تبصره ماده 100 قانون مالیات‌ های مستقیم

اگر شما هم دارای کسب و کار مختص به خود بوده و یا در زمینه حسابداری و مالیات مشغول به فعالیت باشید، قطعا درگیر چالش‌های مالیاتی بوده‌اید. بسیاری از مواقع شده است که ناخواسته خود را درگیر چالش‌های سخت مالیاتی کرده‌اید و یا به دلیل عدم اطلاعات و آگاهی کافی مشکلات مالیاتی و هزینه‌های زیادی را برای خود ایجاد کردید.

در این شرایط قطعا یکی از افکار شما این بوده است که آرزو می‌کردید نسبت به مسائل و قوانین مالیاتی آگاهی داشتید تا درگیر این مشکلات و هزینه سنگین جرایم مالیاتی نمی‌شدید. یکی از ماده‌های مهم که باید در مورد مسائل مالیاتی اطلاع داشته باشید تبصره ماده 100 قانون مالیات‌ های مستقیم است که قصد داریم در این مقاله راجع به آن صحبت نماییم.

متن تبصره ماده 100 قانون مالیات‌ های مستقیم

فصل مربوط به ماده 100 قانون مالیات‌ های مستقیم، فصلی است که در مورد مالیات بر مشاغل صحبت می‌نماید یعنی فقط مربوط به اشخاص حقیقی می‌باشد. در متن این ماده بیان شده است که:

همانطور که در این ماده بیان شده است کلیه اشخاص حقیقی مشمول قانون مالیات‌ های مستقیم که از آن‌ها به عنوان مودی نام برده است می‌بایست اظهارنامه مالیاتی خود برای هر سال مالی نهایتا تا پایان خرداد ماه سال بعد تنظیم و به سازمان ارسال نمایند و مالیات ابرازی خود را به حساب سازمان امور مالیاتی واریز کنند.

در این متن نکات مهمی نهفته است که خوب است نگاهی به آن‌ها داشته باشیم. در ابتدا به تفاوت مدت زمانی در مورد ارسال اظهارنامه بین اشخاص حقیقی و حقوقی می‌پردازیم. در متن ماده 110 قانون مالیات‌ های مستقیم برای مدت زمان ارسال اظهارنامه اشخاص حقوقی آورده است که این اشخاص می‌توانند تا 4 ماه پس از سال مالی خود اظهارنامه را ارسال نمایند اما در متن ماده 100 قانون مالیات‌ های مستقیم تاریخ دقیق پایان خرداد را برای اشخاص حقیقی عنوان کرده است که دلیل آن به تفاوت بین سال مالی اشخاص حقیقی و حقوقی برمی‌گردد.

اما مورد بعدی که در ماده 100 قانون مالیات‌ های مستقیم باید مورد توجه قرار بگیرد آنست که اظهارنامه مالیاتی باید حتما منطبق بر نمونه سازمان امور مالیاتی باشد تا مورد تایید قرار گیرد و نمی‌توان اطلاعات را طی گزارش مالی با ظاهری متفاوت از نمونه سازمان امور مالیاتی ارسال کرد برخلاف روال استانداردهای حسابداری که توسط سازمان حسابرسی کشور تدوین می‌گردند و در آن صرفا نمونه‌ای جهت پیشنهاد برای تهیه صورت‌های مالی عنوان می‌کند و انواع دیگر را خلاف قانون نمی‌داند.

فرصت پرداخت مالیات بر درآمد

فرصت پرداخت مالیات بر درآمد مشاغل اشخاص حقیقی مطابق با ماده 100 قانون مالیات‌ های مستقیم تنها تا پایان خرداد ماه سال بعد خواهد بود و فقط در صورتی که خود سازمان امور مالیاتی به هر دلیلی این مدت را تمدید نماید می‌توان از این فرصت استفاده نمود و تا پایان مهلت اعلامی سازمان پرداخت را انجام داد. حتی اگر چنانچه پرداخت مبلغ مالیات برای مودی سخت باشد، سازمان امور مالیاتی این موضوع را تسهیل نموده و  این امکان را گذاشته است که با پرداخت 40% از مبلغ مالیات متعلقه، مابقی را طی 6 قسط تقسیم کرده و پرداخت نماید.

تبصره ماده 100 قانون مالیات‌ های مستقیم اشخاص حقیقی

یکی از پرکاربردترین مسائل قانون مالیات‌ های مستقیم برای مشاغل و اشخاص حقیقی مربوط به تبصره ماده 100 قانون مالیات‌ های مستقیم است. در این تبصره عنوان شده است که:

در تبصره ماده 100 قانون مالیات‌ های مستقیم عنوان شده است که چنانچه سازمان امور مالیاتی بخواهد، می‌تواند مشاغلی را که درآمد یا فروش آن‌ها در سال حداکثر 10 برابر ماده 84 همین قانون یعنی ماده مربوط به معافیت مالیات حقوق باشد را از ارسال اظهارنامه و نگهداری مدارک معاف و با تکمیل فرم مورد نظر همین ماده مالیات مقطوعی را برای این اشخاص در نظر گرفته و از ایشان دریافت نماید.

به همین در بعضی از مواقع از طریق قانون بودجه این عدد دستخوش تغییر می‌شود و به دلیل آنکه قانون بودجه به عنوان قانون موخر، نسبت به تمامی قوانین مقدم‌تر است سازمان امور مالیاتی می‌تواند به آن استناد کرده و آن را مرجع قرار دهد به همین جهت در سال 1402 برای اظهارنامه عملکرد سال مالی 1401 سازمان امور مالیاتی برخی از اشخاص حقیقی که فروش و درآمد ارائه خدمات آن‌ها کمتر از 67,200,000,000 ریال بود را مشمول این تبصره قرار داده و با پر نمودن یک فرم تک صفحه‌ای و دریافت مبلغ مقطوعی به عنوان مالیات، ایشان را از ارسال اظهارنامه و نگهداری اسناد و مدارک و دفاتر معاف نموده است.

مشمولین تبصره ماده 100 قانون مالیات‌ های مستقیم در سال 1403

مطابق با لایحه بودجه تنظیمی در پایان سال 1402، مبلغ اشخاص مورد نظر تبصره ماده 100 قانون مالیات‌ های مستقیم نیز مشخص شد که مطابق با آن مشاغل دارای فروش یا درآمد کمتر 180,000,000,000 در سال 1402 بنا به تشخیص سازمان امور مالیاتی می‌توانند از این موقعیت استفاده کرده و با پر نمودن فرم و پرداخت مالیات تکلیف خود را به پایان برسانند.

ممکن است این سوال پیش بیاید که چه اشخاصی نباید از تبصره ماده 100 قانون مالیات‌ های مستقیم استفاده نمایند؟ در جواب باید گفت برخی اشخاص مبالغی به حساب بانکی ایشان واریز می‌شود که جزء فروش و درآمد آن‌ها نیست به عنوان مثال سود سپرده بوده است یا جزئی از درآمدهایی است که پیش از آن با پرداخت مالیات مقطوعی از پرداخت مالیات برای آن معاف هستند مانند فروش ساختمان؛

در این موارد مودی باید با ارسال اظهارنامه و ارائه اسناد و مدارک اثبات نماید که آن مبالغ ورودی به حساب بانکی مربوط به درآمد نبوده و نباید بابت آن مالیاتی را پرداخت نماید. این شخص اگر از تبصره ماده 100 قانون مالیات‌ های مستقیم استفاده نماید کلیه مبالغ ورودی به حساب نزد سازمان امور مالیاتی آن شخص مشمول مالیات تشخیص داده شده و از آن مبالغ نیز مالیات اخذ می‌گردد.