مالیات سرقفلی چیست؛ قوانین، مشمولان و فرمول محاسبه آن

مالیات سرقفلی تعهدی است که افراد بسیاری در معاملات نادیده می‌گیرند و غفلت از آن هزینه‌های سنگینی به همراه دارد. در این مقاله، شما را با قوانین، نحوهٔ محاسبه و چالش‌های این مالیات آشنا می‌کنیم که با دیدگاهی روشن، معاملات خود را انجام دهید.

مالیات سرقفلی چیست؟

سرقفلی حق امتیازی است که یک فرد، به دلیل سابقه و اعتباری که برای محل کسب خود ایجاد کرده، به‌دست می‌آورد.

هنگام انتقال سرقفلی یک ملک تجاری، باید سهمی از مبلغ دریافتی به دولت پرداخت شود که به آن مالیات سرقفلی می‌گویند. در قانون مالیات مستقیم، به مالیات سرقفلی پرداخته شده است.

اهمیت مالیات سرقفلی چیست؟

این مالیات به ۳ دلیل اهمیت دارد:

1. تأمین منابع مالی دولت
2. شفافیت اقتصادی
3. کنترل دولت بر بازار املاک تجاری

در ادامه به توضیح هر یک می‌پردازیم.

قوانین مرتبط با مالیات سرقفلی

مالیات سرقفلی در ماده ۵۹ قانون مالیات‌های مستقیم تعریف شده است. نکات کلیدی این قانون عبارت‌اند از:

۱. نرخ مالیات: مالیات سرقفلی برابر با ۲٪ مبلغ سرقفلی است.

۲. ارزیابی ارزش سرقفلی: در صورتی که ارزش واقعی تعیین نشده باشد، کارشناسان مالیاتی از ارزش معاملاتی مشابه استفاده می‌کنند.

۳. مهلت پرداخت: مالیات باید حداکثر تا ۳۰ روز پس از معامله پرداخت شود.

فرمول محاسبه مالیات سرقفلی

فرمول محاسبه سرقفلی به شرح زیر است. 

مالیات سرقفلی = نرخ مالیات (۲٪) × مبلغ دریافتی انتقال‌دهنده

مشمولان مالیات سرقفلی

این مالیات به معاملاتی تعلق می‌گیرد که در آن، حق سرقفلی یک ملک تجاری به شخص دیگری منتقل می‌شود. بر‌طبق قانون، افرادی که در این نوع معاملات دخیل هستند، مشمول مالیات سرقفلی می‌شوند.

اشخاص معاف از مالیات سرقفلی

معافیت‌های مالیات سرقفلی به شرح زیر است. 

انتقال به اعضای خانواده درجه‌ یک

انتقال سرقفلی به اعضای درجه یک خانواده که شامل فرزند، والدین و همسر است، با هدف حمایت از روابط خانوادگی معاف از مالیات است. 

انتقال به نهادهای دولتی یا عمومی

انتقال سرقفلی به ارگان‌های دولتی، شهرداری‌ها یا نهادهای عمومی غیرانتفاعی با هدف حمایت از آن‌ها معاف از مالیات است.  

انتقال در مناطق کمتر توسعه‌یافته

در مناطق کمتر توسعه‌یافته، انتقال سرقفلی شامل تخفیف یا معافیت مالیاتی کامل می‌شود. این معافیت با هدف تشویق سرمایه‌گذاری و رشد در این مناطق است. فهرست مناطق کمتر توسعه‌یافته در سایت سازمان امور مالیاتی قرار دارد. 

انتقال سرقفلی در قراردادهای خاص 

در برخی قراردادهای خاص، مانند انتقال سرقفلی به عنوان بخشی از یک مصالحه حقوقی یا توافق میان طرفین، مالیات سرقفلی کاهش می‌یابد یا به طور کامل معاف می‌شود. 

انتقال‌های غیرتجاری و حمایتی

برخی انتقال‌ها که جنبهٔ تجاری ندارد یا به دلایل حمایتی و اجتماعی انجام می‌شود، مشمول معافیت مالیات است. مانند: انتقال سرقفلی به مؤسسات خیریه و انتقال به نهادهای آموزشی یا فرهنگی غیرانتفاعی. 

جریمه عدم پرداخت مالیات سرقفلی

عدم پرداخت مالیات سرقفلی در مهلت مقرر یا ارائه اطلاعات نادرست دربارهٔ ارزش سرقفلی پیامدهای مالی و قانونی جدی به همراه دارد. در ادامه جرایم مالیاتی و عواقب مالی عدم پرداخت مالیات سرقفلی را طبق قانون بررسی می‌کنیم. 

جریمه عدم تسلیم اظهارنامه مالیاتی

جریمه دیرکرد پرداخت مالیات

جریمه اعلام ارزش غیرواقعی

محرومیت‌های قانونی و اقدامات اجرایی

مسئولیت‌ خریدار در صورت پرداخت نشدن مالیات 

تأثیر بر اعتبار مالیاتی و حقوقی مودی

جدول مالیات بر ارث سرقفلی

وراث برای انتقال حق سرقفلی (حق واگذاری محل) متوفی، موظف به پرداخت مالیات سرقفلی  هستند. این مبلغ بر اساس دسته‌بندی وراث و ارزش روز سرقفلی تعیین می‌شود.

نرخ مالیات بر اساس طبقه‌بندی وراث تفاوت دارد. 

مقایسه مالیات سرقفلی با سایر مالیات ها

درک تفاوت‌های مالیات سرقفلی با سایر مالیات‌ها، چه از نظر نرخ، موضوع و چه از لحاظ پرداخت‌کننده به شما کمک می‌کند که تعهدات مالیاتی خود را مدیریت و از مشکلات حقوقی جلوگیری کنید.

جمع‌بندی

آگاهی از قوانین حق سرقفلی ، محاسبهٔ صحیح مالیات و ارائه اظهارنامه در موعد مقرر از جرایم سنگین مالیاتی جلوگیری می‌کند. پیش از انتقال سرقفلی، به تمام جزئیات قانونی و مالیاتی آن مسلط شوید و گام‌های لازم را برای پیشگیری از هرگونه چالش بردارید. برای اطلاع از آخرین تغییرات قوانین مالیاتی، با مشاور مالیاتی محاسبان در ارتباط باشید. 

سوالات متداول