در مقدمه مقاله حساب دریافتنی و پرداختنی باید گفت که شرکت‌ها همواره با مطالبات و بدهی‌های گوناگون، در راستای فعالیت خود در طول دوره‌های مالی روبه‌رو هستند. گاهی اوقات مطالبات و بدهی‌های واحدهای تجاری ممکن است بدون اسنادی همچون چک، سفته یا برات باشد. برای مثال، وقتی که کالایی را به طور نسیه به فروش برسانیم.

فهرست مطالب

مفهوم حساب دریافتنی و پرداختنی

اگر طلب ما بدون هیچگونه سندی همچون چک باشد، باید بابت آن حسابی به نام حساب دریافتنی در حساب‌ها ایجاد و ثبت‌های مربوط به آن در دفاتر انجام شود. اگر بدهی ما بدون هیچگونه سندی همچون چک باشد، باید بابت آن حسابی به نام حساب پرداختنی در حساب‌ها ایجاد و ثبت‌های مربوط به آن در دفاتر انجام شود.

بیشتر بخوانید: تحریر دفاتر قانونی

حساب دریافتنی چیست؟

اگر اشخاص دیگر به ما متعهد شوند که مبلغی را در آینده به ما پرداخت کنند، اما درقبال آن هیچگونه سندی همچون چک از آن‌ها دریافت نشود، لازم است حسابی به نام حساب دریافتنی ایجاد و ثبت شود.

نکته مهم

ماهیت حساب‌های دریافتنی، بدهکار است زیرا جز دارایی‌های سازمان می باشد.

ثبت حسابداری حساب‌های دریافتنی

الف: ثبت حسابداری ایجاد حساب‌های دریافتنی

در زمان رخداد رویدادی که قرار باشد مبلغ آن در زمان دیگری دریافت شود، ثبت زیر باید در دفاتر صورت بگیرد:

عنوان	بدهکار	بستانکار
حساب دریافتنی-شخص مربوطه	**
حساب مربوطه(همچون درآمد فروش کالا و…)		**

ب: ثبت حسابداری وصول حساب دریافتنی

اگر شخص مقابل اقدام به پرداخت بدهی خود به ما کند، لازم است ثبت زیر در دفاتر انجام شود:

عنوان	بدهکار	بستانکار
بانک/صندوق	**
حساب دریافتنی-شخص مربوطه		**

پ: ثبت دریافت چک به عنوان طلب

گاهی ممکن است شخص بدهکار بابت بدهی خود، سندی همچون چک به ما پرداخت کند، لازم است ثبت زیر در دفاتر انجام شود:

عنوان	بدهکار	بستانکار
اسناد دریافتنی	**
حساب دریافتنی-شخص مربوطه		**

نقش حساب های دریافتنی در گزارشگری مالی

حساب های دریافتنی جز دارایی‌ها به شمار می‌روند و لازم است در صورت وضعیت مالی یا ترازنامه در قسمت دارایی‌های جاری و یا غیرجاری (براساس این موضوع که حساب دریافتنی بلند مدت یا کوتاه مدت هستند) گزارش شوند.

حساب دریافتنی کوتاه مدت: اگر طرف مقابل قرار باشد که در مدت زمانی برابر یا کمتر از یکسال، بدهی خود را به ما پرداخت کند، حساب وی یک حساب دریافتنی کوتاه مدت می‌باشد.

حساب دریافتنی بلند مدت: اگر طرف مقابل قرار باشد که در مدت زمانی بیشتر از یکسال، بدهی خود را به ما پرداخت کند، حساب وی یک حساب دریافتنی بلند مدت می‌باشد.

لازم به ذکر است که حساب دریافتنی یک حساب دائمی بوده و مانده آن به دوره‌ مالی بعد منتقل می‌شود.

حساب پرداختنی چیست؟

اگر ما به اشخاص دیگر متعهد شویم که مبلغی را در آینده به آن‌ها پرداخت کنیم، اما درقبال آن هیچگونه سندی همچون چک به آن‌ها پرداخت نکنیم، لازم است حسابی به نام حساب پرداختنی ایجاد و ثبت شود.

ثبت حسابداری حساب های پرداختنی

الف: ثبت حسابداری ایجاد حساب های پرداختنی

در زمان رخداد رویدادی که قرار باشد مبلغ آن را در زمان دیگری پرداخت کنیم، ثبت زیر باید در دفاتر صورت بگیرد:

عنوان	بدهکار	بستانکار
حساب مربوطه(همچون خرید کالا و…)	**
حساب پرداختنی-شخص مربوطه		**

ب: ثبت حسابداری پرداخت حساب پرداختنی

اگر اقدام به پرداخت بدهی خود کنیم، لازم است ثبت زیر در دفاتر انجام شود:

عنوان	بدهکار	بستانکار
حساب پرداختنی-شخص مربوطه	**
بانک / صندوق		**

پ: ثبت پرداخت چک به عنوان بدهی (حساب پرداختنی)

گاهی ممکن است ما بابت بدهی خود سندی همچون چک به طرف مقابل پرداخت کنیم، در اینصورت لازم است ثبت زیر در دفاتر انجام شود:

عنوان	بدهکار	بستانکار
حساب پرداختنی-شخص مربوطه	**
اسناد پرداختنی		**

نقش حساب پرداختنی در گزارشگری مالی

حساب های پرداختنی جز بدهی‌ها به شمار می‌روند و لازم است در صورت وضعیت مالی (ترازنامه) در قسمت بدهی‌های جاری و یا غیرجاری (براساس این موضوع که حساب پرداختنی بلند مدت یا کوتاه مدت هستند) گزارش شوند.

حساب پرداختنی کوتاه مدت: اگر قرار باشد که ما در مدت زمانی برابر یا کمتر از یکسال، بدهی خود را پرداخت کنیم، حساب مذکور یک حساب پرداختنی کوتاه مدت می‌باشد.

حساب پرداختنی بلند مدت: اگر قرار باشد که ما در مدت زمانی بیشتر از یکسال، بدهی خود را پرداخت کنیم، حساب مذکور یک حساب پرداختنی بلند مدت می‌باشد.

لازم به ذکر است که حساب پرداختنی یک حساب دائمی بوده و مانده‌ آن به دوره مالی بعد منتقل می‌شود.

تفاوت حساب دریافتنی و پرداختنی

حساب دریافتنی زمانی ثبت می‌شود که قرار باشد در آینده مبلغی را از دیگران دریافت کنیم و بابت آن اشخاص مقابل هیچگونه سفته، چک یا براتی صادر و به ما پرداخت نکرده باشند. اما حساب پرداختنی زمانی ثبت می‌شود که قرار باشد ما درآینده مبلغی را به دیگران پرداخت کنیم و بابت آن هیچگونه سفته، چک یا براتی صادر نکرده باشیم.