پیشگفتار

امروزه یکی از مهمترین اختلافات و مسائل بین کارگران و کارفرمایان مربوط به حقوق و دستمزد افراد می‌باشد. اگر شما هم به مباحث حقوق و دستمزد وارد شده باشید در کنار شیرینی و جذابیت این مبحث قطعا به عناوین متعددی با معناهای نزدیک به هم مانند دستمزد، حقوق، حق السعی، مزد ثابت و… برخورد داشته‌اید.

شاید در نگاه اول تفاوت چندانی بین کلمات مذکور مشاهده نکنید اما در زمانی که وارد محاسبات شوید متوجه تفاوت‌های زیاد این موارد شده و جایگاه خاص هر کدام از این موارد را درک می‌‌کنید و برای محاسبات، شناخت این عناوین و جایگاهشان بسیار حائز اهمیت است.

یکی از مهمترین عناوین ذکر شده در حقوق و دستمزد، مزد ثابت می‌باشد. چراکه از مزد ثابت در محاسبات آیتم‌های زیادی از حقوق و دستمزد کمک می‌گیریم و درصورت عدم شناخت و محاسبه اشتباه مزد ثابت، در واقع تمام محاسبات دچار خطا می‌شود. در ادامه این مقاله، به بررسی مزد ثابت و تفاوت آن با دیگر عناوین می‌پردازیم.

مزد ثابت چیست؟ (ماده 36 قانون کار)

مزد ثابت عبارت است از مجموع مزد شغل و مزایای ثابت پرداختی به تبع شغل.

محاسبات مزد ثابت

برای محاسبه و استفاده از مزد ثابت در حقوق و دستمزد، ابتدا باید متوجه شویم منظور از مزایای ثابت پرداختی به تبع شغل چیست؟ در حالت کلی مزایای ثابت و مستمر را می‌توان به دو دسته اصلی تقسیم نمود:

مزایای رفاهی انگیزشی
مزایای به تبع شغل

مزایای رفاهی انگیزشی به آن دسته از مزایا گفته می‌شود که نه به واسطه شغل، بلکه برای رفاه بیشتر کارگران در نظر گرفته می‌شود و معمولا به همه کارگران یک مجموعه فارغ از شغل و پست وی پرداخت می‌شود. برای این مزایا می‌توان از حق مسکن، حق بن و خوار و بار، حق ایاب و ذهاب و… نام برد. مزایای رفاهی انگیزشی در محاسبه مزد ثابت نقشی ندارند.

مزایای به تبع شغل به مزایایی اطلاق می‌گردد که به واسطه آن جایگاه شغلی و اهمیت آن و برای ترمیم مزد، به فرد شاغل در آن شغل پرداخت می‌شود. همچنین مشمول همه کارگران مجموعه نمی‌شود. برای نمونه این مزایا می‌توان از حق جذب، حق سرپرستی، فوق العاده مسئولیت و… نام برد. مزایای به تبع شغل یکی از ارکان اصلی در محاسبات مزد ثابت و در نهایت محاسبه حقوق و دستمزد می‌باشند.

نکته بسیار مهم: مزد ثابت در کارگاه‌هایی استفاده می‌شود که طرح طبقه بندی مشاغل در آن‌ها اجرا نمی‌گردد و در کارگاه‌های مشمول طرح طبقه بندی مشاغل از عنوان مزد مبنا استفاده می‌شود که طبق تبصره 2 ماده 36 قانون کار، مزد گروه و پایه، مزد مبنا را تشکیل می‌دهند.

نحوه محاسبه مزد ثابت

مزد ثابت به چند صورت محاسبه می‌شود:

مزد ثابت ماهانه
مزد ثابت روزانه
مزد ثابت ساعتی

برای محاسبه مزد ثابت باید به چند نکته مهم توجه داشت:

چنانچه محاسبه مزد ثابت ماهانه مورد نظر باشد، دستمزد و مزایای به تبع شغل فارغ از کارکرد فرد باید در محاسبه مزد ثابت مورد استفاده قرار گیرد. همچنین با توجه به تعداد روز ماه، مزایای به تبع شغل نیز باید به نسبت همان ماه محاسبه گردند. به عنوان مثال اگر حق جذب فردی در توافقات و قرارداد، 30,000,000 ریال ذکر شده باشد این مبلغ برای ماه‌های 30 روزه است و برای ماه‌های 31 روزه و 29 روزه باید به نسبت تبدیل شوند و برای مزد ثابت از مبلغ مربوط به همان ماه استفاده شود.

مزد ثابت روزانه

یکی از راحت‌ترین و کم اشتباه‌ترین راه‌ها در محاسبات مزد ثابت و حقوق و مزایا، استفاده از مزد ثابت روزانه می‌باشد. برای به دست آوردن مزد ثابت روزانه می‌توان از دو راه اقدام نمود: راه اول آن است که مزد ثابت ماهانه را به تعداد روزهای ماه تقسیم نماییم که در این روش باز هم احتمال بروز اشتباه در صورت بی‌دقتی بالاتر است. راه دوم که می‌تواند ضریب خطا را کاهش دهد محاسبه مزایای به تبع شغل بصورت روزانه و جمع آن‌ها با دستمزد روزانه می‌باشد که در محاسبات احتمال خطا را کم می‌نماید.

باید توجه داشت که برای تبدیل مزد ثابت روزانه به ماهانه، باید آن را در تعداد روزهای ماه ضرب نمود و یا برای تبدیل آن به مزد ثابت ساعتی، آن را بر 7/33 تقسیم کرد.

نقش مزد ثابت در محاسبات حقوق و دستمزد

همانطور که گفته شد از مزد ثابت در محاسبه آیتم‌های زیادی از حقوق و دستمزد استفاده می‌شود و در محاسبه تمام فوق‌العاده‌ها از مزد ثابت استفاده می‌شود. برای مثال در محاسبه اضافه کاری فقط از مزد ثابت می‌توان کمک گرفت یا برای حق ماموریت، فوق العاده شب کاری، فوق العاده نوبت کاری و… نیز به همین صورت فقط از مزد ثابت استفاده می‌گردد.

همچنین از مزد ثابت در محاسبات سنوات پایان خدمت و عیدی سال 1402 و پاداش هم استفاده می‌شود.

برای اطلاع بیشتر، مواردی از محاسبات به کمک مزد ثابت در ادامه مطلب بیان گردیده است.

ساعات اضافه کاری * 4/1 * روزانه ثابت مزد7/33 = اضافه کاری

(مزد ثابت روزانه) * تعداد روزهای ماموریت = فوق العاده ماموریت

نرخ نوبت کاری * مزد ثابت ماهانه = فوق العاده نوبت کاری

ساعات شب کاری * 35% * مزد ثابت ساعتی = فوق العاده شب کاری

روزهای جمعه مشغول به کار * %40 * مزد ثابت روزانه = فوق العاده جمعه کاری

30 * مزد ثابت روزانه = سنوات پایان خدمت به ازای یک سال کار

60 * مزد ثابت روزانه = عیدی و پاداش به ازای یک سال کار

البته باید توجه نمود؛ در مورد سنوات پایان خدمت محدودیتی وجود ندارد اما در محاسبه عیدی و پاداش، این میزان نباید بیشتر از مبلغ 90 روز حداقل دستمزد روزانه اداره کار گردد.

همانطور که مشاهده کردید در محاسبه بیشتر موارد حقوق و دستمزد باید از مزد ثابت استفاده نمود پس باید توجه داشت که محاسبه درست مزد ثابت می‌تواند بسیاری از مشکلات ما را حل نماید.

مزد ثابت 1402

اگر در تعریف حقوق شخصی، مزایای به تبع شغل تعریف نشده باشد، مزد ثابت او همان دستمزد روزانه می‌شود. پس برای فردی که به تازگی در کارگاهی به استخدام درآمده است و دارای مزایای به تبع شغل نیست، با توجه به این که مشمول پایه سنوات نیز نگردیده است، مزد ثابت وی فقط و فقط همان دستمزد روزانه او می‌باشد. حال اگر توافق شخص برای حقوق، حداقل اداره کار باشد پس مزد ثابت او نیز همان حداقل اداره کار است که برای سال 1402 روزانه مبلغ 1,769,128 ریال و ساعتی 395,241 ریال می‌باشد.

سخن پایانی

همانگونه که از مطالعه مطالب دریافت کردید مزد ثابت بسیار با اهمیت بوده و اساس محاسبات حقوق و دستمزد را تشکیل می‌دهد. پس اگر کوچکترین اشتباهی در محاسبه خود مزد ثابت رخ دهد در واقع تمام جدول حقوق و دستمزد ما را دچار مشکل می‌کند.

حال شما نیز به این نتیجه رسیده‌اید که محاسبات حقوق و دستمزد و آشنایی به قوانین آن از مهمترین و البته شیرین‌ترین مباحث می‌باشد. پس اگر شما نیز علاقه‌مند به آشنایی بیشتر و البته حرفه‌ای در این موارد هستید می‌توانید با شرکت در دوره‌ آموزش حقوق و دستمزد از تمامی نکات آن مطلع شوید و به عنوان یک مهارت با بازار کار گسترده و پولساز از آن استفاده نمایید.