
آیا میدانستید عبور از یک عدد مشخص در فروش سالانه میتواند مسیر مالیاتی کسبوکار شما را بهطور کامل تغییر دهد و تکالیف تازهای در سامانه مودیان برایتان ایجاد کند؟ با صدور فراخوان مرحله یازدهم قانون مالیات بر ارزش افزوده، گروه قابلتوجهی از صاحبان مشاغل برای نخستین بار وارد چرخه اجرای این قانون میشوند. در این مقاله از محاسبان، مشمولین مرحله یازدهم ارزش افزوده و تکالیف مالیاتی آنها را بررسی میکنیم.
فراخوان مرحله یازدهم ارزش افزوده
فراخوان مرحله یازدهم قانون مالیات بر ارزش افزوده، در چارچوب ماده ۴ قانون تسهیل تکالیف مودیان جهت اجرای قانون پایانههای فروشگاهی و سامانه مودیان و با توجه به بند (غ) تبصره (۱) قانون بودجه سال ۱۴۰۴ کل کشور تدوین شده است.
به گزارش محاسبان براساس این فراخوان، صاحبان مشاغل صنفی یا غیر صنفی موضوع فصل چهارم باب سوم قانون مالیاتهای مستقیم که تاکنون مشمول فراخوان دهگانه قانون مالیات بر ارزش افزوده نشدهاند، در صورت احراز شرایط اعلامشده، از تاریخ ۱۴۰۴/۱۰/۰۱ مکلف به اجرای کلیهٔ تکالیف این قانون خواهند بود.
یک اصل مهم در این فراخوانها عطف به ماسبق نشدن مقررات است. به این معنا که اگر شخصی براساس شرایط یکی از مراحل قبلی (اول تا دهم) مشمول شده باشد، تکالیف خود را از تاریخ همان فراخوان اولیه دارد و حتی اگر شرایط او با فراخوان جدید (یازدهم) منطبق باشد، مشمولیت او به مرحله جدید منتقل نمیشود.
افراد و مشاغل مشمول مرحله یازدهم ارزش افزوده

مطابق با پیشنویس اطلاعیهٔ سازمان امور مالیاتی، افراد و مشاغل زیر در گروه مشمولین مرحله یازدهم ارزش افزوده قرار میگیرند:
گروه الف: ثبتنام اختیاری و داوطلبانه
صاحبان مشاغل صنفی و غیرصنفی که بهصورت اختیاری و داوطلبانه و با موافقت سازمان امور مالیاتی، بدون توجه به میزان فروش یا درآمد، نسبت به ثبتنام و اجرای مقررات قانون مالیات بر ارزش افزوده اقدام میکنند.
گروه ب: واسطهگران، دلالان و حق العملکاران
صاحبان مشاغل صنفی و غیرصنفی که کالاها و خدمات متعلق به اشخاص دیگر را از طریق روشهایی مانند دلالی، حقالعملکاری، بههمرسانی و سایر روشهای مشابه، در قبال دریافت مبالغی تحت عنوان کمیسیون، کارمزد، پورسانت و موارد مشابه عرضه میکنند، بدون توجه به میزان فروش یا درآمد، جزء مشمولین مرحله یازدهم ارزش افزوده هستند.
گروه ج: عرضهکنندگان از طریق شخص ثالث
صاحبان مشاغل صنفی و غیرصنفی که کالاها و خدمات خود را از طریق اشخاص ثالث و به روشهایی مانند دلالی، حقالعملکاری، بههمرسانی و روشهای مشابه عرضه میکنند، فارغ از میزان فروش یا درآمد، مشمول ثبتنام در نظام مالیات بر ارزش افزوده خواهند بود.
گروه د: مشاغل خاص با نصاب درآمدی مشخص
این گروه، بخش عمدهٔ مشمولین مرحله یازدهم ارزش افزوده را تشکیل میدهند. صاحبان مشاغل صنفی و غیرصنفی فعال در حوزههای زیر، مشروط بر آنکه مجموع فروش کالا و ارائه خدمات آنها (اعم از معاف و غیرمعاف) در سال ۱۴۰۳ یا از ابتدای سال ۱۴۰۴ تا پایان شهریور ماه همان سال، بیش از ۱۴۴٫۰۰۰٫۰۰۰٫۰۰۰ ریال، موضوع نصاب مقرر در ماده (۱۴ مکرر) قانون پایانههای فروشگاهی و سامانه مودیان، باشد:
۱. عرضهکنندگان انواع مواد غذایی آماده و نوشیدنیها از جمله واحدهای فستفود، کبابی، جگرکی، آبمیوه و بستنیفروشی، فالودهفروشی، شیرینیپزی و شیرینیفروشی، همچنین چایخانهها، قهوهخانهها و کافهها.
۲. ارائهدهندگان کلیه خدمات زیبایی و آرایشی شامل سالنهای زیبایی زنانه و مردانه.
۳. کلینیکها، بیمارستانها، درمانگاههای زیبایی و کلیه اشخاص ارائهدهندهٔ خدمات زیبایی از قبیل پیکرتراشی، تزریق ژل و سایر خدماتی که ماهیت غیر درمانی دارند.
۴. بلاگرها، اینفلوئنسرها و فعالان حوزه تولید و انتشار محتوای دیجیتال.
۵. عکاسان و فیلمبرداران در کلیه حوزهها.
۶. طراحان مد، لباس و طراحان حوزه ساختمان از جمله طراحان دکوراسیون داخلی و خارجی.
۷. بازیگران، کارگردانان و تهیهکنندگان فعال در حوزههای سینما، تلویزیون و تئاتر.
۸. کلیه اشخاص حقیقی ارائهدهنده خدمات پیمانکاری در هر زمینه فعالیت.
نکته: در صورتیکه فروش مودیان «گروه د» از ابتدای مهر ۱۴۰۴ به بعد از ۱۴۴ میلیارد ریال عبور کند، از ابتدای دومین دورهٔ مالیاتی بعد از عبور از نصاب، مشمول این فراخوان میشوند.
بیشتر بخوانید: اشخاص مشمول ارزش افزوده
تکالیف مشمولین مرحله یازدهم ارزش افزوده
به گزارش محاسبان، مودیانی که طبق شرایط فراخوان مرحله یازدهم مشمول قانون مالیات بر ارزش افزوده میشوند، مکلف به اجرای مجموعهای از تکالیف مالیاتی هستند. این تکالیف برای مبادلات اقتصادی و تضمین اجرای صحیح قانون طراحی شده است.
۱. ثبتنام در سامانههای مالیاتی
- ثبتنام و دریافت گواهی ارزش افزوده از طریق سامانه مربوطه.
- عضویت و فعالیت در سامانه مودیان مالیاتی my.tax.gov.ir که بستر اصلی اجرای قانون است و کلیه صورتحسابهای الکترونیکی باید از این سامانه صادر شوند.
۲. صدور صورتحساب الکترونیکی و وصول مالیات
- مشمولین مرحله یازدهم ارزش افزوده، موظف هستند در ازای فروش کالا یا ارائه خدمت مشمول، از خریدار مالیات بر ارزش افزوده دریافت کنند.
- نرخ فعلی این مالیات برای اغلب کالاها و خدمات، ۱۰ درصد قیمت فروش است.
- صدور صورتحساب الکترونیکی با درج مشخصات کامل دو طرف و مبلغ مالیات، از طریق سامانه مودیان الزامی است. این صورتحسابها به منزله ثبت در دفاتر قانونی محسوب میشوند.
۳. ارسال اظهارنامه و پرداخت مالیات
- مشمولین مرحله یازدهم ارزش افزوده، موظف هستند پس از پایان هر فصل، اظهارنامه مالیات بر ارزش افزوده آن دوره را حداکثر تا پایان ماه بعد، به صورت الکترونیکی تکمیل و ارسال کنند.
- در این اظهارنامه، مجموع «مالیات و عوارض فروش» (دریافتی از مشتریان) و «مالیات و عوارض خرید» (پرداختی به تأمینکنندگان) محاسبه میشود. مبلغ قابل پرداخت از تفاضل این دو به دست میآید.
- اگر مالیات بر ارزش افزوده خرید بیشتر از مالیات بر ارزش افزوده فروش باشد، مازاد آن به عنوان «اعتبار مالیاتی» به دورهٔ بعد منتقل یا تحت شرایطی مسترد میشود.
۴. آگاهی از معافیتها
- مشمول شدن در این قانون به معنای پرداخت مالیات بر همه چیز نیست. عرضه بسیاری از کالاها و خدمات معاف (مانند نان، آرد، شیر، گوشت، دارو، خدمات درمانی و حملونقل درونشهری) همچنان فاقد مالیات است.
- دریافت مالیات بابت این کالاهای معاف ممنوع است و مشمول جریمهای معادل دو برابر مبلغ دریافتی میشود.
بیشتر بخوانید: مشمولین مرحله دهم ارزش افزوده
تعیین مشمولیت ارزش افزوده مرحله یازدهم
برای اینکه مطمئن شوید کسبوکار شما مشمول مرحله یازدهم ارزش افزوده است یا خیر، باید اقدامات زیر را انجام دهید:
- بررسی ثبتنامهای پیشین:
ابتدا بررسی کنید آیا تاکنون براساس فراخوانهای مراحل اول تا دهم در سامانه مودیان ثبتنام کردهاید یا خیر.
اگر ثبتنام کردهاید، جزء مشمولین مرحله یازدهم ارزش افزوده قرار نگرفته و ادامه بررسی نیاز نیست.
اگر ثبتنام نکردهاید، به مرحله بعد بروید. - شناسایی نوع فعالیت:
فعالیت شما باید یکی از گروههای هشتگانه بند (د) باشد. این گروهها شامل عرضهکنندگان مواد غذایی آماده، ارائهدهندگان خدمات زیبایی و آرایشی، کلینیکها و بیمارستانها، بلاگرها و اینفلوئنسرها، عکاسان و فیلمبرداران، طراحان مد و ساختمان، بازیگران و کارگردانان و ارائهدهندگان خدمات پیمانکاری هستند.
اگر فعالیت شما در این گروهها قرار دارد، مرحله بعد را بررسی کنید.
اگر خارج از این گروههاست، تنها در صورت واسطهگری یا ثبتنام اختیاری مشمول خواهید بود. - بررسی میزان فروش یا درآمد:
مجموع فروش در سال ۱۴۰۳ یا ۶ماهه اول ۱۴۰۴ باید بررسی شود:
اگر فروش بیش از ۱۴۴ میلیارد ریال باشد، جزء مشمولین مرحله یازدهم ارزش افزوده قرار گرفته و در صورتیکه کمتر از این میزان باشد، مشمول نمیشوید مگر شرایط خاص واسطهگری یا ثبتنام اختیاری داشته باشید. - فعالیت واسطهگری:
اگر کسبوکار شما بهعنوان دلال، حقالعملکار، یا ارائه خدمات کمیسیونمحور فعالیت میکند، حتی با هر میزان درآمد، مشمول مرحله یازدهم خواهید بود. - ثبتنام اختیاری:
اگر قصد دارید بهصورت داوطلبانه وارد نظام مالیات بر ارزش افزوده شوید و سازمان امور مالیاتی موافقت خود را اعلام کرده است، شما مشمول این مرحله خواهید بود و میتوانید تکالیف قانونی خود را آغاز کنید.
جمعبندی
فراخوان مرحله یازدهم ارزش افزوده، فراگیرترین مرحله جذب مودیان به نظام مالیاتی است. عمدهٔ تمرکز این فراخوان بر صاحبان مشاغل پرگردش با درآمد بالا در حوزههای مشخصی مانند صنایع غذایی، خدمات زیبایی، پیمانکاری و فعالیتهای دیجیتال است. به نظر شما، با توجه به گسترش فناوری و مشاغل نوظهور، آیا معیار «نوع شغل» برای مشمولیت در فراخوانهای آتی کافی است؟ یا باید معیار اصلی صرفاً «مبلغ فروش» باشد، بدون توجه به حوزه فعالیت؟ نظرات خود را در کامنتها با ما به اشتراک بگذارید.
سوالات متداول
۱. چه کسانی مشمول فراخوان مرحله یازدهم ارزش افزوده میشوند؟
متقاضیان ثبتنام داوطلبانه، کارگزاران و دلالان، کسانی که از خدمات کارگزاران استفاده میکنند، صاحبان مشاغل در هشت حوزه فعالیت مشخص شده که مجموع فروش سال ۱۴۰۳ یا ششماهه نخست ۱۴۰۴ آنها از ۱۴۴ میلیارد ریال بیشتر باشد.
۲. آیا کافیشاپها مشمول مرحله نهم ارزش افزوده هستند یا مرحله یازدهم قانون مالیات بر ارزش افزوده؟
کافیشاپها قبلاً در فراخوان مرحله نهم (از ابتدای تیر ۱۴۰۲) به صورت بدون شرط حد نصاب فروش مشمول شده بودند. بنابراین، کافیشاپهایی که از آن تاریخ به بعد مشمول شدهاند، تابع مقررات همان مرحله هستند.
۳. در صورتیکه میزان فروش سالانه، از ابتدای مهر ۱۴۰۴ از نصاب ۱۴۴ میلیارد ریال گذشت، چه زمانی مشمول میشویم؟
در این حالت، از ابتدای دومین دوره مالیاتی پس از تاریخ عبور از نصاب مشمول میشوید. برای مثال، اگر در آبان ۱۴۰۴ از نصاب بگذرید، مشمولیت شما از اول فروردین ۱۴۰۵ آغاز میشود.
دمتون گرم 🔥
جذاب بود موفق باشید!