جرایم مالیاتی سامانه مودیان و پایانه های فروشگاهی

سازمان امور مالیاتی در سال‌های اخیر تلاش کرده است که با تعریف قوانین و مقررات در یک چارچوب قانونی مشخص، نرخ تخلفات و جرایم مالیاتی را کاهش دهد و به سمت یک سیستم مالیاتی کارآمدتر حرکت کند. در این راستا، سامانه مودیان و پایانه‌های فروشگاهی نقش مهمی در این زمینه دارد. در این مقاله از محاسبان به صورت جامع جرایم مالیاتی سامانه مودیان و پایانه‌های فروشگاهی را بررسی می‌کنیم.

جرایم مالیاتی سامانه مودیان و قانون پایانه‌ های فروشگاهی

سازمان امور مالیاتی، جرایمی برای عدم اجرای قوانین مالیاتی توسط مودیان حقیقی و حقوقی در نظر گرفته است. یعنی اگر شخص حقیقی یا حقوقی طبق قوانین وضع شده، مالیات خود را به سازمان امور مالیاتی کشور پرداخت نکند، مشمول این جرایم می‌شود. در این مقاله ابتدا قانون وضع شده را بررسی و سپس جریمه در نظر گرفته شده درباره سامانه مودیان و قانون پایانه های فروشگاهی را یاد می‌گیریم.

۱. جریمه عدم ثبت نام در سامانه مودیان 

مطابق با ماده ۲ قانون سامانه‌ مودیان و پایانه‌های فروشگاهی، تمامی اشخاص حقیقی و حقوقی مکلف به ثبت‌نام و عضویت در سامانه مودیان و دریافت کارپوشه اختصاصی هستند. سازمان امور مالیاتی هم موظف است حداکثر ظرف یک هفته پس از ثبت‌نام مودیان در نظام مالیاتی، کارپوشه اختصاصی برای آن‌ها ایجاد کند. 

در صورت عدم رعایت این ماده، طبق ماده ۲۴ همین قانون، سازمان امور مالیاتی تخلف صورت گرفته را به شرکت مربوطه و مرجع صادرکننده مجوز فعالیت واحد متخلف اعلام می‌کند. مرجع صادرکننده مجوز وظیفه دارد که ظرف ۷ روز اخطار کتبی صادر کند. اگر واحد متخلف ظرف ۱۰ روز از دریافت اخطار، برای ثبت‌نام در سامانه مودیان اقدام نکند: 

• بار اول: به مدت ۲ هفته تعطیل یا مسدود می‌شود.
• بار دوم: از ۲ تا ۶ ماه تعطیل یا مسدود می‌شود.

چنانچه مرجع صادرکننده مجوز پس از ۱۵ روز از ابلاغ سازمان، تعطیلی واحد متخلف را به نیروی انتظامی یا کارگروه تعیین مصادیق مجرمانه ابلاغ نکند، سازمان امور مالیاتی به صورت مستقیم اقدام خواهد کرد. در این صورت، مرجع صادرکننده مجوز در پرداخت مالیات و جرایم، مسئولیت تضامنی خواهد داشت.

تبصره ۱– در صورت تداوم تخلف پس از یک سال، مجوز فعالیت واحد متخلف ابطال خواهد شد.

تبصره ۲– بانک مرکزی موظف است درگاه‌ها و پایانه‌های پرداخت واحد متخلف را در زمان تعطیلی یا تعلیق فعالیت، مسدود کند.

۲. جریمه عدم ارسال صورتحساب در سامانه مودیان

طبق ماده ۵ قانون سامانه مودیان و پایانه‌ای فروشگاهی، فروشندگان موظفند صورتحساب الکترونیکی را از طریق سامانه مودیان صادر کنند. در خصوص مودیانی که مستقیماً با مصرف‌کننده نهایی در ارتباط هستند، این فرآیند باید توسط پایانه‌های فروشگاهی انجام شود. خریدارانی که عضو سامانه مودیان هستند، باید ظرف ۳۰ روز نسبت به پذیرش یا عدم پذیرش صورتحساب اقدام کنند؛ عدم اظهارنظر به منزلهٔ تأیید است. 

در ماده ۲۲ قانون سامانه مودیان و پایانه‌های فروشگاهی برای عدم صدور یا ارسال صورتحساب الکترونیکی، جریمه‌ای معادل ۱۰ درصد مجموع مبلغ فروش انجام شده بدون صدور صورتحساب الکترونیکی یا  ۲۰ میلیون ریال (هر‌کدام که بیشتر باشد) در نظر گرفته است.

۳. جریمه عدم اعلام شماره حساب بانکی تجاری و ثبت نکردن کارتخوان

ماده ۱۰ قانون سامانه مودیان و پایانه‌های فروشگاهی، اشخاص مشمول را مکلف می‌کند که شماره حساب‌ها، شناسه یکتای دستگاه‌های کارتخوان بانکی (POS) و درگاه‌های پرداخت الکترونیکی مورد استفاده برای شغل خود را به سازمان مالیاتی اطلاع دهند. در صورت استفاده از حساب یا دستگاه جدید، این اطلاعات باید بلافاصله از طریق کارپوشه در سامانه مودیان اعلام شود.

عدم رعایت این ماده طبق ماده ۲۲ قانون مذکور، مشمول جریمه‌ای معادل ۱۰ درصد فروش انجام شده از طریق حساب‌های اعلام نشده یا ۲۰ میلیون ریال (هر کدام که بیشتر باشد) خواهد بود. علاوه بر این، مو<دی از معافیت‌های مالیاتی و مشوق‌های موضوع مالیات‌های مستقیم در همان سال مالی محروم می‌شود.

۴. جریمه عدم تحویل صورتحساب چاپی به خریدار

مطابق با ماده ۱۴ مکرر قانون سامانه مودیان و پایانه‌های فروشگاهی، مودیانی که میزان فروش سالانه آن‌ها کمتر از ۲۵ برابر معافیت موضوع ماده ۸۴ قانون مالیات‌های مستقیم باشد، از صدور صورتحساب الکترونیکی معاف هستند، اما مکلفند صورتحساب چاپی به خریدار ارائه دهند.

عدم تحویل صورتحساب چاپی به خریدار یا حذف و مخدوش کردن صورتحساب، طبق بند “ت” ماده ۲۲ قانون پایانه‌های فروشگاهی، مشمول جریمه‌ای معادل ۲ درصد مبلغ صورتحساب‌های مذکور یا ۲۰ میلیون ریال (هر کدام که بیشتر باشد) است.

۵. جریمه عدم اعلام بروز حادثه یا نقص فنی

مطابق با ماده ۱۲ قانون پایانه‌های فروشگاهی و سامانه مودیان، اگر نتوانستید به علت حادثه یا نقص فنی، فاکتور الکترونیکی صادر کنید، باید حادثه رخ داده را تا پایان روز اداری بعد، از طریق کارپوشه خود در سامانه مودیان یا روش‌های اعلامی سازمان امور مالیاتی اطلاع دهید. همچنین تا زمان رفع مشکل، فروش‌های خود را طبق دستورالعمل سازمان ثبت و ارسال کنید.

عدم اعلام بروز حادثه یا نقص فنی، طبق بند “ث” ماده ۲۲ قانون پایانه‌های فروشگاهی، مشمول جریمه‌ای معادل ۱ درصد مبلغ فروش گزارش نشده یا ۱۰ میلیون ریال (هر‌کدام که بیشتر باشد) است. 

۶.  جریمه عدم اعلام تعطیلی، انحلال یا تغییر شغل و محل فعالیت 

ماده ۱۳ قانون پایانه‌های فروشگاهی، اشخاص مشمول را مکلف می‌کند که در صورت تعطیلی (موقت یا دائم) یا انحلال واحد کسب‌وکار و توقف بهره‌برداری از پایانه فروشگاهی، موضوع را ظرف ۱۰ روز از توقف بهره‌برداری، از طریق کارپوشه خود در سامانه مودیان به سازمان یا شرکت معتمد ارائه دهنده خدمات مالیاتی، اعلام کنند. ماده ۱۴ همین قانون هم بر اعلام تغییر شغل، محل فعالیت، تغییر مالکیت یا اجاره واحد کسب‌وکار ظرف ۱۰ روز تأکید دارد.

جریمه: عدم اعلام موارد فوق، طبق بند “ث” ماده ۲۲ قانون پایانه‌های فروشگاهی، مشمول جریمه‌ای معادل ۱ درصد مبلغ فروش گزارش نشده یا ۱۰ میلیون ریال (هر کدام که بیشتر باشد) است.

۷. جریمه تقلب یا اخلال در نظام مالیاتی کشور 

ماده ۲۳ قانون پایانه‌های فروشگاهی و سامانه مودیان برای هر شخصی که به قصد تقلب یا اخلال در نظام مالیاتی، اقدام به تولید، عرضه یا استفاده از تجهیزات سخت‌افزاری و نرم‌افزاری یا پایانه‌های فروشگاهی معیوب کند یا پایانه فروشگاهی خود یا دیگران را تخریب کند، علاوه بر جبران ضرر و زیان، مجازات‌های تعزیری درجه پنج قانون مجازات اسلامی (به غیر از حبس) در نظر گرفته است.

تبصره ۱ ماده ۲۳– تکرار جرم برای بیش از سه بار، منجر به مجازات‌های تعزیری درجه پنج قانون مجازات اسلامی (به غیر از حبس) می‌شود.

تبصره ۲ ماده ۲۳– اقدام گروهی و سازمان‌یافته، منجر به مجازات‌های تعزیری درجه چهار قانون مجازات اسلامی (به غیر از حبس) خواهد شد. 

بخشودگی‌های جرایم سامانه مودیان

سازمان امور مالیاتی در کنار جرایم، بخشودگی‌هایی را برای ترغیب مودیان به رعایت قوانین در نظر گرفته است. تبصره‌های ۱، ۲ و ۳ ماده ۲۲ قانون سامانه مودیان و پایانه‌های فروشگاهی به شرح زیر به بخشودگی‌های جرایم مالیاتی اشاره دارند: 

تبصره ۱ ماده ۲۲– مبلغ جریمه‌های ثابت مندرج در این قانون، متناسب با نرخ تورم سالانه بر‌اساس آخرین اعلام بانک مرکزی، هر سال توسط سازمان امور مالیاتی اعلام می‌شود.

تبصره ۲ ماده ۲۲– سازمان نمی‌تواند بیش از ۵۰ درصد جریمه‌های موضوع این ماده را مطابق ماده ۱۹۱ قانون مالیات‌ های مستقیم مورد بخشودگی قرار دهد.

تبصره ۳ ماده ۲۲– در صورت اعمال جریمه‌های بند الف و ث ماده ۲۲، جریمه موضوع ماده ۱۶۹ قانون مالیات های مستقیم اعمال نمی‌شود. در صورت اعمال جریمه‌های مذکور در بند ب، جریمه‌های مذکور در بند الف و ت اعمال نمی‌شود.

مشوق‌های جرایم سامانه مودیان

ماده ۱۷ و ۱۸ قانون سامانه‌ مودیان و پایانه‌های فروشگاهی، مشوق‌های زیر را برای مودیان و مصرف‌کنندگان نهایی در نظر گرفته‌اند:

ماده ۱۷ قانون سامانه مودیان و پایانه های فروشگاهی

سازمان موظف است در ۵ سال اول پس از استقرار سامانه مودیان، به منظور تشویق صاحبان مشاغلی که فروش‌های خود را با استفاده از پایانه فروشگاهی انجام داده و کالاها و خدمات مورد نیاز خود را از واحدهای اقتصادی عضو سامانه مودیان خریداری می‌کنند، معادل ۲۰ درصد مالیات بر ارزش افزوده‌ای که مودی در هر دوره به سازمان پرداخت می‌کند یا ۱ درصد فروش وی (هر کدام که کمتر باشد)، حداکثر تا ۶۰ میلیون ریال در هر دوره مالیاتی به عنوان پاداش همکاری، از مالیات بر ارزش افزوده دوره بعدی (و در صورت مازاد، دوره‌های بعد از آن) کسر کند.

تبصره– پاداش مودیانی که مشمول مالیات بر ارزش افزوده نیستند، از مالیات عملکرد آنها در همان سال کسر می‌شود. این پاداش نباید از ۵۰ درصد مالیات عملکرد ابرازی آنها بیشتر باشد.

ماده ۱۸ قانون سامانه مودیان و پایانه های فروشگاهی

سازمان امور مالیاتی وظیفه دارد برای ترغیب مصرف‌کنندگان نهایی (اشخاص حقیقی) که خریدهای خود را از فروشندگان مجهز به پایانه فروشگاهی و شبکه‌های پرداخت بانکی انجام می‌دهند، از هر ۱۰ صورتحساب الکترونیکی صادر شده، یک صورتحساب را به صورت قرعه‌کشی آنلاین انتخاب کرده و دو برابر مبلغ مالیات بر ارزش افزوده پرداختی خریدار را به حساب بانکی وی مسترد کند.

تبصره ۱ـ سازمان موظف است ترتیبی اتخاذ کند که مصرف‌کنندگان نهایی بتوانند صورتحساب‌های خرید و جوایز تعلق گرفته را مشاهده کنند.

تبصره ۲ـ جوایز موضوع این ماده تا میزان معافیت مالیات بر درآمد حقوق موضوع ماده ۸۴ قانون مالیات‌های مستقیم برای هر شخص در سال، از مالیات و تسلیم اظهارنامه مالیاتی معاف است.

تبصره ۳ـ سازمان امور مالیاتی باید سیستمی ایجاد کند که مصرف‌کنندگان نهایی بتوانند از صحت و اعتبار صورتحساب‌هایی که فروشندگان صادر می‌کنند، مطمئن شوند. 

دریافت مشاوره مالیاتی با یک کلیک!

چنانچه در خصوص موضوع‌های مالیاتی مانند جرایم مالیاتی سامانه مودیان یا بخشودگی مالیاتی نیاز به مشاوره مالیاتی دارید، می‌توانید با مشاوران مالیاتی موسسه حسابداری محاسبان اصفهان در ارتباط باشید. ما خدمات مشاوره‌ای را به صورت مشاوره مالیاتی تلفنی، مشاوره مالیاتی آنلاین و حضوری ارائه می‌دهیم که طبق شرایط خود، بهترین گزینه را انتخاب کنید. با دریافت مشاوره از محاسبان، می‌توانید به دستاوردهای زیر برسید: 

• کاهش ریسک مالیاتی 
• جلوگیری از جرایم 
• معافیت‌های مالیاتی
• تصمیم‌گیری بهتر
• کمک به رشد کسب‌وکار
• اطمینان در کسب‌وکار 

جمع‌بندی

آگاهی از قوانین و جرایم مالیاتی سامانه مودیان و پایانه های فروشگاهی، برای تمامی فعالان اقتصادی ضروری است. عدم رعایت این قوانین می‌تواند منجر به جرایم مالی و حتی تعطیلی کسب‌وکار شود. از سوی دیگر، دولت با ارائه مشوق‌ها و بخشودگی‌ها، قصد دارد مودیان را به همکاری بیشتر ترغیب کند. با استفاده از خدمات مشاوره مالیاتی متخصصان محاسبان، می‌توانید از تمامی این جوانب آگاه شده و با اطمینان خاطر بیشتری به فعالیت‌های اقتصادی خود ادامه دهید.

سوالات متداول