مدت زمان مرخصی زایمان چند ماه است؟

یکی از بحث‌های داغ در حوزه آموزش حقوق و دستمزد، مرخصی می‌باشد. به دنیا آمدن فرزند، یکی از شیرین‌ترین لحظاتی است که هر مادری تجربه می‌کند. مادران شاغل هم از این قاعده مستثنی نیستند. با این حال مادران شاغل ممکن است آگاهی لازم در خصوص شرایط و قوانین مرخصی زایمان را نداشته باشند. آگاهی از قوانین و شرایط این مرخصی برای همه زنان شاغل از اهمیت بالایی برخوردار است. مرخصی زایمان هم یکی از انواع مرخصی‌ قانونی است که مادران شاغل می‌توانند از آن استفاده کنند.

بررسی قانون مرخصی زایمان

مرخصی انواع مختلفی دارد که یکی از آنها برای بانوان در نظر گرفته شده است. بارداری و زایمان زمان زیادی از بانوان گرفته و جایگاه شغلی آنها را تحت‌الشعاع قرار می‌دهد. به همین دلیل مرخصی زایمان وضع شده است تا بانوان با خیال راحت‌تری به وضعیت نوزادشان بپردازند. این قانون به خانم‌های باردار اطمینان می‌دهد که بعد از زایمان هم شغل خود را از دست نخواهند داد. نکته مهم قانون مرخصی زایمان، پرداخت حقوق و مزایا شاغل است.

در کشور ما هم برای این نوع مرخصی قانون خاصی وجود دارد و در راستای اهمیت به افزایش جمعیت کشور در سال ۱۳۹۲ وضع شده است. در واقع این نوع مرخصی، یکی از مزایایی است که دولت برای مادران شاغل در نظر می‌گیرد. به طور کلی زنان شاغلی که پیش از زایمان، حداقل ۶۰ روز سابقه پرداخت بیمه داشته باشند، می‌توانند از این مرخصی استفاده کنند.

نکته مهم: مدت مرخصی زایمان جزو سوابق کاری فرد محسوب می‌شود و همچنین در این دوره حقوق و مزایای فرد تمام و کمال باید پرداخت شود.

مدت زمان مرخصی زایمان چقدر است؟

در گذشته میزان مرخصی زایمان برای زنان شاغل ۶ ماه در نظر گرفته شده بود و زنان بعد از این مدت باید مشغول به کار می‌شدند. اما از سال ۱۳۹۲ و در راستای سیاست تشویق فرزندآوری و رشد جمعیت، میزان مرخصی زایمان زنان شاغل هم افزایش پیدا کرد.

در حال حاضر مدت زمان این مرخصی برای بانوان شاغل، ۹ ماه است. به این ترتیب تمام ارگان‌ها موظف هستند که با زنان باردار همکاری کنند و با ۹ ماه مرخصی زایمان زنان شاغل موافت کرده و حقوق و مزایای آن‌ها را در این مدت پرداخت کنند.

نکته مهم: مدت زمان زایمان برای زایمان ۱ قلو و ۲ قلو ۹ ماه در نظر گرفته شده است. در صورتی که زایمان بیش ار ۲ قلو باشد، مدت مرخصی هم بیشتر از یک سال خواهد بود. همچنین این مرخصی برای زنانی که فرزند چهارم خود را به دنیا می‌آورند، تعلق نخواهد گرفت.

برای گرفتن مرخصی زایمان چه مدارکی لازم است؟

این نوع مرخصی هم نیاز به مدارک خاصی دارد. در صورتی که مدارک مربوطه ارائه نشوند، خبری هم از پرداخت حقوق و مزایا نخواهد بود. این مدارک عبارتند از:

• ارائه درخواست مرخصی زایمان به صورت کتبی
• کپی و اصل شناسنامه مادر
• کپی و اصل شناسنامه نوزاد
• گواهی ولادت نوزاد
• دفترچه درمانی
• تائیدیه از پزشکان مورد اعتماد
• خلاصه پرونده ترخیص بیمارستان

منظور از مرخصی استعلاجی قبل از زایمان چیست؟

ممکن است مادر قبل از زایمان و بنا به مشکلاتی که وجود دارد، نیاز به استراحت داشته باشد، البته در صورتی که پزشک این موضوع را تشخیص بدهد. در این صورت مادر می‌تواند از مرخصی استعلاجی قبل از مرخصی زایمان استفاده کند.

مرخصی استعلاجی قبل از زایمان، تاثیری روی مرخصی زایمان و زمان آن ندارد. زنان شاغل می‌توانند از هر دو مرخصی استفاده کنند؛ بدون این که تاثیری روی یکدیگر داشته باشند. البته مرخصی استعلاجی در این وضعیت هم شرایط خاص خود را دارد. اگر مرخصی استعلاجی بیشتر از ۱۵ روز نباشد، فقط تایید پزشک کافیست. اگر بیشتر از ۱۵ روز تا ۶۰ روز نیاز به استراحت وجود داشته باشد، باید تائیدیه پزشک مورد اعتماد سازمان تامین اجتماعی ارائه شود. برای استعلاجی بیشتر از ۶۰ روز قبل از مرخصی زایمان هم باید تائیدیه شورای پزشکی تامین اجتماعی اخذ شود.

بررسی شرایط اخذ مرخصی زایمان

زنان شاغل برای گرفتن این نوع مرخصی، باید شرایط خاصی داشته باشند. اولین و مهم‌ترین شرط در خصوص تعلق گرفتن این مرخصی به زنان شاغل، داشتن حداقل ۶۰ روز سابقه پرداخت بیمه است. در غیر این صورت امکان استفاده از مرخصی زایمان برای زنان باردار شاغل غیرممکن خواهد بود.

یکی دیگر از شرایط مهم اخذ این مرخصی، عدم‌اشتغال فرد در دوران مرخصی به شغل دیگر است. در واقع زنان باردار شاغل، باید در دوره مرخصی زایمان از کودک مراقبت کنند. همچنین در صورتی که فرد قبل از زایمان از کار استعفا داده باشد، نمی‌تواند از این مرخصی استفاده کند؛ حتی در صورت داشتن شرط بیمه سازمان تامین اجتماعی.

شرط مهم دیگر استفاده از قانون مرخصی زایمان برای ۳ فرزند است. این قانون فقط شامل فرزندان اول تا سوم می‌شود. برای فرزندان چهارم به بعد استفاده از این مرخصی ممنوع است. البته در صورت فوت یکی از فرزندان، می‌توان از این مرخصی برای فرزند چهارم استفاده کرد.

نکته مهم: اگر نوع کار فرد توسط پزشک سازمان تامین اجتماعی خطرناک تشخیص داده شود، کارفرما موظف است تا پایان دوره بارداری، فرد را در پست دیگری مشغول به فعالیت کند. البته در این حالت هم باید حقوق و مزایای وی را پرداخت کند.

چه زمانی برای مرخصی زایمان اقدام کنیم؟

به طور کلی مرخصی زایمان از زمان تولد نوزاد آغاز می‌شود و قبل از آن کاربردی ندارد. البته اگر برخی از بانوان باردار در روزهای پایانی بارداری دچار مشکل شوند، می‌توانند از مرخصی استعلاجی استفاده کنند. زنان باردار می‌توانند حتی ۳ ماه قبل از تولد فرزند با دریافت گواهی تائید پزشکی از مرخصی استعلاجی استفاده کنند. بعد از تولد نوزاد هم باید مدارک مورد نیاز مرخصی زایمان به سازمان مربوطه ارائه شود.

بررسی وضعیت پرداخت حقوق و مزایا در مرخصی زایمان

همانطور که اشاره کردیم، مدت زمانی که فرد از این مرخصی استفاده می‌کند، جزو سابقه کاری او محسوب می‌شود. به این ترتیب محاسبه سنوات فرد هم باید تمام و کمال انجام شود. البته باید حقوق و مزایا و پاداش‌های فرد هم کامل پرداخت شوند. این حقوق در پایان دوره مرخصی و به صورت مجموع پرداخت می‌شود. البته ممکن است به صورت ماهیانه هم پرداخت شود.

پرداخت حقوق زنان شاغل در دوره مرخصی زایمان برعهده سازمان بیمه تامین اجتماعی است. این مبلغ طبق قانون باید دو سوم میانگین آخرین حقوق دریافتی فرد باشد.

بررسی وضعیت بازگشت به کار بعد از اتمام دوره مرخصی زایمان

بیشتر خانم‌های شاغل بعد از بارداری، نگران از دست دادن جایگاه شغلی خود هستند. شاید گمان می‌کنند بعد از زایمان و استفاده از مرخصی، احتمال اخراج آنها افزایش پیدا می‌کند، اما باید بدانید که قانون برای رفع این دغدغه راهکاری در نظر گرفته است. طبق قانون قرارداد کار در مرخصی زایمان به حالت تعلیق درمی‌آید. به این ترتیب وقتی دوره مرخصی به اتمام می‌رسد، سازمان موظف است که فرد را به جایگاه شغلی قبلی برگرداند.

بیشتر سازمان‌ها و مجموعه‌های اقتصادی از این قانون پیروی می‌کنند. به همین دلیل مشکلی بابت اجرای این قانون وجود ندارد. با این حال اگر سازمانی اقدام به اخراج کارمند خود در دوره مرخصی زایمان کند یا از پذیرش مجدد او سر باز بزند، فرد می‌تواند مراتب شکایت خود را با ارائه مدارک به سازمان کار اعلام کند.

نکته مهم: هیچ کارفرمایی حق ندارد نیروی کار خود را که از مرخصی زایمان استفاده می‌کند تا ۲ سال بعد از زایمان اخراج کند.

منظور از مرخصی دوران شیردهی چیست؟

نوعی دیگر از مرخصی است که تاثیری روی مرخصی زایمان ندارد. بر اساس ماده ۷۸ قانون کار ایران، مادران شیرده می‌توانند از مرخصی دوران شیردهی استفاده کنند. نحوه استفاده از این نوع مرخصی، بعد از هر ۳ ساعت کار در نظر گرفته می‌شود. به این صورت که مادران شیرده می‌توانند بعد از هر ۳ ساعت کار، ۳۰ دقیقه مرخصی گرفته و به فرزند خود شیر بدهند.

این مرخصی تا پایان دو سالگی کودک ادامه دارد و ساعات مرخصی باید جزو ساعات کار محاسبه شوند. به این ترتیب مادران شیرده، زمان بیشتری می‌توانند نزدیک فرزند خود باشند.

مرخصی زایمان در خصوص آقایان!

شاید جالب باشد بدانید که مرخصی زایمان مخصوص خانم‌های شاغل نیست و همسران آنها نیز می‌توانند از این نوع مرخصی استفاده کنند. مردان شاغل هم می‌توانند در صورت استفاده همسرشان از این مرخصی بهره ببرند.

مدت زمان مرخصی زایمان برای آقایان در گذشته تا ۱۴ روز بود، اما از سال ۱۳۹۶ و پس از تصویب ماده ۱۰۳، مدت زمان این مرخصی به ۳ روز تقلیل پیدا کرد. به این ترتیب هم آقا و هم خانم می‌توانند از این مرخصی استفاده کنند.

محاسبان؛ مشاور شما در خصوص رفع ابهامات انواع مرخصی

ممکن است در مورد شرایط و قوانین مرخصی زایمان یا انواع مرخصی‌های دیگر سوالات و ابهاماتی داشته باشید. اگر از این قوانین اطلاعی نداشته باشید، احتمالا با مشکل مواجه می‌شوید. به همین دلیل بهتر است با متخصصان این حوزه مشورت کرده و سوالات خود را با آنها در میان بگذارید.

موسسه حسابداری محاسبان، یکی از معتبرترین مراکز مشاوره در زمینه‌های حسابداری، قانون کار، انواع مرخصی، قوانین مالیات و … است. با مشاوران و کارشناسان حقوقی محاسبان تماس بگیرید و سوالات خود را با آنها در میان بگذارید. این موسسه با جذب بهترین و زبده‌ترین کارشناسان حقوقی، آماده ارائه خدمات مشاوره به شما عزیزان است. برای کسب اطلاعات بیشتر به صفحه مشاوره بیمه و کار سر بزنید.

کلام پایانی

مرخصی زایمان یکی از مزایایی است که قانون برای بانوان شاغل در نظر گرفته است. برای استفاده از این مرخصی، فرد حداقل باید ۶۰ روز سابقه پرداخت بیمه داشته باشد. همچنین کارفرما موظف است که جایگاه شغلی فرد را بعد از اتمام دوره مرخصی زایمان به او برگرداند. پرداخت حقوق، مزایا و سنوات فرد در دوره این مرخصی هم باید توسط سازمان بیمه تامین اجتماعی انجام شود. همچنین توجه داشته باشید که فرد می‌تواند از مرخصی استعلاجی قبل از زایمان هم استفاده کند. مرخصی برای زایمان از بدو تولد نوزاد آغاز می‌شود و تا ۹ ماه ادامه دارد. این مرخصی به فرزند ۴ام به بعد تعلق نمی‌گیرد.

سوالات متداول

مرخصی زایمان برای چندتا فرزند است؟

برای سه فرزند می توان از مرخصی زایمان استفاده کرد.

مرخصی زایمان چندماه است؟

درحال حاضر مرخصی زایمان ۹ ماه می باشد.