت حسابداری می‌گویند. این فرآیند شامل خلاصه، تجزیه و تحلیل و گزارش معاملات به سازمان‌های نظارتی، تنظیم کننده‌ها و نهادهای جمع آوری مالیات است. صورت‌های مالی مورد استفاده در حسابداری، خلاصه‌ای مختصر از تراکنش‌های مالی در یک دوره حسابداری هستند که عملیات، وضعیت مالی و جریان‌های نقدی شرکت را نشان می‌دهد.

حسابداری به عنوان یک حرفه، شامل مسئولیت نگهداری، ثبت و تفسیر سوابق مالی است. اکثر حسابداران مسئولیت‌های متنوعی را در زمینه امور مالی به عهده دارند که این وظایف می‌تواند برای مشتریان فردی یا شرکت‌ها باشد. این شامل تحلیل داده‌های مالی، تهیه گزارش‌های مالی، و ارائه مشاوره مالی به سازمان‌ها و افراد است.

حسابدار کیست؟

اهمیت حسابداری در زندگی امروز

یک فرآیند ساده مانند آشپزی را تصور کنید که هر روز درگیر آن هستیم. چه از یک کتاب آشپزی استفاده کنید یا نه، همیشه اولین گام این است که ببینید آیا همه مواد و لوازم لازم در دسترس هستند یا خیر. جالب است بدانید همه چیز بعد از آن تا لحظه‌ای که غذای خود را روی میز می‌گذارید، شامل اصول حسابداری است.

• خلاصه کردن: با بررسی در دسترس بودن مواد تشکیل دهنده غذا، شما تمام نیازها را به دو گروه بزرگ دسته بندی کردید. خریدن و نخریدن!
• تجزیه و تحلیل: با بررسی فاکتور اقلام خریداری شده برای غذا، شما یک بررسی شتاب‌زده در مورد خرید منصفانه انجام دادید.
• گزارش: با قرار دادن همه مواد لازم برای شروع آشپزی روی میز، شما یک گزارش تایید شده از راه حل مشکل ارائه کرده‌اید.

همه انتخاب‌های زندگی ما، اعم از اصلی یا فرعی، بر اساس حسابداری است و آن را به یک جنبه اصلی زندگی هر فرد تبدیل می‌کند. با این وجود، قبول اهمیت منابع مالی در ارتقای کیفیت زندگی بسیار مهم خواهد بود.

وظایف متناسب با انواع گرایش‌های حسابداری

یک حسابدار می‌تواند وظایف و نقش‌های مختلفی، بر اساس نوع و ابعاد کسب و کاری که در آن مشغول به کار است، برعهده داشته باشد. برای مثال:

۱. شرح وظایف حسابدار مدیریت

شرح وظایف حسابدار مدیریت ارائه به موقع اطلاعات مالی و غیرمالی به مدیران و کمک به برنامه‌ریزی استراتژیک است.

2. شرح وظایف حسابدار عمومی

حسابدار عمومی طیف گسترده‌ای از خدمات حسابداری مانند بررسی مغایرت بانکی، صدور چک و مدیریت واریزی‌ها، محاسبه حقوق و دستمزد و … را ارائه می‌دهد.

3. شرح وظایف حسابدار مالیاتی

شرح وظایف حسابدار مالیاتی مشاوره‌ مربوط به مالیات، آماده کردن صورت‌های مالی و اظهارنامه است.

۴. شرح وظایف حسابدار مالی

حسابدار مالی در یک شرکت مسئولیت‌های متعددی دارد. از جمله مهم‌ترین وظایف و مسئولیت‌های او می‌توان به تهیه ترازنامه‌ها و صورت‌های سود و زیان برای سازمان‌ها اشاره کرد.

۵. شرح وظایف حسابدار بازرگانی

حسابداران بازرگانی که در گرایش‌های مرتبط با این رشته تحصیل کرده‌اند، باید در زمینه‌های متعددی از جمله کار با ماشین‌های اداری، گمرک، بورس، و معاملات داخلی و خارجی، دانش و مهارت لازم را کسب کنند. در نهایت، حسابداران بازرگانی با داشتن تجربه و مهارت کافی می‌توانند در شرکت‌های بازرگانی به فعالیت بپردازند.

۶. شرح وظایف حسابدار صنعتی

فارغ‌التحصیلان گرایش حسابداری صنعتی قادرند در صنایع و شرکت‌های صنعتی مختلف مشغول به کار شوند. یکی از وظایف اصلی این حسابداران، قیمت‌گذاری محصولات تولیدی در هر صنعت است.

۷. شرح وظایف حسابدار منابع انسانی

حسابدار منابع انسانی فردی است که مسئول نظارت بر هزینه‌های مرتبط با کارکنان در یک سازمان است. او با تحلیل و ارزیابی عملکرد و کارایی پرسنل، اطلاعات ارزشمندی را جمع‌آوری و به مقام‌های بالادستی گزارش می‌دهد. این فرآیند به سازمان‌ها کمک می‌کند تا بتوانند تصمیمات بهتری در زمینه مدیریت و استخدام کارکنان خود اتخاذ کنند.

شرح وظایف حسابدار

شرح وظایف حسابدار شامل مراحل مختلفی است که به کمک آن‌ها می‌توان به تحلیل دقیق و گزارش‌دهی مناسب از وضعیت مالی یک سازمان پرداخت. در زیر به مهم‌ترین شرح وظایف حسابدار اشاره می‌شود:

بررسی و ثبت اطلاعات حسابداری         

• ثبت کلیه وقایع مالی بر اساس تاریخ
• تهیه، تنظیم و بررسی کلیه اسناد حسابداری
• ثبت فاکتورهای فروش، خرید، برگشت از فروش و برگشت از خرید 

مدیریت دریافت‌ها و پرداخت‌ها

• آماده کردن لیست بدهکاران و بستانکاران
• ثبت و صدور اسناد مربوط به دریافت و پرداخت نقدی
• آماده کردن لیست حقوق و دستمزد و بیمه پرسنل
• پرداخت حقوق و دستمزد و ثبت اسناد مربوطه

ارائه صورت‌های مالی

• آماده کردن بودجه، حساب سود و زیان، تراز عملکرد و دفاتر مالی
• آماده کردن گزارشات مالی از کلیه فعالیت‌های مالی و ارائه به مدیر مالی
• انجام تمام وظایف واگذار شده از سوی مدیریت مالی مجموعه
• صدور اسناد مربوط به کسورات مانند وام، بیمه و مالیات
• تهیه گزارش از وضعیت پرداخت‌ها، بدهی‌ها، وصولی‌ها، مطالبات و نقدینگی و ارائه آن به مدیر مالی

موجودی انبارها و مدیریت حساب‌ها

• بررسی رسیدهای ورود و خروج کالا از انبار و تطابق آن‌ها با فاکتورها و موجودی کالا
• اختصاص کد مخصوص برای هر کالا و تعریف آن در سیستم حسابداری
• بررسی خرید و استفاده از مواد مصرفی، ضایعات ثبت شده و رفع مغایرت‌های احتمالی

مدیریت پرداخت‌ها و صدور چک

• دریافت لیست درخواست صدور چک از واحد بازرگانی
• صدور چک، ارسال و دریافت رسید
• بایگانی اسناد مربوطه

ارسال اظهارنامه مالیاتی و گزارشات مربوطه

• جمع‌آوری و بررسی اطلاعات مالی مربوط به سازمان
• تهیه و تنظیم اظهارنامه مالیاتی بر اساس داده‌های جمع‌آوری‌شده
• ارسال اظهارنامه مالیاتی به اداره مالیات
• پیگیری وضعیت اظهارنامه و پاسخ به سوالات یا ابهامات اداره مالیات
• بایگانی مدارک و مستندات مرتبط با اظهارنامه مالیاتی

حسابرسی معاملات و اسناد مالی

• جمع‌آوری و بررسی اسناد مالی و معاملات مربوط به سازمان
• تحلیل و ارزیابی صحت و دقت اطلاعات مالی ثبت‌شده
• شناسایی و گزارش‌دهی خطاها و ناهنجاری‌ها در اسناد مالی
• تهیه گزارش حسابرسی و ارائه آن به مدیریت
• بایگانی اسناد و گزارشات حسابرسی برای مراجعات آینده

مهارت های مورد نیاز یک حسابدار

یک حسابدار موفق باید تحصیلات دانشگاهی خود را در رشته حسابداری گذرانده باشد. اما موفقیت به چیزی بیش از کسب مدرک نیاز دارد. حسابداری همانند یک صنعت پرسرعت است. این صنعت به متخصصان نیاز دارد تا دانش خود را در این زمینه به طور مداوم ارتقا دهند. در حسابداری، مانند هر حرفه‌ای، با استعدادترین افراد دارای ترکیبی از توانایی‌های آموخته شده و ذاتی هستند که آن‌ها را برای کار مناسب می‌کند.

1. هوش تجاری

2. دانش تخصصی

آشنایی با اصول حسابداری و شیوه‌های حسابداری در شرکت‌ها از جمله مهارت‌های ضروری برای یک حسابدار محسوب می‌شود. تمرکز بر یک حوزه خاص از حسابداری به متخصصان این رشته امکان می‌دهد تا جنبه‌های مختلف این حوزه را کشف کرده و پایگاه مشتریان خود را گسترش دهند. دانش تخصصی در زیرشاخه‌های حسابداری می‌تواند یک حسابدار را به دارایی با ارزشی برای مشتریان خود تبدیل کند.

3. ارتباط موثر

ارتباط موثر توانایی انتقال ایده‌ها و اطلاعات به روش‌هایی است که دیگران می‌توانند درک کنند. حسابدار برای ارتباط کتبی و شفاهی با افراد و گروه‌ها به این مهارت نیاز دارد. در نقش حسابداری، شما ممکن است مسئول تهیه و ارائه پیشنهاد بودجه، گزارش‌های مالیاتی و سایر گزارش‌های مالی باشید. ارتباط موثر برای اطمینان از ارائه واضح و مختصر اطلاعات به مخاطب مورد نظر در قالبی که آن‌ها درک می‌کنند، ضروری است.

حسابدار باید بتواند با کارمندان بخش‌های دیگر همکاری کند و تضادها را مدیریت کند. آن‌ها باید این توانایی را داشته باشند که سبک ارتباطی خود را مطابق با هر یک از شرکای تجاری تنظیم کنند. این امر نیازمند درک عمیق از نیازهای آن‌ها و تأثیر تصمیمات حسابداری بر این نیازها است. توانایی توضیح روش‌ها و فرآیندهای پیچیده حسابداری به افرادی که دانش کافی در این زمینه ندارند، یکی از اولویت‌های اصلی سازمان‌ها به شمار می‌آید.

4. رهبری

5. قدرت تحلیل

یکی از مهارت‌های یک حسابدار متخصص، توانایی خواندن و تفسیر ارقام و داده‌ها است. این مهارت در انجام کارهای متنوعی همچون تکمیل اظهارنامه مالیاتی، حسابرسی و تهیه و ارائه گزارشات مالی می‌تواند کاربرد فراوانی داشته باشد.

6. تفکر انتقادی

تفکر انتقادی به توانایی اجرای دانش برای حل مشکلات پیش‌بینی نشده اشاره دارد. حسابداری که توانایی تفکر انتقادی را در خود تقویت کرده است، می‌تواند مشکلات را به طور عینی حل کند. بخشی از تفکر انتقادی مؤثر، شامل جمع‌آوری داده‌های مختلف است. به این ترتیب حسابدار می‌تواند از آن برای یافتن راه‌حل‌ در مواجهه با مشکلات مالی پیچیده و پیش‌بینی نشده، استفاده کند.

7. مدیریت زمان

8. توجه به جزئیات

توجه به جزئیات در حسابداری بسیار مهم و ضروری است. این مهارت شامل توانایی بررسی و شناسایی تناقضات در مقادیر زیاد داده یا اطلاعات می‌شود. توجه به جزئیات برای اطمینان از ثبات و دقت در گزارشات مالی ضروری است. این ویژگی به شما امکان می‌دهد تا داده های مالی را تایید کرده و صورت‌های مالی دقیق ایجاد کنید.

9. تسلط بر نرم افزار

حسابداری مستلزم تسلط بر نرم افزارهای مختلف از جمله اکسل و همچنین نرم افزارهای تخصصی حسابداری است. نرم افزار تخصصی حسابداری به ثبت اطلاعات و تهیه صورت های مالی کمک می‌کند.

10. حرف حساب

حسابداری فرآیندی است که مشخص می‌کند پول شما از کجا تامین می‌شود و به کجا می‌رود. شما دیدگاه‌هایی درباره سرمایه‌گذاری و نحوه مدیریت هزینه‌های خود دارید. اما واقعیت رخ داده، متفاوت است. اگر شما واقعیت را به درستی ثبت نکنید، بعد از مدتی فراموش می‌شود. حسابداری مستلزم ثبت و نگهداری سیستماتیک سوابق پول‌های دریافت‌شده و خرج‌شده است. برای انتخاب درست، به حسابداری نیاز دارید. دانش به دست آمده از حسابداری به شما کمک می‌کند تصمیم درست بگیرید. آیا خرید به شما کمک می‌کند تا به اهداف مالی‌تان دست یابید یا نه!

11. کار با رایانه

جمع بندی

حسابداری نقش حیاتی در مدیریت مالی هر سازمان دارد و حسابداران با انجام وظایف مختلف خود به بهبود عملکرد مالی و اقتصادی سازمان کمک می‌کنند. از ثبت دقیق معاملات تا تهیه گزارش‌های مالی و مشاوره‌های استراتژیک، حسابداران باید مهارت‌های لازم را برای انجام این وظایف داشته باشند تا بتوانند به مدیران در اتخاذ تصمیمات مالی کمک کنند.

سوالات متداول