قرارداد پیمانکاری چیست؟ انواع قرارداد پیمانکاری

در بسیاری از مواقع بنگاه‌های اقتصادی و اشخاص نیاز دارند تا برای پیشبرد اهداف و کارهای خود با دیگر اشخاص همکاری داشته باشند که برای انجام این منظور توافقاتی با یکدیگر انجام می‌دهند؛ به مجموع این توافقات قرارداد گفته می‌شود. قراردادها به انواع و دسته‌بندی‌های متفاوتی قابل تقسیم هستند، به عنوان مثال این قراردادها را می‌توان از نظر ثبت مفاد و توافقات به شفاهی و کتبی تقسیم نمود و یا از نظر محتوا می‌توانیم قراردادها را به دسته‌های متفاوتی از جمله شراکت، قرارداد کار، قرارداد پیمانکاری و… تقسیم نمود.

یکی از مهمترین نوع قرارداد، قراردادهای پیمانکاری هستند که باید از لحاظ‌های مختلفی مورد توجه و بررسی قرار بگیرند تا بتوان قرارداد درست و اصولی را مکتوب و اجرا نمود؛ به همین دلیل قصد داریم تا در این مقاله شما را با قراردادهای پیمانکاری آشنا نماییم.

قرارداد پیمانکاری چیست؟

تفاوت قرارداد کار و قرارداد پیمانکاری

یکی از مهمترین ویژگی‌های قرارداد پیمانکاری آن است که مستقل از قانون کار می‌باشد. یعنی در واقع اگر قراردادی بابت انجام کاری معین با شخصی دیگر منعقد گردد و آن قرارداد مشخصات و ارکان قرارداد کار را در خود نداشته باشد، قرارداد پیمانکاری می‌شود.

از دیگر تفاوت‌های میان قرارداد کار و پیمانکاری می‌توان به بحث تامین وسایل کار اشاره نمود که در قرارداد کار تامین وسایل و تجهیزات کار الزاما بر عهده کارفرما بوده اما در قرارداد پیمانکاری بسته به توافق می‌تواند بر عهده هر یک از طرفین قرارداد باشد.

همچنین مطابق با ماده 148 قانون کار و 36 قانون تامین اجتماعی در روابط کارگر و کارفرمایی تابع قانون کار، کارفرما ملزم به بیمه نمودن کارگران خود می‌باشد، در صورتی که در قرارداد پیمانکاری این مورد صدق نمی‌نماید.

شرایط پیمان چیست؟

شرایط پیمان در واقع توافقات و نکاتی است که بین کارفرما و پیمانکار صحبت شده و باید در متن قرارداد مکتوب گردند که خود به دو دسته شرایط پیمان عمومی و شرایط پیمان خصوصی تقسیم می‌شوند. در قرارداد پیمانکاری باید مفاد عمومی پیمان با توجه به نیازها و شرایط لحاظ شوند و دیگر توافقات نیز به عنوان شرایط پیمان خصوصی به این موارد اضافه می‌گردند.

فایل PDF شرایط پیمان

انواع قرارداد پیمانکاری از نظر نوع پرداخت

قراردادهای پیمانکاری با توجه به نوع تسویه حساب و پرداخت دارای دسته‌بندی‌های متفاوتی هستند که قصد داریم تا در این بخش برخی از این دسته‌بندی‌ها در بحث قرارداد پیمانکاری را به شما معرفی نماییم:

1. پرداخت معین و یکجا

2. پرداخت بر اساس واحد کار

در این نوع از قرارداد پیمانکاری بابت انجام کاری در یک واحد مشخص شده مانند متر مربع، متر مکعب، روز یا غیره مبلغی مشخص می‌گردد و کارفرما بابت انجام کار به نسبت آن واحد مشخص شده، به کارفرما پرداختی خواهد داشت.

3. پرداخت بر اساس هزینه‌ها

4. پرداخت مبتنی بر عملکرد

در این روش از قرارداد پیمانکاری پرداختی کارفرما به پیمانکار بر اساس میزان پیشرفت پروژه اتفاق افتاده و تنها به اندازه همان میزان پیشرفت و ارائه صورت وضعیت ارائه شده از جانب پیمانکار، انتقال وجه قرارداد انجام می‌پذیرد.

5. پرداخت مبتنی بر عمرانی

بندهای مهم قرارداد پیمانکاری

در ادامه به بندهای مهمی که باید در قرارداد پیمانکاری نوشته شود خواهیم پرداخت:

مقدمه

در این قسمت از قرارداد پیمانکاری معرفی طرفین قرارداد، نوع قرارداد، مشخصات پروژه واگذار شده تحت قرارداد و هدف از انعقاد قرارداد ثبت می‌گردد.

شرایط عمومی قرارداد

مشخصات فنی قرارداد

در این بند از قرارداد پیمانکاری نحوه و کیفیت انجام کار، استانداردهای لازم الاجرا، مشخصات مواد و تجهیزات استفاده شده در پروژه، مشخصات فنی، نقشه‌ها و راه‌های پیش‌بینی روش انجام پروژه و مسائل مربوط به کیفیت مشخص می‌گردد.

زمانبندی انجام قرارداد

مبلغ کل و نحوه پرداخت

در این بخش توافقات بر سر مبلغ کل، پروژه از هر طریقی که پیش از آن توافق و مشخص شده است و همچنین ترتیبات و نحوه پرداخت مبلغ از جانب کارفرما به پیمانکار تعیین می‌گردد. معمولا در همین قسمت راجع به تعدیلات نیز صحبت می‌شود.

بیمه و مسئولیت جبران خسارات

رفع اختلافات و مراجع رسیدگی

در قسمت رفع اختلافات و مراجع رسیدگی قابل رسیدگی به اختلافات در قرارداد پیمانکاری باید مورد توافق و در قرارداد ثبت شود.

نکات مهم قراردادهای پیمانکاری

یکی از مهمترین نکات که حتما باید به آن توجه داشت مربوط به مباحث قوانین تامین اجتماعی در قبال قراردادهای پیمانکاری می‌باشد چراکه یکی از مهمترین منابع برای ضرایب تامین اجتماعی همین قراردادهای پیمانکاری هستند. از نظر سازمان تامین اجتماعی قراردادهای پیمانکاری به دو دسته عمرانی و غیرعمرانی تقسیم می‌شوند. در قراردادهای عمرانی یک طرف قرارداد دولت است اما در قراردادهای غیر عمرانی دولت نقشی ندارد.

به عنوان مثال اگر در قراردادی تامین مواد و مصالح بر عهده پیمانکار باشد ضریب قرارداد 7/78% بوده و اگر تامین مواد و مصالح و تجهیزات به عهده کارفرما باشد و پیمانکار صرفا اجرت و دستمزد انجام کار را دریافت نماید باید 16/67% از مبلغ قرارداد را به عنوان ضریب بیمه پرداخت نماید که چنانچه برای انجام کار این قراردادها از نیروهای دیگری هم استفاده کرده باشد و برای آن‌ها اقدام به تهیه لیست بیمه کند، مبالغ پرداخت بیمه از مبلغ محاسبه شده ضریب کسر و الباقی از وی مطالبه می‌شود.

حال اگر شما مدارکی برای اثبات قرارداد پیمانکاری خود نداشته باشید سازمان تامین اجتماعی این موارد را کارگر و کارفرمایی دانسته و تا 30% حق بیمه را مطالبه می‌نماید.

اما باید بدانید که رعایت این قانون هم برای کارفرمایان و هم پیمانکاران الزامی می‌باشد چراکه درست است مبلغ ضریب قراردادها بر عهده پیمانکار است اما چنانچه کارفرما نیز تکالیف خود را رعایت ننموده باشد در پرداخت حق بیمه ضریب تامین اجتماعی با پیمانکار دارای مسئولیت تضامنی می‌باشد.

جمع بندی

بسیاری از کارفرمایان در برخی مواقع بدون اطلاع کافی از شرایط قرارداد پیمانکاری برای فرار از ارسال لیست بیمه کارگران خود قرارداد فیمابین را بصورت قرارداد پیمانکاری منعقد می‌نمایند که به دلیل ناآگاهی درگیر ماده 38 تامین اجتماعی و مسائل مربوط به مفاصا حساب می‌شوند و درگیری وسیع‌تری برای خود درست می‌کنند.

برای پیشگیری از دردسرها و جریمه‌های اینگونه موارد پیشنهاد می‌شود یا از طریق دوره‌های گوناگون مانند بادیگارد (قوانین کار) یا دوره حسابرسی تامین اجتماعی (مرتبط با ماده 38 تامین اجتماعی) نسبت به قوانین آگاهی پیدا نمایند و یا از طریق دریافت مشاوره فضای مناسب‌تر و ایمن‌تری برای کسب و کار خود ایجاد نمایند.