مشاغل سخت و زیان آور؛ تعاریف، قوانین، حق بیمه و شرایط بازنشستگی

✅ مشاغل سخت و زیان آور

برخی از کارگران باتوجه به جایگاه و مسئولیت‌های شغلی خود، زودتر و بیشتر از دیگران در معرض آسیب‌های شغلی، فرسایش قوای جسمانی و مخاطرات قرار می‌گیرند. از این بابت این دسته از کارگران همیشه نگرانی بیشتری نسبت به آینده پس از بازنشستگی خود دارند؛ چراکه معتقدند در زمره مشاغل سخت و زیان آور مشغول به فعالیت هستند، که البته نگرانی بجایی می‌باشد. در این مقاله قصد داریم تا به بررسی این دسته از مشاغل بپردازیم که کمی از دغدغه این دسته از کارگران کم کنیم و در مقابله با شرایط این مشاغل، به کارگران و کارفرمایان کمک کرده و عواقب و تبعات اشتباه در زمینه این مشاغل را کاهش دهیم.

✅ تعاریف مشاغل سخت و زیان آور

در وهله اول زمانی که نام مشاغل سخت و زیان آور به گوش می‌رسد، برای هرکسی یادآور شغل‌هایی است که به هر دلیلی می‌تواند دارای مخاطراتی باشد.

تعریف فوق نشان می‌دهد که فقط شرایط محیطی نمی‌تواند عامل تعیین‌کننده سخت و زیان آور بودن یک شغل باشد؛ بلکه باید دیگر نکات اعم از وسایل و تجهیزات ایمنی را هم درنظر گرفت.

بدین نحو که به عنوان مثال ممکن است شغلی در شرایط پر سر و صدا انجام شود اما با استفاده از گوشی‌های ایمنی بتوان جلوی آسیب‌های وارده را گرفت، در این صورت دیگر آن شغل در رده مشاغل سخت و زیان آور قرار نمی‌گیرد. به همین منظور باید بدانیم مشاغل سخت و زیان آور از چه طریقی شناسایی می‌شوند.

✅ شناسایی و تعیین مشاغل سخت و زیان آور

برای آنکه تعیین شود شغلی در لیست مشاغل سخت و زیان آور قرار می‌گیرد یا خیر؛ باید حداقل یکی از عوامل کارگر، کارفرما، تشکل‌های کارگری و کارفرمایی، وزارت کار یا وزارت بهداشت درخواست سخت و زیان آور بودن آن شغل را ارائه نمایند.

در این صورت سازمان تامین اجتماعی، کارشناسی را به محل اعزام می‌نماید. کارشناس با بررسی شرایط محیط کار و خود شغل، نظر خود را طبق استانداردهای مشخص به سازمان اعلام می‌نماید. سپس در کمیته کارشناسان بررسی شده و نسبت به سخت و زیان آور بودن یا نبودن آن شغل، تصمیم گیری می‌شود.

✅ لیست مشاغل سخت و زیان آور

مشاغل سخت و زیان آور در دو لیست معرفی می‌شوند؛ یکی طبق لیست شورای عالی حفاظت فنی و بهداشت وزارت کار و دیگری طبق لیست سازمان تامین اجتماعی.

لیست برخی از این مشاغل طبق لیست شورای عالی حفاظت فنی و بهداشت وزارت کار:

البته لیست دیگری نیز در ارتباط با مشاغل سخت و زیان آور در دسترس می‌باشد که از جانب سازمان تامین اجتماعی منتشر گردیده است که در زیر به برخی از آنان اشاره می‌کنیم:

✅ قوانین مرتبط با مشاغل سخت و زیان آور

طبق قوانین تامین اجتماعی در مقابله با مشاغل سخت و زیان آور باید مواردی را رعایت نمود. مانند آنکه طبق ماده 52 قانون کار، در این مشاغل ساعت کاری موظفی در روز 6 ساعت می‌باشد و بیشتر از آن مجاز نیست. همچنین ارجاع کار اضافی نیز نباید به افراد شاغل در مشاغل سخت و زیان آور انجام شود؛ پس اضافه‌کاری نیز برای این دسته از مشاغل وجود ندارد.  البته مرخصی مشاغل سخت و زیان آور نیز از دیگر مشاغل متمایز است و شاغلین این مشاغل می‌توانند از پنج هفته مرخصی در سال استفاده نمایند.

⛔ ممنوعات مشاغل سخت و زیان آور

✅ حق بیمه و بازنشستگی مشاغل سخت و زیان آور

مشاغل سخت و زیان آور دارای حق بیمه متفاوتی نسبت به مشاغل دیگر هستند. در مشاغل عادی حق بیمه افراد 30% می‌باشد؛ که 7% سهم کارگر و 23%سهم کافرماست. اما در مشاغل سخت و زیان آور کارفرما علاوه بر 23% می‌بایست 4% اضافه‌تر نیز پرداخت کند.

در قبال این مبلغ اضافه پرداختی بابت حق بیمه مشاغل سخت و زیان آور، هر یکسال سابقه بیمه افراد شاغل در این مشاغل، 1/5 برابر محسوب می‌شود.

در این شرایط بایستی فرد به اداره کار مراجعه نماید و با پر نمودن فرم‌های مربوطه، درخواست بازنشستگی خود را اعلام نماید تا پس از تایید شغل فرد در لیست مشاغل سخت و زیان آور، درخواست بازنشستگی فرد به سازمان تامین اجتماعی ارسال شود.

البته چنانچه افراد شاغل در مشاغل سخت و زیان آور به خدمت سربازی بروند، چنانچه نهایتا تا 2 ماه پس از پایان خدمت سربازی به مشاغل سخت و زیان آور خود بازگردند، توالی شغلی برای آنان از دست نمی‌رود و مستمر محسوب می‌شود.

✅ جمع بندی مشاغل سخت و زیان آور

به دلیل آنکه وجود اینگونه مشاغل در جامعه اجتناب‌ناپذیر است و جامعه به وجود این مشاغل قطعا نیاز دارد، پس قانون به این نتیجه رسیده است که در قبال زیان‌های وارده به شاغلین این دسته از مشاغل، تدابیری را بابت جبران صدمات ناشی از این مشاغل در نظر بگیرد که در این متن بیان شدند.

پس در شرایطی که قانون تسهیلاتی برای این افراد در نظر گرفته است خود افراد شاغل در مشاغل سخت و زیان آور حتما باید به امتیازات خود آگاه باشند تا بتوانند در قبال صدمات ناشی از شغل خود، از آن امتیازات استفاده کنند.

محاسبان قدیمی ترین آموزشگاه حسابداری اصفهان است، این موسسه به عنوان مجموعه پیشرو در زمینه‌های آموزش حسابداری، آموزش مالیات و آموزش حقوق و دستمزد در ایران می باشد. برای آگاهی از دوره‌های آموزشی با شماره‌های موجود در سایت تماس بگیرید.