صورت سود و زیان چیست؟
مطالعه متمرکز
صورت سود و زیان، یا صورت درآمد و هزینه یکی از گزارش‌های مالی است که چگونگی و نتیجه عملکرد مالی یک بنگاه اقتصادی را طی یک دوره زمانی مشخص نشان می‌دهد. در واقع در صورت سود و زیان پس از کسر هزینهها از درآمدها، سود یا زیان انتهای دوره که نتیجه کلیه فعالیت‌های عملیاتی و غیرعملیاتی بنگاه اقتصادی است، مشخص می‌شود. در این مقاله از سری مقالات آموزش حسابداری به تحلیل و بررسی کامل صورت سود و زیان خواهیم پرداخت.
انواع صورت سود و زیان
سه (3) نوع صورت سود و زیان وجود دارد که عبارت است از:
- صورت سود و زیان انباشته
- صورت سود و زیان تلفیقی
- صورت سود و زیان جامع
صورت سود و زیان انباشته
سود و زیان انباشته، یکی از انواع گزارش‌های مالی برای نهادهای اقتصادی حتی شرکت‌های بسیار کوچک محسوب می‌شود. سود و زیان انباشته، صورت حسابی با ماهیت دائمی بستانکار است که پس از انجام محاسبات، می‌تواند بستانکار و یا بدهکار شود.
صورت سود و زیان تلفیقی
در صورت سود و زیان تلفیقی درآمدها و هزینههایی که از طریق معاملات بین شرکت‌های گروه کسب شده‌اند، کسر خواهد شد. سود و زیان تلفیقی بیانگر این است که هزینهها و درآمدهای ناشی از معاملات بین شرکتی گروه به معنای انتقال دارایی از یک شرکت به شرکت دیگر است و بر روی دارایی‌های گروه تاثیر نمی‌گذارد.
صورت سود و زیان جامع
اطلاعاتی که در صورت سود و زیان جامع درج می‌شوند، عبارت‌اند از:
- سود یا زیان خالص دوره مطابق صورت سود و زیان
- تعدیلات سنواتی
- سایر درآمدها و هزینه‌های شناسایی شده به تفکیک
اقلام صورت سود و زیان
اقلام موجود در صورت سود و زیان عبارت است از:
- درآمد یا میزان فروش
- هزینهها
- سود ناخالص
- هزینه‌های عملیاتی
- سود یا زیان عملیاتی
- سود یا زیان قبل از کسر مالیات
- مالیات
- سود یا زیان نهایی
درآمد یا میزان فروش
درآمد فروش بیانگر عایدی بنگاه اقتصادی از محل فروش محصول یا خدمات است که در قسمت ابتدایی صورت سود و زیان نشان داده می‌شود. درآمد فروش مقداری ناخالص می‌باشد و هزینه‌های مرتبط با تولید کالای فروختـه شده یا ارائه خدمات در آن لحاظ نمی‌شود.
درآمد فروش از محل عملیات اصلی بنگاه اقتصادی حاصل می‌شود و نباید اقلام غیرعملیاتی در آن لحاظ شود. برای مثال، اگر یک بنگاه اقتصادی تولیدی اقدام به فروش یک قطعه زمین نماید، درآمد فروش این دارایی به دلیل غیرعملیاتی بود‌ن در بخش درآمد فروش آورده نمی‌شود.
هزینهها
هزینه‌های مرتبط با تولید، فروش و سایر فعالیت‌های عملیاتی بنگاه اقتصادی. این هزینهها شامل هزینه‌های تولید، هزینه‌های بازاریابی، حقوق و دستمزد کارکنان، هزینه‌های اجاره و… می‌شوند.
سود ناخالص
این مبلغ حاصل از کم کردن هزینهها از درآمدها است و نشان‌دهنده سود ناخالص بنگاه اقتصادی می‌باشد. در حالت کلی می‌توان گفت سود ناخالص با کم کردن بهای تمام‌شده کالای فروختـه شده (یا هزینه فروش) از درآمد فروش محاسبه می‌شود.
هزینه‌های عملیاتی: شامل هزینه‌های مدیریتی و عملیاتی نظیر هزینه‌های اداری و فروش و بازاریابی است.
سود یا زیان عملیاتی: حاصل جمع سود ناخالص و کاهش هزینه‌های عملیاتی است.
سود یا زیان قبل از کسر مالیات: سود یا زیان کل بنگاه اقتصادی قبل از کسر مالیات.
مالیات: مبلغ مالیاتی که بنگاه اقتصادی باید پرداخت کند.
سود یا زیان نهایی: حاصل جمع سود یا زیان قبل از مالیات و کسر مالیات. این مبلغ نشان‌دهنده سود یا زیان نهایی بنگاه اقتصادی است.
مراحل تهیه صورت سود و زیان
صورت سود و زیان را می‌توان به دو روش تک مرحله‌ای و دو‌مرحله‌ای تهیه کرد.
روش تک مرحله‌ای
در این روش ابتدا کلیه درآمدها لیست شده و سپس کلیه هزینهها به ادامه لیست اضافه می‌شود. در نهایت از کم کردن مجموع هزینهها از مجموع درآمدها، سود یا زیان قبل از کسر مالیات مشخص می‌شود.
روش دو مرحله‌ای
در این روش ابتدا کلیه درآمدهای عملیاتی و کلیه هزینه‌های عملیاتی لیست می‌شوند و از تفاضل آن‌ها، سود یا زیان ناخالص (ناویژه) به دست می‌آید. سپس درآمدهای غیرعملیاتی و هزینه‌های غیرعملیاتی به لیست اضافه می‌شوند. در نهایت از تفاضل نتیجه این دو مرحله، سود یا زیان قبل از کسر مالیات مشخص می‌شود.
در صورتی که مجموع درآمدها از مجموع هزینهها بیشتر باشد، سود ناخالص (ناویژه) داریم و فعالیت بنگاه اقتصادی سودآور بوده است. در صورتی که هزینهها بیشتر از درآمدها باشد، زیان ناخالص (ناویژه) داریم و فالیت بنگاه اقتصادی زیان‌ده بوده است.
تفاوت ترازنامه و صورت سود و زیان
ترازنامه به شما نشان می‌دهد که چه مقدار دارایی، چه مقدار بدهی و چه مقدار مانده (حقوق صاحبان سهام) دارید. این صورت تصویری فوری از کل کسب‌وکار شما است. در صورت سود و زیان میزان سودآوری تجارت شما توضیح داده شده است و به شما نشان می‌دهد که در مدت زمان مشخصی چه مقدار پول به تجارت شما وارد و خارج شده است.
نتیجه گیری
تمام بنگاه‌های اقتصادی در پایان دوره‌های مالی نیاز به بررسی و تحلیل میزان هزینهها، درآمدها و سود و زیان خود دارند. درواقع با استفاده از صورت‌های سود و زیان است که مدیران برای ادامه فعالیت بخش‌های مختلف بنگاه‌های اقتصادی خود تصمیم‌گیری می‌کنند.
همانطور که گفتیم، صورت سود و زیان خلاصه‌ای است از درآمدها و هزینههایی که بنگاه های اقتصادی در طی دوره مالی مورد نظر محقق کرد‌ه است و نیاز اساسی هر سرمایه‌گذار و یا مدیر برای تحلیل کسب و کار و تصمیم‌گیری در خصوص عملیات آن محسوب می‌شود که ضرورت تهیه صورت سود و زیان را برای هر بنگاهی دوچندان می‌کند.
دیدگاهتان را بنویسید
به گفتگوی ما بپیوندید و دیدگاه خود را با ما در میان بگذارید.
سلام
بسیار عالی
سپاس از شما که اینقدر روان و ساده روایت کردید و درک بهتری رو از سود و زیان برای من به به من دادید🙏
سلام وقت بخیر
سوال بنده در خصوص سود و زیان تلفیقی است. درک من از نوشته درون سایت این است که: درآمد و هزینه های معاملات بین شرکت های گروه کسر می‌شود از درآمد ها و هزینه های که در اثر فعالیت اصلی شرکت است؟ و فقط درآمد ها و هزینه های مربوط به فعالیت خود شرکت در صورت سود و زیان تلفیقی می آید .درست متوجه شده ام؟
درود و احترام
بله درامد و هزینه شرکت های گروه مربوط به خودشون است و ربطی به شرکت اصلی ندارد و کسر می‌شود.
اما در صورت سود و زیان تلفیقی فعالیت همه شرکت های گروه و شرکت اصلی آورده می شود.