اظهارنامه مالیات عملکرد چیست – آموزش ارسال اظهارنامه عملکرد

اظهارنامه مالیات عملکرد، گزارشی سالانه از فعالیت فعلان اقتصادی است که موظفند برای سازمان امور مالیاتی کشور ارسال کنند. بیش‌ترین سوال‌ها درباره اظهارنامه مالیات عملکرد دربارهٔ آموزش ارسال اظهارنامه عملکرد، انواع اظهارنامه مالیات عملکرد، مدارک لازم، مهلت ارسال و جرایم اظهارنامه مالیات بر درآمد است که در این مقاله از محاسبان مفصل آن‌ها را آموزش می‌دهیم.

اظهارنامه عملکرد چیست؟

اظهارنامه مالیات عملکرد نشان دهندهٔ نتایج فعالیت‌های تجاری و میزان سرمایه، سود و زیان، معافیت مالیاتی و سایر معافیت‌ها، درآمدهای مشمول مالیات و سایر اطلاعات شخصی و تجاری مرتبط با اشخاص حقیقی و حقوقی مشمول در طول یک سال مالی است.

آموزش ارسال اظهارنامه عملکرد 

قبل از هر‌کاری باید در سایت سازمان امور مالیاتی ثبت‌نام کرده و اگر شخص حقوقی هستید، کد اقتصادی دریافت کنید. پس از ثبت‌نام و دریافت نام کاربری و رمز عبور می‌توانید سایر امور مربوط به ارسال اظهارنامه مالیات بر عملکرد را طبق مراحل زیر انجام دهید: 

انواع اظهارنامه عملکرد

اظهارنامه عملکرد انواع مختلفی دارد که در ادامه آن‌ها را توضیح می‌دهیم. 

اظهارنامه عملکرد اشخاص حقیقی

مطابق ماده ۹۵ قانون مالیات‌های مستقیم، اشخاصی که برای خود کسب‌و‌کاری دارند و از طریق کسب‌و‌کار خود درآمد کسب می‌کنند، مشمول تهیه و ارسال اظهارنامه اشخاص حقیقی و پرداخت مبلغ مالیات عملکرد اشخاص حقیقی می‌شوند.

اظهارنامه عملکرد اشخاص حقوقی

مطابق ماده ۱۱۰ قانون مالیات‌های مستقیم، افرادی که دارای شرکتی باشند که به نام آن‌ها ثبت شده است، موظف به تهیه و ارسال اظهارنامه اشخاص حقوقی و پرداخت مبلغ مالیات عملکرد اشخاص حقوقی می‌شوند. اشخاص حقوقی باید علاوه بر اظهارنامه مالیات عملکرد، مدارک ثبت شرکت خود را به همراه آخرین تغییرات برای سازمان امور مالیاتی کشور ارسال کنند. همچنین مشمولین باید ترازنامه و صورت سود و زیان خود را هم در اظهارنامه عملکرد قرار دهند.

مدارک لازم برای ارسال اظهارنامه عملکرد

مدارک لازم که برای ارسال اظهارنامه مالیات بر درآمد و تکمیل آن نیاز دارید، شامل موارد زیر است:

• شرکت‌نامه و اساسنامه و آخرین تغییرات موضوع فعالیت شرکت و اساسنامه شرکت
• مجوزهای فعالیت‌های اقتصادی
• گواهی سند یا اجاره‌نامه محل قانونی شرکت
• کپی کارت ملی و شناسنامه صاحبان امضا و اعضای هیئت مدیره
• مدارک ثبت‌نام مانند نام کاربری، رمز عبور، کد رهگیری پیش ثبت‌نام برای ارسال اظهارنامه مالیاتی الکترونیکی 
• کارت بازرگانی در صورت وجود
• گواهی ترازنامه اشخاص حقیقی یا حقوقی 
• گواهی گردش حساب بانکی شرکت یا حساب شخصی شما
• همهٔ قراردادهای قانونی و تعهدات شرکت با مؤسسات یا اشخاص حقیقی در سال مالی مربوطه 
• صورت سود و زیان مالی شرکت یا حساب شخصی شما ( اشخاص حقیقی)
• مبلغ درآمد کسب شده از فروش کالا یا خدمات 
• مبلغ خرید تجهیزات، مواد اولیه و امکانات در صورت ارتباط با فعالیت شما 
• گردش حساب تعدیلات سنواتی 
• مانده حساب سود و زیان دوره قبلی
• شماره ثبت دفاتر تجاری و کد رهگیری 
• گواهی مالیات‌های سال قبل پرداخت شده
• مدارک و اسناد حساب‌های سال قبل مودی برای بررسی ممیزین اداره دارایی
• صورت بهای تمام شده کالاها و خدمات ارائه شده 
• اطلاعات کارکنان به تفکیک بخش‌های اداری، خدماتی و تولیدی

مهلت ارسال اظهارنامه عملکرد 

مهلت ارسال اظهارنامه مالیات بر درآمد برای اشخاص حقیقی تا پایان خرداد ماه (۳۱/ ۰۳) هر سال و مهلت ارسال اظهارنامه عملکرد برای اشخاص حقوقی، نهایتاً تا ۴ ماه بعد از پایان سال مالی (پایان تیرماه هر سال) است.

همچنین گاهی اداره امور مالیاتی، ارسال اظهارنامه عملکرد را برای اشخاص حقیقی و اشخاص حقوقی تمدید می‌کند، اما باتوجه به اینکه امکان دارد، این اتفاق رخ ندهد، پیشنهاد می‌شود ارسال اظهارنامه را به روزهای آخر موکول نکنید. چون اگر اشتباهاتی در اظهارنامه باشد، برای اصلاح آن زمان کافی ندارید. 

ارسال به موقع اظهارنامه مالیات بر درآمد نه تنها شما را از جریمه‌های مالیاتی در امان نگه می‌دارد، بلکه تبدیل به یک مودی خوش قول در نظر سازمان امور مالیاتی می‌شوید که تخفیف مالیاتی به آن‌ها تعلق می‌گیرد. همچنین مهلت پرداخت مالیات اظهارنامه روی قبض مالیاتی صادر شده از سوی سازمان امور مالیاتی برای مودیان مشخص می‌شود که بدانند تا چه زمانی فرصت پرداخت مالیات تعیین شده را دارند.

مهلت اصلاح اظهارنامه عملکرد

سازمان امور مالیاتی در تبصره ماده ۲۲۶ قانون مالیات‌های مستقیم دربارهٔ اصلاح اشتباه در اظهارنامه عملکرد صحبت کرده و فرصتی را برای اصلاح و ارسال مجدد اظهارنامه مالیاتی در نظر گرفته است. مطابق با این تبصره، مودیان ظرف یک ماه از تاریخ انقضای مهلت ارسال اظهارنامه فرصت دارند که اظهارنامه اصلاحی ایجاد کنند و مجدد برای سازمان امور مالیاتی ارسال کنند. 

جریمه عدم ارسال اظهارنامه عملکرد

جریمه عدم ارسال اظهارنامه عملکرد در قانون مالیات‌های مستقیم به دو دسته جرایم نقدی عدم ارسال اظهارنامه عملکرد و جرایم اعتباری عدم ارسال اظهارنامه عملکرد می‌شود: 

جرایم نقدی عدم ارسال اظهارنامه عملکرد 

مطابق با ماده ۱۹۲ قانون مالیات‌های مستقیم، در همهٔ مواردی که مودی یا نماینده او باید اظهارنامه مالیاتی را برای سازمان ارسال کنند و در زمان تعیین شده اظهارنامه را به سازمان امور مالیاتی تحویل نمی‌دهند، مشمول جرایم غیرقابل بخشودگی می‌شوند که در جدول زیر جرایم این موضوع را به تفکیک آورده‌ایم. 

در نظر داشته باشید که این جرایم غیر قابل بخشودگی در ماده ۱۹۲ قانون مالیات‌های مستقیم، دربارهٔ درآمدهای کتمان شده در اظهارنامه‌های ارسال شده برای سازمان یا هزینه‌های غیرواقعی هم قابل اجرا است. یعنی به عبارتی مشمولین جریمه عدم ارسال اظهارنامه مالیات عملکرد افراد زیر هستند: 

• عدم ارسال اظهارنامه مالیاتی در موعد مقرر
• کتمان درآمدها در اظهارنامه مالیات بر درآمد 
• ثبت هزینه‌های غیرواقعی در اظهارنامه 

جرایم اعتباری عدم ارسال اظهارنامه عملکرد

مطابق با تبصره ماده ۱۹۳ قانون مالیات‌های مستقیم، عدم تسلیم اظهارنامه و ترازنامه و حساب سود و زیان در دوره معافیت موجب عدم استفاده از معافیت مقرر در سال مربوط خواهد شد. طبق این تبصره یعنی عدم ارسال اظهارنامه مالیات بر درآمد در دوره معافیت، باعث عدم استفاده از معافیت تعیین شده در سال مربوطه است. 

تهیه اظهارنامه برآوردی برای عدم ارسال اظهارنامه عملکرد 

یکی از جریمه‌های عدم ارسال اظهارنامه مالیات بر درآمد، تهیه اظهارنامه برآوردی برای مودیان است. مطابق با ماده ۹۷ قانون مالیات‌های مستقیم، در صورتی که اشخاص حقیقی از ارسال اظهارنامه مالیاتی عملکرد در موعد مشخص شده خودداری کنند، سازمان امور مالیاتی می‌تواند براساس فعالیت و اطلاعات اقتصادی کسب شده مودیان از طرح جامع مالیاتی و مطالبه مالیات متعلق به موجب برگ تشخیص مالیات اقدام کند. اظهارنامه برآوردی تنها با محاسبه درآمدهای واریزی و بدون در نظر گرفتن هزینه‌های مودی برای آن تهیه می‌‎شود. 

با توجه به اینکه در ماده ۹۷ قانون مالیات های مستقیم تنها به اشخاص حقیقی اشاره شده است، مطابق با تبصره ۳ ماده ۲۲ آیین‌نامه اجرایی ماده ۲۱۹ قانون مالیات‌های مستقیم در ۹۸/۰۹/۰۹، سازمان امور مالیاتی اختیار دارد که برای کلیهٔ مودیان اعم از اشخاص حقیقی و اشخاص حقوقی که فعالیت اقتصادی دارند، اما از ارائه اظهارنامه مالیات عملکرد خودداری کرده‌‌اند، اظهارنامه برآوردی تهیه کند.

جریمه تسلیم اظهارنامه مالیاتی با اطلاعات غیر واقعی 

مودیانی که اظهارنامه آن‌ها در اجرای مقررات ماده (۱۵۸) ‌این قانون مورد رسیدگی قرار می‌گیرد، در صورتی که درآمد مشمول مالیات مشخصه قطعی با رقم اظهار شده از طرف مودی‌ بیش از پانزده درصد (۱۵٪) اختلاف داشته باشد، مشمول جرایم زیر می‌شوند:

•  تعلق جرایم مقرر غیر قابل بخشودگی
• محرومیت از هرگونه تسهیلات و بخشودگی‌های مقرر در قانون مالیات‌ها تا سه سال بعد از ابلاغ‌ مالیات مشخصه 

همچنین علاوه بر این موارد در صورت کتمان درآمدها در اظهارنامه ارسال شده، مشمول ۳۰ درصد جریمه غیرقابل بخشش ماده ۱۹۲ هم خواهند شد. 

جریمه عدم تسلیم اسناد و مدارک همراه اظهارنامه مالیات عملکرد

در چند ماده از قانون‌های مالیات‌های مستقیم درباره جریمه عدم تسلیم اسناد و مدارک همراه اظهارنامه مالیات عملکرد یا دستکاری دفاتر قانونی و اسناد و مدارک صحبت شده است که در ادامه به آن‌ها اشاره می‌کنیم.

جریمه عدم ارائه دفاتر، اسناد و مدارک با اظهارنامه مالیاتی

مطابق با ماده ۱۹۳ قانون مالیات‌های مستقیم و تبصره آن، در صورتی که مودی وظیفه نگهداری دفاتر قانونی را داشته باشد، در صورت عدم ارائه ترازنامه، حساب سود و زیان یا عدم ارائه دفاتر مشمول جرایم زیر می‌شوند. در نظر داشته باشید که این جریمه برای عدم ارائه اظهارنامه مالیات بر درآمد در مهلت مقرر هم در نظر گرفته می‌شود. 

جریمه تغییر دفاتر قانونی یا اسناد و مدارک ملاک برای تعیین مالیات 

اگر مودی برای فرار مالیاتی به دفاتر، اسناد و مدارکی که ملاک تعیین مبلغ مالیات هستند و خلاف واقعیت تهیه شده‌اند استناد کند، مرتکب جرم مالیاتی شده و جرایم زیر برای او در نظر گرفته می‌شود: 

جرایم عدم پرداخت اظهارنامه مالیات عملکرد

عدم پرداخت مالیات در موعد مشخص شده یا تنظیم اسناد خلاف واقع برای پرداخت مالیات کمتر، شامل جریمه‌هایی به شرح زیر می‌شود:

مشاهده اظهارنامه مالیاتی عملکرد

مشاهده اظهارنامه مالیاتی عملکرد با مراجعه به سایت سازمان امور مالیاتی امکان‌پذیر است. ابتدا وارد سایت سازمان امور مالیاتی شوید، سپس گزینه خلاصه پرونده مالیاتی مودیان را انتخاب کنید. بعد از آن با وارد کردن شناسه ملی و کد رهگیری، پرونده‌های مالیاتی خود را مشاهده کنید و در صورت نیاز آن را پرینت کنید.

کسر خسارت حادثه بندر شهید رجایی از درآمد مشمول مالیات 

در ارتباط با حادثه رخ داده در ششم اردیبهشت ماه در بندر شهید رجائی بندرعباس، رئیس کل سازمان امور مالیاتی طی بخشنامه‌ای اعلام کرد که کلیهٔ خسارت‌های وارده به فعالان اقتصادی در حادثه بندر شهید رجایی از درآمد مشمول مالیات مؤدیان زیان‌دیده کسر می‌شود.

جمع‌بندی

در این مقاله از محاسبان درباره هر آنچه باید از اظهارنامه مالیات عملکرد بدانید صحبت کردیم. چنانچه در ارتباط اظهارنامه مالیات عملکرد، انواع آن و جرایم مالیاتی آن به سوال یا راهنمایی نیاز دارید، از طریق کامنت‌های این مقاله با کارشناسان محاسبان در ارتباط باشید.

سوالات متداول