شب کاری در قانون کار – فرمول محاسبه شب کاری 1403

در اطراف ما کارمندان و کارگرانی هستند که به صورت شب‌کار در کارگاه فعالیت می‌کنند. شب کاری در بسیاری از شرکت‌ها، اداره‌جات و سازمان‌ها امری معمول است و با توجه به شرایط آن برای کارمند شب‌کار تسهیلاتی قائل می‌شوند. این تسهیلات هم در قانون کار ذکر شده و هم توسط کارفرما برای کارمند لحاظ می‌شود. ساعت، حقوق و نرخ شب کاری در قانون شب کاری به صورت کامل بیان شده تا اختلافی بین سازمان‌ها با کارمندان شب‌کار به‌وجود نیاید.

ساعات کاری قانونی کارگران

ساعات کاری قانونی کارگران در یک بنگاه اقتصادی، و شرایط کار عادی 44 ساعت در هفته است و در شرایط کاری سخت و زیان‌آور 36 ساعت می‌باشد.

انواع ساعت کاری

بر اساس قانون کار انواع ساعات برای کار وجود دارد:

تعریف شب کاری

یکی از انواع بازه‌های زمانی در حسابداری حقوق و دستمزد در بعضی از مشاغل، شب کاری است. در این نوع از مشاغل به علت این‌که افراد شرایط سخت و متفاوتی با کار در روز را تجربه می‌کنند، طبق قانون کار دستمزد آنان متفاوت‌تر از افرادی می‌باشد که روزکاری را انتخاب کرده‌اند.

شب کاری بیشتر در مشاغل زیر انجام می‌گیرد:

1. خدمات بهداشتی و درمانی
2. شرکت‌هایی که نیاز‌های اساسی مردم را تامین می‌کنند.
3. کارخانه‌هایی که هزینه توقف خط تولید آن‌ها بسیار زیاد است.

مزایا و معایب شب کاری

شب‌ کاری دارای معایب و مزایایی به شرح زیر می‌باشد:

مزایا شب‌ کاری

معایب

معایب شب کاری عبارت است از:

1. تأثیرات بر روی سلامتی

از عوارض شب کاری می‌توان به اختلال در روزمرگی و ساعت خواب اشاره کرد. افرادی که به صورت مداوم در شیفت شب کار می‌کنند، ممکن است با مشکل خواب، کاهش انرژی و مشکلات روحی و جسمی دیگر مواجه شوند.

2.اختلاف اجتماعی و خانوادگی

شب‌ کاری می‌تواند منجر به اختلافات در زندگی اجتماعی و خانوادگی شود. زمان کار در شب ممکن است با زمانی که افراد خانواده با هم می‌گذرانند تداخل داشته باشد و این می‌تواند منجر به احساس انزوا و اختلافات در روابط شود.

3.کاهش عملکرد در برخی فعالیت‌ها

برخی فعالیت‌ها نیاز به تمرکز و هماهنگی بالا دارند که ممکن است در شب کاهش یابد. بنابراین، در بعضی مواقع، شب‌ کاری ممکن است منجر به کاهش عملکرد و عملکرد نامناسب در بعضی فعالیت‌ها شود.

تفاوت شب کاری با اضافه‌ کاری

فرمول محاسبه شب کاری

افرادی که به شب‌ کاری مشغول هستند، مطابق با ماده 58 قانون کار باید 35% بیشتر به ازای هر ساعت نسبت به ساعت عادی دریافت کنند.

نمونه محاسبه شب کاری 1403

فرض کنید فردی در سال 1403 در شرکتی به استخدام شب کاری در آمده است. اگر مدت حضور این فرد در شهریور 1403 در شرکت از 22 شب الی 6 صبح برابر 30 ساعت باشد، محاسبه شب‌ کاری و حقوق ناخالص او برابر است با:

قانون اضافه کاری در شب‌ کاری

قانون‌گذار ارجاع هر‌گونه اضافه کاری به کارگران شیفت شب یا اضافه کاری برای شیفت شب‌کار را منع کرده است، در صورتی که کارفرما از قانون سرپیچی کند و چنین کاری را انجام دهد، متخلف به شمار می‌رود و مجازات اعمال اضافه کاری برای شیفت شب‌کار توسط کارفرما، بار اول جریمه نقدی و بار دوم می‌تواند بین ۹۱ روز تا 180 روز حبس در پی داشته باشد.

اگر بخشی از ساعت کاری در شیفت شب باشد چه می‌شود؟

شیفت شب شامل یک بازه هشت ساعته از 22 شب الی 6 صبح است، اما برای این‌که یک کارگر از مزایای شب‌ کاری برخوردار شود، الزامی نیست که تمام ساعت کاری کارگر در این بازه زمانی باشد، باید توجه کنید که به هر میزان ساعتی که کارگر در بازه زمانی یاد شده مشغول به فعالیت باشد، مشمول مازاد دستمزد ۳۵ درصدی حقوق می­‌شود.

چه شروطی باید محقق شود تا شب‌ کاری اتفاق بیفتد؟

به طور کلی در صورتی که دو شرط زیر وجود داشته باشد می‌توانیم بگوییم که شب‌ کاری محقق شده است:

جمع بندی

افزایش ساعات کاری کارگران و اشتغال به کار در ساعات شب، آشنایی با قوانین و نحوه محاسبه شب‌ کاری را برای حسابداران، کارفرمایان و حتی کارگران ضروری نموده است. آشنایی با قوانین، شرایط و نحوه محاسبه شب کاری، نوبت‌ کاری، اضافه‌ کاری و سایر فوق العاده‌های کارکردی، نیازمند آموزش قوانین کار و تامین اجتماعی و اطلاع از آخرین بخشنامه‌ها در این حوزه است. به این ترتیب کارگر از دریافت حقوق خود راضی بوده، کارفرما نیز با چالش‌های هیئت‌های کار دست به گریبان نخواهد بود.