روش صحیح ثبت بارنامه در معاملات فصلی
مطالعه متمرکز
ثبت صحیح بارنامه در معاملات فصلی یکی از مهم‌ترین مسائل مالیاتی است که همواره برای مؤسسات باربری و کسب‌وکارهایی که خدمات حمل‌ونقل دریافت می‌کنند، چالش‌برانگیز بوده است. این مقاله با هدف ارائه یک راهنمای دقیق و کاربردی برای ثبت بارنامه در معاملات فصلی به نگارش درآمده است که این ابهام‌ها و چالش‌ها برطرف شود.
بارنامه و شیوه‌های مختلف حمل‌ونقل در ایران
در ایران، حمل‌ونقل بار معمولاً از سه روش مختلف انجام می‌شود که بیشتر مؤسسات باربری از یک روش اصلی برای ارائه خدمات استفاده می‌کنند. این روش‌ها عبارتند از:
- حمل‌ونقل توسط مؤسسه باربری با همکاری رانندگان خصوصی
- حمل‌ونقل توسط مؤسسه باربری با خودروهای ملکی
- حمل‌ونقل توسط شرکت‌های حمل‌ونقل با خودروهای اجاره‌ای
در بیش از ۹۵ درصد از موارد، مؤسسات باربری از روش اول بهره می‌برند؛ یعنی بارنامه توسط مؤسسه باربری صادر می‌شود و رانندگان با خودروی شخصی خود خدمات باربری را انجام می‌دهند. در این روش، بخشی از مبلغ پرداختی به راننده، به‌عنوان کارمزد به شرکت باربری پرداخت می‌شود، اما این کارمزد در مبلغ کل بارنامه لحاظ نمی‌شود و در عمل، پرداختی به راننده برای حمل‌ونقل صورت می‌گیرد.
مشکل ثبت بارنامه در گزارش های فصلی
یکی از مشکلات رایج در ثبت بارنامه در معاملات فصلی این است که اکثر حسابداران تصور می‌کنند که باید کل مبلغ بارنامه، شامل هزینهٔ حمل‌ونقل و کارمزد باربری را به‌طور کامل در لیست معاملات فصلی ثبت کنند. این اشتباه منجر به بروز مشکلات مالیاتی و اشتباهات در محاسبهٔ مالیات بر ارزش افزوده (VAT) می‌شود.
نکته مهم
کارمزد مؤسسه باربری، معمولاً به‌عنوان درصدی از کل مبلغ بارنامه از راننده دریافت می‌شود، که باید در گزارش‌های فصلی ثبت شود، اما هزینه‌ای که به راننده پرداخت می‌شود (برای انجام حمل‌ونقل) نیازی به ثبت در این گزارش‌ها ندارد.
روش صحیح ثبت بارنامه در معاملات فصلی
در ادامه، روش صحیح ثبت بارنامه در معاملات فصلی توضیح داده شده است:
۱. ثبت خرید خدمات بین شرکت دریافت‌کننده خدمات باربری و راننده
در این مرحله، زمانی که خدمات حمل‌ونقل توسط راننده انجام می‌شود، فقط هزینهٔ مربوط به حمل‌ونقل بار باید ثبت شود. این ثبت در سیستم مالیاتی با طرفیت راننده انجام می‌شود. در این بخش هیچ‌گونه ارزش افزوده‌ای لحاظ نمی‌شود و به‌عنوان خرید خدمات ساده ثبت می‌شود.
در این مرحله، هیچ‌گونه مبلغی به‌عنوان اعتبار مالیاتی از سوی شرکت دریافت‌کننده خدمات باربری به راننده پرداخت نمی‌شود. بنابراین، نیازی به ثبت مالیات بر ارزش افزوده (VAT) برای این پرداخت نیست.
2. ثبت فروش کارمزد مؤسسه باربری به راننده
در این قسمت، شرکت باربری کارمزد خود را از راننده دریافت می‌کند. این کارمزد معمولاً درصدی از مبلغ بارنامه است که توسط مؤسسه باربری از راننده دریافت می‌شود. برای ثبت این کارمزد در گزارش‌های فصلی، باید یک ثبت فروش ساده از مؤسسه باربری به راننده انجام شود.
- مبلغ کارمزد باید شامل مالیات بر ارزش افزوده (VAT) باشد.
- در این ثبت، شرکت باربری به‌عنوان فروشنده و راننده به‌عنوان خریدار کارمزد محسوب می‌شود.
3. نیازی به ثبت مبلغ کل بارنامه در گزارش‌های فصلی نیست
مبلغ کل بارنامه که شامل هزینهٔ حمل‌ونقل و کارمزد باربری است، نیازی به ثبت در سیستم معاملات فصلی ندارد. چون تنها مبلغ کارمزد مؤسسه باربری و هزینه حمل‌ونقل که به راننده پرداخت شده، از منظر مالیاتی اهمیت دارد و باید در ثبت‌های مربوطه انعکاس یابد.
طبق قانون دائمی مالیات بر ارزش افزوده که از تاریخ ۱۴۰۰/۱۰/۱۳ به‌اجرا درآمد، خدمات حمل‌ونقل بار و مسافر (به روش‌های زمینی، ریلی و دریایی) معاف از مالیات بر ارزش افزوده است. بنابراین، خدمات حمل‌ونقل بار به روش‌های زمینی، ریلی و دریایی در بارنامه‌ها مالیات بر ارزش افزوده ندارد. فقط حمل‌ونقل هوایی از این معافیت مستثنی است و مشمول مالیات بر ارزش افزوده می‌شود.
جمع بندی
روش صحیح ثبت بارنامه در معاملات فصلی، از اهمیت ویژه‌ای برخوردار است و این امر باعث می‌شود، مشکلات مالیاتی و قانونی به حداقل برسد. با پیروی از روش‌های درست ثبت، مؤسسات باربری و کسب‌وکارهایی که خدمات حمل‌ونقل دریافت می‌کنند، می‌توانند از مشکلات مالیاتی پیشگیری کنند. سوالات خود درباره تهیه گزارش‌های فصلی را با مشاوران محاسبان در میان بگذارید.
سوالات متداول
1. آیا باید کل مبلغ بارنامه در معاملات فصلی ثبت شود؟
خیر، تنها بخش‌هایی از مبلغ بارنامه که مرتبط با خدمات باربری و کارمزد مؤسسه باربری است، باید ثبت شوند.
2. چرا باید هزینه‌ای که به راننده پرداخت می‌شود در گزارش‌های فصلی ثبت نشود؟
چون هیچ‌گونه رویداد مالی بین مؤسسه باربری و شرکت دریافت‌کننده خدمات باربری از بابت پرداخت هزینهٔ حمل‌ونقل به راننده وجود ندارد، نیازی به ثبت آن در معاملات فصلی نیست.
دیدگاهتان را بنویسید