نکات ناگفته رسیدگی مالیاتی 1404
ثبت نام آنلاین
جستجو برای:
  • دوره‌ها
    • حسابداری
      • سکو
      • آموزش اکسل در حسابداری
      • حسابداری بهای تمام شده (ارشد)
      • سکو پلاس
      • دوره حسابداری پیمانکاری
      • دوره قانون تجارت
      • دوره سامانه جامع تجارت
    • قانون کار و بیمه
      • بادیگارد
      • دوره حسابرسی تامین اجتماعی
      • دوره دادرسی تامین اجتماعی
      • دوره طرح طبقه بندی مشاغل
    • مالیات
      • شتاب
      • شتاب پلاس
    • منابع انسانی
      • بادیگارد پرو
  • محصولات
    • قانون کار و بیمه
      • عیدی و سنوات
      • کپسول (آموزش فشرده قانون کار و بیمه)
      • چارچوب (آموزش صفر تا صد قرارداد کار)
    • مالیاتی
      • اظهارنامه اشخاص حقوقی
      • معیار (هزینه‌های قابل قبول مالیاتی)
    • عمومی
      • آموزش اکسل عمومی
  • مشاوره
    • مشاوره مالیاتی
    • مشاوره بیمه و کار
  • منابع آموزشی
    • مقالات
    • وبینار و سمینار
    • ویدیو های آموزشی
    • کتاب های الکترونیکی
  • با محاسبان
    • درباره ما
    • تماس با ما
    • همکاری با ما
  • کاریابی
    • جویای کار هستم (کارجو)
    • جویای نیروی کار هستم (کارفرما)
  • اپلیکیشن
  • ACCA
آموزش حسابداری اصفهان | محاسبان
  • دوره‌ها
        • حسابداری
          • مقدماتی
            • دوره جامع آموزش حسابداری (سکو)
            • دوره آموزش حسابداری بهای تمام شده (ارشد)
            • آموزش اکسل در حسابداری
          • تخصصی
            • دوره آموزش حسابداری پیشرفته (سکو پلاس)
            • دوره حسابداری پیمانکاری
            • دوره قانون تجارت
            • دوره سامانه جامع تجارت
        • قانون کار و بیمه
          • مقدماتی
            • دوره آموزش حقوق و دستمزد (بادیگارد)
          • تخصصی
            • دوره حسابرسی تامین اجتماعی
            • دوره دادرسی تامین اجتماعی
            • دوره طرح طبقه بندی مشاغل
        • مالیات
          • مقدماتی
            • دوره جامع آموزش مالیات (شتاب)
          • تخصصی
            • دوره آموزش مالیات پیشرفته (شتاب پلاس)
        • منابع انسانی
          • مقدماتی
            • دوره جامع منابع انسانی (بادیگارد پرو)
  • محصولات
        • قانون کار و بیمه
          • عیدی و سنوات
          • کپسول (آموزش فشرده قانون کار و بیمه)
          • چارچوب (آموزش صفر تا صد قرارداد کار)
        • مالیاتی
          • اظهارنامه اشخاص حقوقی
          • معیار (هزینه‌های قابل قبول مالیاتی)
        • عمومی
          • آموزش اکسل عمومی
  • مشاوره
    • مشاوره مالیاتی
    • مشاوره بیمه و کار
  • منابع آموزشی
    • مقالات
    • وبینار و سمینار
    • ویدیوهای آموزشی
    • کتاب‌های الکترونیکی
  • با محاسبان
    • درباره ما
    • ارتباط با ما
    • همکاری با ما
  • کاریابی
    • جویای کار هستم (کارجو)
    • جویای نیروی کار هستم (کارفرما)
  • ACCA
ورودعضویت
محاسبان > مقالات > حسابداری > تحریر دفاتر قانونی چیست؟ 13 نکته مهم در تحریر دفاتر

تحریر دفاتر قانونی چیست؟ 13 نکته مهم در تحریر دفاتر

1403-12-13
12.21k بازدید
مطالعه متمرکز
تحریر دفاتر قانونی

همه شرکت‌ها و سازمان‌هایی که فعالیت‌های اقتصادی دارند، باید اطلاعات مالی خود را در دفاتر قانونی ثبت کنند. این اطلاعات باید به صورت دقیق وارد شوند که سازمان امور مالیاتی بر‌اساس آن اقدامات خود را انجام دهد. برای تحریر دفاتر قانونی و ثبت آن نکاتی را باید رعایت کنید. این نکات کدامند؟ برای ثبت آن‌ها چه مراحلی وجود دارد؟ در این مقاله از محاسبان قصد داریم به صورت جامع در مورد دفاتر قانونی و شیوۀ تحریر آن‌ها صحبت کنیم. با ما همراه باشید.

فهرست مطالب
  • دفاتر قانونی چیست؟
  • انواع دفاتر قانونی یا دفاتر حسابداری
  • چرا دفاتر قانونی به صورت پلمپ شده هستند؟
  • تحریر دفاتر قانونی برای چه مشاغلی ضروری است؟
  • اهمیت تحریر دفاتر قانونی
  • نکاتی که هنگام نگهداری دفاتر قانونی باید بدانید!
  • آموزش گام به گام تحریر دفاتر قانونی به زبان ساده
  • موارد مربوط به رد دفاتر قانونی
  • جریمه خط خوردگی دفاتر قانونی
  • آئین نامه تحریر دفاتر قانونی
  • نحوه تحریر دفاتر قانونی
  • ۴ تاخیر مجاز در تحریر دفاتر قانونی
  • اقداماتی که بعد از اشتباه در تحریر دفاتر قانونی باید انجام دهید!
  • سوالات متداول

دفاتر قانونی چیست؟

طبق قانون تجارت، صاحبان هر بنگاه اقتصادی و کسب‌و‌کار (به استثنای کسبه جزء)، باید کلیهٔ رویدادهای مالی خود را پس از ثبت در اسناد حسابداری و تأیید آن‌ها توسط مدیریت، در محل مناسبی که قانون تعیین کرده است (طبق ماده ۶ قانون تجارت) ثبت و نگهداری کنند؛ این دفاتر، دفاتر قانونی حسابداری نامیده می‌شود.

این دفاتر به صورت پلمب بوده (که به همین علت به آن‌ها دفاتر پلمب گفته می‌شود) و دقت در صحت و درستی موارد درج شده در این دفاتر اهمیت بالایی دارد و نباید هیچ‌گونه خطا و اشتباهی در آن‌ها وجود داشته باشد. شایان ذکر است عدم دریافت دفاتر قانونی، تکمیل و یا ارائه این دفاتر باعث جریمه شدن شرکت خواهد شد؛ حتی اگر شرکت و یا کسب و کار فعالیتی هم نداشته و ندارد، باید جهت اعلام عدم فعالیت خود به سازمان امور مالیاتی، دفاتر قانونی پلمب شده خود را پس از دریافت، به صورت سفید یا خام به حوزه مالیاتی خود ارائه و تسلیم کند.

شرکت‌ها دفاتر را از طریق سامانه ثبت شرکت‌ها دریافت می‌کنند. این روش جایگزین خرید دفاتر توسط خود شرکت‌ها شده است. در روش سنتی مودی باید به حوزه مالیاتی مراجعه می‌کرد که صحت دفاتر خریداری شده تأیید شوند.

امروزه برای جلوگیری از تخلفات ثبت دفاتر سنتی، سامانه خاصی به آدرس https://irsherkat.ssaa.ir به این منظور توسط دولت طراحی و راه‌اندازی شده است. همهٔ مودیان می‌توانند دفاتر مدنظر خود را با جزئیات از این سامانه درخواست کنند. دفاتر بعد از پرداخت هزینه‌های مربوطه از طریق اداره پست به صورت پلمپ به دست مودی می‌رسد.

انواع دفاتر قانونی یا دفاتر حسابداری

انواع دفتر قانونی

طبق ماده 6 قانون تجارت، دفاتر قانونی عبارتند از:

1. دفتر روزنامه

طبق قانون تجارت و ماده ۷ آن “دفتر روزنامه، دفتری است که تاجر باید همه روزه مطالبات و دیون و داد و ستد تجارتی و معاملاتی راجع به اوراق تجارتی (از قبیل خرید و فروش و…) و به طور کلی جمیع واردات و صادرات تجارتی خود را به هر اسم و رسمی که باشد و وجوهی را که برای مخارج شخصی خود برداشت می‌کند، در آن دفتر ثبت کند. در واقع می‌توان گفت کلیۀ رویدادهای مالی بنگاه اقتصادی به صورت روزانه باید در دفتر روزنامه ثبت شود.

2. دفتر کل

بر‌اساس ماده ۸ قانون تجارت، دفتر کل دفتری است که تاجر باید کلیهٔ معاملات حداقل هفته­‌ای یک مرتبه، از دفتر روزنامه استخراج و انواع مختلف آن را تشخیص و جدا کرده و هر نوعی را باید در صفحه مخصوصی در آن دفتر به صورت خلاصه ثبت کند.

نکته مهم

البته باید در نظر داشت چنانچه دفتر روزنامه یا دفتر کل از طریقی به جز ثبت نام پلمپ دفاتر قانونی تهیه شود، دیگر نمی‌توان به آن دفاتر قانونی گفت.

چرا که یکی از موارد مهم استفاده دفاتر قانونی، این است که به عنوان مستندات برای انجام رسیدگی وحسابرسی‌ها مورد استفاده قرار می‌گیرند.

چرا دفاتر قانونی به صورت پلمپ شده هستند؟

همانطور که می‌دانید کلیۀ شرکت‌هایی که به صورت قانونی ثبت شده‌اند، باید در موعد مقرر و قانونی مالیات خود را پرداخت کنند. اطلاعات مالی از طریق تحریر دفاتر قانونی به سازمان امور مالیاتی تسلیم می‌شوند. این اطلاعات بسیار حساس هستند و نباید کوچک‌ترین موردی از آن‌ها کم یا به آن‌ها اضافه شود. پلمپ دفاتر به معنی منگوله‌دار کردن آن‌ها است. وقتی دفاتر پلمپ می‌شوند، شماره و نام شرکت با مهر روی آن‌ها زده می‌شود که اطلاعات آن کم یا زیاد نشوند.

بر‌اساس ماده ۶ قانون تجارت، همهٔ اشخاص حقیقی و حقوقی که در زمینهٔ بازرگانی مشغول به فعالیت هستند، باید دفاتر کل و روزنامه اخذ کنند. کلیهٔ فعالیت‌های مالی شرکت یا تاجر، از جمله بدهی‌ها، بستانکاری‌ها و … در دفاتر روزنامه ثبت می‌شوند.

تحریر دفاتر قانونی برای چه مشاغلی ضروری است؟

از نظر اداره امور مالیاتی اشخاص حقوقی و حقیقی دارای تکالیف متفاوتی هستند و مهم‌ترین مسئله در تفکیک این اشخاص مربوط به همین مورد یعنی تکالیف قانونی می‌شود. یکی از مهم‌ترین این تکالیف مربوط به پلمپ و تحریر دفاتر قانونی است.

طبق ماده ۶ آیین‌نامه ذکر شده، کلیهٔ اشخاص حقوقی و حقیقی گروه اول ملزم به پلمپ دفاتر قانونی هستند و باید نسبت به نگهداری و تحریر دفاتر قانونی اقدام کنند. البته این الزام برای داشتن دفاتر قانونی، فقط منحصر به قانون مالیات‌های مستقیم و در ماده ۶ قانون تجارت نیز این موضوع عنوان شده و اشخاص حقوقی و حقیقی گروه اول را ملزم به این موضوع کرده است.

براساس ماده 95 قانون مالیات‌های مستقیم، تمامی مشاغلی که در گروه اول قرار می‌گیرند، باید دفاتر قانونی خود را قبل از شروع سالی مالی جدید در سامانه مالیاتی ثبت کنند.

در آیین‌نامه شماره ۲۳۰۷۶۱ که مربوط به ماده ۹۵ قانون مالیات‌های مستقیم است، اشخاص حقیقی را به سه دسته و گروه با عناوین گروه اول، دوم و سوم تقسیم کرده است. طبق این آیین‌نامه اشخاص حقیقی به دو روش گروه‌بندی می‌شوند: نوع اول بر‌اساس میزان فروش و نوع دوم بر‌اساس گروه شغل.

برای آشنایی بیش‌تر می‌توانید، مقاله گروه بندی مشاغل مالیاتی را مطالعه کنید.

در روش تقسیم‌بندی براساس میزان فروش، مبالغ مربوط به تقسیم‌بندی هر چند سال اعلام می‌شوند. در آخرین ابلاغ این مبالغ اشخاص حقیقی با فروش ۰ تا ۵۰,۰۰۰,۰۰۰,۰۰۰ ریال در گروه سوم، فروش ۵۰,۰۰۰,۰۰۰,۰۰۰ تا ۱۵۰,۰۰۰,۰۰۰,۰۰۰ ریال در گروه دوم و افزون بر ۱۵۰,۰۰۰,۰۰۰,۰۰۰ ریال در گروه اول قرار می‌گیرند. البته باید توجه داشت که برای مشاغل خدماتی این بازه‌ها نصف می‌شوند.

براساس گروه شغل، مشاغل زیر گروه اول به‌حساب می‌آیند:

مشاغل زیر گروه اول
  • کلیهٔ کارخانه‌جات و واحدهای تولیدی و مودیانی که مجوز بهره‌برداری از معادن را دارند.
  • کلیهٔ دارندگان کارت بازرگانی برای واردات یا صادرات
  • کلیهٔ صاحبان هتل‌های سه ستاره و بالاتر
  • صاحبان مشاغل صرافی
  • صاحبان زایشگاه‌ها، بیمارستان‌ها و کلینیک‌های درمانی تخصصی
  • دارندگان فروشگاه‌های زنجیره‌ای دارای مجوز
  • مدیران موسسات حسابرسی، حسابداری و مشاوره‌ای
  • صاحبان شرکت‌های حمل‌و‌نقل زمینی، دریایی و هوایی

اهمیت تحریر دفاتر قانونی

تحریر دفاتر قانونی به فر‌آیندی می‌گویند که طی آن اطلاعات مالی شرکت به طور دقیق ثبت و نگهداری می‌شود. این اطلاعات به مدیران کمک می‌کند که برای آینده شرکت تصمیم‌گیری‌ درستی انجام دهند. این فعالیت، راهی برای تضمین صحت و دقت در ثبت و رصد همهٔ عملیات مالی و مالیاتی شرکت است. به همین دلیل یکی از مهم‌ترین وظایفی که حسابدار بر عهده دارد، تحریر دفاتر قانونی است.

هدف اصلی از ثبت این رویدادها در دفاتر قانونی، ارائه اطلاعات دقیق و قابل اعتماد دربارۀ وضعیت مالی شرکت است. به طور کلی یکی از مهم‌ترین کارهایی که هر شرکت و سازمانی باید پیش از پایان سال مالی انجام دهد، تحریر دفاتر قانونی است.

نکاتی که هنگام نگهداری دفاتر قانونی باید بدانید!

تحریر دفاتر قانونی برعهدۀ حسابدار است. به همین دلیل باید نکاتی را هنگام تحریر آن‌ها رعایت کنند. این نکات عبارتند از:

1. رویدادهای مالی باید براساس استانداردهای حسابداری و روزانه به ترتیب تاریخ وقوع در دفتر روزنامه ثبت و حداکثر تا پانزدهم ماه بعد به دفتر کل منتقل شود.

2. مودیانی که دفاتر دستی نگهداری می‌کنند، مکلفند برای هر سال مالیاتی فقط از دفاتری که طی سال مالیاتی قبل نزد مراجع قانونی ذی‌ربط ثبت شده استفاده کنند. در مواردی که دفاتر ثبت‌شده مذکور در هر‌سال برای ثبت عملیات مالی مودیان تا پایان سال مالیاتی کفایت نکند، مجاز به استفاده از دفاتر ثبت شده طی همان سال هستند.

3. مودیان برای استفاده از سیستم الکترونیکی (نرم افزار) جهت ثبت رویدادهای مالی خود، مکلفند از نرم‌ افزارهای مورد قبول که دارای ویژگی­‌ها، معیارها و ضوابط اعلامی سازمان باشد، استفاده کنند. سازمان موظف است ویژگی­‌ها، معیارها و ضوابطی که نرم افزار باید دارا باشد را اعلان عمومی کند.

1.3. استفاده از نرم‌­افزارهای قبلی تا مدت سه سال از لازم الاجرا شدن اصلاحیه قانون (۱۳۹۵/۱/۱) مجاز خواهد بود. استفاده از نرم‌افزارهای مذکور بعد از مهلت فوق‌الذکر منوط به مطابقت آن با ویژگی‌­ها، معیارها و ضوابط اعلامی از سوی سازمان است.

3.2. مودیان مکلفند که قبل از مطابقت نرم ­افزار مورد استفاده با ویژگی‌­ها، معیارها و ضوابط اعلامی از سوی سازمان، حداقل ماهی یکبار خلاصه عملیات داده شده به ماشین­‌های الکترونیکی را در دفتر روزنامه ثبت و حداکثر تا پانزدهم ماه بعد به دفتر کل منتقل کنند. در اجرای این بند، سازمان می‌­تواند به منظور بررسی انجام وظایف محوله از ظرفیت علمی و تخصصی اشخاص حقوقی دولتی و غیردولتی استفاده کنند.

4. نگهداری دفتر روزنامه واحد برای ثبت کلیهٔ عملیات و یا دفاتر روزنامه متعدد برای هر بخش از عملیات مجاز است.

5. اشتباه در شماره‌گذاری صفحات و همچنین اشتباهات ناشی از ثبت دفاتر در مراجع قانونی ذی‌ربط در صورت احراز، خللی به اعتبار دفاتر وارد نخواهد کرد.

6. تحریر دفاتر قانونی با وسایلی که به سهولت قابل محو است (مانند مواد گرافیت) در دفاتر دستی ممنوع است.

7. دفاتر و اسناد حسابداری باید بر‌اساس واحد پول رایج کشور و همچنین به زبان فارسی تحریر شود.  

8. در مواردی که دفاتر موضوع این آئین‌­نامه توسط مقامات قضائی یا سایر مراجع قانونی و یا به عللی خارج از اختیار مودی از دسترس مودی خارج شود و صاحب دفاتر از تاریخ وقوع این امر حداکثر ظرف دو ماه دفاتر جدید ثبت و عملیات آن مدت را در دفاتر جدید تحریر کند و تأخیر تحریر عملیات در این مدت به اعتبار دفاتر خللی وارد نخواهد کرد.

9. تأخیر تحریر دفاتر قانونی در مورد اشخاص حقوقی جدید‌ التأسیس از تاریخ ثبت شخص حقوقی و در مورد سایر اشخاص از تاریخ شروع فعالیت تا دو ماه مجاز خواهد بود.

10. اشخاصی که دارای شعبه هستند مکلفند با توجه به روش­‌های حسابداری مورد عمل، خلاصه عملیات شعبه یا شعب خود را در صورتی که دارای دفاتر ثبت شده باشند، لااقل سالی یکبار (تا قبل از بستن حساب­‌ها) و در غیر این صورت عملیات هر ماه را تا پایان ماه بعد در دفاتر مرکز ثبت کنند.

11. ثبت دفاتر ضمن سال مالی مشروط بر اینکه تا تاریخ ثبت هیچ‌گونه فعالیت مالی و پولی صورت نگرفته باشد، مجاز است.

12. ارائه دفاتر سفید و نانوی در حکم عدم ارائه دفاتر محسوب می‌­شود.

13. مودیان مکلف به نگهداری دفاتر، باید نسبت به نگهداری دفاتر و اسناد و مدارک اقدام و در صورت درخواست اداره امور مالیاتی ارائه کنند. در مورد نگهداری دفاتر و اسناد و مدارک به‌صورت ماشینی، اطلاعات باید به همان قالبی (فرمتی) که تولید، ارسال یا دریافت­ شده، نگهداری شود.

همانطور که گفته شد، تحریر دفاتر قانونی برعهدهٔ حسابدار شرکت است. انجام این کار پیچیدگی خاصی ندارد؛ فقط نیاز به تمرکز و تمرین دارد. با این حال هنگام انجام این کار به نکات زیر توجه داشته باشید:

  • حین تحریر دفاتر قانونی باید محیطی آرام و امن را انتخاب کنید که تمرکز لازم را داشته باشید.
  • انجام این کار در مواقعی که درگیری ذهنی بالا باشد، باعث بروز اشتباهات زیادی می‌شود.
  • نباید بعد از تحریر دفاتر از لاک یا امثال آن استفاده کرد.
  • حتما باید از خودکار روان و حرفه‌ای مخصوص استفاده شود.
  • بعد از ثبت اطلاعات در دفاتر روزنامه و کل، باید انتهای آن‌ها را با خط مورب بست.
  • استراحت بین تحریر دفاتر را فراموش نکنید.
  • در صورت نداشتن آرامش و تمرکز کافی، اقدام به تحریر دفاتر قانونی نکنید.

آموزش گام به گام تحریر دفاتر قانونی به زبان ساده

قبل از هر کاری باید بررسی کنید که دفاتر 26 سطری یا 28 سطری هستند. همچنین تعداد سطرهای دفاتری که توسط نرم‌افزارها پرینت گرفته شده باید مورد بررسی قرار بگیرند. این موضوع از اهمیت بالایی برخوردار است؛ چرا که گاهی اوقات عدم تناسب در تعداد سطرهای این دفاتر، باعث بروز مشکلات زیادی می‌شود.

در ذیل تحریر دفاتر قانونی را به صورت گام‌به‌گام آموزش خواهیم داد:

  • گام اول: همانطور که اشاره شد، ابتدا اطلاعات مربوطه را توسط نرم‌افزارهای مربوطه پرینت گرفته و تطابق یا مغایرت آن‌ها را بررسی کنید.
  • گام دوم: کلیه اسناد مالی را به صورت جداگانه بنویسید و هر کدام از آن‌ها را شماره‌گذاری کنید.
  • گام سوم: ستون بدهکار را در سمت راست و ستون بستانکار را در سمت چپ تشریح کنید. عدم رعایت این موضوع باعث بروز مشکلات بسیار زیادی خواهد شد.
  • گام چهارم: پایان هر صفحه را جمع ببندید.
  • گام پنجم: تحریر دفاتر قانونی را با خط مورب به پایان برسانید.

موارد مربوط به رد دفاتر قانونی

تخلف از تکالیف مقرر در این آیین‌نامه در موارد زیر موجب رد دفاتر می‌شود:

۱- در صورتی که دفاتر ارائه شده نزد مراجع ذی‌ربط به ثبت نرسیده باشد یا فاقد یک یا چند برگ باشد.

۲- عدم ثبت یک یا چند فعالیت مالی در دفاتر به شرط احراز.

۳- تأخیر تحریر دفاتر روزنامه بیش از ۱۵ روز و تأخیر تحریر دفتر کل زاید بر حد مجاز مندرج در این آیین‌نامه.

۴- عدم ثبت عملیات شعبه یا شعب در دفاتر مرکز طبق مقررات این آیین­‌نامه.

۵- در مواردی که دفاتر مزبور به ادعای مودی از دسترس وی خارج شده باشد و غیر اختیاری بودن موضوع مورد تأیید بالاترین مسئول اداره امور مالیاتی ذی‌ربط قرار نگیرد.

۶- عدم تطبیق مندرجات دفاتر قانونی با اطلاعات موجود در سیستم­‌های ماشینی (مکانیزه-الکترونیکی) یا سامانه ثبت برخط معاملات در مورد اشخاصی که از سیستم‌­های مذکور استفاده و یا مکلف به استفاده از سامانه یادشده هستند.

۷- جای سفید گذاشتن بیش از حد معمول در دفتر روزنامه.

۸- عدم ارائه یک یا چند جلد از دفاتر ثبت شده اعم از تحریر شده و نانویس.

۹- تغییر نرم افزار حسابداری مورد استفاده در طی سال مالیاتی بدون اطلاع قبلی اداره امور مالیاتی ذی‌ربط.

۱۰- تغییر روش نگهداری دفاتر، اسناد حسابداری از ماشینی (مکانیزه-الکترونیکی) به دستی و بالعکس طی سال مالیاتی یا دوره مالی.

۱۱- تحریر دفاتر قانونی به غیر از پول رایج کشور و زبان فارسی.

۱۲- حذف برخی از عملیات در دفاتر الکترونیکی.

نکته مهم

  • در مورد بند ۸ این ماده چنانچه سفید ماندن برای ثبت تراز افتتاحی باشد، موجب رد دفاتر نخواهد بود و همچنین سفید ماندن ذیل صفحات دفتر در آخر هر روز یا هر هفته یا هر ماه به شرطی که اسناد دارای شماره ردیف بوده و قسمت سفید مانده با خط بسته شود، به اعتبار دفتر خللی وارد نمی آورد. 
  • قانون گذار، حد مجازی برای اشتباه در تحریر دفاتر قانونی مشخص نکرده است.

جریمه خط خوردگی دفاتر قانونی

مطابق قانون تجارت، کلیهٔ شرکت‌ها و اشخاص حقیقی موظف‌اند تمامی وقایع و رویدادهای مالی خود را به‌طور دقیق در اسناد حسابداری ثبت کرده و پس از تأیید مدیریت، آن‌ها را در دفاتر قانونی، شامل دفتر روزنامه و کل، منتقل و نگهداری کنند. این دفاتر باید بدون هرگونه خطا و اشتباه تنظیم شوند؛ در غیر این‌صورت، احتمال رد دفاتر، اعمال جریمه و محاسبه مالیات به‌صورت علی‌الرأس وجود دارد.

دفاتر قانونی باید توسط اداره ثبت شرکت‌ها پلمپ شده و دارای شماره اختصاصی برای درج در اظهارنامه مالیاتی باشند. استفاده از دفاتر متفرقه که از بازار خریداری می‌شوند، از نظر ممیزین مالیاتی غیرقانونی محسوب می‌شود. در نگارش دفاتر، دقت و حوصله بسیار ضروری است؛ زیرا هرگونه بی‌دقتی، خط‌خوردگی یا اشتباه می‌تواند موجب رد دفاتر و اعمال جریمه شود.

در صورت بروز اشتباه، مورد اشتباه را باید با خودکار قرمز مشخص کرده، بدون مخدوش کردن متن اصلی و سپس مقدار یا متن صحیح را با خودکار آبی یا مشکی در بالای آن نوشت.

نکته مهم

در صورتی که تعداد خط‌خوردگی‌ها و اشتباهات در تحریر دفاتر قانونی بیشتر از عرف نباشد، نگران نباشید. در غیر این صورت اگر مانع از بررسی دقیق دفاتر توسط ممیز شود، می‌تواند منجر به رد دفاتر و اعمال جریمه شود. در صورت خط‌خوردگی و اشتباهات متعدد، دفاتر رد شده و مشمول ۲۰ درصد جریمه خواهند شد. چنانچه دفاتر ارائه شوند، اما توسط بازرسان تأیید نشوند، ۱۰ درصد جریمه اعمال می‌شود.

آئین نامه تحریر دفاتر قانونی

وزیر امور اقتصاد و دارایی به پیشنهاد سازمان امور مالیاتی و به استناد ماده ۹۵ اصلاحیه قانون مالیات‌های مستقیم، آیین‌نامه اجرایی تحریر دفاتر قانونی را تصویب کرد. این آیین‌نامه، مجموعه‌ای از قوانین و مقرراتی است که شیوهٔ نگهداری، تنظیم و تحریر دفاتر قانونی (روزنامه و کل) را برای اشخاص حقیقی و حقوقی مشمول قانون مالیات‌های مستقیم و قانون تجارت مشخص می‌کند. رعایت آیین‌نامه برای جلوگیری از رد دفاتر قانونی و تعیین مالیات به صورت علی‌الراس ضروری است.

آیین‌نامه تحریر دفاتر قانونی مجموعه‌ای از قوانین و مقرراتی است که نحوهٔ نگهداری، تنظیم و تحریر دفاتر قانونی (دفتر روزنامه و دفتر کل) را برای اشخاص حقیقی و حقوقی مشمول قانون مالیات‌های مستقیم و قانون تجارت مشخص می‌کند. رعایت این آیین‌نامه برای جلوگیری از رد دفاتر و تعیین مالیات به‌صورت علی‌الرأس ضروری است.

محل قرار گیری فایل پی دی اف آئین نامه تحریر دفاتر قانونی 

نحوه تحریر دفاتر قانونی

مودیانی که دفتر روزنامه و کل نگهداری می‌کنند، باید کلیهٔ معاملات و سایر رویدادهای مالی و محاسباتی و مودیان مجاز به نگهداری دفاتر مشاغل (دفتر درآمد و هزینه) باید هر‌گونه درآمد و هزینه و خرید و فروش دارایی‌های قابل استهلاک خود را طبق مقررات، حسب مورد در دفاتر مربوط ثبت کنند ولو آنکه برای نگهداری حساب‌ها از ماشین‌های الکترونیکی و کارت‌های حساب استفاده شود. ( ماده ۱۱ آیین‌نامه تحریر دفاتر قانونی)

تبصره- اشتباهات حسابداری در صورتی که بعداً در اثناء عملیات سال مربوط مورد توجه واقع و بر پایه استاندارد‌های حسابداری در دفاتر همان سال اصلاح و مستندات آن ارائه شود، به اعتبار دفاتر خللی وارد نخواهد کرد.

۴ تاخیر مجاز در تحریر دفاتر قانونی

تأخیر ثبت رویدادهای مالی در موارد زیر هیچ‌گونه خللی به اعتبار دفاتر قانونی وارد نمی‌کند و دفاتر قابل قبول مراجع قانونی هستند.

  1. تأخیر ثبت رویدادهای مالی در دفتر روزنامه: تأخیر ثبت اطلاعات در دفتر روزنامه تا ۱۵ روز بعد از وقوع رویداد مالی مجاز است.
  2. تأخیر ثبت رویدادهای مالی توسط اشخاص حقوقی و حقیقی تازه تأسیس: تأخیر تحریر دفاتر قانونی در مورد اشخاص حقوقی تازه تأسیس از تاریخ ثبت شخص حقوقی و در مورد اشخاص حقیقی از تاریخ شروع فعالیت تا ۲ ماه مجاز است.
  3. تأخیر ثبت رویدادهای مالی به دلیل خارج از دسترس قرار گرفتن دفاتر قانونی بدون اختیار صاحب دفاتر توسط مقامات قضایی یا سایر مراجع قانونی: در مواردی که دفاتر قانونی توسط مقامات قضایی یا سایر مراجع قانونی و یا به عللی خارج از اختیار صاحب دفاتر از دسترس آن خارج شود، صاحب دفاتر از تاریخ وقوع این امر حداکثر ظرف مدت ۲ ماه دفاتر جدید ثبت و عملیات آن مدت را در دفاتر جدید تحریر کند و تأخیر تحریر عملیات در این مدت به اعتبار دفاتر خللی وارد نمی‌کند.
  4. تأخیر ثبت رویدادهای مالی در ضمن سال مالی: ثبت در دفاتر قانونی ضمن سال مالی مشروط بر اینکه تا تاریخ ثبت هیچ‌گونه فعالیت مالی و پولی صورت نگرفته باشد، مجاز است.

اقداماتی که بعد از اشتباه در تحریر دفاتر قانونی باید انجام دهید!

همانطور که اشاره کردیم، ممکن است حین تحریر دفاتر قانونی اشتباهاتی هم رخ دهد. البته این اشتباهات معمولاً بسیار کوچک هستند و دردسرساز نمی‌شوند. این اشتباهات به خصوص بین تازه‌کارها رایج است. به همین دلیل اگر مودی یا حسابدار دچار اشتباه شد، جای نگرانی وجود ندارد.

اگر این اشتباهات مربوط به تکرار اعداد یا جایگذاری باشد، می‌توان آن‌ها را با کشیدن خطی قرمز رنگ روی اعداد نادرست و جایگزین کردن اعداد درست بالای سر آن با خودکار آبی یا مشکی تصحیح کرد. فقط در این حالت سعی کنید که خط خوردگی بیش از حد نشود.

همچنین اگر تشریح فعالیت مربوط به بدهکار در بخش بستانکار نوشته شد، باید هنگام رسیدگی توسط ممیز توضیح داده شود.

جمع‌بندی

تحریر دفاتر قانونی یکی از مهم‌ترین فعالیت‌های مربوط به حسابداری شرکت‌ها محسوب می‌شود. حسابداران و مودیان مالیاتی باید با نکات و قوانین ثبت دفاتر آشنایی داشته باشند. دفاتر قانونی از طریق دفاتر املاک و مستغلات عرضه می‌شوند.

طبق قانون کلیهٔ شرکت‌ها موظف به ثبت دفاتر قانونی و ارائه آن‌ها به سازمان امور مالیاتی هستند. این دفاتر در دو دسته روزنامه و کل قرار می‌گیرند. در دفتر روزنامه کلیهٔ وقایع مالی مربوط به فعالیت‌های روزانه شرکت‌ها و در در دفتر کل هم کلیهٔ حساب‌ها به صورت جداگانه و تک به تک ثبت می‌شوند.

همچنین ذکر این نکته هم ضروری است که ثبت و نگهداری دفاتر تا 10 سال طبق قانون سازمان مالیاتی ضروری است. به همین دلیل باید نهایت دقت در ثبت این اطلاعات صورت بگیرد که اشتباهی رخ ندهد.

در این مطلب سعی کردیم به بررسی کامل نوشتن این دفاتر و قوانین مربوط به آن بپردازیم. اگر شما برای شرکت یا کسب و کارتان نیاز به مشاوره مالیاتی دارید می‌توانید با شماره 0314020 در تماس باشید.

سوالات متداول

1. منظور از دفاتر قانونی چیست؟

تمامی شرکت‌ها موظف به ثبت اطلاعات در قالب تحریر دفاتر قانونی هستند. شرکت‌ها دفاتر را از طریق سامانه اسناد و املاک دریافت می‌کنند. درواقع این روش جایگزین خرید دفاتر توسط خود شرکت‌ها شده است.

2. چرا دفاتر قانونی به صورت پلمپ شده هستند؟

پلمپ دفاتر به معنی منگوله‌دار کردن آن‌ها است. وقتی این دفاتر پلمپ می‌شوند، شماره و نام شرکت با مهر روی آنها زده می‌شود که اطلاعات آن کم یا زیاد نشوند.

به این مقاله چه امتیازی می‌دهید؟

  • 1
  • 2
  • 3
  • 4
  • 5

میانگین امتیاز 4.9 از 5 (33 رای)

دانلود pdf کپی لینک
تلگرام محاسبان واتس اپ محاسبان ایتا محاسبان کانال بله محاسبان
سمیرا رفیعی

سمیرا رفیعی

مشاهده پروفایل نویسنده
آموزش حسابداری در اصفهان آموزش حسابداری آموزش مالیات آموزش حقوق و دستمزد مشاوره مالیاتی مشاوره بیمه و کار وکیل مالیاتی حقوق سال 1403 عیدی سال 1403 حقوق سال 1404 ویدئوهای آموزشی
مطالب زیر را حتما مطالعه کنید
{{post.the_title}}

دیدگاهتان را بنویسید لغو پاسخ

7 دیدگاه

به گفتگوی ما بپیوندید و دیدگاه خود را با ما در میان بگذارید.

  • M.hedayatzade گفت:
    1404-03-24 در 21:49 بعد از ظهر

    درود وقت بخیر… من صفحه اول دفتر کل رو اشتباها روزنامه نوشتم باید چی کار کنم؟

    پاسخ
  • ابراهیم گفت:
    1404-02-07 در 14:36 بعد از ظهر

    سلام
    وقت بخیر
    آیا امکان ثبت سند حسابداری در روز تعطیل وجود دارد؟
    با در نظر گرفتن روز تعطیلی ۲۹ اسفند ۱۴۰۲، آیا باید مانده ۲۹ اسفند رو برای ۲۸ اسفند هم لحاظ کنیم(یا بالعکس مانده ۲۸ رو برای ۲۹ اسفند هم لحاظ کنیم)، یا هر کدام مانده منحصر به فرد خود را باید داشته باشد؟
    ممنون

    پاسخ
    • پژمان حیدری گفت:
      1404-02-07 در 16:27 بعد از ظهر

      سلام. وقتتون بخیر
      در سیستم‌های حسابداری، تاریخ ثبت سند می‌تواند هر روزی از سال باشد، حتی روزهای تعطیل، زیرا تاریخ سند بر اساس زمان وقوع رویداد مالی تعیین می‌شود، نه وضعیت تعطیلی تقویم.

  • فاطمه گفت:
    1403-11-29 در 15:19 بعد از ظهر

    سلام سوالی داشتم در دفتر روزنامه متاسفانه یک سطر رو جا انداختم و ننوشتم و بعد از اتمام دفتر متوجه شدم چکاری میتونم انجام بدم ؟!

    پاسخ
    • پژمان حیدری گفت:
      1403-11-30 در 16:39 بعد از ظهر

      سلام اگر تعداد سطرهای بعدی که تحریر کردید زیاد نیست اصلاح نمایید در ضمن ذکر این نکته مهم است که دیگر چیزی به عنوان رد دفاتر نداریم و فقط جریمه عدم ارائه دفاتر داریم که آن قابل بخشودگی است.

  • اشرف جامعی گفت:
    1403-02-05 در 10:54 قبل از ظهر

    درود. لطفا بفرمایید چنانچه دفاتر تکاپوی عملیا آن سال را ندهند چه باید کرد. در مقررات آمده مجاز به استفاده از دفاتر ثبت شده طی همان سال می باشد. منظور از همان سال چیست؟

    پاسخ
    • محمد روح‌الامین گفت:
      1403-02-05 در 11:04 قبل از ظهر

      سلام
      باید با مراجعه به سایت پلمپ دفاتر قانونی برای سال جاری درخواست اظهارنامه پلمپ دفاتر قانونی را تکمیل و ارسال نمایید

دانلود pdf کپی لینک
تلگرام محاسبان واتس اپ محاسبان ایتا محاسبان کانال بله محاسبان
سمیرا رفیعی

سمیرا رفیعی

مشاهده پروفایل نویسنده
آموزش حسابداری آموزش مالیات آموزش حقوق و دستمزد مشاوره مالیاتی مشاوره بیمه و کار وکیل مالیاتی حقوق سال 1403 عیدی سال 1403 حقوق سال 1404 ویدئوهای آموزشی
عضویت درخبرنامه
برای آگاهی از اخبار روز حسابداری ایمیل خود را وارد نمایید.

این قسمت برای اهداف اعتبارسنجی است و باید بدون تغییر باقی بماند.

محاسبـــــان

تلفن پشتیبانی: 4020-031     |     ایمیل: info@mohaseban.org
آدرس: اصفهان، خیابان فلسطین، کوچه یک، ساختمان محاسبان

بازگشت به بالا

تلفن پشتیبانی: 4020-031
ایمیل: info@mohaseban.org
آدرس: اصفهان، خیابان فلسطین، کوچه یک، ساختمان محاسبان

آموزشگاه حسابداری در اصفهان

آموزش مالیات

مشاوره مالیاتی

آموزش حسابداری

مشاوره بیمه و کار

آموزش حقوق و دستمزد

مقالات آموزشی

مینی دوره رایگان

کتاب الکترونیکی رایگان

دانلود اپلیکیشن ABC

برای آگاهی از اخبار روز حسابداری ایمیل خود را وارد نمایید.
این قسمت برای اهداف اعتبارسنجی است و باید بدون تغییر باقی بماند.

acca-logo
دروازه پرداخت معتبر
دروازه پرداخت معتبر
acca-logo acca-logo

موسسه حسابداری محاسبان، مشاوره، آموزش و معرفی به کار

موسسه محاسبان آفاق اسپادانا که بهترین آموزشگاه حسابداری اصفهان لقب گرفته است، سال ۸۸ فعالیت رسمی خود را آغاز کرد. تا کنون بیش از 12 هزار نفر کارآموز دوره‌هـای محاسبان را گذرانده‌اند و به عنوان یک حسابدار موفق یا مدیر مالی وارد بازار کار شده‌اند.

acca-logo
دروازه پرداخت معتبر
دروازه پرداخت معتبر
acca-logo acca-logo

@ تمامی حقوق برای وب سایت محاسبان محفوظ می‌باشد.

Telegram Linkedin-in Instagram Aparat Youtube Eitaa

ورود

رمز عبور را فراموش کرده اید؟

هنوز عضو نشده اید؟ عضویت در سایت
ورود با شماره همراه

تکمیل ورود
برای {{ userOnSignup.newUser ? 'ثبت نام' : 'ورود' }} کد تایید ارسال شده به شماره همراه {{ userOnSignup.mobile }} را وارد کنید.

شرایط و قوانین استفاده و سیاست نامه حریم خصوصی محاسبان را می‌پذیرم.