بیمه اتباع خارجی؛ شرایط صدور + پوشش‌ها

وقتی صحبت از اتباع خارجی می‌شود، ناگهان چهره کارگران پرتلاش و زحمتکش افغان در ذهنمان مجسم می‎‌‌شود. ما معمولا این افراد با اراده را در شغل‌های پرخطر دیده‎ایم. افغان‎‌ها اغلب اوقات در کارهای سخت ساختمانی مشغول به کار می‌شوند. پیمانکاران ساختمانی، مدیران کارخانه‌ها و حتی صاحبان باغ‌‎‌ها و زمین‎‌‌های کشاورزی کارگران افغان را به کارگران ایرانی ترجیح می‎‌دهند. علاوه‎ بر این خانواده‎ آنها نیز شرایط سختی دارند بطوری‎که در صورت بروز بیماری معمولا نمی‌توانند از پس هزینه‌های درمانی‎شان برآیند.

شرایط صدور بیمه اتباع خارجی چیست؟

طبق قوانین کشور، اتباع خارجی نمی‌توانند در ایران مشغول به‌کار شوند. این افراد در صورت داشتن گذرنامه ورود با حق کار مشخص و پروانه کار، می‌توانند از امکان اشتغال برخوردار شوند. بنابراین اتباع خارجی که گذرنامه و پروانه کار ندارند مشمول قانون کار نیستند. آن‌ها همچنین نمی‌توانند از مزایای بیمه تامین اجتماعی استفاده کنند. این قانون همچنین مسئولیتی را برای کارفرمایان و پیمانکاران به‌وجود می‌آورد. اتباع خارجی مقیم ایران، موظفند خود و افراد تحت تکلفشان را بیمه کنند. بیمه‌هایی که برای این افراد بطور مستقیم صادر می‌‎شود شامل بیمه حوادث اتباع خارجی و بیمه سلامت است. البته بیمه مسئولیت کارفرمایان نیز بطور غیر مستقیم می‎تواند اتباع خارجی شاغل را تحت پوشش خود قرار دهد.

مدارک لازم برای بیمه تامین اجتماعی اتباع

طبق ماده 5 قانون تامین اجتماعی، اتباعی که مطابق قوانین و مقررات مربوطه در ایران مشغول به کار هستند، از لحاظ پرداخت حق بیمه و برخورداری از مزایای قانونی (به جز مقرری بیمه بیکاری) مانند دیگر بیمه‌شدگان در ایران خواهند بود. بنابراین کارفرمایان باید لیست آن‌ها را به سازمان تامین اجتماعی ارسال و حق بیمه‌شان را پرداخت کنند. کارفرمایان باید مدارک زیر را برای نام‌نویسی اتباع خارجی ارائه کنند:

نحوه محاسبه بیمه اتباع خارجی

تعهدات قانونی متناسب با نوع بیمه اجباری، اختیاری، حرف و مشاغل آزاد و… به اتباع خارجی تعلق می‌گیرد. حمایت‌های بلندمدت که به بیمه‌شدگان خارجی تعلق می‌گیرد شامل این موارد خواهد بود:

• پرداخت مستمری بازنشستگی
• پرداخت مستمری بازماندگان (مستمری فوت)
• پرداخت مستمری ازکارافتادگی کلی غیر ناشی از کار
• پرداخت مستمری ازکارافتادگی کلی و جزئی ناشی از کار

بیمه‌شدگان اتباع خارجی همانند بیمه‌شدگان ایرانی از تمامی تعهدات و حمایت‌های این سازمان به جزء بیمه بیکاری برخوردار هستند. اگر بخواهیم در مورد حق بیمه اتباع خارجی توضیحاتی را بدهیم اتباع خارجی دارای مجوز اقامت یا گذرنامه با حداقل سی روز سابقه پرداخت حق بیمه (با مجوز اشتغال) می‌توانند، نسبت به ادامه بیمه به‌صورت اختیاری اقدام کنند. حق بیمه اختیاری 27 درصد دستمزد تعیین شده طبق مقررات بین 1.2 حداقل و حداکثر دستمزد مصوب شورایعالی کار است؛ بنابراین این 27 درصد شامل 20 درصد بیمه سهم کارفرما و 7 درصد حق بیمه سهم کارمند است.

درصد حق بیمه اتباع خارجی چقدر است؟

درصد حق بیمه تامین اجتماعی 30 درصد از دستمزد و حقوق کارگر است: 20 درصد حق بیمه سهم کارفرما، 7 درصد حق بیمه سهم کارگر و 3 درصد حق بیمه سهم دولت. در واقع حق بیمه اتباع خارجی (افغان و دیگر کشورها) 27 درصد به استثنای 3 درصد بیمه بیکاری خواهد بود؛ چون براساس قانون، بیمه بیکاری به اتباع خارجی تعلق نمی‌گیرد. درصد حق بیمه تامین اجتماعی مشاغل آزاد و زنان خانه دار برای اتباع خارجی هم عبارت است:

درضمن اتباع خارجی که مجوز اقامت یا گذرنامه با حداقل 30 روز سابقه پرداخت حق بیمه (با مجوز اشتغال) دارند، می‌توانند خودشان را بیمه اختیاری کنند. نرخ حق بیمه اختیاری برای این دسته از شهروندان هم 27 درصد دستمزد تعیین‌شده و طبق مقررات بین 1.2 حداقل و حداکثر دستمزد مصوب شورای عالی کار محاسبه خواهد شد.

پوشش های بیمه اتباع خارجی کدامند؟

تعهدات قانونی تامین اجتماعی برای بیمه اتباع خارجی به نوع بیمه اجباری، اختیاری، حرف و مشاغل آزاد این افراد بستگی دارد. تقریبا تمامی تعهدات و حمایت‌های سازمان تامین اجتماعی به جز بیمه بیکاری به اتباع خارجی هم تعلق می‌گیرد.

شرایط بازنشستگی اتباع خارجی چیست؟

اتباع خارجی که بیمه تامین اجتماعی هستند، مشمول قانون کار می‌شوند. یعنی قانون مربوط به بازنشستگی و بازنشستگی در مشاغل سخت و زیان‌آور برای آن‌ها هم اجرا می‌شود و در شرایط زیر می‌توانند درخواست بازنشستگی بدهند:

بیمه حوادث اتباع خارجی

بعضی از کارفرمایان تمایل دارند تا انجام کارهای خود را به اتباع خارجی واگذار کنند. با استفاده از بیمه حوادث، در صورت بروز هر‌گونه مشکل و حادثه‌ای، فرد مورد نظر تحت حمایت بیمه خواهد بود. داشتن بیمه حوادث برای اتباع خارجی جهت اشتغال الزامی است و کارفرمایان باید از استخدام افراد فاقد بیمه جلوگیری کنند.

پوشش بیمه حوادث شامل فوت، ازکارافتادگی و نقص عضو می‌باشد؛ بدین صورت که در صورتی که شخص بیمه شده فوت کند به عنوان غرامت مبلغی به خانواده وی پرداخت می‌شود. همچنین در صورت نقص عضو و ازکارافتادگی ناشی از حوادث مبلغ غرامت به فرد بیمه شده پرداخت می‌شود. دیگر مزایای بیمه حوادث عبارتند از:

بیمه حوادث برای اتباع خارجی مقیم ایران، نیز مکمل بیمه تامین اجتماعی است و آن‌ها را در مقابل حوادث ناشی از کار و سایر حوادث تحت پوشش قرار می‎دهد.

مدارک لازم جهت دریافت خسارت ناشی از حوادث

مدارک لازم برای دریافت خسارت بیمه، به پوشش‌های بیمه بستگی دارد. بیمه‌گزاران برای دریافت هزینه‌های پزشکی خود، لازم است مدارک زیر را به شرکت بیمه تحویل بدهند:

• اصل گواهی بیمه
• کپی برابر اصل مدارک شناسایی (شامل پاسپورت و شناسنامه)
• کپی برابر اصل گزارش حادثه توسط پلیس
• اصل مدارک پزشکی

بیمه زایمان برای اتباع خارجی

بر اساس قانون هزینه زایمان طبیعی در تمام کشور برای افرادی که تحت پوشش بیمه از جمله بیمه سلامت و بیمه تامین اجتماعی هستند رایگان است. اگر هم مادر باردار اتباع برای صدور کارت بیمه در دوران بارداری مشکلاتی داشته باشد، می‌تواند با مراجعه به استانداری مجوزهای لازم را بگیرد تا به‌صورت موردی و محدود برای او بیمه دوران بارداری و کارت اقامت صادر شود.

بیمه مسافرتی اتباع خارجی

بیمه سلامت اتباع خارجی

طرح سلامت بیمه اتباع خارجی به‌عنوان یک طرح بیمه درمانی ملی است که با همکاری سه نهاد زیر ارائه می‌شود:

1. سازمان بیمه سلامت
2. اداره کل امور اتباع و مهاجرین خارجی وزارت کشور
3. نمایندگان پناهندگان سازمان ملل متحد

در این طرح سازمان خدمات درمانی، پوشش های درمانی برای اتباع خارجی و خانواده‌های آن‌ها فراهم می‌کند. برای استفاده از مزایای بیمه سلامت اتباع خارجی باید تمامی اعضای خانواده آن‌ها در این طرح ثبت‌نام شوند. البته فقط اتباع خارجی که کارت آمایش و هویت می‌توانند برای بیمه سلامت اتباع خارجی ثبت‌‌نام کنند.

مزایای بیمه تامین اجتماعی برای اتباع

حمايت‌های بیمه اتباع خارجی در ایران شامل حمايت‌های کوتاه مدت و بلند مدت می‌باشد.

حمایت کوتاه مدت

• حمایت مربوط به حوادث و بیماری
• پرداخت غرامت دستمزد در دوران بیماری برای بیمه شدگان اجباری اتباع خارجی
• پرداخت غرامت دستمزد در ایام بارداری
• غرامت انواع نقص عضو
• پرداخت کمک هزینه کفن و دفن و ازدواج
• پرداخت کمک هزینه وسایل کمکی پزشکی

حمایت بلند مدت

• پرداخت حقوق مستمری بازنشستگی
• پرداخت حقوق مستمری فوت برای بازماندگان
• پرداخت مستمری از کار افتادگی کلی ناشی و غیر‌ناشی از کار و پرداخت مستمری از کار افتادگی جزئی ناشی از کار

آیا امکان بیمه خویش فرما برای اتباع امکان‌پذیر است؟

در صورتی که اتباع خارجی تحت حمایت بیمه‌های دیگر نباشند و در مشاغلی که تحت پوشش تامین اجتماعی هستند مشغول به کار شوند، می‌توانند با استفاده از پروانه کار خود ثبت درخواست کرده و تحت حمایت بیمه اتباع خارجی قرار گیرند. برای تحت پوشش قرار گرفتن بیمه خویش فرما لازم است که فرد حداقل 30 روز سابقه پرداخت حق بيمه را در سوابق خود داشته باشد. سپس با روش حضوری و مراجعه با کارگذاری‌ها در سراسر کشور و یا به صورت غیرحضوری از طریق سایت es.tamin.ir اقدام به عقد قرارداد بیمه تامین اجتماعی اتباع خارجی در ایران نمایند.

تفاوت بیمه تامین اجتماعی اتباع ایرانی و خارجی

برخلاف اتباع ایرانی، سازمان تامین اجتماعی به اتباع خارجی بیمه بیکاری پرداخت نمی‌کند. در واقع به جز پرداخت مزایای بیمه بیکاری، سایر خدمات و مزایای بیمه اتباع خارجی برای اتباع ایرانی و خارجی یکسان است.

آیا سختی کار اتباع خارجی در بیمه تامین اجتماعی لحاظ می‌شود؟

برای مشاغل سخت و زیان‌آور هر سال سابقه پرداخت مبلغ حق بیمه برابر با یک سال و نیم در نظر گرفته می‌شود.

جمع ‌بندی

با توجه به اینکه ممکن است کارفرما از حق و حقوق و نحوه محاسبه حق بیمه اتباع خارجی آگاهی نداشته باشد و خود افراد مهاجر هم اطلاعات کمی در مورد شرایط پرداخت بیمه تامین اجتماعی اتباع خارجی در کشور و مزایای آن داشته باشند، در این مقاله سعی شد تا به طور کامل در این موارد نکات مهم مورد بحث و بررسی قرار گیرد.