مالیات شرکت ها
مطالعه متمرکز
در زمان‌هایی که نام شرکت می‌آید شاید در نظر اول یک کسب و کار وسیع و گسترده در ذهن تداعی شود اما امروزه بسیاری از کسب و کارهای حتی کوچک هم به خاطر مباحث مختلف به ثبت شرکت روی می‌آورند. اما نکته‌ای که صاحبان این مشاغل نسبت به آن غافل هستند آنست که فرقی نمی‌کند شرکت مربوط به یک کسب و کار بزرگ باشد یا یک کسب و کار کوچک، از نظر بسیاری از ارگان‌های کشوری مانند سازمان امور مالیاتی یا سازمان بیمه تامین اجتماعی، به محض آنکه شخصیت حقیقی به شخصیت حقوقی تبدیل شود فارغ از آنکه وسعت کسب و کار چقدر است دیدگاه نسبت به آن مجموعه کاری تغییر می‌کند که یکی از مهم‌ترین این دیدگاه‌ها، تغییر نگاه سازمان امور مالیاتی به اشخاص حقوقی است که مورد مهمی از آن به مالیات شرکت ها برمی‌گردد.
قوانین مالیات شرکت ها
یکی از مباحث مهم در مورد تکالیف مالیاتی به شرکت‌ها و اشخاص حقوقی برمی‌گردد. به طور کل در مباحث مرتبط با تکالیف مالیاتی، ما دارای انواع مختلفی همچون مالیات بر درآمد، مالیات بر ارزش افزوده، معاملات فصلی ماده 169، تحریر دفاتر و… هستیم که بیشترین تکالیف همیشه بر عهده اشخاص حقوقی و شرکت هاست. کلا در قوانین مرتبط با سازمان امور مالیاتی و قوانین وابسته به این سازمان مانند مالیات بر ارزش افزوده، همیشه اشخاص بابت انجام تکالیف به دو گروه اشخاص حقیقی و اشخاص حقوقی تقسیم می‌شوند که تقریبا همیشه بیشترین تکالیف بر عهده اشخاص حقوقی است.
البته بقیه موارد هم بین این دو گروه متفاوت است برای مثال نحوه محاسبه مالیات بر درآمد اشخاص حقیقی با مالیات شرکت ها و اشخاص حقوقی متفاوت است و یا اجرای مالیات بر ارزش افزوده برای تمامی اشخاص حقوقی که زمینه کاری آنها کالاهای معاف نباشد باید اجرا گردد اما هنوز برای تمامی اشخاص حقوقی فراخوان صادر نشده است.
همچنین تفاوت‌های دیگری نیز بین قوانین مالیات شرکت ها با اشخاص حقیقی وجود دارد مانند معافیت‌های مالیاتی متفاوت و یا الزام به تحریر دفاتر که برای کلیه اشخاص حقوقی لازم الاجرا و برای اشخاص حقیقی تنها گروه اول دسته‌بندی مطابق با مقررات سازمان امور مالیاتی باید این موضوع را رعایت نمایند.
محاسبه مالیات بر درآمد شرکت ها
در زمینه محاسبه مالیات بر درآمد، بین اشخاص حقیقی و حقوقی بسیار اختلاف وجود دارد. مثلا برای اشخاص حقیقی مالیات بر درآمد با درصدهای متفاوت و بصورت پلکانی محاسبه می‌شود و از 15% شروع می‌شود تا به 25% برسد. همچنین اشخاص حقیقی دارای معافیت درآمد سالیانه‌ای هستند که هرساله متفاوت بوده و توسط سازمان امور مالیاتی اعلام می‌گردد. مثلا این عدد برای درآمد سال 1402 مبلغ 475,000,000 ریال می‌باشد.
اما در محاسبه مالیات شرکت ها، در ابتدا این معافیت سالانه وجود ندارد بلکه انواع دیگری از معافیت‌ها را می‌توان در قوانین مالیات های مستقیم دید مانند آنکه اگر شرکت تولیدی بوده و دارای پروانه بهره برداری باشد، چنانچه در شهرک صنعتی دایر گردد دارای چندین سال معافیت مالیاتی می‌شود.
اما در بحث محاسبه مالیات شرکت ها دیگر ما نرخ‌های پلکانی نمی‌بینیم بلکه مطابق با ماده 105 قانون مالیات های مستقیم، مالیات آنها بصورت مقطوع و با نرخ 25% محاسبه می‌شود. پس دیگر مهم نیست که بازه درآمد مشخص نماییم، بلکه حتی 1000 تومان درآمد مشمول مالیات نیز با نرخ 25% محاسبه و مالیات آن توسط سازمان امور مالیاتی مطالبه می‌شود. البته باید این مورد را نیز در نظر گرفت که بحث قبول هزینه در موقع محاسبه مالیات شرکت ها به نسبت راحت تر قابل اثبات است چراکه شرکت ها به دلیل تکالیف مالیاتی سنگین تر، معمولا اسناد و مدارک قابل قبولی را جمع آوری می‌کنند که می‌توان به آنها استناد نمود.
همچنین تنها گروه اول از اشخاص حقیقی و شرکت ها یا اگر جامع‌تر بگوییم اشخاص حقوقی ملزم به تحریر دفاتر قانون هستند. در ابتدا برای آنکه متوجه شوید دفاتر قانونی باید دارای چه شرایطی باشند می‌توانید مقاله پلمپ دفاتر قانونی را مشاهده نمایید.
محاسبه جرایم مالیات شرکت ها
سازمان امور مالیاتی برای مالیات شرکت ها و همچنین بابت تکلیفی که بر عهده آنان گذاشته است، یک ضمانت اجرایی نیز در نظر گرفته است تا درصورت عدم انجام تکالیف بتواند آنان را جریمه کند و همچنین اهرم فشاری بابت انجام تکالیف داشته باشد.
به عنوان مثال اگر شرکتی دفاتر قانونی خود را پلمپ ننماید و یا تسلیم اداره امور مالیاتی نکند، به میزان 20% مالیات متعلقه شرکت جریمه خواهد شد و یا اگر دفاتر را ارائه نماید اما دفاتر در زمان رسیدگی توسط بازرسان و ممیزین مالیاتی رد شود، در محاسبه مالیات شرکت علاوه بر آنکه سازمان به دلیل عدم ارائه اسناد و مدارک راسا می‌تواند مالیات را بصورت برآوردی اعلام نماید، همچنین بابت رد دفاتر قانونی نیز 10% مالیات متعلقه در محاسبه مالیات شرکت ها آن شخص حقوقی را جریمه خواهد کرد.
البته همه این‌ها به شرطی است که اظهارنامه ارسال شده باشد؛ چنانچه شرکتی کلا اظهارنامه ارسال ننماید سازمان امور مالیاتی علاوه بر آنکه به طریق مختلف مانند رسیدگی به گردش حساب‌های بانکی، مدارک، مستندات و فاکتورهای صادره برای شرکت، تطبیق لیست معاملات فصلی طرف حساب‌های شرکت و… نسبت به تخمین و برآورد مالیات شرکت اقدام می‌نماید، مطابق با ماده 192 قانون مالیات‌های مستقیم، 30% مالیات متعلقه را نیز به عنوان جریمه برای او درنظر خواهد گرفت.
البته همه این‌ها در شرایطی است که شرکت در اظهارنامه خود مبالغ واقعی را اعلام نماید. اما اگر این اتفاق رخ ندهد، یعنی شرکت در اظهارنامه خود مقداری از فروش خود را اعلام ننماید، در صورتی که سازمان امور مالیاتی بتواند این مبالغ و این فروش‌ها تشخیص دهد علاوه بر دریافت مبلغ آن مطابق با قوانین محاسبه مالیات شرکت ها، 30% مالیات متعلقه را نیز به عنوان جریمه کتمان از شرکت مطالبه و دریافت می‌نماید.
همچنین موارد دیگری نیز در تکالیف و مالیات شرکت ها متفاوت است مانند مالیات های تکلیفی که بر عهده شرکت ها می‌باشد اما اشخاص حقیقی نیازی به رعایت آن ندارند مانند کسر مالیات بر اجاره موجر در شرایطی که مستاجر شخص حقوقی باشد.
جمع بندی
شرکت ها به عنوان دسته بندی شاخصی از اشخاص حقوقی دارای تکالیف مالیاتی خاص و بیشتری نسبت به دیگر مودیان مالیاتی هستند. نرخ و نحوه محاسبه مالیات آنها بسیار متفاوت از اشخاص حقیقی است. پس باید توجه داشت که برای مشاوره مالیاتی حتما تمامی این نکات در نظر گرفته شود تا در زمان ارسال اظهارنامه و محاسبات مالیات شرکت ها کمترین اشتباه رخ داده و زیانی به مجموعه وارد نشود.
دیدگاهتان را بنویسید