مالیات تکلیفی چیست؟
در قوانین موجود در هر کشور، پرداخت مالیات یکی از روشهای تامین بخشی از هزینههای عمومی است و همه باید آنرا بپردازند. اما برخی از افراد موظف هستند که مالیات تکلیفی را پرداخت کنند. مالیات تکلیفی نوعی از مالیات است که سازمان امور مالیاتی آن را از فردی غیر از فرد پرداخت کننده دریافت میکند.
در واقع این نوع مالیات متعلق به درآمد افراد میباشد. به این معنی که پرداخت آن بر عهده افراد حقیقی و حقوقی گذاشته شده است. مطابق با قانون اخذ و پرداخت مالیات، مبلغ آن از درآمد افراد که توسط پرداخت کننده کم میشود پرداخت خواهد شد. با یک مثال ساده می توان موضوع مالیات تکلیفی را به خوبی روشن کرد. آن هم مبلغی است که از حقوق کارگر کسر شده اما به وسیله کارفرما به سازمان امور مالیاتی پرداخت می شود.
در واقع پرداختکننده این نوع مالیات فرد، سازمان یا کارفرمایی است که از شما خدمتی را دریافت میکند. بههمین دلیل آنها ملزم به کسر این هزینه از حقوق شما و پرداخت آن به سازمان امور مالیاتی هستند. اگر هم خود شما دریافتکننده خدمت (کارفرما) هستید، باید این موضوع را در قرارداد با اشخاص ثالث لحاظ کنید.
همانطور که میدانید، دولت برای جبران بخشی از بودجه خود، همچنین عمران و توسعه کشور از مشمولان قانونی انواع مالیاتها را دریافت میکند.
انواع مالیات تکلیفی
بحث مالیات تکلیفی بسیار گسترده بوده و شامل انواع متعددی از مالیات میشود. برخی از انواع مالیات تکلیفی به قرار ذیل میباشند:
- مالیات بر درآمد اجاره
- مالیات بر درآمد حقوق
- مالیات بر نقل و انتقال سهام
- مالیات بر درآمد حق الوکاله
- مالیات بر درآمد اشخاص حقیقی و حقوقی خارج از ایران
- مالیات پیمانکاری
- مالیات مضاربه ای
نحوه محاسبه مالیات تکلیفی؛ مالیات تکلیفی چند درصد است؟
نحوه محاسبه این نوع مالیات و درصد آن برای افراد مختلف، متفاوت در نظر گرفته میشود. در واقع قانونگذار برای هر کدام از انواع مالیات تکلیفی، میزان مشخصی را برای اشخاص حقیقی و حقوقی در نظر گرفته است. برای محاسبه دقیق مالیات از نوع تکلیفی به کارفرمایان و افرادی که موظف به پرداخت این مالیات هستند، توصیه میکنیم که از مشاوران مالیاتی حرفهای کمک بگیرند تا بروز خطا در محاسبه مالیات شما را تا حدود بسیار زیادی کاهش دهند.
دریافت مشاوره مالیاتی
یکی از نکات مهم در محاسبه و پرداخت مالیات تکلیفی توجه به قوانین، مقررات و بخشنامههای جدید سازمان امور مالیاتی است که گاه از جانب حسابداران و حتی مدیران مالی سازمانها نادیده گرفته میشود. ضمن آنکه محاسبه و برآورد دقیق این نوع مالیات نیز نیاز به دقت و محاسبات ویژهای دارد.
نحوه پرداخت مالیات تکلیفی
برای پرداخت مالیات تکلیفی در تمامی موارد در قانون مالیات های مستقیم گفته شده است که بعد از کسر مالیات مودی تا پایان ماه بعد فرصت دارد که آن را پرداخت کند.
مثلا برای مالیات تکلیفی اجاره گفته شده که باید مالیات را از مبلغ مالیات کسر کند و تا پایان ماه بعد به حساب سازمان امور مالیاتی واریز کند.
جریمه عدم پرداخت مالیات تکلیفی
طبق ماده 199 قانون مالیات های مستقیم هر شخص حقیقی یا حقوقی که به موجب مقررات این قانون مکلف به کسر و ایصال مالیات مودیان دیگر است درصورت تخلف از انجام وظایف مقرره علاوه بر مسوولیت تضامنی که با مودی در پرداخت مالیات خواهد داشت، مشمول جریمهای معادل ده درصد (10%) مالیات پرداخت نشده در موعد مقرر و دو و نیمدرصد (2.5%) مالیات به ازای هر ماه نسبت به مدت تأخیر از سررسید پرداخت، خواهد بود.
نکته مهم
چنانچه مالیات توسط دریافتکننده وجوه پرداخت شود، در اینصورت جریمه دو و نیم درصد (2.5%) موضوع این ماده تا تاریخ پرداخت مالیات توسط مودی مزبور از مکلفین به کسر و ایصال مالیات، مطالبه و وصول خواهد شد.
در رابطه با عدم پرداخت مالیات تکلیفی باید یادآور شد که میزان جریمه در ارقام بالا، جریمه سنگین و قابل توجه به شمار می آید. بنابراین بهتر است در زمان تعیین شده نسبت به پرداخت این نوع مالیات سریعا اقدام کرد. علاوه بر موارد ذکر شده اگر سازمان امور مالیاتی از شخصی در خصوص عدم پرداخت این نوع مالیات شکایت کند، ممکن است فرد با مجازات درجه شش مواجه شود. این جریمه شامل ۲ الی ۶ ماه حبس تعزیری و برخی مجازاتهای دیگر میشود.
تفاوت مالیات تکلیفی و عملکرد
مالیات تکلیفی
یعنی اخذ آن بر گردن شخص دیگری افتاده است و سازمان باید مالیات را از طریق آن شخص دریافت کند. مانند مالیات تکلیفی اجاره که مستاجر اگر شرکت باشد باید مالیات اجاره را کسر کند و به سازمان پرداخت کند و نیازی نیست که خود موجر ماهانه مالیات را پرداخت کند. (هر چند که موجر باید اظهارنامه ارائه دهد.)
مالیات عملکرد
این نوع مالیات، مالیات بر درآمد است یعنی درآمد شخص یا شرکت به هر میزانی که باشد باید اظهارنامه خود ابراز و اعلام کند و سپس آن را پرداخت نماید. پس مالیات تکلیفی مالیاتی است که معمولا باید از چیزی کسر شود و این عمل به عهده گذاشته شده است ولی مالیات عملکرد از درآمد مودی محاسبه میشود.
سوالات متداول
1. آیا همه افراد و سازمانها موظف به پرداخت مالیات تکلیفی هستند؟
بله، عمدتاً همه افراد و سازمانها مطابق با قوانین مالیاتی کشور خود موظف به پرداخت مالیات تکلیفی هستند.
2. چه عواقبی برای عدم پرداخت به موقع مالیات تکلیفی وجود دارد؟
عدم پرداخت به موقع مالیات تکلیفی میتواند با جرایم مالی و حتی مجازاتهایی همچون زندان همراه باشد، بنابراین اهمیت رعایت موعد پرداخت مالیات ضروری است.
3. آیا میتوان از بخشودگیها و تخفیفهای مالیاتی بهرهمند شد؟
بله، دولتها ممکن است تخفیفها و بخشودگیهای مالیاتی را ارائه کرده تا افراد و سازمانها را تشویق به پرداخت به موقع مالیات کنند. این تخفیفها نیز ممکن است بر اساس معیارهای خاصی اعمال شوند.
4. مالیات تکلیفی چند درصد است؟
درصد مالیات تکلیفی برای کسبوکارهای مختلف با یکدیگر متفاوت است. بهعنوان مثال، درصد این مالیات در مالیات حقالوکاله ۵ درصد کل قرارداد و مالیات نقل و انتقال املاک ۴ درصد در نظر گرفته میشود.
دیدگاهتان را بنویسید