تجدید ارزیابی دارایی چیست؟ و چه کاربردی دارد؟
مطالعه متمرکز
هنگام خرید یک دارایی ثابت، معمولا آن را به قیمت بهای تمام شده ثبت میکنند. این احتمال وجود دارد که ارزش بازار دارایی در طول زمان تغییر کند؛ بنابراین شرکت‌ها می‌توانند انتخاب کنند که آیا به ارزیابی دارایی به بهای تمام شده تاریخی بپردازند یا از مدل تجدید ارزیابی استفاده کنند تا به واسطه آن سوابق مالی به روزرسانی شود و ارزش بازار به روز دارایی‌ها منعکس شود.
تجدید ارزیابی چیست؟
ارزش تمام دارایی‌های یک شرکت و سازمان باید شناسایی شود و در حساب‌ها آن‌ها ثبت شود. ارزش اولیه این دارایی‌ها از ارزش فعلی بازار آن‌ها گرفته می‌شود. برخی از دارایی‌ها در طول زمان به دلیل تغییر در ارزش بازار دچار نوسان می‌شوند. وقتی ارزش دارایی افزایش می‌یابد، ارزیابی مجدد دارایی ها ضروری است و در صورت کاهش ارزش دارایی، کاهش ارزش آن ضروری است.
به عبارتی ارزش گذاری مجدد تفاوت بین ارزش بازار منصفانه دارایی و بهای تمام شده اصلی آن منهای میزان استهلاک است. تجدید ارزیابی به بیان ساده به معنای به روز کردن ارزش دارایی‌های یک سازمان و شرکت است. در واقع افزایش مبلغ دفتری یک دارایی ثابت در نتیجه ارزیابی آن مستقیما تحت عنوان مازاد تجدید ارزیابی ثبت و در ترازنامه به عنوان بخشی از حقوق صاحبان ثبت می‌شود و بر صورت سود و زیان تاثیری ندارد.
انواع تجدید ارزیابی
ارزش گذاری مجدد منجر به افزایش یا کاهش هزینه دفتری یک دارایی می‌شود. دارایی‌ها با افزایش و یا کاهش به صورت زیر تغییر میکنند:
افزایش
به میزانی که کاهش ارزیابی مجدد قبلی دارایی را معکوس کند به حساب سود یا زیان ثبت می‌گردد.
کاهش
به میزان موجودی اعتباری موجود در اندوخته ارزیابی مجدد در رابطه با دارایی، به اندوخته تجدید ارزیابی بدهکار می‌شود.
مازاد تجدید ارزیابی
تجدید رو به بالا سود عادی محسوب نمی‌شود و در صورت سود و زیان ثبت نمی‌گردد، بلکه مستقیما به حساب حقوق صاحبان سهام به نام مازاد تجدید واریز می‌گردد.
دلایل تجدید ارزیابی
ارزیابی مجدد دارایی‌ها می‌تواند با دلایل و هدف‌های مختلفی انجام شود که در زیر به آن پرداخته‌ایم.
- وارد کردن قیمت‌های بازار فعلی دارایی‌ها در صورت‌های مالی: ارزش گذاری مجدد دارایی ها بر اساس قیمت‌های بازار فعلی می‌تواند باعث بهبود دقت در صورت‌های مالی شود.
- افزایش حقوق صاحبان سهم: ممکن است ارزیابی مجدد دارایی‌ها باعث افزایش ارزش سهم و حقوق صاحبان سهام شود.
- کاهش مالیات: ممکن است ارزیابی مجدد دارایی‌ها باعث افزایش ارزش سهم و حقوق صاحبان سهام شود.
- بهبود نسبت‌های مالی: ممکن است ارزیابی مجدد دارایی‌ها، منجر به بهبود نسبت‌های مالی شود.
اهمیت تجدید ارزیابی دارایی
ضرورت ارزش گذاری مجدد دارایی زمانی اهمیت پیدا می‌کند که شرایط اقتصادی و تحریم‌ها را در ایران بررسی می‌کنید و متوجه می‌شوید که سرمایه‌ها و دارایی‌های مجموعه به اندازه زمان تاسیس نیست و افت و استهلاک داشته است. یکی دیگر از دلایل اهمیت تجدید دارایی که می‌توان به آن اشاره کرد؛ ارزش گذاری با رعایت قوانین افزایش سرمایه است که منجر به معافیت سازمان از مالیات خواهد شد.
تجدید و استهلاک
پس از ارزیابی یک دارایی، استهلاک باید بر اساس ارزش جدید دارایی باشد. رایج‌ترین روش استهلاک، استهلاک خط مستقیم است. در صورت استفاده از این روش باید ارزش جدید را بر سال‌های باقی‌مانده در عمر مفید دارایی تقسیم کنید تا هزینه استهلاک جدید محاسبه شود.
مالیات در تجدید ارزیابی
یکی از علت‌هایی که مانع ارزیابی دارایی‌ها توسط افراد می‌شود موضوع پرداخت مالیات است ولی باید بدانید، چنانچه مازاد حاصل از ارزیابی مجدد دارایی ها، قبل از ثبت افزایش سرمایه در اداره ثبت شرکت‌ها و یا دفاتر قانونی حسب مورد و تا انقضای مهلت ثبت افزایش سرمایه، برگشت و نسبت به اصلاح حساب‌های مربوط دارایی‌ها در دفاتر قانونی سال انجام تجدید ارزیابی یا سال بعد اقدام شده باشد، مازاد حاصل از ارزش گذاری مجدد برگشت شده درآمد محسوب نشده و مشمول مالیات نمی‌شود.
ارزیابی مجدد دارایی ها با نظر کارشناس ثبت می‌شود و ارزش روز سرمایه به صورت عددی ثبت می‌گردد. در ارزیابی دارایی‌ها، مبلغ مازادی تعیین می‌شود که مربوط به حقوق صاحبان سرمایه است و مشمول مالیات می‌شود که نرخ آن ۲۵ درصد محاسبه می‌شود.
افزایش سرمایه از تجدید ارزیابی
افزایش سرمایه از طریق محل ارزیابی مجدد دارایی ها و براساس ارزش فعلی دارایی شرکت انجام می‌شود. این نوع افزایش سرمایه اثرات زیر را دارد.
- تمام دارایی‌های یک سازمان باید براساس قانون مالیات‌های مستقیم، مستهلک شوند. استهلاک دارایی‌ها از درآمدهای سازمان در آن سال کسر می‌گردد.
- طبق قانون تجارت کلیه سازمان‌ها که مقدار زیان انباشته آن‌ها از نصف سرمایه آن‌ها بیشتر است باید در مورد انحلال شرکت تصمیم گیری کنند و در صورت ادامه فعالیت شرکت باید افزایش سرمایه بدهند.
- در این‌گونه موارد برای افزایش سرمایه، سازمان از بخش مازاد ارزیابی مجدد کمک می‌گیرد.
- به طور کلی بیشتر سازمان‌ها از طریق ارزش گذاری مجدد روی دارایی ها اقدام به افزایش سرمایه و کاهش و یا حذف سود انباشته خود میکنند.
روش های انجام تجدید ارزیابی دارایی ها
ارزیابی مجدد دارایی ها روش‌های مختلفی دارد که در ادامه آن‌ها را بررسی و برای هرکدام توضیحاتی را بیان می‌کنیم.
۱. روش هزینه تاریخی
در این روش، هزینه‌های اولیه دارایی‌ها با در نظر گرفتن استهلاک و نوسانات قیمت به روز می‌شود. این روش بیشتر در دارایی‌هایی که استهلاک دارند، استفاده می‌شود.
۲. روش بازار باز
ارزش دارایی‌ها براساس قیمت‌های جاری بازار تعیین می‌شود. این روش بیشتر برای دارایی‌هایی که بازار فعال دارند، استفاده می‌شود.
۳. روش ارزش فعلی
در این روش، ارزش دارایی‌ها بر اساس جریان‌های نقدی آینده و نرخ تنزیل محاسبه می‌شود. این روش برای دارایی‌هایی که تولید جریان نقدی دارند استفاده می‌شود.
۴. روش مقایسه ای
در این روش، ارزش دارایی‌ها با مقایسه با دارایی‌های مشابه در بازار تعیین می‌شود. این روش برای دارایی‌هایی که نمونه‌های مشابهی در بازار دارند، استفاده می‌شود.
سخن پایانی
در این مقاله از موسسه حسابداری محاسبان به بررسی تجدید ارزیابی دارایی ثابت پرداختیم. همانگونه که گفته شد در سال‌های اخیر که افزایش سرمایه از طریق ارزیابی دارایی‌ها مشمول معافیت شده است. با خبر معافیت مالیات از طریق ارزیابی مجدد دارایی‌ها، زمانی که خبر افزایش سرمایه از این طریق اعلام می‌شود، سهامداران از این افزایش سرمایه استقبال میکنند، زیرا سود بیشتری به دست می‌آورند.
دیدگاهتان را بنویسید