اظهارنامه مالیاتی چیست؟
مطالعه متمرکز
اوایل بهار تا تابستان که می‌شود، معمولاٌ همه از مالیات صحبت می‌کنند و موضوع روز برای گفتگو بین افراد جامعه است. اظهارنامه مالیاتی مجموعه اسناد حسابداری در ارتباط با درآمد و هزینه و سایر اطلاعات مالی است که کسب‌وکارها پس از یک سال مالی باید در اختیار دولت قرار دهند. ارسال اظهارنامه مالیاتی زمان مشخصی دارد و اگر آن را ارسال نکنید، ممیزین مالیاتی برای تعیین مالیات پرداختی، دست به کار می‌شوند. چطور باید اظهارنامه مالیاتی تنظیم کنیم؟ مدارک لازم برای ارسال اظهارنامه مالیاتی چیست؟ و سوال‌های مهم دیگری در رابطه با این موضوع را در این مقاله از آموزشگاه حسابداری محاسبان پاسخ داده‌ایم.
اظهارنامه مالیاتی چیست؟
اظهارنامه مالیاتی شبیه کارنامه‌ای است که سازمان مالیات کشور آن را تنظیم کرده و در اختیار مودیان مالیاتی قرار می‌دهد. مودیان باید به صورت سالیانه درآمد و هزینه‌های خود را در آن قید کنند و در اختیار سازمان مالیات کشور قرار دهند. براساس ماده ۱۱۰ قانون مالیات‌های مستقیم تمام اشخاص حقوقی و شرکت‌ها موظف هستند که سالیانه صورت سود و زیان، ترازنامه، میزان هزینه و درآمد‌های خود را به اداره مالیاتی اعلام کنند.
مودی مالیاتی به چه کسی گفته می‌شود؟
تمام افرادی که معاملات تجاری و فعالیت شغلی دارند، براساس قانون باید به صورت سالیانه مالیات پرداخت کنند و به نوعی به دولت بدهکار هستند که به آن‌ها مودیان مالیاتی گفته می‌شود.
چرا باید مالیات پرداخت کنیم؟
مالیات به عنوان بخش اصلی درآمد هر دولت محسوب می‌شود. بنابراین هر شخص حقیقی یا حقوقی که مودی است، باید در زمانی که اداره مالیات مشخص کرده، فرم اظهار نامه مالیاتی را پر کند و از طریق سامانه الکترونیکی برای سازمان ارسال کند. سازمان مالیات هم براساس میزان درآمد، مالیات پرداختی را مشخص و به مودیان اعلام می‌کند.
مشمولین ارسال اظهارنامه مالیاتی
طبق ماده ۱ قانون مالیات‌های مستقیم افراد زیر مشمول پرداخت مالیات می‌شوند:
- کلیه افرادی که به صورت حقیقی یا حقوقی مشغول فعالیت اقتصادی هستند.
- اشخاصی که خارج از ایران اقامت دارند، اما منبع درآمدی آن‌ها در داخل ایران است.
- اشخاصی که داخل ایران اقامت دارند و داخل یا خارج از کشور مشغول به فعالیت هستند.
- کلیه اشخاص غیرایرانی که در ایران فعالیت می‌کنند یا از طریق فعالیت‌هایی مانند تعلیمات، واگذاری، امتیازات و… درآمد کسب می‌کنند.
انواع اظهارنامه مالیاتی
براساس سایت سازمان امور مالیاتی کشور، انواع اظهارنامه به 6 گروه دسته‌بندی می‌شود:
- اظهارنامه اشخاص حقیقی
- اظهارنامه اشخاص حقوقی
- اظهارنامه اجاره املاک
- اظهارنامه مالیات بر درآمد مشاغل خودرو
- اظهارنامه مالیات بر ارث
- اظهارنامه ارزش افزوده
گروه بندی افراد مشمول اظهارنامه مالیاتی
ما اشخاص حقیقی که مشمول ارسال اظهارنامه مالیاتی هستند را براساس اندازه کسب‌وکار و میزان درآمد به ۳ گروه تقسیم‌بندی کردیم.
1. اظهارنامه مالیاتی گروه اول
این کسب‌وکارها جزء کسب‌وکارهای بزرگ با درآمد بالا هستند.طبق آخرین قوانین تصویب شده در این گروه بندی‌ها، گروه اول کسانی هستند که اظهارنامه عملکرد دوسال گذشته یا آخرین درآمد آن‌ها باید بیشتر از ۵۵ میلیارد ریال باشد. کسانی که در گروه اول هستند، اگر به صورت انفرادی یا شراکتی فعالیت داشته باشند، فرم اظهارنامه آن‌ها باهم تفاوت دارد و باید فرم مخصوص به خود را دانلود کنند. این گروه، کسب‌وکارهای زیر را در برمی‌گیرد:
- مالک‌های کارخانه و واحدهای تولیدی
- مالکین بیمارستان‌ها و کلینیک‌های خصوصی
- مالک‌های فروشگاه‌های زنجیره‌ای
- مالکین هتل‌های سه ستاره به بالا
- صرافی‌ها
- وارد کنندگان و صادرکنندگان (کسانی که کارت بازرگانی دارند)
- مالکین موسسات حسابداری، حسابرسی، ارائه دهندگان خدمات مدیریتی، مالی و مشاوره‌ای
- مالکین موسسات حمل‌ونقل زمینی، دریایی، هوایی، موتوری اعم از مسافربری یا باربری
2. اظهارنامه مالیاتی گروه دوم
کسانی که اظهارنامه مالیاتی دوسال گذشته یا آخرین درآمد آن‌ها بین ۱۸ تا ۵۵ میلیارد ریال داشته باشند و در گروه اول قرار نگیرند، جزء این گروه دسته‌بندی می‌شود. افرادی که در گروه هستند، باید براساس اینکه انفرادی یا شراکتی فعالیت دارند، فرم اظهارنامه را تکمیل کنند.
3. اظهارنامه مالیاتی گروه سوم
گروه سوم معمولا کسانی هستند که کسب‌وکارهای کوچک دارند. این افراد باید اظهارنامه مالیاتی دوسال گذشته یا آخرین حقوقشان باید کمتر از ۱۸ میلیارد ریال باشد. افرادی که مشمول این گروه هستند باید براساس اینکه انفرادی یا شراکتی کار می‌کنند، فرم اظهارنامه خود را تکمیل کنند.
چه کسانی نباید اظهارنامه مالیاتی ارسال کنند؟
طبق قانون مالیات‌های کشور، دسته‌ای از افراد حقیقی و حقوقی نباید اظهارنامه مالیاتی تنظیم و ارسال کنند. این گروه افراد زیر را شامل می‌شود:
- همه وزارت‌خانه‌ها و موسسه‌ها
- سازمان‌هایی که از بودجه عمومی دولت استفاده می‌کنند
- شهرداری‌ها و تمام زیر مجموعه‌های آن در سراسر کشور
- کارگران، عشایر، صیادان، شرکتهای تعاونی دانشجویی و دانش‌آموزی کشور
مدارک لازم برای ارائه اظهارنامه مالیاتی
مدارک لازم برای ارسال اظهارنامه مالیاتی شامل موارد زیر می‌شود:
- ارائه مجوز مانند پروانه کسب و…
- اساسنامه شرکت، شرکت‌نامه و موضوع فعالیت شرکت
- ارائه تصویر شناسنامه و کارت ملی اعضای هیئت مدیره، شرکا و صاحبان امضاء
- .صورت سود و زیان
- تصویر ترازنامه شرکت
- صورت حساب‌های درآمد و فروش چه داخل کشور و چه خارج از کشور
- کلیه قراردادهای شرکت با اشخاص حقیقی و حقوقی
- ارائه گردش حساب‌های شرکت
- صورتحساب مالیات‌های پرداخت شده
- شماره دفترهای قانونی و کد رهگیری آن
- مدارک پرداختی‌های بیمه
- کارت بازرگانی
- مدارک حساب‌های مالیاتی سازمان در سال‌های قبل
- کد اقتصادی، نام کاربری، رمز عبور و فرم پیش ثبت نام اظهارنامه مالیاتی
کد اقتصادی چیست و چه افرادی باید آن را دریافت کنند؟
کد اقتصادی یک عدد ۱۲ رقمی برای احراز هویت شرکت‌ها در سازمان اداره مالیات کشور است. زمانی که کد اقتصادی دریافت می‌کنید، اداره مالیات کل کشور به اطلاعات اقتصادی واحد شما نظارت خواهد داشت و از سوی دیگر با دریافت کد اقتصادی فعالیت شرکت شما قانونی محسوب می‌شود. برای ثبت‌نام و دریافت کد اقتصادی باید از درگاه سازمان امور مالیاتی کشور اقدام کنید.
عواقب عدم ارسال اظهارنامه مالیاتی
اگر به سازمان اداره مالیاتی، اظهارنامه مالیاتی ارسال نکنید، باید معادل ۳۰ درصد از مبلغ مالیات پرداخت نشده جریمه پرداخت کنید. در نظر داشته باشید که اگر مجموعه شما مشمول پرداخت مالیات نمی‌شود یا در یک سال اخیر فعالیت اقتصادی نداشته‌اید، باز هم موظف هستید که اظهارنامه مالیاتی مجموعه خود را حتی سفید به سازمان امور مالیاتی ارائه کنید تا به دلیل عدم ارائه، جریمه نشوید.
سوالات متداول
۱. برای ارسال اظهارنامه مالیاتی تا چه زمانی فرصت داریم؟
اظهارنامه مالیاتی سال مالی گذشته باید تا پایان خردادماه سال جدید ارسال شود. (یعنی اظهارنامه مالیاتی سال مالی ۱۴۰۲ تا پایان خردادماه ۱۴۰۳)
۲. مدارک مورد نیاز برای ارسال اظهارنامه مالیاتی چیست؟
اساسنامه شرکتُ مجوزهای کسب، صورت سود و زیان، ترازنامه، سند مبالغ مالیات‌های گذشته
۳. عواقب عدم ارسال اظهارنامه مالیاتی چیست؟
اگر در زمان مشخص شده اظهارنامه مالیاتی ارسال نکنید تا ۳۰ درصد مبلغ مالیات پرداخت نشده باید جریمه بپردازید. این جریمه قابل بخشش نیست.
۴. آیا امکان اصلاح اظهارنامه مالیاتی پس از ارسال وجود دارد؟
بله، تا یک ماه پس از تاریخ تحویل می‌توانید اظهارنامه مالیاتی را اصلاح کنید. برای همین بهتر است که آن را به دقیقه نود موکول نکنید تا اگر نیاز به اصلاح داشت، زمان داشته باشید.
دیدگاهتان را بنویسید