مالیات نقش کلیدی در تأمین منابع مالی دولت و ارائه خدمات عمومی دارد که اشخاص حقیقی و حقوقی به نحوی باید این مالیات را پرداخت کنند. اما بسیاری از افراد و شرکت‌ها به دنبال کاهش میزان مبلغ مالیات پرداختی خود هستند و گاهی حتی به سمت روش‌های غیر قانونی مانند فرار مالیاتی می‌روند. خوشبختانه، روش‌ها و تکنیک‌های مختلفی برای کاهش مالیات به روش قانونی وجود دارد که افراد می‌توانند با یادگیری آن‌ها، ضمن رعایت قوانین و مقررات میزان مالیات پرداختی خود را کاهش دهند. در ادامه کاهش مالیات به روش قانونی را بررسی می‌کنیم.

روش‌ های قانونی کاهش مالیات 

کاهش مالیات به روش قانونی به معنای کاهش نرخ مالیاتی است که برای محاسبه مالیات بر درآمد به کار می‌رود و نه کاهش مستقیم مبلغ مالیات. آگاهی از این قوانین و استفاده درست از آن‌ها می‌تواند تأثیر چشمگیری در کاهش بدهی مالیاتی و بهبود وضعیت مالی کسب‌وکارها داشته باشد.

کاهش مالیات مشاغل از طریق روش‌های قانونی مختلفی انجام می‌شود، اما پیش از آن باید به این نکته توجه کنیم که مالیات بر پایهٔ چه مبلغ‌هایی محاسبه می‌شود. طبق قانون بودجه مالیاتی، سقف معافیت مالیاتی مشاغل در سال ۱۴۰۳ برای واحدهای صنفی ۱۴۴ میلیون تومان تعیین شده است، به شرطی که این واحدها از پایانه فروشگاهی (دستگاه کارتخوان) استفاده کنند. در غیر این صورت، معافیت مالیاتی به ۱۰۰ میلیون تومان کاهش می‌یابد.

در حالت کلی، کاهش مالیات به روش قانونی به سادگی با ارائه به‌موقع اظهارنامه مالیاتی، ثبت دقیق اطلاعات مالی و پرداخت به موقع مالیات امکان‌پذیر است. علاوه بر این، روش‌های دیگری هم وجود دارند که به کاهش نرخ مالیات کمک می‌کنند. از جمله بهره‌گیری از معافیت‌ها، هزینه‌های قابل قبول و استهلاک دارایی‌ها که هرکدام به شرح زیر است:

۱. اجرای تکالیف مالیاتی در موعد مقرر

انجام کلیهٔ تکالیف مالیاتی در موعد مقرر باعث می‌شود از برخی جرایم مالیاتی که شامل تأخیر در ارائه اظهارنامه است، جلوگیری شود. این موضوع از آن جهت اهمیت دارد که برخی جرایم در صورت عدم پرداخت مالیات در زمان خودش موجب مودی می‌شود.

تکالیف مالیاتی از جمله موارد مهمی هستند که کلیهٔ اشخاص حقیقی و حقوقی موظف به انجام آن هستند. این تکالیف کاملاً باید مطابق با استاندارد‌های قانون حسابداری و مالیات انجام شوند. اگر بخواهیم تکالیف مالیاتی را طبقه‌بندی کنیم، شامل موارد زیر می‌شوند. 

پلمپ دفاتر قانونی، تشکیل پرونده مالیات بر درآمد مشاغل و کسب‌و‌کارهای حقیقی و حقوقی، تشکیل پرونده برای مالیات بر ارزش افزوده، ارائه اظهارنامه مالیات بر درآمد عملکرد، ارائه اظهارنامه مالیات بر ارزش افزوده، ارائه صورت معاملات فصلی، ارائه لیست مالیات بر حقوق مخصوص کسب‌و‌کارهایی که افراد حقوق بگیر دارند، تحریر دفاتر قانونی.

همهٔ موارد باید درست مطابق با زمانی که سازمان امور مالیاتی کشور اعلام می‌کند، تهیه و در سامانه مودیان بارگذاری شود. البته اظهارنامه‌های مالیات بر ارزش افزوده را باید در سایت EVAT بارگذاری کرد.

۲. پرداخت به موقع مالیات

پرداخت به موقع مالیات نه تنها به شما کمک می‌کند که از تخفیف‌های مالیاتی بهره‌مند شوید، بلکه نشان‌دهندهٔ حسن‌نیت و همکاری شما با سازمان امور مالیاتی است. طبق قوانین مالیاتی، اگر شما به‌عنوان مودی مالیاتی خوش‌حساب شناخته شوید، از مزایای قابل توجهی برخوردار می‌شوید.

در صورتی که شما به مدت سه سال متوالی اظهارنامه‌های مالیاتی و اظهارنامه ارزش افزوده خود را به موقع تسلیم کرده و مالیات مربوطه را در زمان مقرر پرداخت کنید، از تخفیف مالیاتی برخوردار خواهید شد. این تخفیف می‌تواند تا ۵ درصد از کل مالیات پرداختی طی این سه سال باشد و به‌طور مستقیم به حساب شما منظور شود.

پرداخت به موقع مالیات، علاوه بر کاهش مالیات به روش قانونی، به شما اعتبار بیشتری در برابر سازمان امور مالیاتی می‌دهد و موجب کاهش ریسک‌های مالیاتی آینده خواهد شد.

۳. محاسبه صحیح استهلاک

دارایی‌های کسب‌وکارها به مرور زمان از ارزش اولیه آن‌ها کاسته می‌شوند. این کاهش ارزش، به ویژه در ابزارآلات، ماشین‌آلات و ساختمان‌ها، به‌طور طبیعی به فرسودگی منتهی می‌شود. یکی از روش‌ها برای کاهش مالیات به روش قانونی، محاسبه دقیق استهلاک و ارائه اسناد معتبر در این خصوص است. استهلاک به کسب‌وکارها این امکان را می‌دهد که کاهش ارزش دارایی‌های خود را به‌عنوان هزینه‌های قابل قبول مالیاتی در نظر بگیرند و این هزینه‌ها را از درآمد مشمول مالیات خود کسر کنند.

محاسبه استهلاک کسب‌وکارها، هزینه‌های مرتبط با فرسودگی دارایی‌ها را به‌طور مؤثر شبیه‌سازی و از مالیات آن‌ها می‌کاهد. برای مثال، دارایی‌هایی مانند ماشین‌آلات، تجهیزات و حتی خودروها با گذشت زمان دچار فرسودگی می‌شوند و محاسبه استهلاک، امکان محاسبه قانونی کاهش ارزش دارایی‌ها را فراهم می‌کند.

کسب‌وکارها برای کاهش مالیات به روش قانونی از روش صحیح محاسبه استهلاک و ارائه مستندات دقیق استفاده می‌کنند که تأثیر مثبتی بر جریان‌های نقدی آن‌ها دارد. 

۴. استفاده از معافیت‌ها و بخشودگی‌های مالیاتی

برخی از اصناف از معافیت و بخشودگی که سازمان امور مالیاتی برای صنف آن‌ها در نظر گرفته است، بهره‌مند می‌شوند. این معافیت‌ها به شرح زیر است. 

۵. نگهداری همهٔ اسناد مالی

یکی از عوامل مؤثر در کاهش مالیات به روش قانونی، مدیریت صحیح هزینه‌ها است. برای این منظور، مؤدیان مالیاتی باید در ثبت و نگهداری کلیهٔ اسناد و مدارک مربوط به هزینه‌های خود، حتی جزئی‌ترین موارد کوشا باشند.

۶. طبقه‌بندی صحیح هزینه‌های قابل قبول

هزینه‌های قابل قبول مالیاتی به هزینه‌هایی می‌گویند که به‌طور مستقیم با فعالیت‌های تولیدی و خدماتی کسب‌وکار مرتبط بوده و در ایجاد سود یا درآمد ناشی از آن نقش دارند. طبقه‌بندی و ثبت دقیق هزینه‌ها، نه تنها رعایت قوانین مالیاتی است، بلکه منجر به کاهش مالیات و بهره‌مندی از مزایای مالیاتی می‌شود.

برخی از انواع هزینه‌های قابل قبول مالیاتی که موجب کاهش مالیات به روش قانونی می‌شوند، عبارت‌اند از:

طبقه‌بندی صحیح هزینه‌های قابل قبول مالیاتی یکی از ارکان اساسی مدیریت مالیاتی موفق است. این کار علاوه بر کاهش مالیات، باعث ایجاد بهبود رابطه با سازمان امور مالیاتی می‌شود. با رعایت استانداردها و قوانین مالیاتی فرصت‌های قانونی کاهش مالیات قابل شناسایی و استفاده هستند. 

۷. ارائه اطلاعات شفاف مالی 

یکی از اصول با اهمیت برای تعامل با سازمان امور مالیاتی، شفافیت در ارائه اطلاعات مالی است. زمانی که کسب‌وکارها اطلاعات مالی خود را به‌صورت دقیق و مطابق با قوانین ثبت و ارائه دهند، فرآیند بررسی و رسیدگی مالیاتی با دقت و سرعت بیشتری انجام می‌شود. این عمل نشان‌دهندهٔ تعهد و حسن نیت مودیان در رعایت قوانین مالیاتی است و نقش مؤثری در ایجاد اعتماد متقابل میان مؤدیان و نظام مالیاتی دارد. 

۸. دریافت مجوزهای مرتبط با فعالیت‌های شرکت

دریافت مجوزهای مرتبط با فعالیت‌های شرکت یکی از ضرورت‌های لازم برای بهره‌مندی از برخی معافیت‌ها و تسهیلات مالیاتی در نظام مالیاتی کشور به شمار می‌رود. بر‌اساس ماده ۱۳۲ قانون مالیات‌های مستقیم، ارائه مجوزهای قانونی مرتبط با فعالیت شرکت، نقش مهمی در کاهش تعهدات مالیاتی و برخورداری از معافیت‌های مالیاتی داشته باشد.

۹. استفاده از مشوق‌های مالیاتی و تخفیف‌ها

مشوق‌های مالیاتی به عنوان یکی از روش‌های مؤثر در افزایش تمایل مودیان به رعایت قوانین مالیاتی و انجام به‌موقع تکالیف، از جمله تسلیم اظهارنامه‌های مالیاتی و پرداخت به‌موقع مالیات، به طور گسترده‌ای مورد توجه قرار گرفته است. این تشویق‌های مالیاتی در کنار معافیت‌های مالیاتی نقش مهمی در ارتقای فرهنگ مالیاتی و کاهش مالیات به روش قانونی ایفا می‌کنند.

مطابق مواد ۱۸۹ و ۱۹۰ قانون مالیات‌های مستقیم، نظام مالیاتی کشور مشوق‌هایی را تحت عنوان “پاداش خوش‌حسابی” برای مؤدیانی که شرایط خاصی را رعایت کنند، در نظر گرفته است. طبق‌ این ماده‌های قانونی، مشوق‌های مالیاتی به شرح زیر است. 

۱۰. کمک‌ به مؤسسات خیریه مورد تأیید دارایی

یکی دیگر از روش‌های قانونی و تأثیر گذار برای کاهش مالیات به روش قانونی کمک به مؤسسات خیریه است. علاوه بر کمک کردن به مؤسسه‌های خیریه و سازمان‌های عام‌المنفعه و اجتماعی، مبلغ پرداختی به عنوان هزینه‌های قابل قبول مالیاتی محسوب می‌شود و از درآمدهای مشمول مالیات آن را کسر می‌‌کنند و نتیجهٔ آن کاهش مالیات پرداختی است که منجر به بهره‌مندی از تخفیف‌های مالیاتی می‌شود.

۱۱. رعایت حد نصاب‌های موجود در قوانین مالیاتی

از اصول اساسی در مدیریت مالیاتی که تأثیر زیادی بر کاهش ریسک‌های مالیاتی و بهره‌مندی از مزایای قانونی دارد، رعایت حد نصاب‌ها است. این حد نصاب‌ها معمولاً شامل معیارهایی مانند میزان درآمد، حجم فعالیت اقتصادی، تعداد پرسنل، و یا حجم تراکنش‌های مالی است که برای هر نوع فعالیت یا کسب‌وکار تعیین می‌شود.

مزیت های کاهش مالیات 

یکی از مزیت‌های اصلی کاهش مالیات به روش قانونی، کاهش نرخ‌های مالیاتی است که بسیاری از مودیان در پی دستیابی به آن هستند. این مزیت باعث کاهش هزینه‌های مالیاتی و فشارهای مالیاتی افراد و شرکت‌ها می‌شود. کاهش مالیات علاوه بر بهبود وضعیت مالی مودیان سبب ایجاد انگیزه‌ای برای رعایت بیشتر قوانین مالیاتی و بهره‌مندی از فرصت‌های موجود در نظام مالیاتی است. این رویکرد به‌طور مؤثر، افزایش درآمد و پس‌انداز، سرمایه‌گذاری بیشتر، رونق کسب‌و‌کار و کمک به توسعهٔ اقتصادی و فواید متعددی به همراه دارد.

توصیه های غلط کاهش مالیات

توصیه‌های غلطی که برخی افراد ناآگاه در زمینهٔ کاهش مالیات به روش قانونی ارائه می‌دهند، می‌تواند به ضرر شخص تمام شود و در نهایت باعث ایجاد مشکلات جدی شود. به عنوان مثال برخی از این توصیه‌های غلط عبارتند از:

اما آیا این ترفندها واقعاً می‌توانند میزان مالیات شما را کاهش دهند؟ در واقع، ممکن است شما با این روش‌ها گردش حساب خود را پایین بیاورید، اما باید بدانید که ممیزان مالیاتی می‌توانند به راحتی از طریق روش‌های مختلف، مانند مصرف برق، عملکرد ماشین‌آلات، مساحت محل کار، تعداد پرسنل و دیگر شاخص‌ها، متوجه شوند که درآمد واقعی شما چقدر بوده است. این روش‌هابه سرعت از سوی ممیزان مالیاتی شناسایی می‌شوند و تأثیری در کاهش مالیات ندارند. 

در حقیقت، صداقت در ارائه اطلاعات صحیح و دقیق، نه تنها موجب کاهش مالیات به روش قانونی می‌شود، بلکه از بروز مشکلات قانونی و مالیاتی جلوگیری خواهد کرد. ارائه اطلاعات صحیح به ممیزان مالیاتی، در بلندمدت به نفع شما خواهد بود و شما را از پرداخت جریمه‌های سنگین نجات می‌دهد.

نتیجه‌گیری

استفاده از روش‌های مختلف و قانونی برای کاهش مالیات به روش قانونی تأثیر قابل توجهی در وضعیت مالیاتی و کاهش هزینه‌های مالیاتی دارد. از جمله این روش‌ها می توان به ارسال به موقع اظهارنامه‌ها و پرداخت به موقع مالیات‌ها، استفاده از معافیت‌ها و تخفیف‌های مالیاتی، و محاسبه صحیح استهلاک دارایی‌ها اشاره کرد که هر‌کدام نقش مهمی در کاهش بار مالیاتی ایفا می‌کنند. علاوه بر این، کمک به مؤسسات خیریه مورد تأیید سازمان امور مالیاتی و ارائه مستندات صحیح و درست می‌تواند به کاهش هزینه‌های مالیاتی کمک کرده و باعث بهبود مدیریت مالی شود. با به کارگیری این استراتژی‌ها، ضمن رعایت قوانین مالیاتی از فرصت‌های موجود سازمان امور مالیاتی برای کاهش مالیات بهره‌ می‌برید. 

سوالات متداول