ماده 13 قانون کار (مقاطعه کاری)

تقریبا همه ما تا بحال در حال انعقاد قراردادهای پیمانکاری در شرایط مختلف بوده‌ایم و مطمئن نبوده‌ایم بندهای آورده شده در قرارداد برای ما تبعات مثبت به همراه خواهد داشت یا تبعات منفی. پس در این شرایط می‌بایست نسبت به قوانین مختلف در این مورد آگاهی داشت تا بتوان این مشکل را از سر گذراند. یکی از مواد مهم در این زمینه، ماده 13 قانون کار می‌باشد که حتما می‌بایست نسبت به این ماده قانونی تسلط و اشراف داشت.

متن ماده 13 قانون کار

در متن ماده 13 قانون کار بیان شده است که در مواردی که کار از طریق مقاطعه انجام می‌یابد، مقاطعه دهنده مکلف است قرارداد خود را با مقاطعه کار به نحوی منعقد نماید که در آن مقاطعه کار متعهد گردد که تمامی مقررات این قانون را در مورد کارکنان خود اعمال نماید.

تحلیل ماده 13 قانون کار

در بحث تفسیر و تحلیل این ماده قانون کار ابتدا می‌بایست عبارت مقاطعه را تعریف نمود. مقاطعه اصطلاحا به همان قرارداد پیمانکاری گفته می‌شود اما تفاوت بزرگ قرارداد مقاطعه با قرارداد کار در این بحث می‌باشد که در این نوع همکاری، دیگر قوانین کار جاری نیست و توافقات فیمابین در قرارداد مقاطعه لحاظ می‌شوند.

اما نکات مهم در ماده 13 قانون کار در ادامه این مبحث می‌باشد، جایی که بیان شده است کارفرما یا همان مقاطعه دهنده ملزم به رعایت مواردی در زمان بستن قرارداد مقاطعه می‌باشد.

یکی از مهمترین موارد گفته شده این است که کارفرمایان ملزم هستند در صورت شکایات کارگران پیمانکار خود مطابق با ماده 13 قانون کار برخورد کرده و از محل آن سپرده‌ها در صورت رای اداره کار بر صحت ادعا و طرح دعوی کارگران، حقوق ایشان را پرداخت نمایند. چراکه مطالبات حقوقی کارگران جزو دیون ممتاز تلقی می‌شوند. یعنی نسبت به دیگر بدهی‌ها اولویت داشته و می‌بایست از محل سپرده‌های شخص بدهکار در ابتدا بدهی‌هایی که در دسته دیون ممتاز  قرار می‌گیرند مانند حقوق معوق کارگران، مهریه و نفقه پرداخت گردند.

اما نکته بعدی مهم در این مبحث این است که اگر کارفرما در این نوع قراردادها طبق ماده 13 قانون کار عمل ننماید و در قرارداد مسئولیت رعایت دقیق و کامل قوانین کار نسبت به کارگران را بر عهده خود پیمانکار قرار ندهد، خود شخص کارفرما نسبت به حقوق معوق کارگران مسئولیت تضامنی پیدا نموده و مسئول پرداخت حقوق معوق کارگران می‌گردد.

پس در این شرایط کارفرمایان اگر ماده 13 قانون کار را رعایت ننمایند دچار ضرر بسیار زیادی می‌شوند و باید در این شرایط چنانچه کارگران توانستند مطالبات خود را در اداره کار به اثبات برسانند و دسترسی به کارفرمای اصلی خود یعنی پیمانکار این قرارداد نداشتند، می‌توانند به ماده 13 قانون کار استناد کرده و مطالبات خود را از شخص کارفرمای قرارداد اصلی مطالبه نمایند تا او از محل سپرده‌های قرارداد نزد خود مطالبات ایشان را پرداخت نماید.

نکته بعد که در ماده 13 قانون کار بیان شده این است که چنانچه کارفرما در قرارداد خود با کارگر نکات فوق را رعایت نماید اما قبل از فرارسیدن 45 روز از زمان مدت تحویل موقت پروژه با وی تسویه حساب نماید و کارگران پیمانکار مطالباتی اعم از حقوق معوق خود را به اثبات رسانده و در مراجع اداره کار موفق به دریافت رای شوند، باز هم در این شرایط و طبق ماده 13 قانون کار، کارفرما نیز مسئولیت تضامنی پیدا کرده و می‌بایست حقوق کارگران پیمانکار خود را پرداخت نماید.

جمع بندی

درست است که بخش عمده و زیادی از قراردادهای مقاطعه یا همان پیمانکاری در حیطه بخش موارد قضایی قرار می‌گیرد اما در مواردی هم مانند ماده 13 قانون کار ارتباط نزدیکی با قانون کار و تامین اجتماعی پیدا می‌کند و کارفرمایان در این مواقع حتما می‌بایست نسبت به این مورد هم آگاهی داشته باشد تا بتواند مسئولیت‌های خود را کاهش دهد.

در این شرایط کارفرما اگر اطلاعات کافی نداشته باشد و این موارد را رعایت ننماید، با پیمانکار خود مسئولیت تضامنی پیدا کرده و از جانب قانون مقصر می‌باشد که نمونه ای از آن در ماده 13 قانون کار ذکر شده و دچار جریمه‌های سنگین می‌شوند و دلیل آن فقط عدم آگاهی کارفرما نسبت به تکالیف و وظایف قانونی خود می‌باشد.

پس بهترین راه این است که با کمک از اطلاعات یک مشاور زبده و کاربلد، قراردادهای درستی منعقد کرده تا در ادامه برای او دردسرهای ناخواسته ایجاد نشود. در این مقاله فقط راجع به ماده 13 قانون کار صحبت شد اما در موارد دیگری نیز چنانچه شناخت نسبت به قانون وجود نداشته باشد، می‌تواند برای اشخاص مشکلاتی را ایجاد نماید.