
نقطه آغاز بسیاری از فرآیندهای مالیاتی، ابلاغ اوراق مالیاتی به مودیان است. ابلاغ یعنی رساندن قانونی برگههای تشخیص، مطالبه یا اخطارهای سازمان امور مالیاتی به دست مودی. قانون مالیات های مستقیم چارچوب مشخصی برای این فرآیند تعیین کرده که مودیان از حقوق خود مطلع شوند و سازمان بتواند مراحل بعدی را طبق قانون پیگیری کند. در این مقاله از محاسبان، موضوع ابلاغ اوراق مالیاتی را به صورت کامل بررسی میکنیم.
ابلاغ اوراق مالیاتی چیست؟
ابلاغ اوراق مالیاتی به فرآیند رسمی اطلاعرسانی اسناد مالیاتی از سوی سازمان امور مالیاتی به مودیان گفته میشود. این اسناد شامل برگهٔ تشخیص مالیات، آرای هیاتهای حل اختلاف مالیاتی یا اجراییههای مالیاتی است که پس از بررسی دقیق اظهارنامه مالیاتی مودی و تطبیق آن با اطلاعات موجود، تهیه میشوند.
مودی پس از دریافت ابلاغ، در مدت زمانی مشخص فرصت دارد که نسبت به محتوای سند (مثل برگهٔ تشخیص مالیات) اعتراض کند یا اقدامات قانونی لازم را انجام دهد. در صورت عدم اقدام در مهلت تعیینشده، امکان اعتراض یا پیگیری قانونی برای مودی از بین خواهد رفت.
انواع ابلاغ اوراق مالیاتی
ابلاغ اوراق مالیاتی براساس روش اجرا و ماهیت حقوقی به دو دسته تقسیم میشوند:
۱. روش اجرا
- ابلاغ فیزیکی: شامل روشهایی مانند تحویل مستقیم اوراق به مودی، ارسال از طریق پست سفارشی یا انتشار در روزنامههای رسمی.
- ابلاغ الکترونیکی: انجام ابلاغ از طریق سامانههای دیجیتال و آنلاین.
۲. ماهیت حقوقی
- ابلاغ واقعی: زمانی که اوراق مستقیماً به دست مودی میرسد یا توسط او مشاهده میشود.
- ابلاغ قانونی: در مواردی که مودی در دسترس نباشد یا همکاری نکند، با روشهای قانونی انجام میشود و از نظر حقوقی همان اثر ابلاغ واقعی دارد.
ابلاغ فیزیکی اوراق مالیاتی
ابلاغ فیزیکی اوراق مالیاتی به معنای تحویل برگهٔ ابلاغ در قالب کاغذ توسط سازمان امور مالیاتی به مودی یا افراد مجاز مرتبط با او است. این فرآیند به روشهای زیر انجام میشود:
- تحویل ابلاغیه به مودی، خویشاوندان یا خدمه او در محل اقامتگاه مودی
- تحویل ابلاغ اوراق به کارمند مودی
- ارسال ابلاغیه از طریق مامور پست به مودی
- انتشار ابلاغ اوراق در روزنامههای کثیرالانتشار حوزهٔ اداره مالیاتی محل
ابلاغ اوراق مالیاتی به مودی
در این روش، مأمور سازمان امور مالیاتی با مراجعه حضوری به آدرس مودی، اوراق مالیاتی را مستقیم به او تحویل میدهد و موظف است پس از تحویل اسناد، رسیدی مبنی بر دریافت آن اخذ کند. در صورتی که امکان دسترسی به مودی (مانند مدیرعامل یک شرکت) وجود نداشته باشد، مامور میتواند اوراق را به فردی با حق امضای شرکت یا یکی از کارکنان ثبتشده در فهرست حقوقبگیران تحویل دهد. مامور سازمان امور مالیاتی باید در رسید ابلاغ، هویت و مشخصات فرد دریافت کننده اوراق را به دقت ثبت کند.
ابلاغ اوراق مالیاتی به کارمند مودی
براساس ماده ۲۰۶ قانون مالیاتهای مستقیم، برای اشخاص حقوقی، اوراق مالیاتی باید به مدیر، قائممقام یا اشخاص دارای حق امضای شرکت تحویل داده شود. همچنین در مورد ادارات دولتی و مؤسسات وابسته به دولت، ابلاغ اوراق باید به رئیس، قائممقام یا رئیس دفتر صورت گیرد. این روش تضمین میکند که اوراق مالیاتی به فردی با مسئولیت قانونی در سازمان تحویل داده میشود.
ابلاغ اوراق مالیاتی از طریق پست
مطابق با تبصره ۲ ماده ۲۰۳ قانون مالیاتهای مستقیم، اوراق مالیاتی میتواند از طریق پست سفارشی به مودی ابلاغ شود. در این روش، مامور پست موظف است اوراق را به شخص مودی، بستگان یا کارکنان او در نشانی اعلام شده تحویل دهد و رسید دریافت کند. در صورتی که مودی از دریافت اوراق خودداری کند، مامور پست موضوع را در اوراق درج کرده و نسخه دوم را در نشانی تعیینشده الصاق و نسخه اول را به سازمان امور مالیاتی برگشت میدهد.
نکته مهم |
اوراقی که در محل الصاق میشوند از تاریخ الصاق به عنوان ابلاغ قانونی محسوب میشوند.
بهعنوان نمونه، اگر در مراجعه اول هیچیک از افراد نامبرده در محل حضور نداشته باشند، مأمور پست تاریخ مراجعه را ثبت کرده و عبارت «پانزده روز پس از این تاریخ مجدداً مراجعه خواهد شد» را در اوراق درج میکند. در مراجعه دوم، در صورت عدم حضور افراد، مأمور پست موضوع را در هر دو نسخه قید کرده و نسخه دوم را در محل الصاق و نسخه اول را به سازمان امور مالیاتی باز میگرداند.
ابلاغ اوراق مالیاتی از طریق روزنامه کثیرالانتشار

در صورتیکه نشانی مودی در دسترس نباشد یا امکان ابلاغ به روشهای دیگر ممکن نباشد، طبق ماده ۲۰۸ قانون مالیاتهای مستقیم، این اوراق از از طریق انتشار آگهی در یکی از روزنامههای کثیرالانتشار محل اداره امور مالیاتی یا نزدیکترین محل به آن ابلاغ میشود. این شیوه به عنوان آخرین راهکار قانونی مورد استفاده قرار میگیرد و تاریخ انتشار آگهی در روزنامه، تاریخ رسمی ابلاغ محسوب میشود.
ابلاغ الکترونیکی اوراق مالیاتی
سازمان امور مالیاتی در راستای توسعه دولت الکترونیک و بهبود فرآیندهای مالیاتی، امکان ابلاغ الکترونیکی اوراق مالیاتی را فراهم است. مودیان مالیاتی میتوانند با تکمیل و ارسال فرم الکترونیکی «درخواست استفاده از خدمات الکترونیکی ابلاغ و مدیریت درخواستها» از طریق درگاههای الکترونیکی سازمان، از این خدمت استفاده کنند.
با اجرای این سامانه، مودیان علاوه بر ارسال اظهارنامه به صورت آنلاین، میتوانند در صورت تمایل، اعتراض خود را به شکل الکترونیکی ثبت و پیگیری کنند.
بیشتر بخوانید: مرور زمان مالیات
سامانه ابلاغ اوراق مالیاتی
سامانه ابلاغ اوراق مالیاتی، یکی از بخشهای درگاه ملی خدمات الکترونیک سازمان امور مالیاتی به آدرس tax.gov.ir است. هر مودی پس از ورود به حساب کاربری خود در این سامانه، اوراق مالیاتی را مشاهده میکند. این سامانه براساس قانون تجارت الکترونیک و برنامه ششم توسعه طراحی شده و برای هر مودی یک کارتابل شخصی فراهم میکند. ثبتنام الکترونیکی برای استفاده از این سامانه ضروری است. این سامانه امکان مشاهده، دانلود و ثبت تاریخ بارگذاری و ابلاغ اوراق را در اختیار مودیان قرار میدهد.
نحوه مشاهده ابلاغ الکترونیک مالیاتی
طبق بخشنامه شماره ۲۰۰/۱۴۰۱/۵۳۱، مودیان از زمان بارگذاری اوراق در حساب کاربری خود، ۱۰ روز فرصت دارند که آنها را مشاهده کنند. در این بازهٔ زمانی، سازمان امور مالیاتی سه پیامک اطلاعرسانی به شماره تلفن ثبتشده مودی ارسال میکند. در صورتی که مودی در این مدت اوراق را مشاهده کند، تاریخ مشاهده بهعنوان تاریخ ابلاغ واقعی ثبت خواهد شد.
عدم مشاهده ابلاغ الکترونیک مالیاتی
طبق مقررات، اگر مودی ظرف مدت ۱۰ روز از بارگذاری اوراق در حساب کاربری خود آنها را مشاهده نکند، ابلاغ بهصورت قانونی تلقی شده و روز یازدهم بهعنوان تاریخ ابلاغ ثبت میشود. این موضوع ممکن است منجر به از دست رفتن مهلت اعتراض یا انجام سایر اقدامات قانونی شود. بنابراین، مودیان باید بهطور منظم کارتابل الکترونیکی خود را بررسی کرده و از فعال بودن شماره موبایل ثبت شده برای دریافت اطلاعرسانیها اطمینان حاصل کنند.
بخشنامه ابلاغ الکترونیکی اوراق مالیاتی
در ادامه برای درک بهتر، بخشنامههای مرتبط با آن را قرار دادهایم:
جمعبندی
در این مقاله از محاسبان آموختیم که ابلاغ اوراق مالیاتی، یکی از ارکان اصلی نظام مالیاتی است که نقشی حیاتی در اطلاعرسانی به مودیان و اجرای دقیق قوانین مالیاتی دارد. این فرآیند، که در مادههای ۲۰۳ تا ۲۰۹ قانون مالیاتهای مستقیم و بخشنامههای مرتبط توضیح داده شده، به دو شکل فیزیکی و الکترونیکی انجام میشود. ابلاغ فیزیکی شامل تحویل مستقیم اوراق به مودی، بستگان، یا از طریق پست و انتشار در روزنامههای کثیرالانتشار است، در حالی که ابلاغ الکترونیکی از طریق سامانه درگاه ملی خدمات الکترونیک tax.gov.ir انجام میشود و سرعت و دقت این فرآیند را بهبود بخشیده است.
سوالات متداول
۱. آیا مودی میتواند به ابلاغیهای که به اشتباه به فرد دیگر تحویل داده شده، اعتراض کند؟
بله، در صورت ارائه مدارک اثباتی، مودی میتواند ابطال ابلاغ را از طریق هیأتهای حل اختلاف یا مراجع قضایی درخواست کند.
۲. در صورت غیرفعال بودن حساب کاربری، اوراق مالیاتی به چه صورت ابلاغ میشود؟
در این حالت از روش فیزیکی شامل پست، تحویل حضوری یا انتشار در روزنامه استفاده میشود.
۳. ابلاغ اوراق مالیاتی به کارمند مودی چه نوع ابلاغی است؟
ابلاغ و تحویل اوراق مالیاتی به کارمند مودی، ابلاغ واقعی فیزیکی تلقی میشود.
۴. مهلت مشاهده ابلاغ الکترونیکی مالیاتی چقدر است؟
مهلت مشاهده ابلاغ، ۱۰ روز از زمان بارگذاری است و در صورت عدم مشاهده منجر به ابلاغ قانونی در روز یازدهم میشود.
به این مقاله چه امتیازی میدهید؟
- 1
- 2
- 3
- 4
- 5
میانگین امتیاز 5 از 5 (41 رای)
دیدگاهتان را بنویسید لغو پاسخ
به گفتگوی ما بپیوندید و دیدگاه خود را با ما در میان بگذارید.
عرض ادب و احترام
سوالی از خدمتتان داشتم…بدون دریافت هیچگونه ابلاغیه (تشخیص یا قطعی)، تمامی مالیاتهای ارزش افزوده پرداختی برای خریدهای شرکت من صفر شده و مبلغ بالایی بهعنوان بدهی مالیاتی همراه با جرائم در سامانه منظور شده است. عملکرد سال مربوطه بدون رسیدگی، مورد قبول و قطعی اعلام شده و هیچگونه جلسه رسیدگی برگزار نشده است. ممیز میگوید چون ابلاغیهای دریافت نکردهام، امکان اعتراض وجود ندارد و باید منتظر ابلاغیه بمانم. آیا باید منتظر ابلاغیه بمانم یا اقدام دیگری انجام دهم؟
سلام وقتتون بخیر
برگ تشخیص ارزش افزوده بر اساس اظهارنامه های ارسالی مورد رسیدگی قرار میگیرد اگر خریدها و اعتبار شما مورد قبول واقع نشده است یعنی باید اعتراض کنید و قبل از اتمام مهلت مندرج در برگه این کار رو انجام دهید .
اگر شما را برای دفاع از اظهارنامه دعوت نکردند.مواردی که عین اظهارنامه شما را قبول کرده باشند بدون ابلاغیه برگ تشخیص صادر میشود. اگر عین مالیات ابرازی تایید شود برگ قطعی صادر میشود درمورد ارزش افزوده هم نه تنها میتوانید اعتراض کنید به علت عدم اجرای مراحل اداری و عدم دعوت به دفاع حتی میتوانید به دادستانی مالیاتی شکایت کنید .بنابراین فوراً لایحه دفاعیه تنظیم کنید، مدارک مثبته (فاکتورها و پرداختها) را ارائه دهید و به اداره مالیاتی اعتراض کنید. استناد به نقض تشریفات (عدم ابلاغ و عدم دعوت به دفاع) و بخشنامه ۲۰۰/۱۴۰۳/۱۱ شانس ابطال بدهی را بالا میبرد.
سلام.بابت مطالب آموزشی بسیار خوبتان ممنونم. در صورتی که برگه رأی هیئت حل اختلاف مالیاتی بهصورت الکترونیکی ابلاغ شده باشد و مودی به دلیل عدم مشاهده آن در سامانه، مشمول ابلاغ قانونی شده باشد، مناسبترین مرحله برای شکایت یا اعتراض به این رأی چیست؟
سلام وقتتون بخیر
اگر رأی هیئت حل اختلاف مالیاتی بهصورت الکترونیکی ابلاغ شده و به دلیل عدم مشاهده، ۱۰ روز پس از بارگذاری در سامانه مودیان (tax.gov.ir) بهعنوان ابلاغ قانونی تلقی شده باشد، مودی ابتدا باید سامانه را بررسی کند تا تاریخ ابلاغ را تأیید کند. در صورت نقص در ابلاغ (مثل خطای سامانه یا عدم اطلاعرسانی)، میتواند به هیئت حل اختلاف درخواست ابطال ابلاغ دهد. در غیر این صورت، ظرف ۲۰ روز از تاریخ ابلاغ قانونی میتواند به شورای عالی مالیاتی شکایت کند (ماده ۲۴۷ قانون مالیاتهای مستقیم). اگر مهلت گذشته یا رأی شورا رضایتبخش نباشد، مودی میتواند ظرف ۲ ماه به دیوان عدالت اداری شکایت کند (ماده ۱۰ قانون دیوان عدالت اداری). همچنین، مودی میتواند برای تقسیط مالیات یا بخشودگی جرایم اقدام کند.
سلام.
اگر ابلاغیه را به موقع مشاهده نکنم، چه میشود؟
سلام . وقتتون بخیر
در این صورت پس از ۱۰ روز، ابلاغ قانونی تلقی شده و مهلت اعتراض آغاز میشود.
سلام وقت بخیر
برای شرکت، ابلاغیهای با عنوان ‘ارزیابی مجدد ناشی از حسابرسی’ در سامانه مایتکس دریافت شده که مبلغ آن صفر است. این ابلاغیه برای چه منظوری صادر شده و چه اقداماتی باید انجام دهیم؟ ممنون از راهنماییتان.
سلام وقتتون بخیر
به برگ تشخیص اعتراض کرده اید و تقاضای حسابرسی مجدد کرده اید انجام شده است و نتیجه ابلاغ شده است، ابلاغیه ارزیابی مجدد با مبلغ صفر یعنی حسابرسی مالیاتی شرکت شما تأیید شده و بدهی جدیدی ندارید و نیازی به پرداخت نیست. در صورتی که صفر است با گزارش قبلی کنترل و تأیید کنید.
بسیار عالی بود. سپاس محاسبان
سلام، سپاس از بازخورد و انرژی خوبتان
سلام.عرض ادب
اگر برگه تشخیص به همسایه ابلاغ شده باشد و مودی مطلع نشده باشد؛برای اعتراض، پرونده مستقیم به هیات می رود یا خیر؟ممنون میشم راهنمایی بفرمایید
سلام وقتتون بخیر
با توجه به اینکه
بر اساس قوانین مالیاتی، بهویژه ماده ۲۰۳ و تبصرههای مربوط به آن در قانون مالیاتهای مستقیم، اگر برگ تشخیص مالیاتی به صورت قانونی ابلاغ شده باشد (مثلاً به دلیل عدم حضور مودی در نشانی قانونی یا استنکاف از دریافت و یا شخص دیگری)، مودی بهطور پیشفرض بهعنوان معترض تلقی میشود. در این حالت، حتی اگر مودی در مهلت ۳۰ روزه اعتراض کتبی ارائه نکند، پرونده بهصورت خودکار به هیأت حل اختلاف مالیاتی بدوی ارجاع داده میشود. بهتر است سریعاً به اداره مالیاتی مراجعه یا از سامانه my.tax.gov.ir اقدام کنید.