نحوه استفاده از مرخصی اضطراری

آیا تاکنون یک اتفاق ناگهانی شما را مجبور به ترک کار فوری کرده، اما از حقوق قانونی‌تان بی‌خبر بوده‌اید؟ مرخصی اضطراری راهکاری است که به شما ۳ روز مرخصی با حقوق می‌دهد، اما این فقط یکی از حقوق شماست؛ قوانین دیگری هم وجود دارد. برای یادگیری موضوع مرخصی اضطراری در قانون کار، اینکه به چه مواردی تعلق می‌گیرد و چگونه می‌توانید از آن بهره‌مند شوید، این مقاله را مطالعه کنید. 

مرخصی اضطراری در قانون کار

مطابق با ماده ۷۳ قانون کار، هر کارگر در صورت بروز شرایط خاص و پیش‌بینی‌ نشده مانند ازدواج و فوت، حق استفاده از ۳ روز مرخصی اضطراری با حقوق را دارد. این نوع مرخصی با هدف حمایت از کارکنان در مواقع ضروری و غیرقابل‌ پیش‌بینی در نظر گرفته شده است تا کارگران بتوانند بدون نگرانی از کسر حقوق یا مزایا، به امور مهم شخصی خود رسیدگی کنند. قوانین این مرخصی به شرح زیر است:  

• کاملاً مستقل از مرخصی استحقاقی سالانه است و از آن کم نمی‌شود.
• در طول این سه روز، حقوق و مزایای شغلی از جمله بیمه به‌صورت کامل پرداخت می‌شود.
• این مرخصی قابل ذخیره یا انتقال به زمان دیگر نیست و باید دقیقاً هم‌زمان با وقوع رویداد مورد نظر استفاده شود.

مرخصی اضطراری به چه مواردی تعلق می‌گیرد؟

بر‌اساس ماده ۷۳ قانون کار، این مرخصی به موارد زیر اعطا می‌شود:

1. ازدواج دائم: فقط برای ازدواج اول و دائم (نه موقت) قابل استفاده است. ارائه سند رسمی ازدواج ضروری است.
2. فوت بستگان نزدیک: شامل فوت همسر، پدر، مادر یا فرزند می‌شود و فرزندخوانده قانونی را هم در بر می‌گیرد. در این حالت، ارائه گواهی فوت الزامی است.

مرخصی اضطراری فرهنگیان

این نوع مرخصی فرهنگیان برای پاسخ به وضعیت‌های غیرمنتظره و فوری که نیاز به غیبت فوری از محل کار دارند، طراحی شده است. مدت زمان این مرخصی معمولاً کوتاه و محدود است و بسته به شرایط فرد، می‌تواند متفاوت باشد. 

این نوع مرخصی برای مواقعی در نظر گرفته شده است که امکان برنامه‌ریزی قبلی وجود ندارد و شخص ناچار به غیبت فوری از محل کار است. در چنین شرایطی، متقاضی باید در اسرع وقت با ارائه دلایل مستند و تکمیل فرم مربوط، درخواست خود را به مدیریت مدرسه یا اداره آموزش‌وپرورش ارائه دهد.

مرخصی اضطراری کارمندان دولت

کارمندان دولتی طبق مادهٔ ۸۹ قانون مدیریت خدمات کشوری، در صورت وقوع ازدواج دائم یا فوت همسر، پدر، مادر یا فرزند، حق برخورداری از ۳ روز مرخصی اضطراری با حقوق کامل را دارند. این مرخصی کاملاً مستقل از مرخصی استحقاقی سالانه محاسبه می‌شود و هیچ تأثیری بر امتیازات خدمتی، ارتقای رتبه یا ذخیرهٔ مرخصی‌های دیگر نمی‌گذارد. برای استفاده، کارمند باید مدارک معتبر (سند ازدواج رسمی یا گواهی فوت) را به واحد منابع انسانی دستگاه اجرایی تحویل دهد و درخواست خود را در سامانهٔ کارمند ایران ثبت کند؛ پس از تأیید، مرخصی بلافاصله قابل اجرا است. 

تفاوت مرخصی اضطراری با سایر مرخصی‌ها

تفاوت مرخصی غیرمنتظره ماده ۷۳ قانون کار با سایر مرخصی‌ها به شرح جدول زیر است:

جمع‌بندی

مرخصی اضطراری، حقی قانونی به مدت ۳ روز و با حقوق کامل است که بر‌اساس ماده ۷۳ قانون کار، تنها برای ازدواج دائم یا فوت همسر، پدر، مادر و فرزندان تعلق می‌گیرد. این مرخصی نیازی به موافقت کارفرما ندارد و قابل انتقال و ذخیره به سال بعد نیست. آیا تا به حال به دلیل عدم آگاهی از قانون مرخصی اضطراری، برایتان پیش آمده که از مرخصی استحقاقی برای یک رویداد ناگهانی استفاده کنید؟ نظرات و تجربیات خود را در کامنت‌ها با ما به اشتراک بگذارید.

سوالات متداول