اظهارنامه مالیاتی اشخاص حقیقی + آموزش ارسال و مشاهده

مالیات عملکرد اشخاص حقیقی براساس درآمد آن‌ها در طول یک سال محاسبه می‌شود. ما در ادامه این مقاله از محاسبان، مو به مو نکات نحوه تنظیم اظهارنامه مالیاتی اشخاص حقیقی و همچنین را توضیح داده‌ایم که در این مسیر راهنمای شما باشد.

آخرین مهلت ارسال اظهارنامه مالیاتی اشخاص حقیقی

طبق اعلام سازمان امور مالیاتی، آخرین مهلت ارسال اظهارنامه اشخاص حقیقی تا تاریخ  ۳۱ خردادماه است. سال مالیاتی کلیهٔ اشخاص حقیقی از ابتدای فروردین ماه تا آخر اسفندماه محاسبه می‌شود. کسانی که در دسته‌بندی اشخاص حقیقی برای پرداخت مالیات بر درآمد قرار می‌گیرند، باید ترازنامه، صورت سود و زیان و هزینه‌های خود را تدوین کرده تکمیل و ارسال کنند.

شرایط ارسال اظهارنامه مالیاتی اشخاص حقیقی

تا قبل از سال ۹۱ تنظیم و ارسال اظهارنامه مالیاتی با مراجعه حضوری به مراکز مالیاتی انجام می‌شد. از سال ۹۱ تا امروز همهٔ مراحل اظهارنامه از طریق سامانه امور مالیاتی کشور به صورت آنلاین انجام می‌شود. اظهارنامه اشخاص حقیقی در دو قالب قابلیت ارسال دارد:

دقت داشته باشید که واحدهای مشارکتی باید یک اظهارنامه تکمیل کنند و نیاز نیست که هر کدام از شرکاء به صورت جداگانه در سامانه ثبت‌نام کنند. اطلاعات شرکاء در سازمان‌های مشارکتی باید از طریق سامانه ثبت‌نام الکترونیکی بارگذاری شود. در صورت عدم ثبت اطلاعات لازم، یکی از شرکا به عنوان نماینده پرونده باید برای تکمیل اطلاعات در سامانه ثبت‌نام اقدام کند.

آموزش ارسال اظهارنامه اشخاص حقیقی

۱. ابتدا وارد سامانهٔ درگاه ملی خدمات الکترونیک سازمان امور مالیاتی شوید.

۲. در سامانهٔ ثبت‌نام الکترونیکی دیگری هدایت می‌شوید که باید گزینهٔ ورود به درگاه ملی خدمات الکترونیکی را انتخاب و وارد سامانه شوید.

۳. وقتی روی گزینهٔ من ویژه حقیقی کلیک کنید، به صفحهٔ زیر منتقل می‌شوید که با وارد کردن شماره تلفن همراه و کد امنیتی می‌توانید وارد سامانهٔ اظهارنامه اشخاص حقیقی شوید.

اگر کد برای شما ارسال نشد، از کد دستوری #۴۰*۴* برای فعال‌سازی استفاده کنید. از بخش راهنما هم می‌توانید برای تکمیل مراحل استفاده کنید.

۴. در این مرحله باید فرم‌ها و جدول‌های مالی را تکمیل کنید.

۵. اطلاعات پیش‌نویس اظهارنامه و فرم تبصره ماده ۱۰۰ قانون مالیات‌های مستقیم را بررسی کنید.

۶. اظهارنامه یا فرم تبصره ماده ۱۰۰ قانون مالیات‌های مستقیم را تأیید نهایی و کد رهگیری را دریافت کنید.

پس از اینکه سامانه امور مالیاتی، مالیات را تعیین کرد، باید یک بار دیگر وارد سامانهٔ امور مالیاتی شوید و نحوۀ پرداخت مالیات را مشخص کنید. مالیات را می‌توانید به صورت نقدی یا اقساطی پرداخت کنید که شرایط پرداخت اقساطی را در قسمت بعدی مفصل توضیح می‌دهیم.

ثبت اظهارنامه مالیاتی اشخاص حقیقی

ثبت اظهارنامه مالیاتی عملکرد اشخاص حقیقی یکی از مهم‌ترین مراحل در کارهای مالیاتی است. مودی هر سال باید اطلاعات مربوط به هزینه‌ها و درآمدهای خود را در فرم اظهارنامه سازمان امور مالیاتی ثبت کند. مراحل ثبت اظهارنامه مالیاتی اشخاص حقیقی به صورت زیر است: 

مرحله اول: ثبت نام در سایت سازمان امور مالیاتی 
مرحله دوم: آماده‌سازی اسناد و مدارک
مرحله سوم: تکمیل فرم اظهارنامه و ارسال اظهارنامه 
مرحله چهارم: دریافت کد رهگیری 
مرحله پنجم: پرداخت مالیات
مرحله ششم: پرینت نسخه اظهارنامه و بایگانی اسناد و مدارک

مشاهده اظهارنامه مالیاتی اشخاص حقیقی

برای مشاهده اظهارنامه مالیاتی اشخاص حقیقی با کد ملی یا کد رهگیری ابتدا باید به سایت سازمان امور مالیاتی به آدرس tax.gov.ir مراجعه کنید. روش‌های قدیمی مانند مراجعه حضوری به سازمان سال‌ها قبل جای خود را به سامانه مودیان داد. 

برای مشاهده سوابق مالیاتی با کد ملی به سایت سازمان مراجعه کنید. اگر بار اول است که مراجعه می‌کنید، ابتدا لازم است که ثبت‌نام کنید. اگر ثبت‌نام کرده‌اید با نام کاربری و رمز عبور وارد کارپوشه خود شوید. در کارپوشه خود با استفاده از کد ملی می‌توانید استعلام مالیات، ابلاغیه‌های الکترونیکی، مشاهده سوابق مالیاتی، اظهارنامه‌ها و … را مشاهده کنید. 

سامانه اظهارنامه مالیاتی اشخاص حقیقی

سامانه اظهارنامه مالیاتی اشخاص حقیقی را سازمان امور مالیاتی کشور ایجاد کرده است. این سامانه برای اشخاص حقیقی که موظف به ارائه اظهارنامه مالیاتی هستند، طراحی شده است. اشخاص حقیقی با استفاده از این سامانه می‌توانند اطلاعات مالی خود را ثبت و اظهارنامه مالیاتی را از طریق سامانه tax.gov.ir ارسال کنند. 

این سامانه با هدف سهولت و سرعت در ثبت و ارسال دقیق اطلاعات مالیاتی طراحی شده است. اشخاص حقیقی از طریق این سامانه می‌توانند اطلاعات مربوط به هزینه، درآمد، دارایی، بدهی و… را ثبت کنند. همچنین با استفاده از این سامانه اشخاص حقیقی می‌توانند سوابق مالیاتی قبلی خود را دریافت و پرداخت کنند. 

مدارک لازم برای ارسال اظهارنامه مالیاتی اشخاص حقیقی

برای ارسال اظهارنامه مالیاتی اشخاص حقیقی به مدارک زیر نیاز دارید: 

• اجاره‌نامه یا سند محل شرکت
• ارائه مجوزها، مانند پروانه کسب و..
• ارسال تصویر شناسنامه و کارت ملی اعضای هیأت مدیره و شرکا
• مدارک پرداختی‌های بیمه
• تصویر ترازنامه شرکت
• ارائه صورت سود و زیان
• صورت‌حساب بهای تمام شده کالاها
• مانده سود و زیان قبل و پس از گردش حساب
• صورت‌حساب‌های درآمد داخلی و خارجی
• کلیه قراردادهای شرکت با اشخاص حقیقی و حقوقی
• صورت‌حساب مالیات‌های پرداخت شده
• گردش حساب‌های مالی شرکت
• شماره دفترهای قانونی و کد رهگیری
• کارت بازرگانی
• کد اقتصادی، نام کاربری و رمز عبور

اظهارنامه اشخاص حقیقی شامل چه کسانی می شود؟

اشخاص حقیقی به ۳ دسته تقسیم‌بندی می‌شوند و اظهارنامه مالیاتی اشخاص حقیقی شامل افراد زیر می‌شود: 

گروه اول

کلیهٔ اشخاص حقیقی و صاحبان مشاغلی که یکی از سه شرط زیر را داشته باشند، جزء مشاغل گروه اول مالیاتی محسوب می‌شوند:

1. درآمد ابرازی آن‌ها (اعم از فروش کالا و یا فروش توا‌م کالا و ارائه خدمات) مطابق با اظهارنامه مالیاتی عملکرد دو سال قبل آن‌ها بیش از مبلغ ۳۰۰ میلیارد ریال معادل (۳۰,۰۰۰,۰۰۰,۰۰۰ تومان) باشد یا اگر صرفاً به کار خدماتی اشتغال دارند، میزان درآمد آن‌ها بیش از ۱۵۰ میلیارد ریال باشد.
2. آخرین درآمد قطعی شده (فروش کالا یا فروش توا‌م کالا و ارائه خدمات آن‌ها) بیش از ۳۰۰ میلیارد ریال و یا درآمد خدماتی آن‌ها ۱۵۰ میلیارد ریال باشد. معیار سنجش درآمد قطعی شده، برگ قطعی مالیات ابلاغی به مودی یا نمایندهٔ قانونی او، تا پایان دی ماه سال قبل است.
3. اشخاص حقیقی و صاحبان مشاغل زیر فارغ از حجم فعالیتشان جزء اشخاص حقیقی گروه اول هستند:

• دارندگان کارت بازرگانی (واردکنندگان و صادرکنندگان)
• صاحبان مشاغل صرافی
• صاحبان هتل‌های سه ستاره و بالاتر
• صاحبان کارخانه‌ها و واحدهای تولیدی و بهره‌برداران معادن دارای جواز تأسیس و پروانه بهره‌برداری از وزارتخانه ذی‌ربط
• صاحبان بیمارستان‌ها، زایشگاه‌ها و کلینیک‌های تخصصی
• فروشگاه‌های زنجیره‌ای دارای مجوز فعالیت از وزارتخانه ذی‌ربط
• صاحبان مؤسسات حسابرسی، حسابداری و دفترداری، خدمات مالی و ارائه‌دهندگان خدمات مدیریتی، مشاوره‌ای، انفورماتیک و طراحی سیستم
• صاحبان مؤسسات حمل و نقل موتوری، زمینی، دریایی و هوایی اعم از مسافری و یا باربری

گروه دوم

1. درآمد ابرازی آن‌ها (اعم از فروش کالا و یا فروش کالا و ارائه خدمات) بر‌اساس اظهارنامه مالیات بر عملکرد دو سال قبل، بیشتر از ۱۰۰ میلیارد ریال و کمتر یا برابر با ۳۰۰ میلیارد ریال باشد. البته برای مشاغل صرفاً خدماتی نیمی از بازهٔ این مبالغ در نظر گرفته می‌شود. یعنی بیش از ۵۰ میلیارد ریال و کمتر یا برابر ۱۵۰ میلیارد ریال.
2. آخرین درآمد قطعی شده (فروش کالا یا فروش کالا و ارائه خدمات) آن‌ها بر اساس برگ قطعی مالیات ابلاغی تا پایان دی ماه سال قبل، بین ۱۰۰ میلیارد ریال تا ۳۰۰ میلیارد ریال و یا برای مشاغل صرفاً خدماتی نیمی از بازه این مبالغ در نظر گرفته می‌شود، یعنی بیش از ۵۰ میلیارد ریال و کمتر یا برابر ۱۵۰ میلیارد ریال باشد.

گروه سوم

این گروه شامل کسب‌و‌کارهای کوچک است؛ به عبارت دیگر، اشخاص حقیقی که در دو گروه فوق قرار نمی‌گیرند، در لیست مشاغل گروه سوم قرار خواهند گرفت. یا به عبارت دیگر مشاغلی که فروش آن‌ها کمتر از ۱۰۰ میلیارد ریال است.

پرداخت مالیات اشخاص حقیقی

بعد ارسال اظهارنامه، سازمان مدارک شما را بررسی و مبلغ مالیات را برای پرداخت مشخص می‌کند. در صورتی که شما توانایی پرداخت مبلغ را به صورت نقدی ندارید، می‌توانید از شرایط پرداخت اقساطی استفاده کنید.

البته در نظر داشته باشید که ابتدا باید ۴۰ درصد از مبلغ مالیات را به عنوان پرداخت به صورت نقدی پرداخت کنید و مابقی آن را حداکثر تا ۳ قسط تسویه کنید. پس از ارسال اظهارنامه یک قبض نقدی و به تعداد اقساط قبض برای مودی صادر می‌شود. اگر کسب‌وکارتان جزء کسب‌وکارهای کوچک است یا رونق چندانی ندارد، می‌توانید بر طبق ماده ۱۰۰ قانون مالیات‌های مستقیم، مبلغ مالیات را بدون پیش پرداخت و در ۱۵ قسط پرداخت کنید.

اعتراض به مالیات تعیین شده توسط سازمان امور مالیاتی

اگر مالیات تعیین شده برای کسب‌وکارتان بیشتر باشد، می‌توانید نسبت به آن اعتراض کنید. برای اعتراض هم دقیقاً به دفاتر قانونی و اسناد و مدارک نیاز دارید که به صورت دقیق تمام حساب‌های شما توسط بازرسین اداره مالیاتی بررسی شود.

تخفیف مالیاتی بر طبق ماده ۱۳۷ قانون مالیات‌های مستقیم

طبق ماده ۱۳۷ قانون مالیات‌های مستقیم، مؤدی می‌تواند هزینه‌های درمانی خود، همسر، فرزند، پدر، مادر، خواهر و برادر تحت تکفل خود را از میزان مالیات یک سال خود کسر کند. شرط لازم برای کسر مالیات بر طبق ماده ۱۳۷ ق.م.م این است که هزینه‌های پرداخت شده توسط وزارت بهداشت و درمان تأیید شده باشد.

همچنین تمامی هزینه‌های حق بیمه اشخاص حقیقی که بابت انواع بیمه‌های درمانی، بیمر عمر و تکمیلی پرداخت می‌کنند، از درآمد مشمول مالیات مؤدی کسر می‌شود. دربارهٔ بیماران صعب‌العلاج، بیماری‌های خاص و افراد معلول هم علاوه بر هزینه‌هایی که ذکر کردیم، هزینهٔ توان‌بخشی و مراقبت هم از درآمد مشمول مالیات مؤدی کسر می‌شود. برای دریافت این تخفیف ابتدا نیاز به ارائه دفاتر قانونی است که توسط مأمورین امور مالیاتی تأیید شود و سپس باید اسناد و مدارک پزشکی مربوط به آن سال هم به سازمان امور مالیاتی ارائه شود.

با مشاوره مالیاتی با خیال آسوده اظهارنامه ارسال کن!

در این مقاله دربارهٔ نحوهٔ ارسال اظهارنامه مالیاتی عملکرد اشخاص حقیقی صحبت کردیم. پیشنهاد می‌کنیم اگر هنوز اظهارنامه ارسال نکرده‌اید، آب دستتان هست بگذارید زمین و برای گرفتن مشاوره مالیاتی اقدام کنید.

سؤالات متداول