شماره تعرفه گمرکی چیست و چه کاربردی دارد؟

در دنیای امروز که تجارت بین‌المللی از اهمیت ویژه‌ای برخوردار است، یکی از مفاهیم کلیدی که در فرآیند واردات و صادرات کالاها به کار می‌رود، “شماره تعرفه گمرکی” یا همان “HS Code” است. این کد به‌عنوان شناسه‌ای جهانی برای شناسایی و طبقه‌بندی کالاها در گمرک‌ها و فرآیندهای تجاری به‌کار می‌رود. با استفاده از این کد، گمرک‌ها قادر به تعیین حقوق و عوارض گمرکی، مجوزهای لازم برای ترخیص و سایر جزئیات مربوط به کالاها می‌شوند.

کد تعرفه گمرکی یا HS Code چیست؟

شماره تعرفه گمرکی (HS Code) یک سیستم جهانی است که به منظور طبقه‌بندی و شناسایی کالاها در تجارت بین‌المللی به کار می‌رود. این کد معمولاً از 8 تا 10 رقم تشکیل می‌شود و ویژگی‌های کالاهایی که وارد یا از کشور صادر می‌شوند، از جمله نوع مواد، کاربرد، وزن، ارزش تقریبی و سایر خصوصیات را مشخص می‌کند. هدف از استفاده از این کد، ساده‌سازی فرآیند شناسایی و مدیریت کالاها در گمرک‌ها و تسهیل تجارت بین‌المللی است. به این ترتیب، هر کالایی که وارد یا صادر می‌شود، یک کد منحصر به فرد دارد که در تمامی کشورها یکسان است و بر اساس آن، میزان حقوق و عوارض گمرکی تعیین می‌شود.

دریافت شماره تعرفه گمرکی HS Code

دریافت شماره تعرفه گمرکی (HS Code) یک گام اساسی و کلیدی برای واردکنندگان و صادرکنندگان کالاها محسوب می‌شود. برای پیدا کردن و دریافت این کد، می‌توان از روش‌های مختلفی استفاده کرد که در ادامه به توضیح هر یک پرداخته می‌شود:

1. مراجعه حضوری به دفتر تعیین تعرفه گمرکی

در این روش، واردکننده باید به دفتر تعیین تعرفه گمرکی مراجعه کرده و فرم مربوطه را پر کند. همچنین باید نمونه کالا، اصل کاتالوگ و بروشور محصول را ارائه دهد. پس از انجام مراحل مورد نیاز و تسویه هزینه‌ها، شماره تعرفه گمرکی (HS Code) با همکاری کارشناسان گمرک به واردکننده اختصاص می‌یابد. این روش مناسب زمانی است که نیاز به تعیین دقیق شماره تعرفه برای یک کالا وجود داشته باشد.

2. جستجو در کتاب مقررات و قوانین صادرات و واردات

هر سال، کتاب مقررات و قوانین صادرات و واردات منتشر می‌شود که شامل کدهای تعرفه گمرکی است. واردکننده می‌تواند با مراجعه به این کتاب و پیدا کردن فصل، دسته و زیر دسته مرتبط با کالا، کد تعرفه مربوط به آن را بیابد. توجه داشته باشید که در این روش، به دلیل پیچیدگی‌های موجود در شناسایی کد صحیح، بهتر است با مشورت کارشناسان گمرک این فرآیند انجام شود تا از اشتباهات و جریمه‌های احتمالی جلوگیری شود.

3. استفاده از سایت ایران کد (irancode.ir)

سریع‌ترین و ساده‌ترین روش برای دریافت شماره تعرفه گمرکی، استفاده از سایت ایران کد است. برای انجام این کار، کافی است مراحل زیر را طی کنید.

در این روش، شما می‌توانید شماره تعرفه گمرکی کالاهای مختلف را جستجو کرده و دریافت کنید. همچنین می‌توانید با استفاده از این سایت، فایل‌های اکسل شامل تعرفه‌های گمرکی مختلف را تهیه کنید تا به راحتی دسترسی داشته باشید.

کاربرد کد تعرفه گمرکی

شماره تعرفه گمرکی (HS Code) در فرآیندهای تجارت بین‌المللی و فعالیت‌های گمرکی کاربردهای زیادی دارد. برخی از مهم‌ترین کاربردهای شماره تعرفه گمرکی عبارتند از:

اهمیت شماره تعرفه گمرکی

شماره تعرفه گمرکی (HS Code) در سطح جهانی از اهمیت فراوانی برخوردار است، زیرا این کد تعیین‌کننده میزان تعرفه گمرکی و حقوق ورودی کالاها است و به تاجران کمک می‌کند تا هزینه‌های واردات خود را دقیق محاسبه کنند. همچنین، این کد مشخص می‌کند که برای واردات کالا به چه مجوزها و مدارکی نیاز است و آیا کالا مجاز به ورود به کشور است یا خیر. با استفاده از این کد، فرآیند ترخیص کالا از گمرک تسهیل شده و از واردات کالاهای غیرمجاز جلوگیری می‌شود، بنابراین آگاهی از شماره تعرفه گمرکی پیش از هر اقدامی ضروری است.

نحوه ترخیص کالا با استفاده از کد تعرفه گمرکی

برای ترخیص کالا با استفاده از شماره تعرفه گمرکی، ابتدا باید کالای خود را وارد گمرک کرده و اسناد و مدارک مربوط به حمل و نقل کالا را به گمرک ارائه دهید. معمولاً کد گمرکی کالا روی این اسناد ذکر می‌شود. پس از آن، شما باید مبلغ حقوق و عوارض گمرکی را بر اساس کد تعرفه تعیین شده پرداخت کنید تا فرآیند ترخیص آغاز شود. در صورتی که کد تعرفه گمرکی اشتباه باشد، گمرک آن را بررسی و تصحیح می‌کند، و ممکن است شما مجبور به پرداخت مابه‌التفاوت باشید. همچنین، اگر از کد تعرفه مطمئن نباشید، می‌توانید قبل از ترخیص کالا، با ارائه اسناد مالکیت و پرداخت هزینه تعیین تعرفه از گمرک تاییدیه بگیرید. در صورتی که اختلافی در تعیین تعرفه ایجاد شود، حقوق ورودی به‌صورت نقدی یا با ضمانت‌نامه بانکی دریافت می‌شود تا کالا از گمرک ترخیص شود.

نحوه خواندن کد تعرفه گمرکی

شماره تعرفه گمرکی یک سیستم استاندارد جهانی است که برای شناسایی و طبقه‌بندی کالاها در تجارت بین‌المللی استفاده می‌شود. این کد معمولاً شامل 8 تا 10 رقم است که هر کدام نشان‌دهنده جزئیات خاصی از کالا هستند. برای درک نحوه خواندن این کد، می‌توان آن را به بخش‌های مختلف تقسیم کرد:

1. دو رقم اول (فصل)

این دو رقم نشان‌دهنده فصل قرارگیری کالا در سیستم طبقه‌بندی جهانی است. هر فصل مربوط به یک دسته‌بندی کلی از کالاها است. برای مثال، اگر دو رقم اول “12” باشد، این نشان‌دهنده فصل مربوط به “کالاهای مربوط به کشاورزی” است.

2. دو رقم میانی (سردسته)

این دو رقم به گروه‌های خاص‌تری از کالاها اشاره دارند. گروه‌بندی‌ها به نوع و ویژگی‌های خاص کالا تعلق دارند و جزئیات بیشتری نسبت به فصل کالا ارائه می‌دهند. به عنوان مثال، اگر دو رقم میانی “34” باشد، این می‌تواند به گروهی خاص مانند “محصولات شیمیایی” اشاره داشته باشد.

3. دو رقم بعدی (زیر دسته)

این دو رقم، نشان‌دهنده زیرگروه یا رده دقیق‌تری از کالاها هستند. به کمک این بخش، امکان تفکیک کالاها به جزئیات دقیق‌تر فراهم می‌شود. برای مثال، اگر دو رقم بعدی “56” باشد، این می‌تواند به یک زیرگروه خاص از “محصولات شیمیایی” اشاره داشته باشد.

4. چهار رقم آخر (ویژه هر کشور)

اگر کد تعرفه گمرکی 10 رقمی باشد، چهار رقم آخر برای هر کشور خاص است. این بخش بسته به سیاست‌ها و قوانین گمرکی هر کشور متفاوت است و برای تعیین دقیق‌تر تعرفه‌ها و عوارض گمرکی در آن کشور استفاده می‌شود.

اولویت بندی تعرفه گمرکی

اولویت‌بندی تعرفه گمرکی کالاها به ۱۰ دسته تقسیم می‌شود. اولویت اول شامل کالاهای اساسی است که از ارز دولتی برخوردارند. اولویت‌های بعدی شامل کالاهایی هستند که با پروانه صادراتی وارد می‌شوند. اولویت دهم مربوط به کالاهای لوکس و غیرضروری است که ارز دولتی دریافت نمی‌کنند و سود بازرگانی آن‌ها دو برابر است. این اولویت‌ها توسط سازمان توسعه تجارت تعیین می‌شود تا واردات به کشور بر اساس نیازهای اقتصادی و ارزی مدیریت شود.

انواع تعرفه گمرکی

در ادامه انواع تعرفه گمرکی به صورت کاربردی و کامل شرح داده می‌شود:

1. بر اساس هدف

2. بر اساس مقام وضع‌کننده

3. بر اساس شکل

4. بر اساس ماخذ محاسبه

جمع بندی

شماره تعرفه گمرکی نه تنها برای تسهیل فرآیند واردات و صادرات کالاها ضروری است، بلکه به تاجران کمک می‌کند تا هزینه‌ها و عوارض گمرکی خود را پیش‌بینی کرده و از بروز مشکلات قانونی و مالی جلوگیری کنند. آگاهی از این کد و نحوه استفاده از آن، می‌تواند تجارت‌های بین‌المللی را کارآمدتر و شفاف‌تر سازد.

سوالات متداول