بدهی در حسابداری چیست؟ انواع بدهی جاری و غیرجاری

در علم حسابداری، می‌توان دارایی‌ها را به عنوان نقاط قوت بنگاه اقتصادی و بدهی‌ها را به عنوان نقاط ضعف بنگاه اقتصادی در نظر گرفت. بدهی یک از مفاهیم اصلی حسابداری است که به تعهدات واحد تجاری مبنی بر خروج دارایی‌ها اشاره می‌کند. بدهی‌ها تشکیل‌دهنده یکی از سه عنصر معادله اساسی حسابداری هستند که برابری دارایی‌ و حقوق صاحبان سرمایه را نشان می‌دهند. بنابراین، نحوه حسابداری و افشای صحیح بدهی‌ها در ترازنامه، از اهمیت بسیار زیادی برخوردار است.

بدهی در حسابداری

بدهی در حسابداری به عنوان یکی از مفاهیم اساسی مالیاتی و حسابداری به شمار می‌رود. در تعریف ساده، بدهی به تعهدات مالی یا پرداخت‌های انتظاری یک بنگاه اقتصادی به دیگران گفته می‌شود که باید در آینده بپردازد. این تعهدات می‌توانند شامل وام‌ها، تسهیلات اعتباری، بدهی‌های تجاری، بدهی‌های مالیاتی، مستحقات پرداخت نشده به اعضا و همچنین بدهی‌های دیگر به افراد و سازمان‌های دیگر باشد.

انواع بدهی‌ها کدام هستند؟

در حسابداری بدهی‌ها به دو دسته جاری (کوتاه مدت) و غیرجاری (بلند مدت) تقسیم می‌شوند. بدهی‌های جاری بدهی‌های قابل پرداخت در یک سال هستند، در حالی که بد‌هی‌های غیرجاری یا بلند مدت قابل پرداخت در دوره طولانی‌تر هستند.

بدهی‌های جاری (کوتاه مدت)

بدهی‌های جاری به تعهدات مالی مشخصی اطلاق دارد که به طور معمول در یک آینده نزدیک، معمولاً یک سال یا کمتر، می‌بایست پرداخت شوند. این نوع بدهی‌ها از اهمیت ویژه‌ای برخوردارند زیرا نشان‌دهنده تعهدات مالی کوتاه‌مدت بنگاه اقتصادی یا سازمان و نیازهای بهاداری مالی فعلی آن‌ها هستند. گروه بدهی‌های جاری موارد زیر را شامل می‌شود:

اسناد پرداختنی: زمانی که یک بنگاه اقتصادی کالا یا خدمات را از یک تأمین‌کننده دریافت می‌کند اما به‌جای پرداخت از آن به صورت نقدی، تعهد می‌کند که در زمان مشخصی در آینده آن مبلغ را بپردازد، به این تعهد به صورت اعتباری که ممکن است با یک سند تجاری مانند چک، سفته یا سایر اسناد قابل معامله  تأیید شود، اسناد پرداختنی گفته می‌شود.

حساب پرداختنی: حساب‌های پرداختنی، با خرید کالا و دریافت خدمات یا کالا به صورت نسیه بوجود می‌آیند. به این نوع بدهی بدهی دفتری نیز می‌گویند چرا که تنها در دفاتر و اسناد خریدار و فروشنده ثبت می‌شود. تفاوت عمده اسناد پرداختنی با حساب‌ های پرداختنی در آن ها این است که معمولاً حساب‌های پرداختنی در مدت زمان کمتری تسویه می شود و از اسناد پرداختنی برای معاملات با سررسید طولانی تر استفاده می ‌شود.

مالیات پرداختنی: مالیات پرداختنی مربوط به مبالغی است که یک بنگاه اقتصادی یا فرد باید برای پرداخت مالیات به دولت یا مراجع مالیاتی اقدام کند. این اقدام معمولاً به تعداد مالیاتی که براساس سودهای تجاری یا درآمد فرد واجد پرداخت به دست آمده است، محاسبه می‌شود. مبالغ مورد بحث ممکن است شامل مالیات بر ارزش افزود، مالیات بر درآمد شخصی یا مالیات بر ارزش افزوده تجاری باشد. این مبالغ باید در زمان معینی به دولت یا موجه مالیاتی پرداخت شود.

اگرچه این مبالغ به نوعی بدهی هستند، اما آن‌ها به عنوان یک بخش از مالیات‌های فعلی دیده می‌شوند و بعد از پرداخت به دولت، به عنوان یک هزینه مالیاتی در صورت مالیاتی دیده می‌شوند.

هر سازمان یا بنگاه اقتصادی موظف است که وظایف مربوط به حقوق پرداختنی را به کارکنان خود در زمان‌های معین پرداخت کند. این وظایف ممکن است شامل حقوق ماهیانه، پاداش‌ها، مزایای پرداختنی مثل مرخصی، مزایای تحصیلی، و یا سایر تعهدات مالی ناشی از قراردادهای کاری با کارکنان باشد. این وظیفه از جنبه‌های مختلف، از جمله اخلاقی، حقوقی و مالی، اهمیت بسیاری دارد.

بدهی‌های غیرجاری (بلند مدت)

بدهی‌‌های غیر‌جاری ، در زمره بدهی‌هایی قرار دارند که تاریخ پرداخت آن‌ها بیشتر از یک سال می باشد. با استناد به این نکته که تفکیک بدهی‌‌‌ها از نظر مدت زمان سررسید جهت پرداخت آن، سررسید پرداخت حساب‌ها و اسناد پرداختنی بلند‌مدت، بیشتر از یک سال و یک دوره مالی است. گروه بدهی‌های غیر‌جاری موارد زیر را شامل می‌شود:

حساب‌ها و اسناد پرداختنی بلند مدت: حساب‌ها و اسناد پرداختنی بلندمدت یکی از مفاهیم مهم حسابداری و مدیریت مالی است که به بنگاه اقتصادی کمک می‌کند تا تعهدات خود را بهبود بخشند. حساب‌ها و اسناد پرداختنی بلندمدت وجوهی هستند که بلندمدت (بیش از یک سال) توسط بنگاه اقتصادی بابت تحصیل اجناس و خدمات استفاده می‌شوند. این موارد به طور معمول شامل وام‌ها، اوراق قرضه، اقساط تسویه‌ای ماشین‌آلات و تجهیزات، و هزینه‌ها یا تعهدات مشابه هستند.

تسهیلات مالی بلند مدت: تسهیلات و اعتبارات مالی دریافتی بلندمدت در واقع، یکی از اجزای حساب‌های بلندمدت برای یک بنگاه اقتصادی است. در اصل تسهیلات و اعتبارات مالی دریافتی بلندمدت به معنای مبالغی است که یک بنگاه اقتصادی از دیگران دریافت کرده و قراردادی برای بازپرداخت آن در آینده امضا کرده است. این موارد معمولاً شامل تسهیلات اعطایی توسط بانک‌ها یا هر نوع وام یا اعتبارات مالی مشابه می‌شود.

جمع بندی

بنگاه‌های اقتصادی بدهی‌های خود را بر اساس افق زمانی خود برای زمان سررسید آن‌ها تفکیک می‌کنند. بدهی‌های جاری ظرف یک سال سررسید می‌شود و اغلب با استفاده از دارایی های جاری پرداخت می‌شود. بدهی‌های غیرجاری بیش از یک سال سررسید هستند و اغلب شامل بازپرداخت بدهی و پرداخت های معوق می‌شود.