شب کاری؛ نحوه محاسبه حقوق شیفت شب + قانون 1404

قانون کار شرایط مختلفی را برای نحوه انجام کار و محاسبه حقوق پیش‌بینی کرده است؛ یکی از مهم‌ترین این موارد، فوق‌ العاده شب کاری است که به کارگرانی تعلق می‌گیرد که ساعت کاری آن‌ها در طول شب قرار دارد. در این مقاله از محاسبان، به طور جامع مفهوم شب کاری، قوانین مرتبط و نحوه محاسبه آن‌ها را بررسی می‌کنیم که ابهامات موجود در این زمینه برطرف شود.

شب کاری چیست؟

بر‌اساس ماده ۵۳ قانون کار، به انجام فعالیت‌های شغلی بین ساعات ۲۲:۰۰ تا ۰۶:۰۰، شب کاری گفته می‌شود. این بازه زمانی به‌عنوان شیفت شب در قانون کار شناخته شده و برای کارگران غیر نوبتی، مزایای ویژه‌ای در نظر گرفته شده است. مطابق ماده ۵۸ قانون کار، میزان فوق العاده شب کاری برابر است با ۳۵ درصد اضافه بر مزد ساعتی عادی. به بیان ساده، کارگری که در این ساعات کار می‌کند، علاوه بر دستمزد عادی خود، باید به ازای هر ساعت کار، ۳۵ درصد بیشتر دریافت کند.

قانون‌گذار همچنین تأکید کرده است که این مزایا مخصوص کارگرانی است که به‌صورت دائمی در شیفت شب کار می‌کنند. کارگران نوبتی فقط در صورتی مشمول این حق می‌شوند که بخشی از شیفت کاری آن‌ها در بازهٔ شب کاری قرار گیرد.

محاسبه آنلاین شب کاری ۱۴۰۴

با استفاده از ابزار محاسبه شب کاری آنلاین می‌توانید به سادگی و با دقت بالا، مبلغ حق شب کاری ۱۴۰۴ خود را محاسبه کنید. برای شروع کافی است چند داده کلیدی را در اختیار داشته باشید، مانند: مجموع ساعات شب کاری، مزد روزانه و در صورت نیاز مزد ساعتی شما. با وارد کردن این اطلاعات، نتیجه محاسبه به صورت دقیق و فوری در اختیار شما قرار می‌گیرد.

محاسبه شب کاری

نحوه محاسبه دقیق حقوق شب کاری ۱۴۰۴ یکی از دغدغه‌های مهم کارگران و کارفرمایان است. برای تعیین صحیح این مبلغ، ابتدا باید دستمزد ساعتی کارگر محاسبه شود. براساس قانون کار، دستمزد روزانه بر عدد ۷.۳۳ (ساعات کاری استاندارد روزانه) تقسیم می‌شود تا دستمزد یک ساعت کار عادی محاسبه شود.

سپس برای محاسبه دستمزد هر ساعت شب کاری، این مبلغ در ضریب ۱.۳۵ (معادل ۳۵ درصد اضافه برای شب کاری) ضرب می‌شود، ضریبی که نشان دهندهٔ ۳۵ درصد افزایش دستمزد به دلیل کار در ساعات شب است. این روش محاسبه به کارفرمایان کمک می‌کند که حقوق شبکاری را به دقت و طبق قانون تعیین کنند و از بروز هرگونه تخلف یا اختلاف احتمالی جلوگیری شود. 

فرمول محاسبه شب کاری

فرمول محاسبه شبکاری به شرح زیر است:

دستمزد شب کاری = تعداد ساعات شب کاری * ۱.۳۵ * ( ۷.۳۳ / دستمزد روزانه )

مثال محاسبه شب کاری ۱۴۰۴

برای محاسبه شب کاری 1404 و درک بهتر موضوع، فرض کنید کارگری در مهرماه ۱۴۰۴ با دستمزد روزانه ۳٬۴۶۳٬۶۵۶ ریال، به مدت ۳۰ ساعت در شیفت شب کار کرده است. محاسبه حقوق شب کاری او به صورت زیر خواهد بود:

• دستمزد ساعتی: ۴۷۲٬۵۲۳ = ۷.۳۳ / ۳٬۴۶۳٬۶۵۶
• دستمزد هر ساعت شب کاری: ۶۳۷٬۹۱۸ = ۱.۳۵ * ۴۷۲٬۵۲۳
• دستمزد کل شب کاری: ۱۹٬۱۳۷٬۵۴۰ = ۳۰ * ۶۳۷٬۹۱۸

بنابراین، برای ۳۰ ساعت شب کاری، مبلغ ۱۹٬۱۳۷٬۵۴۰ ریال به عنوان فوق العاده شب کاری دریافت می‌کند.

حقوق شب کاری 1404 چقدر است؟

نرخ شب کاری ۱۴۰۴ برای هر ساعت، مبلغ ۶۳۷٬۹۱۸ ریال تعیین شده است. این نرخ بر‌اساس حداقل دستمزد مصوب وزارت کار محاسبه می‌شود. 

حداقل دستمزد روزانه در سال ۱۴۰۴، برابر با ۳٬۴۶۳٬۶۵۶ ریال است که با تقسیم بر ۷.۳۳، دستمزد یک ساعت کار عادی برابر به مبلغ ۴۷۲٬۵۳۲ ریال می‌رسد. با اعمال ضریب ۳۵ درصد، فوق العاده شب کاری ۱۴۰۴ برای هر ساعت کار در شیفت شب، ۶۳۷٬۹۱۸ ریال است. این مبلغ برای کارگران غیر نوبتی که به طور ثابت در شیفت شب کار می‌کنند، به عنوان حق‌الزحمه شب کاری اعمال می‌شود.

تفاوت شب کاری با نوبت کاری چیست؟

شب کاری و نوبت کاری دو مفهوم متفاوت در قانون کار هستند که اغلب به اشتباه به جای یک‌دیگر استفاده می‌شوند. شب کاری به فعالیت‌هایی گفته می‌شود که در ساعات ۲۲ تا ۶ انجام می‌شود و طبق قانون مشمول ۳۵ درصد فوق العاده شب کاری است. این نوع کار معمولاً برای کارگران غیر نوبتی که به‌صورت ثابت یا موقت در شیفت شب فعالیت می‌کنند، اعمال می‌شود.
از سوی دیگر نوبت کاری به وضعیتی اطلاق می‌شود که کارگر در طول ماه به‌صورت چرخشی در شیفت‌های صبح، عصر و شب کار می‌کند. ماده ۵۵ قانون کار، نوبت کاری شامل شیفت‌هایی است که به‌صورت دوره‌ای تغییر می‌کنند و هرکدام ممکن است نرخ‌های متفاوتی داشته باشند. 

کار نوبتی در شب و شب‌کاری هرچند در ظاهر شباهت‌هایی دارند، اما تفاوت‌های اساسی میان آن‌ها وجود دارد. در کار نوبتی شبانه، فرد به صورت گردشی و دوره‌ای در نوبت‌های صبح، عصر و شب مشغول کار است و این چرخش حداقل در یک بازهٔ زمانی یک ماهه صورت می‌گیرد. به عبارت دیگر ساعات کاری فرد در قالب یک الگوی چرخشی تغییر می‌کند. 

اما شب کاری به فعالیتی گفته می‌شود که به صورت ثابت و بدون تغییر، در ساعات شبانه بین ۲۲ الی ۶ صبح انجام می‌شود. بدین ترتیب، شب کاری به عنوان یک زمان کار دائمی در شب تعریف می‌شود. از نظر مزایا، شب کاری شامل ۳۵٪ افزایش دستمزد برای ساعات کاری در شب است. در حالی که نوبت کاری بر‌اساس نوع شیفت مزایای متفاوتی دارد که به عنوان فوق‌العاده نوبت کاری شناخته می‌شود. 

حق شیفت شب دائم

حق شیفت شب دائم به کارگرانی تعلق می‌گیرد که به‌صورت ثابت در بازهٔ زمانی ۱۰ شب تا ۶ صبح مشغول به‌کار هستند و شیفت‌های کاری آن‌ها گردش ندارد. این کارگران به دلیل کار در ساعات شبانه، علاوه بر حقوق عادی، مبلغ بیشتری را به عنوان فوق‌العاده شبکاری برای هر ساعت کار در شب دریافت می‌کنند.

ضریب شب کاری

بر‌اساس ماده ۵۸ قانون کار، ضریب شب کاری معیاری است که برای محاسبه حقوق و مزایای کارکنان در شیفت‌ شب استفاده می‌شود. این ضریب، معادل ۳۵ درصد اضافه بر مزد ساعات کار عادی، به کارگران غیر نوبتی برای ساعات کار در شب تعلق می‌گیرد.

جمع بندی

شب کاری به انجام فعالیت‌های کاری توسط کارگران غیر‌نوبتی در بازه زمانی ۲۲ الی ۶ صبح گفته می‌شود. مطابق با ماده ۵۸ قانون کار، برای جبران سختی‌های ناشی از کار در ساعات شب و حمایت از سلامت و رفاه کارگران، ۳۵٪ به عنوان فوق‌العاده اضافه بر مزد ساعتی در نظر گرفته شده است. بنابراین، حقوق کارکنان شاغل در شیفت شب با کارکنانی که به صورت روزانه فعالیت می‌کنند، متفاوت و متناسب با شرایط ویژه شب کاری محاسبه می‌شود.

سوالات متداول