تفاوت بین حسابداری و دفترداری چیست؟
حسابداری و دفترداری دو بخش اساسی از فرآیند مدیریت مالی در هر سازمان هستند که به ثبت و مدیریت اطلاعات مالی کمک میکنند. در حالی که این دو شغل شباهتهایی دارند و هر دو با دادههای مالی سروکار دارند، تفاوت در سطح وظایف، تخصص و تحصیلات آنها وجود دارد. در این مقاله از محاسبان، تفاوت بین حسابداری و دفترداری را بررسی میکنیم که با نقش هرکدام در فرآیند مالی سازمانها آشنا شوید.
حسابداری چیست؟
حسابداری شغلی است که در آن اطلاعات مالی یک واحد تجاری جمعآوری، ثبت، طبقهبندی، تجزیه و تحلیل و گزارشدهی میشود. هدف اصلی آن ارائه اطلاعات دقیق و شفاف به مدیران، سرمایهگذاران و سایر ذینفعان برای اتخاذ تصمیمات مالی آگاهانه است. حسابداری شامل ثبت معاملات مالی، تهیه صورتهای مالی مانند ترازنامه و صورت سود و زیان، تجزیه و تحلیل این اطلاعات برای ارزیابی وضعیت مالی و عملکرد سازمان میشود. این فرآیند به شرکتها کمک میکند که مالیات خود را به شیوهٔ صحیح پرداخت کنند، استراتژیهای مالی مناسب طراحی و از منابع خود بهینه استفاده کنند.
دفترداری چیست؟
دفترداری شغلی است که در آن تراکنشهای مالی روزانه یک سازمان ثبت و پیگیری میشود. دفتردار مسئول ثبت دقیق معاملات مالی، از جمله خرید و فروش، دریافتها و پرداختها، به ترتیب تاریخ وقوع است. این اطلاعات ابتدا در دفاتر روزنامه وارد و سپس به حسابهای مربوطه در دفتر کل منتقل میشود.
در ادامه تفاوت بین حسابداری و دفترداری را بررسی میکنیم.
تفاوت بین حسابداری و دفترداری
تفاوت بین حسابداری و دفترداری در وظایف و تخصص است. دفترداری با ثبت و طبقهبندی روزانه تراکنشهای مالی، تهیه گزارشهای ابتدایی و نگهداری اسناد مالی ارتباط دارد، در حالی که حسابداری شامل تحلیل، تفسیر، خلاصهسازی و گزارشدهی دقیقتر مالی میشود. دفتردار با ثبت اطلاعات مالی، آنها را به مرحله تراز آزمایشی میرساند. در حالی که حسابدار از این دادهها برای تهیۀ صورتهای مالی همچون سود و زیان و ترازنامه استفاده میکند. حسابداران معمولاً دارای تحصیلات دانشگاهی تخصصی هستند و میتوانند تصمیمات استراتژیک مالی اتخاذ کنند، در حالی که دفترداران معمولاً با گذراندن دورههای آموزشی پایه به ثبت اطلاعات محدود میشوند. به طور کلی، دفترداری مرحلهٔ ابتدایی حسابداری است که به فرآیندهای پیچیدهتر و تحلیلی حسابداری منتهی میشود.
تفاوت بین حسابداری و دفترداری در چندین جنبهٔ اصلی شامل شرح وظایف، سطح تحصیلات، جایگاه شغلی و مهارتهای لازم وجود دارد. این دو شغل هرچند مرتبط به هم هستند، اما تفاوتهای عملی و تئوری قابل توجهی دارند:
وظایف حسابدار
وظایف حسابدار به شرح زیر است:
- تهیه، تنظیم و ثبت اسناد حسابداری مربوط به معاملات مالی
- بررسی صحت و دقت مدارک مالی و اسناد ثبتشده
- تهیه صورتهای مالی نهایی شامل ترازنامه، صورت سود و زیان و گزارشهای مالی
- ارائه گزارشهای تحلیلی برای مدیریت جهت تصمیمگیری استراتژیک
- محاسبه مالیات بر درآمد، مالیات بر ارزش افزوده و حق بیمه کارکنان
- تهیه تراز آزمایشی نهایی در پایان هر دوره مالی
- بستن حسابها و تهیه گزارشات مالی در پایان سال مالی
- محاسبه و تهیه لیست حقوق و مزایای کارکنان بهطور دقیق و بهموقع
- محاسبه و انجام پرداختهای مربوط به مالیات و بیمهها
- حضور و دفاع از اظهارنامه مالیاتی در جلسات و هیئتهای مالیاتی
- تجزیه و تحلیل دادههای مالی و ارائه گزارشهای مدیریتی برای تصمیمگیری
- اطمینان از رعایت استانداردهای حسابداری در ثبت و گزارشدهی مالی
- ارائه راهکارهایی جهت بهبود کارایی مالی و کاهش هزینهها
وظایف دفتردار
وظایف دفتردار به شرح زیر است:
- ثبت دقیق و بهموقع خریدها، فروشها، دریافتها و پرداختها
- پیگیری و ثبت بدهیها و مطالبات از مشتریان و پرداخت بهموقع بدهیها
- تهیه گزارشهایی مانند صورت مغایرت بانکی، تراز آزمایشی و ثبت داراییهای ثابت
- نگهداری و بایگانی اسناد و مدارک مالی مانند فاکتورها و رسیدها
- صدور اسناد حسابداری و انتقال آنها به سیستمهای کامپیوتری
- کنترل دقت محاسبات در اسناد حسابداری
- استخراج اطلاعات مالی از واحد حسابداری برای تهیه گزارشات مقطعی
- بایگانی دقیق اسناد، آییننامهها، دستورالعملها و مکاتبات مالی
- ارائه اطلاعات مالی به موقع به مدیران برای کمک به تصمیمگیری
- بررسی و کنترل تراز آزمایشی مکانیزه هر ماه
- پیگیری و اطمینان از برگشت مدارک و اسناد در صورت نیاز
سطح تحصیلات حسابداری
حسابداران نیاز به تحصیلات دانشگاهی دارند، معمولاً حداقل مدرک کارشناسی در حسابداری یا رشتههای مرتبط، و برای تخصصهای خاص مانند حسابداری مالیاتی یا حسابداری صنعتی ممکن است به مدرک کارشناسی ارشد هم نیاز باشد. حسابداران باید با اصول و استانداردهای حسابداری آشنا باشند و توانایی تجزیه و تحلیل اطلاعات مالی را داشته باشند.
سطح تحصیلات دفترداری
معمولاً نیاز به تحصیلات دانشگاهی ندارند و با گذراندن دورههای آموزشی پایهای حسابداری و داشتن مهارتهای عملی میتوانند وارد این شغل شوند. دفترداران اغلب با دیپلم یا مدرک کاردانی وارد این حرفه میشوند.
جایگاه شغل حسابداری
حسابدار در سطح مدیریتی و تحلیلی فعالیت میکند و مسئولیت تصمیمگیریهای مالی و استراتژیک را بر عهده دارد. آنها اطلاعات مالی را تجزیه و تحلیل کرده و برای کمک به تصمیمگیریهای مدیران ارشد، گزارشهای مالی ارائه میدهند. به دلیل مسئولیتهای بیشتر و تخصصهای پیچیدهتر، حسابداران معمولاً حقوق بالاتری نسبت به دفترداران دریافت میکنند.
جایگاه شغل دفترداری
دفتردار معمولاً در سطح اجرایی است و بیشتر کارهای روزانه و عملیاتی را انجام میدهد. دفتردار به عنوان یک فرد کلیدی در ثبت و نگهداری اطلاعات مالی عمل میکند، اما توانایی اتخاذ تصمیمات استراتژیک ندارد. به دلیل ماهیت وظایف محدودتر و نیاز به تحصیلات کمتر، حقوق دفترداران معمولاً پایینتر از حسابداران است.
مهارتهای لازم برای حسابداری
مهارتهای لازم برای حسابداری به شرح زیر است:
- آشنایی عمیق با اصول حسابداری
- تحلیل دادههای مالی
- تهیه و تحلیل گزارشهای مالی
- آشنایی با استانداردهای حسابداری
- تهیه صورتهای مالی
- تسلط به نرمافزارهای پیشرفته حسابداری
- آشنایی با قوانین مالیاتی و حقوقی
- مدیریت بودجه
- ارزیابی عملکرد مالی
- مدیریت تیم مالی
- محاسبه حقوق و دستمزد
- مشاوره مالی
- مدیریت ریسکهای مالی
مهارتهای لازم برای دفترداری
مهارتهای لازم برای دفترداری به شرح زیر است:
- آشنایی با اصول حسابداری
- مهارت در ثبت تراکنشهای مالی
- تسلط به نرمافزارهای حسابداری
- دقت در ثبت اطلاعات مالی
- مهارت در بایگانی اسناد
- پیگیری بدهیها و مطالبات
- مهارتهای ارتباطی
- آشنایی با قوانین مالیاتی
- مدیریت زمان برای گزارشدهی
- تسلط به Excel و ابزارهای پردازش متن
در نهایت، میتوان گفت که حسابداری و دفترداری هر دو نقش مهمی در حفظ سلامت مالی یک سازمان دارند، اما در سطح وظایف، تخصص و تحصیلات تفاوتهای اساسی دارند.
شباهت بین حسابداری و دفترداری
دفترداری و حسابداری شباهتهایی دارند چون هر دو با دادههای مالی سروکار دارند و نیازمند دانش پایه حسابداری هستند. در هر دو حرفه، مبادلات مالی ثبت و طبقهبندی میشوند، اما در شرکتهای کوچکتر، دفتردارها ممکن است علاوه بر ثبت تراکنشها، گزارشهای مالی هم تهیه کنند.
به طور کلی، هر دو شغل به جمعآوری، ثبت و گزارشدهی اطلاعات مالی مربوط به فعالیتهای یک سازمان میپردازند، اما حسابداری معمولاً شامل تحلیل، تفسیر و تصمیمگیریهای استراتژیک براساس دادههای مالی است. در ادامه میخواهیم یک دوره جامع آموزش حسابداری را به شما معرفی کنیم که شما را برای ورود به بازار کار آماده میکند.
دوره جامع آموزش حسابداری سکو
با توجه به اینکه حسابداری همیشه بازار کار مناسبی دارد، افراد زیادی علاقهمند به یادگیری آن هستند. برای یادگیری حسابداری به صورت علمی و اصولی پیشنهاد محاسبان به شما، شرکت در دوره جامع آموزش حسابداری ویژه بازار کار است. دوره جامع حسابداری سکو بدون هیچ پیشنیازی از صفر تا صد حسابداری را به دو شیوه تئوری و عملی، سرفصلهای متناسب با بازار کار را به شرکتکنندگان آموزش میدهد. از مزایای شرکت در این دوره میتوان به موارد زیر اشاره کرد:
- ۱۲۰ ساعت آموزش تئوری و عملی
- جزوههای اختصاصی محاسبان
- ۳ پروژه عملی واقعی و شبیهسازی شده
- پشتیبانی نامحدود بعد از اتمام دوره
برای شرکت در دوره حسابداری سکو کافی است به سایت موسسه حسابداری محاسبان مراجعه کنید و از قسمت منوی دورهها، دوره حسابداری، دوره جامع آموزش حسابداری را انتخاب یا با شماره تلفن ۴۰۲۰-۰۳۱ تماس بگیرید و از مشاوران ما راهنماییهای لازم را دریافت کنید.
جمعبندی
در این مقاله، تفاوت بین حسابداری و دفترداری را بررسی کردیم. دفترداری بیشتر به ثبت و طبقهبندی تراکنشهای مالی روزانه و تهیه گزارشهای ابتدایی اختصاص دارد، در حالی که حسابداری شامل تحلیل، تفسیر و تهیه صورتهای مالی پیچیده است. اما بازار کار حسابداری بسیار مناسب است و جای رشد و پیشرفت شغلی در آن وجود دارد.
بنابراین اگر فردی تلاشگر هستید و علاقهمند هستید که درآمد بیشتری کسب کنید، یادگیری حسابداری را در اولویت قرار دهید. همچنین میتوانید برای آموزش، در دوره حسابداری سکو محاسبان به صورت حضوری یا آفلاین شرکت کنید.
سوالات متداول
1. آیا دفترداری و حسابداری میتوانند توسط یک نفر انجام شوند؟
بله، در شرکتهای کوچک یا سازمانهای باحجم کاری کم امکان دارد، اما در شرکتهای بزرگ این نقشها تفکیک میشوند.
2. آیا دفتردار باید از نرمافزارهای حسابداری استفاده کند؟
بله، دفتردارها باید با نرمافزارهای حسابداری آشنا باشند.
3. چگونه میتوان تفاوت بین دفترداری و حسابداری را در انتخاب شغل تشخیص داد؟
دفترداری یعنی انجام کارهای عملیاتی و روزانه مانند ثبت تراکنشهای مالی و نگهداری اسناد، اما حسابداری در سطح تحلیلی دادههای مالی را بررسی میکند.
دیدگاهتان را بنویسید