ثبت حسابداری چیست؟ انواع ثبت های حسابداری و مراحل آن

در دنیای حسابداری، ثبت اسناد حسابداری به‌ عنوان ستون مالی هر کسب‌وکار شناخته می‌شود، چرا‌که مبنای تهیه گزارش‌های مالی شرکت است. بنابراین فر‌آیند ثبت حسابداری دقیق و منظم تراکنش‌های مالی اهمیت بسیاری دارد. وقت آن رسیده که ببینیم ثبت حسابداری چیست و جزئیات ثبت های حسابداری را در این مقاله از محاسبان یاد بگیریم.

ثبت حسابداری چیست؟

به ثبت، طبقه‌بندی و خلاصه‌کردن تمام رویدادهای مالی در نرم افزارهای حسابداری، ثبت حسابداری می‌گویند. این فرآیند مطابق با اصول پذیرفته شده حسابداری انجام می‌شود و هر رویداد مالی در قالب یک سند حسابداری ثبت می‌شود. وقتی یک معامله مالی اتفاق می‌افتد، در ثبت حسابداری آن همیشه حداقل دو طرف حساب داریم؛ یک حساب بدهکار و یک حساب بستانکار که نشان‌دهندهٔ تراز بودن وضعیت مالی است.

اهمیت ثبت حسابداری

ثبت دقیق و منظم اسناد حسابداری برای هر کسب‌و‌کار ضروری است. این کار به حفظ نظم و جلوگیری از مفقود شدن و تحریف اسناد حسابداری کمک می‌کند. مهم‌تر از همه شرایط تهیه صورت های مالی صحیح و قابل اتکا را فراهم می‌کند. بدون ثبت دقیق و صحیح، کسب‌وکارها نمی‌توانند گزارش‌های مالی مستمر و قابل اعتمادی تهیه کنند که این منجر به جرایم مالیاتی سنگین برای آن‌ها می‌شود. اهمیت ثبت حسابداری از جنبه‌های مختلف به شرح زیر است.

تصمیم‌گیری مدیریتی: مدیران برای تصمیم‌گیری‌های صحیح آگاهانه به اطلاعات مالی دقیق و جدید نیاز دارند. با اطلاعات منظم مالی، آن‌ها می‌توانند نظارت دقیقی روی آینده کسب‌وکار و وضعیت مالی شرکت داشته باشند. 

انطباق قانونی: ارائه گزارش‌های مالی استاندارد به سازمان امور مالیاتی، سازمان بورس و سایر نهادهای نظارتی ضروری است؛ زیرا ثبت صحیح اسناد، رعایت قوانین را نشان می‌دهد و از مشکلات مالیاتی و حقوقی جلوگیری می‌کند. 

بررسی عملکرد مالی: با ثبت های حسابداری دقیق، امکان مقایسه دوره‌های مالی مختلف با‌ یک‌دیگر ممکن می‌شود. سپس می‌توانید روند فعالیت را شناسایی و نقاط ضعف و قوت خود را ارزیابی کنید. 

پیش‌نیاز حسابرسی: برای انجام حسابرسی مالیاتی یا داخلی، سوابق حسابداری مستند ضروری محسوب می‌شود. ثبت‌ های حسابداری دقیق، فرآیند حسابرسی را آسان می‌کند و مهر تأییدی بر روی صحت گزارش‌های مالی‌تان است.

انواع ثبت های حسابداری 

به طور کلی انواع ثبت های حسابداری را می‌توان به ۴ دسته اصلی تقسیم‌بندی کرد.

• ثبت های حسابداری شرکت‌های خدماتی
• ثبت های حسابداری شرکت‌ های بازرگانی
• ثبت های حسابداری شرکت‌های تولیدی و صنعتی
• ثبت های حسابداری شرکت‌های پیمانکاری

مراحل ثبت های حسابداری

مراحل ثبت حسابداری بسته به نوع فعالیت شرکت تفاوت دارد. در ادامه، مراحل انجام ثبت‌ های حسابداری را در چهار نوع شرکت رایج خدماتی، بازرگانی، تولیدی و پیمانکاری بررسی می‌کنیم: 

مراحل ثبت های حسابداری شرکت‌های خدماتی

شرکت‌های خدماتی معمولاً با فروش خدمات به مشتریان فعالیت می‌کنند و فرآیند تولید یا خرید و فروش کالا ندارند. مراحل ثبت حسابداری شرکت خدماتی به شرح زیر است:

• ثبت اطلاعات افتتاحیه سال مالی: شامل ثبت دارایی‌ها، بدهی‌ها و حقوق صاحبان سرمایه در آغاز سال مالی
• عملیات‌ جاری: مانند ثبت دریافت‌ها و پرداخت‌ها، هزینه‌ها، درآمدها، پیش‌پرداخت‌ها، پیش‌دریافت‌ها، گردش حساب صندوق، تنخواه گردان، تسهیلات مالی و سرمایه‌گذاری‌ها
• ثبت حقوق و دستمزد: شامل پرداخت حقوق، بیمه تامین اجتماعی و مالیات حقوق کارکنان
• ثبت‌های پایان سال مالی: انجام بستن حساب‌های موقت، اصلاح حساب‌ها و تهیه صورت‌های مالی پایان سال

مراحل ثبت های حسابداری شرکت‎‌های بازرگانی

شرکت‌های بازرگانی به فعالیت‌هایی مانند خرید و فروش کالا می‌پردازند. ثبت حسابداری شرکت بازرگانی شامل موارد زیر است:

• ثبت اطلاعات آغاز دوره: مانند موجودی کالای اول دوره، دارایی‌ها، بدهی‌ها و حقوق صاحبان سرمایه
• خرید و فروش کالا: روش‌های ثبت موجودی کالا به دو روش ثبت ادواری و ثبت دائمی
• پرداخت حقوق و دستمزد: شامل پرداخت حقوق، حق بیمه و مالیات مرتبط
• عملیات جاری: مانند ثبت پرداخت‌ها، دریافت‌ها، پیش‌پرداخت‌ها، پیش‌دریافت‌ها، تنخواه، تسهیلات مالی و سایر فعالیت‌های روزمره
• محاسبه بهای تمام‌شده کالای فروش‌رفته
• ثبت‌های پایان سال مالی: شامل بستن حساب ها، اصلاحات پایان دوره و تهیهٔ صورت‌های مالی

مراحل ثبت‌ های حسابداری شرکت‌های تولیدی و صنعتی

در شرکت‌های تولیدی و صنعتی، فرآیند ثبت حسابداری پیچیده‌تر از دو نوع قبلی است؛ چرا‌که شامل چرخه تولید، تسهیم هزینه‌ها و محاسبه بهای تمام‌شده کالا هم می‌شود. مراحل ثبت حسابداری شرکت صنعتی و تولیدی به شرح زیر است.

• ثبت اطلاعات افتتاحیه سال مالی: شامل ثبت دارایی‌ها، بدهی‌ها و حقوق صاحبان سرمایه
• خرید مواد اولیه: ثبت فاکتورهای خرید مواد اولیه برای تولید
• پرداخت هزینه‌های تولید: شامل حقوق کارگران تولید، بیمه، مالیات و سایر هزینه‌های سربار (آب، برق، تعمیرات و…)
• انتقال مواد اولیه به خط تولید: ثبت مصرف مواد در تولید
• تسهیم هزینه‌ها: شامل سرشکن کردن حقوق، بیمه و سربار بین محصولات تولیدی
• محاسبه بهای تمام‌شده کالای ساخته‌شده: جمع‌بندی هزینه‌های مواد، دستمزد و سربار برای هر واحد تولید
• فروش کالا: ثبت درآمد حاصل از فروش و بهای تمام‌شده کالای فروش‌رفته
• عملیات جاری: شامل ثبت سایر دریافت‌ها، پرداخت‌ها و فعالیت‌های مالی شرکت
• ثبت‌های پایان سال مالی: بستن حساب‌ها، انجام اصلاحات لازم و تهیه صورت‌های مالی برای پایان دوره

مراحل ثبت های حسابداری شرکت‌های پیمانکاری 

شرکت‌های پیمانکاری به دلیل ماهیت پروژه‌محور فعالیت‌های خود، فرآیند ثبت حسابداری متفاوتی نسبت به شرکت‌های خدماتی، بازرگانی و تولیدی دارند. این شرکت‌ها معمولاً پروژه‌های کوتاه‌مدت یا بلندمدت را برای کارفرمایان اجرا می‌کنند و ثبت‌های حسابداری آن‌ها باید هزینه‌های پروژه، پیشرفت کار و صورت‌وضعیت‌های ارسالی به کارفرما را با دقت منعکس کند. مراحل ثبت حسابداری شرکت پیمانکاری به شرح زیر است:

• ثبت اطلاعات افتتاحیه سال مالی: ثبت دارایی‌ها، بدهی‌ها و حقوق صاحبان سرمایه در ابتدای سال مالی
• ثبت قراردادهای پیمانکاری: ثبت اطلاعات قراردادهای منعقد شده با کارفرما شامل مبلغ قرارداد، شرایط پرداخت و تعهدات
• ثبت هزینه‌های پروژه: شامل هزینه‌های مواد اولیه، دستمزد کارگران، هزینه‌های سربار (مانند اجاره تجهیزات، حمل‌ونقل و غیره) و سایر هزینه‌های مستقیم و غیرمستقیم پروژه
• ثبت صورت‌وضعیت‌های ارسالی به کارفرما: ثبت پیشرفت پروژه و صورت‌وضعیت‌های ارسالی به کارفرما برای دریافت وجه (بر‌اساس درصد پیشرفت پروژه یا مراحل تکمیل‌شده)
• ثبت دریافت‌ها و پرداخت‌ها: شامل دریافت وجه از کارفرما (مانند پیش‌دریافت یا پرداخت‌های مرحله‌ای) و پرداخت به پیمانکاران فرعی، تأمین‌کنندگان مواد اولیه و سایر هزینه‌ها
• پرداخت حقوق و دستمزد: ثبت حقوق و دستمزد کارگران و کارکنان پروژه، بیمه تأمین‌ اجتماعی و مالیات حقوق
• تسهیم هزینه‌های سربار: تخصیص هزینه‌های غیرمستقیم (مانند هزینه‌های اداری یا اجاره تجهیزات) به پروژه‌های مختلف
• محاسبه درآمد و سود پروژه: شناسایی درآمد پروژه بر‌اساس استانداردهای حسابداری (مانند درصد تکمیل یا روش تکمیل قرارداد) و محاسبه سود یا زیان پروژه
• ثبت‌های پایان سال مالی: بستن حساب‌های موقت، انجام اصلاحات لازم و تهیه صورت‌های مالی (ترازنامه، صورت سود و زیان و صورت جریان وجوه نقد)

مهم ترین ثبت‌های حسابداری

ثبت های مهم حسابداری بسیار زیاد است. در ادامه می‌توان به اختصار از مهم‌ترین و پرکاربردترین ثبت های حسابداری به ثبت‌های زیر اشاره کرد:

Pdf تمام ثبت های حسابداری

در ادامه برخی از ثبت های مهم حسابداری را در قالب یک فایل ارائه کرده‌ایم.

محل قرار گیری فایل

دوره کاربردی آموزش حسابداری

امروزه از نرم‌افزارها برای ثبت حسابداری استفاده می‌شود که لازم است برای کار در این زمینه، آموزش کار با نرم‌افزارهای حسابداری را بیاموزید. ما در موسسه حسابداری محاسبان با برگزاری دوره جامع آموزش حسابداری سکو، حسابداری را از پایه به صورت تئوری و عملی آموزش می‌دهیم و شرکت‌کنندگان را برای بازار کار حسابداری آماده می‌کنیم.

در سرفصل‌های تئوری، شرکت‌کنندگان با انواع ثبت‌های حسابداری، مفاهیم پایه حسابداری و حسابداری در مجموعه‌های خدماتی و بازرگانی آشنا می‌شوند و در سرفصل‌های عملی آموزش انجام ثبت‌ حسابداری در نرم‌افزارهای حسابداری را یاد می‌گیرند.

در صورت تمایل به یادگیری حسابداری و نرم‌افزارهای حسابداری به صورت تئوری و عملی و آشنایی بیشتر با دوره به صفحه دوره جامع آموزش حسابداری سکو مراجعه کنید یا با ۴۰۲۰-۰۳۱ تماس بگیرید. مشاوران ما آماده پاسخگویی به شما عزیزان هستند.

جمع‌بندی

در این مقاله از محاسبان بررسی کردیم که ثبت های حسابداری فر‌آیندی ضروری است و کسب‌وکارها باید رویدادهای مالی خود را به صورت منظم و دقیق در طی سال مالی ثبت کنند. این دقت و نظم به سازمان‌ها کمک می‌کند که با مشکلات مالی و حقوقی مواجه نشوند. برای ورود به بازار کار حسابداری، سرمایه‌گذاری روی دوره‌های آموزش حسابداری کاربردی، سکوی پرتاب شما به سوی موفقیت است. هر سوالی در ارتباط با ثبت حسابداری یا دوره‌های آموزشی دارید، می‌توانید از طریق کامنت‌ها با ما در ارتباط باشید.

سوالات متداول