جریمه عدم ارائه دفاتر قانونی | بخشودگی جریمه عدم پلمپ دفاتر

در پایان هر سال مالی، شرکت‌ها و صاحبان مشاغل باید دفاتر تجاری پلمپ شده خود را به اداره مالیات تحویل بدهند. پلمپ دفاتر قانونی در اداره ثبت شرکت‌ها انجام می‌شود. کارشناسان این مرکز تمام صفحات را شماره‌گذاری می‌کنند و مهر می‌زنند که امکان تغییر اطلاعات آن‌ها وجود نداشته باشد.

ماده قانونی جریمه عدم پلمپ دفاتر قانونی

طبق ماده ۱۹۳ قانون مالیات‌های مستقیم، نسبت به مؤدیانی که به موجب این قانون و مقررات مربوط به آن مکلف به نگهداری دفاتر قانونی هستند، در صورت عدم تسلیم ترازنامه و حساب سود و زیان یا عدم ارائه دفاتر مشمول جریمه‌ای معادل بیست درصد (۲۰%) مالیات برای هر یک از موارد مذکور خواهند بود.

در مورد جریمه عدم پلمپ دفاتر قانونی بهتر است بدانید که انجام این اقدامات طبق قانون و در موعد مقرر کامل به نفع پرداخت کننده (مودی) مالیاتی خواهد بود. چراکه با توجه به ضرایب و مبالغ تعیین شده از طرف اداره کل مالیات، در‌آمدهای مودیان گرامی در هر سال تا حداکثر مبلغ معین اعلام شده، از پرداخت مالیات معاف خواهد بود، به شرط آنکه آن مودی به وظایف و تکالیف خود طبق قانون و در موعد مقرر عمل کرده باشد.

به قانون پلمپ دفاتر قانونی در ماده ۱۴ و ۱۵ قانون تجارت ایران هم اشاره شده است. مطابق با آن‌ها، دفتر کل، دفتر روزنامه و سایر دفاتر قانونی که اشخاص حقیقی و حقوقی از آن‌ها استفاده می‌کنند، باید طبق مقررات تنظیم شوند و در غیر این صورت مشمول جریمه خواهند شد.

جریمه عدم پلمپ دفاتر قانونی در موعد مقرر

عدم پلمپ دفاتر قانونی در موعد مقرر، عواقب و جریمه‌های مالی قابل توجهی را به همراه دارد. مطابق با مفاد قانون تجارت و مقررات مالیاتی، تمامی اشخاص حقیقی و حقوقی موظف‌اند وظایف مالیاتی و قانونی خود را در زمان تعیین‌شده انجام دهند. از مهم‌ترین این تکالیف می‌توان به پلمپ دفاتر قانونی، تنظیم، تحریر و ارسال اظهارنامه مالیاتی اشاره کرد.

چنانچه تاجری یا شرکتی از اخذ پلمپ دفاتر قانونی خود غفلت ورزد یا سایر الزامات مالیاتی را در زمان مقرر رعایت نکند، نه‌تنها از معافیت‌های قانونی محروم می‌شود، بلکه مشمول مالیات به‌صورت علی‌الراس هم می‌شود. مالیات علی‌الراس عموماً مبلغ بالایی دارد و می‌تواند فشار مالی سنگینی بر مودی وارد کند. 

جریمه عدم پلمپ دفاتر قانونی به دلیل رد دفاتر

پس از ثبت شرکت و اجرای مراحل ثبت باید بدانید که جریمه عدم پلمپ دفاتر قانونی در برخی موارد ممکن است به دلیل رد شدن دفاتر قانونی باشد که مورد قبول سازمان امور مالیاتی قرار نگرفته است. رد شدن دفاتر پلمپ قانونی می‌تواند دلایل متعددی داشته باشد که برخی از مهم‌ترین آن‌ها عبارتند از: 

• اگر دفاتر ارائه‌شده از حالت پلمپ خارج شده یا فاقد یک یا چند برگ باشد.
• عدم ثبت یک یا چند فعالیت مالی در دفاتر در صورت اثبات.
• وارد کردن اطلاعات مالی در حاشیه یا بین سطور دفاتر.
• تراشیدن، پاک کردن یا محو کردن نوشته‌های دفاتر با هدف سوء‌ استفاده.
• جا گذاشتن بخش‌های خالی به‌صورت غیرعادی یا سفید ماندن کل صفحات در دفتر روزنامه و دفتر مشاغل به منظور تقلب.
• اگر حساب‌های نقدی و بانکی به‌صورت بستانکار ثبت شوند، مگر در شرایطی که مطابقت آن با صورتحساب‌های بانکی اثبات شود.
• اگر تحریر دفاتر روزنامه و کل خارج از بازه‌های زمانی مجاز طبق مواد ۱۳، ۱۴ و ۱۷ آیین‌نامه انجام شود.
• در صورتی که عملیات مالی شعبه‌ها در دفاتر مرکز طبق مقررات ماده ۱۵ آیین نامه ثبت نشده باشد.
• اشتباه حساب حاصل در ثبت عملیات موسسه و خطای حسابداری رخ دهد در صورتی که نسبت به اصلاح آن طبق مقررات تبصره ماده ۱۱ این آئین‌نامه اقدام نشده باشد.
• در صورتیکه مؤدیان مالیاتی از اوراق مخصوص موضوع ماده ۱۶۹ قانون مالیات‌های مستقیم استفاده نکنند.
• عدم ارائه دستورالعمل‌های کاری نرم‌افزارهای مالی یا عدم تسلیم خلاصه عملیات برای اشخاصی که از سیستم‌های الکترونیکی استفاده می‌کنند.
• عدم ارائه یک یا چند جلد از دفاتر ثبت و پلمپ شده، حتی اگر این دفاتر نانویس باشند، عدم ارائه آن‌ها ممکن است منجر به رد دفاتر شود.
• جریمه عدم پلمپ دفاتر قانونی با توجه به ماده ۳ آیین نامه به دلیل استفاده از دفاتر ثبت و پلمب شده سال‌های قبل. 
• عدم تطبیق و همخوانی مندرجات دفاتر با اطلاعات موجود در سیستم‌های الکترونیکی.
• در صورتی که هزینه‌ها، درآمدها یا هرگونه عملیات مالی غیرواقعی در دفاتر ثبت شود و این موضوع اثبات شود.

پلمپ دفاتر فرآیندی ساده و کم‌هزینه است، اما عدم انجام آن می‌تواند مشکلات جدی مالیاتی ایجاد کند. به همین دلیل، توصیه می‌شود که در ابتدای هر‌سال مالی برای اخذ دفاتر پلمپ‌شده اقدام کنید که از جرائم مالیاتی و مشکلات ناشی از رد دفاتر جلوگیری شود.

بخشودگی جریمه عدم ارائه دفاتر

بر‌اساس ماده ۱۸۹ قانون مالیات‌های مستقیم، در صورتی که مودی طی ۳ سال متوالی ترازنامه، حساب سود و زیان و تمامی مدارک و دفاتر قانونی خود را هر سال در موعد مقرر تحویل دهد و مورد قبول واقع شوند و همچنین بدون مراجعه به هیأت‌های حل اختلاف مالیاتی، مالیات خود را پرداخت کنند، به عنوان جایزه خوش حسابی، معادل ۵ درصد اصل مالیات ۳ سال مذکور علاوه بر استفاده از مزایای مقرر در ماده ۱۹۰ این قانون از محل وصولی‌های جاری پرداخت یا در حساب سنوات بعد آن‌ها لحاظ می‌شود.

همچنین به موجب تبصره ۱ ماده ۱۹۰ قانون مالیات‌های مستقیم، اگر مودیان به انجام تکالیف قانونی و پرداخت‌های خود متعهد باشد و به موقع اظهارنامه و دفاتر قانونی خود  را ارائه دهند از ۸۰ درصد جرایم در ماده ۲۳۹ معاف می‌شوند.

جمع‌بندی

در نهایت، عدم پلمپ دفاتر قانونی یکی از تخلفات مهم مالیاتی محسوب می‌شود که می‌تواند عواقب مالی و قانونی سنگینی برای شرکت‌ها و صاحبان مشاغل به همراه داشته باشد. طبق ماده ۱۹۳ قانون مالیات‌های مستقیم، جریمه عدم پلمپ دفاتر قانونی معادل ۲۰ درصد مالیات متعلقه است. این جریمه نه تنها بار مالی اضافی بر دوش مودیان قرار می‌دهد، بلکه ممکن است منجر به محرومیت از معافیت‌های مالیاتی شود.

سوالات متداول